Morgunblaðið - 02.11.1980, Side 1

72 SÍÐUR
244. tbl. 68. árg.
SUNNUDAGUR 2. NÓVEMBER 1980
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
Krefst lausnar
á gísladeilunni
Tcheran. 1. nóveraber. AP.
Annar áhrifamesti trúarleiðtogi írana. Ayatollah Ilussein Ali
Montazeri, skoraði i dag á þingmenn i skeyti að sitja fund þingsins á
morgun um afdrif bandarisku gísianna og finna lausn á málinu. Einn
þingmaður sagði. að aðeins væri spurning um tima hvenær gislarnir
yrðu látnir lausir, en aðrir voru vantrúaðir á þeim yrði sleppt.
Montazeri er talinn líklegur
arftaki Khomeini trúarleiðtoga,
þótt ekki væri ljóst hvort hann
talaði fyrir hönd hans þegar hann
skoraði á harðlínumenn að hundsa
ekki fund þingsins um gíslana. En
orðsending hans er enn ein bend-
ingin um, að íranskir trúarleiðtog-
ar leggja áherzlu á að fundin verði
lausn á máli gíslanna, sem hafa
verið 364 daga í haldi.
Samningur um að skipta á
gíslunum og hergögnum, sem ír-
anir þurfa í stríðinu við íraka, var
gerður fyrir hálfum mánuði í Genf
að sögn dálkahöfundanna Row-
land Evans og Robert Novak í
forsíðufrétt í „Chicago Sun-
Tirnes" í dag. Þeir segja að Lloyd
N. Cutler, ráðgjafi Carters for-
seta, hafi gert samninginn við
íranska sendimenn.
Blaðafulltrúi forsetans, Jody
Powell, gagnrýndi þessa frétt
harðlega. Hann sagði að ekki væri
fótur fyrir fréttinni og birting
hennar lýsti ábyrgðarleysi.
Nokkuð af þeim varahlutum og
hergögnum, sem íranir eiga í
Bandaríkjunum og fá þegar gísl-
unum hefur verið sleppt, kemur
trúlega Irönum að engu gagni og
þeir hafa ekki beðið um aðra hluti
í staðinn að sögn bandarískra
embættismanna í dag. Meðal ann-
ars er um að ræða varahluti í
fjóra tundurspilla, sem byltingar-
stjórnin ákvað að kaupa ekki,
tundurskeyti í kafbát, sem var
afpantaður, o.fl.
Stjórn Carters hefur fullvissað
stjórn írans um, að hún sætti sig
við byltinguna gegn íranskeisara
og ætli ekki að styðja kröfu Reza
sonar hans til krúnunnar.
Nýrri sókn inn í
Abadan hrundið
Haxhdad. 1. nóvember. AP.
ÍRANIR lýstu þvi yfir í dag, að
111 ára á
faraldsfæti
Moskvu, 1. nóv. — AP.
111 ára gömul kona frá sovézku
Armeniu, Khatun Karapetyan.
fékk vegabréfsáritun til Banda-
rikjanna i bandarfska sendiráð-
inu i Moskvu i dag og er elzt
allra sem hafa flutzt vestur um
haf frá Sovétrikjunum.
Frú Karapetyan, sem er fædd
12. marz 1869 í Tyrklandi, fer
ásamt þremur fjölskyldumeðlim-
um til systur sinnar í Monte-
bello, Kaliforníu. „Ég vil hitta
dóttur mína áður en ég dey,“
sagði hún.
Hún hefur búið í Sovétríkjun-
um síðan 1946 og þakkar langlífi
sitt því að hafa aldrei reykt eða
drukkið áfengi.
þeir hefðu hrundið nýrri sókn
Iraka að Abadan og fellt 200
íraka og tekið 26 fasta. írakar
hafa setið um Ahadan, en i
tilkynningu herstjórnarinnar i
Baghdad i dag sagði, að aðeins
sex írakar hefðu fallið i bardög-
um i morgun, en þeir hefðu hins
vegar fellt 40 iranska hermenn.
Sadoun Hammadi utanríkisráð-
herra íraks lýsti því yfir í viðtali
við blað í Kuwait í dag, að írakar
hefðu „endurheimt lendur sínar og
Shatt Al-Arab fljótið", og væru
reiðubúnir að semja um frið við
írani, „en við látum ekki af hendi
nein landsvæði," Er yfirlýsing
hans sögð vera til merkis um það,
að takmark íraka sé að sölsa
írönsku strandlengjuna undir sig
og Shatt Al-Arab fljótið.
Friðartilraunum var haldið
áfram í stríði írana og íraka, en
ekki eru bundnar vonir við að
vopnahlé verði samið í bráð.
Ljósm. Mbl. RAX.
Þótt hitastigið þessa dagana bendi ekki til þess að vetur sé genginn í garð segja hin föllnu lauf til um
að vetrarkuldar séu á næsta leiti.
Helztu kröfunni í
Póllandi ósvarað
Varsjá. 1. nóv. AP.
STÆRSTA óháða vcrkalýðsfélag-
ið i Póliandi, Samstaða. fékk
loforð fyrir því hjá rikisstjórn-
inni, að það megi gefa út hlöð,
innheimta félagsgjöld og stunda
alla aðra félagsstarfsemi. En
þeirri meginspurningu var ósvar-
að eftir 10 tíma viðræður við
Jozef Pinkowski forsætisráð-
herra, hvort fellt yrði niður
ákvæði, sem dómstóll i Varsjá
bætti við stofnskrá félagsins. eins
og félagið hefur krafizt.
Stjórnin lofaði því aðeins, að
hæstiréttur kvæði upp úrskurð um
áfrýjun félagsins fyrir 10. nóv-
ember. Verkalýðsleiðtogar sögðu
fyrirfram, að þeir vonuðu að málið
yrði leyst á fundinum og Lech
Veldur ný ratsjár-
tækni þáttaskilum?
New York, 1. nóvember. AP.
TVEIR vísindamenn bandariska flotans hafa fundið upp nýja
ratsjártækni, sem segir ekki aðeins til um fjarlægð hlutar. heidur
einnig hvað þar sé á ferðinni, og er jafnvel talið að þessi nýja tækni
eigi eftir að valda þáttaskilum i læknisfræði. við olíuleit og á fleiri
sviðum
Vísindamennirnir hafa þróað
reikniaðferð til þess að ráða af
endurvarpi hljóðbylgna, eðli
endurvarpsins, tíðni og tíma-
lengd, hver lögun hlutar er og
samsetning. I hernaði væri t.d.
hægt með þessari tækni að sjá
strax hvort endurvarp á rat-
sjárskífu væri frá óvini eða ekki.
Og í læknavísindum væri hægt
að sjá samstundis hvort dular-
fullt flykki í mannsheila væri
vökvi eða bólga. Á sama hátt
væri hægt að segja til um hvort
neðanjarðarpollur væri olía eða
vatn.
Hin nýja tækni byggir á kenn-
ingunni um að hver einasti
hlutur, og fer það þá eftir
efnasamsetningu viðkomandi
hlutar, hafi sína eigin einkenn-
andi bergmálstíðni. Verði hlutur
fyrir hljóðbylgju varpar hann
frá sér endurvarpi „á sinni eigin
hljóðbylgjutíðni", og segja vís-
indamennirnir, að með tíð og
tíma megi treysta þessari tækni,
eins og treysta megi fingraför-
um við að koma upp um glæpa-
menn. í dag er hægt að mæla
raka og ryk í andrúmsloftinu
með örbylgjutækni, en með hinni
nýju tækni væri hægt að segja
nákvæmlega til um hvers konar
raka eða ryk væri að ræða.
Mikil leynd hvílir yfir rann-
sóknum vísindamannanna, en
vitað er að þær hafa beinst mjög
að því að þróa reiknilíkön er
greina á milli hvala og annarra
sjávardýra annars vegar og kaf-
báta og sprengja hins vegar.
Walesa tilkynnti á eftir að boðun
verkfalls 12. nóvember væri enn í
gildi. Viðbótin við stofnskrána
kveður annars vegar á um verk-
fallsrétt og hins vegar um viður-
kenningu á forystuhlutverki
kommúnistaflokksins.
Jerzy Bafia, dómsmálaráðherra,
lýsti því yfir, að áfrýjuninni hefði
engin áhrif á óbreytta liði
stofnskrárinnar og þeir væru nú í
gildi. Hann sagði, að viðurkenning
dómstólsins á stofnskránni þýddi
að félagið hefði tryggt sér lagaleg-
an rétt og að því yrðu tryggð
starfsskilyrði.
Stjórnin samþykkti í viðræðun-
um að láta í té prentvélar, leyfa
félaginu að gefa út vikublað og
veita því einhvers konar aðgang
að fjölmiðlum. En félagið fékk
ekki framgengt kröfu um, að
sjálfseignarbændur fengju að
stofna verkalýðsfélag, og nokkur
atriði í öðrum kröfum eru óút-
kljáð, m.a. beiðni um að deildir
verkalýðsfélaga fái að skipta
launahækkunum milli verka-
manna.
Engin tilkynning var birt eftir
viðræðurnar eins og boðað hafði
verið og Walesa kvað skýringuna
þreytu fundarmanna. Walesa
sagði, að félagsmenn Samstöðu
væru orðnir 10 milljónir, eða
rúmur helmingur vinnufærra
manna í Póllandi.