Morgunblaðið - 02.11.1980, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 2. NÓVEMBER 1980
27
af fólki og við ætluðum ekki að
komast í gegnum þröngina að
hóteldyrunum. Roberto fór strax
að slást við ljósmyndarana —
þannig var hann vanur að koma
fram við þá. Hann barðist með
hnúum og hnefum og reyndi að
ryðja okkur braut að dýrunum.
Hann tætti jakkann utan af ein-
um, þannig að ekkert var eftir
nema ermin, en daginn eftir sá
hann svo eftir því að hann sendi
manninum nýjan jakka. Loks
tókst okkur að komast inn í
vistarverur Robertos þar sem mér
hafði verið búin dýrleg veizla.
Allir vinir Robertos voru þar
samankomnir. Federico Fellini
hafði fest dýrlegar litlar skop-
myndir á veggina — það voru
myndir af okkur Roberto og
Stromboli. Roberto hafði stráð
litlum gjöfum handa mér um alla
íbúðina. Ég vissi ekki hvaðan á
mig stóð veðrið."
Roberto Rosselini þótti Ingrid
Bergman mjög eftirsóknarverð.
Hún var fögur. Hún var kona
annars manns. Hún var fjörug og
fyndin, en átti þó til alvöruþrung-
inn ákafa, sem hann bar ekki
skynbragð á. Roberto kastaði tíu
knöttum í loft upp í einu og stóð
nokkurn veginn á sama hvernig
honum tækist að halda þeim á
lofti eða hvort honum tækist það.
Slíkt var fjarri Ingrid. Hún ein-
beitti sér að einu í einu. Annað
hefði verið andstætt skapgerð
hennar. Bros hennar lýsti upp alla
persónu hennar og þegar hún hló
var hláturinn engin uppgerð.
Hlátur hennar var innilegur og
kom skyndilega. Eins og gengur og
gerist með ítalska karlmenn var
Roberto ekki sjálfstrausts vant
þegar kvenfólk var annars vegar,
en Ingrid var öðruvísi. Hún kom
honum stöðugt á óvart.
Ekki var unnt að hugsa sér
ástríðufyllri elskhuga en Roberto.
Hann var reiðubúinn að leggja allt
í sölurnar fyrir ástina. Ást hans á
Ingrid var eldheit. Hann þráði
hana stöðugt og tók ekki í mál að
missa hana úr sjónmáli eitt and-
artak.
Fyrstu helgina, sem Ingrid var á
Italíu, brunaði rauða Cisitalian út
á Via Appia og suður úr borginni.
Meðfram veginum gaf á að líta
fornminjar og hvert smáþorpið
eftir annað þaut hjá.
„Enn á ég fallega mynd þar sem
ég virðist ótrúlega hamingjusöm.
Hún er tekin á litlum dansstað.
Mig minnir að það hafi verið í eina
skiptið, sem ég dansaði við Rob-
erto. Hann kann nefnilega alls
ekki að dansa, en þetta kvöld gerði
hann það samt. Ég held að hann
hefði gert hvað sem var til að
koma sér í mjúkinn hjá mér ...“
„Hvar sem við fórum voru
ljósmyndarar á hælunum á okkur,
en Roberto var svo rólegur og sæll
með sig að hann blakaði ekki við
þeim.“
Fyrir kom að Ingrid gat með
engu móti fylgzt með því sem
roberto tók sér fyrir hendur, og
enn síður datt henni í hug að taka
hann alvarlega. Slíkt átti sér stað
þegar þau áttu leið um Salerno,
sem stendur niðri við ströndina,
en þá komst hún í kynni við
aðferð, sem hann notaði í ríkum
mæli við gerð kvikmynda sinna.
Hann lagði bílnum rétt við bað-
strönd, þar sem hópur fiskimanna
var að dytta að bátum sfium, og
sagði við hana: „Bíddu hér, ég ætla
að fara og finna handa þér
mótleikara." Ingrid hélt að þetta
ætti að vera brandari og hló
hjartanlega. Tuttugu mínútum
síðar kom hann og sagði: „Ég er
búinn að útvega þér tvo, hávaxinn,
mjög myndarlegan strák og
annan, sem er lágvaxinn. Þú getur
valið þegar við komum til Strom-
boli.“
Það var ekki fyrr en hún kom til
Stromboli að hún komst að því að
hann var alls ekki að gera að
gamni sínu, heldur hafði hann sett
báða þessa ungu menn á launa-
skrá.
Árið 1949 var vegurinn með-
fram ströndinni mjórri en nú,
þorp og bæir í þessu undurfagra
héraði, þar sem frjósamir dalir á
milli fjalla brostu við sólu, voru
afskekkt og frumstæð. Þau
sveigðu út af strandveginum og
óku í áttina að smábænum Cant-
anzaro þar sem Roberto hafði
ákveðið að gista. Bersýnilega
höfðu legátar meistarans gert
borgarstjóranum viðvart, því að
bæjarbúar stóðu í sexföldum röð-
um meðfram mjóa aðalstrætinu
til að fagna þeim.
„Þetta var engu líkt. Allir skól-
ar voru lokaðir. Krökkunum hafði
verið gefið frí, eins og þetta væri
konungsheimsókn. Við námum
staðar við gistihúsið. Alls staðar
voru blóm, anddyrið var fullt af
blómum, og þegar við gengum upp
stigann var þreföld röð af fólki á
báðar hendur. Svefnherbergið
mitt — þú hefðir átt að sjá
svefnherbergið og stóra rúmið
sem þar stóð faguriega uppbúið
með silkilökum, blúndulöguðum.
Og hver stóð í miðju herberginu
nema borgarstjórinn til að skýra
mér frá því að þetta væru sjálfar
rekkjuvoðirnar sem hann og hans
ektakvinna hefðu notið brúð-
kaupsnæturinnar við fyrir nokkr-
um árum. Hvort ég vildi vera svo
vinsamleg að skrifa nafnið mitt á
þær þegar mér þóknaðist að rísa
úr rekkju næsta morgun."
Ferðin var bæði viðburðarík og
eftirminnilg. En þrátt fyrir það,
að ítalir hafi löngum verið góð-
kunnir fyrir umburðarlyndi sitt
gagnvart elskendum var samvizka
Ingrid sú samvizka, sem lúterskir
strangtrúarmenn í Svíþjóð höfðu
mótað, farin að segja til sín um
það leyti sem þau komu til Amalfi.
Þar gerði hún sér grein fyrir því
að ekki væri lengur hægt að fresta
því að sýna Petter fulla hrein-
skilni, hversu sársaukafullt og
erfitt sem henni veittist að skrifa
honum bréf. Hún skrifaði uppkast
margsinnis, en tókst loks að koma
saman þessu bréfi:
„Petter kær.
Það verður mjög erfitt fyrir þig
að lesa þetta bréf og það er ekki
síður erfitt fyrir mig að skrifa
það. En ég sé engin önnur ráð.
Gjarnan vildi ég útskýra allt í
smáatriðum frá upphafi, en ég
held að þú vitir nóg um þetta. Ég
gæti beðizt fyrirgefningar, en það
væri fáránlegt. Það er ekki allt
mér að kenna og hvernig ættir þú
að geta fyrirgefið mér að vilja
vera hjá Roberto?
Ég ætlaði ekki að verða ástfang-
in og setjast að á Ítalíu. Það veiztu
að er satt, ekki sízt eftir allar
bollaleggingar okkar og framtíð-
ardrauma. En hvernig get ég gert
að því og hvað gæti ég gert til að
breyta því? í Hollywood fór ekki
framhjá þér að ég varð stöðugt
hrifnari af Roberto. Það getur
heldur ekki hafa farið framhjá þér
hvað við erum á margan hátt lík
og að við höfum sama brennandi
áhuga á sama starfinu, auk þess
sem lífsskoðun okkar er hin sama.
Ég hélt að ég mundi ef til vill
sigrast á tilfinningum mínum í
hans garð þegar ég sæi hann í
upprunalegu umhverfi, en það var
nú eitthvað annað. Ég þorði ekki
að tala meira við hann enég talaði
við þig. Ég vissi ekki að tilfinn-
ingar hans væru svona djúpstæð-
ar.
Petter minn, ég veit að þetta
bréf fellur líkt og sprengja á
heimili okkar, hana Piu okkar,
framtíð okkar og fortíðina sem
svo mjög hefur einkennzt af fórn-
fýsi þinni. Og nú stendur þú einn í
rústunum og ég er ófær um að
rétta þér hjálparhönd. Enn er það
ég sem bið um fleiri fórnir og
meiri hjálp.
Kæri, aldrei hélt ég að ég ætti
eftir að lifa þessa stund, ekki eftir
allt sem við höfum gengið í
gegnum saman, og nú veit ég
hreint ekki hvað ég á til bragðs að
taka. Veslings pabbi litli, en iíka
veslings mamma litla.“
Hefði Petter Lindström tekið
sér flugfar til Ítalíu og skotið þar
til bana Roberto Rosselini, og
jafnvel Ingrid Bergman líka,
hefðu dómstólar vissulega komizt
að þeirri niðurstöðu að hann hefði
framið morð, en samkvæmt ítölsk-
um lögum hefði hann ekki verið
sekur fundinn um annan glæp en
ríkar og skiljanlegar mannlegar
tilfinningar.
En slíkt og þvílíkt var fjarri
Petter. Hann var með fullu viti.
Hann var í andlegu jafnvægi.
Hann hafði sómatilfinningu.
Hann tók málið til vandlegrar
yfirvegunar, en aðhafðist ekkert
fyrr en niðurstaðan var fengin.
Það hlaut að vera eitthvað að
Ingrid. Hann þekkti konuna sína.
Hann varð að hitta hana. Ef henni
var alvara þá varð hún að koma
heim og segja Piu sjálf frá því að
öllu væri lokið. Þá mundi hann
sætta sig við þetta. Hann sendi
skeyti og flaug síðan til New York.
„I mörg ár hafði ég verið að bíða
eftir einhverjum sem léti mig fara
frá honum. Það kom í hlut Robert-
os. Ég hafði aldrei látið mér til
hugar koma að heimurinn færi á
hvolf...“
Sú bjartsýni fékk skjótan endi.
ítölsk blöð eru álíka næm fyrir
ilminum af „arnore" og hákarlar
fyrir blóðlykt. Stromboli moraði
af dulbúnum blaðasnápum, —
sumir í gervi fiskimanna, aðrir í
gervi ferðamanna, og einn var
jafnvel í munkakufli.
Vangavelturnar upphófust um
leið og Ingrid sté fæti sínum á
rómverska grund og leit ástaraug-
unum á Roberto. Leikurinn æstist
þegar þau fóru í ferðalagið til
Capri og náði hámarki þegar
heilsíðumynd birtist í Life, þar
sem þau héldust í hendur í Amalfi.
Hvað Petter áhrærði kom reið-
arslagið með bréfinu.
Eitt vildi hann láta hana vita:
„Ég hef ekkert að gera með
eiginkonu, sem langar ekki til að
vera hjá mér.“ Samt kærði hann
sig ekki um að halda að sér
höndum og láta hana hegða sér
svo hneykslanlega. Hún yrði að
gera sér grein fyrir því að skilnað
fengi hún ekki nema hún sneri
aftur til Bandaríkjanna til að
ræða málið við hann. Og hvað átti
þessi viðbjóðslega sýningarstarf-
semi að þýða?
Hann var sannfærður um að
þegar ástarsambandið hófst hefði
hún ekki gert sér grein fyrir
óhjákvæmilegum afleiðingum
þessarar framkomu. Eða vissi hún
ekki að Rosselini var kvæntur
maður í kaþólsku landi, og að
hennar biði ekki annað hlutskipti
en það að taka við af Önnu
Magnani sem frilla hans? Á Ítalíu.
fengist aldrei viðurkenning á
nokkru hjónabandi Rosselinis.
Það gat vel verið að Roberto
Rosselini — Petter talaði jafnan
um hann sem „ítalann þinn“ —
hefði bæði persónutöfra og list-
ræna hæfileika, en var óhætt að
treysta honum? Hafði hann
kannski ekki reynt að græða
peninga á því að selja ljósmyndir
af fyrsta bréfinu sem hún hafði
skrifað honum, bréfinu þar sem
hún kvaðst hafa áhuga á að starfa
með honum?
Hún hafði þekkt Petter í fjórtán
ár. Hún vissi að honum mátti
treysta í hvívetna. Nú sór hann við
minningu móður sinnar að „ítal-
inn“ hefði fullvissað hann um það,
þegar hann gekk út frá þeim
heima í Beverly Hills, að sér gengi
ekki annað til en það að búa til
stórkostlega kvikmynd. Það væri
óhætt að treysta honum fyrir
Ingrid, hann mundi sjá til þess að
hún yrði ekki fyrir barðinu á
kjaftakindum. Honum þætti vænt
um Petter eins og „bróður sinn“,
og ætlaði svo sannarle'ga að kynna
hana fyrir Önnu við fyrsta tæki-
færi, eins og Petter hafði lagt til.
En Roberto hafði séð til þess að
Anna væri farin til London áður
en Ingrid kom til Rómar. Hann
hafði einangrað Ingrid frá vinum
hennar og sá til þess að enginn
næði sambandi við hana. Hann
hafði svikizt aftan að Petter, sem
hafði fært honum í rúmið á
hverjum morgni og jafnvel útveg-
að honum peninga til að ganga frá
persónulegum skuldum.