Morgunblaðið - 11.06.1981, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ' FIMMTUDAGUR 11. JÚNÍ1981
Skýrslutæknifélag íslands, félag áhugamanna um tölvur
ÁhuKamenn um tölvur og notkun þeirra. Talið frá vinstri óttar Kjartansson, ritari Skýrslutœknifélags
ísiands, dr. Jón Þór Þórhallsson, formaður og Sigurjón Pétursson, varaformaður. Ljtom. Mbi. Guflión.
Verður skrifstofa framtíðarinnar i skjalatösku forstjórans?
að hræðast tölvur
Mikilvægt er að fólk sé ekki hrætt við tölvuna, heldur búi sig undir að vinna við breytt skilyrði.
Töivukennsla er nú orðin fastur
þáttur í vinnslu hinna margvís-
legustu verkefna og stórþjóðirnar
mæla oft getu sína í svonefndum
tölvuvæðingarstigum. Tölvuvæð-
ingarinnar gætir einnig þó nokkuð
á ýmsum sviðum í íslensku þjóðlifi.
Nægir þar að nefna bankastarf-
semi, margskonar bókhaldsverk-
efni og opinbera stjórnsýslu. Ef
tölvurnar gerðu verkfall einn góð-
an veðurdag mundi margt fara úr
skorðum og það svo um munaði.
Skýrslutæknifélag íslands er fé-
lag áhugamanna um tölvur og
notkun þeirra, en tiigangur þess er
fyrst og fremst að stuðla að
hagkvæmum vinnubrögðum, notk-
un tölva og tölvubúnaðar í við-
skiptalífinu og á sviði framleiðslu-
stýringar, en einnig í sambandi við
vísindaiðkun af ýmsu tagi.
Til þess að fræðast svolítið um
þetta félag fór blaðamaður Mbl. á
stúfana og hitti að máli dr. Jón Þór
Þórhallsson formann félagsins,
Sigurjón Pétursson varaformann
og Óttar Kjartansson ritara. Sögðu
þeir að Skýrslutæknifélag íslands
hefði verið stofnað árið 1968 og
voru stofnfélagar þess liðlega 100
talsins. Aðdragandinn að stofnun
félagsins var sá að Hjörleifur
Hjörleifsson, þáverandi fjármála-
stjóri Rafmagnsveitu Reykjavíkur,
hafði áhuga fyrir stofnun slíks
félags og leitaði í því skyni fyrir sér
um áhuga manna á því máli. Tólf
menn mættu á fyrsta undirbún-
ingsfundinn, en á honum var kosin
fimm manna undirbúningsnefnd,
sem meðal annars samdi drög að
lögum fyrir væntanlegt félag.
Stofnfundinum, sem haldinn var
þann 6. apríl árið 1968 stýrði
Klemens Tryggvason, hagstofu-
stjóri, og hefur hann verið fundar-
stjóri á aðalfundi félagsins alla tíð
síðan.
Fyrsti formaður félagsins var
Hjörleifur Hjörleifsson og gegndi
hann því embætti í sjö ár eða til
ársins 1975. Hann var mikill
áhugamaður um gagnavinnslumál-
efni og átti þátt í stofnun Skýrslu-
véla ríkisins og Reykjavíkurbæjar
(eins og SKÝRR hétu upphaflega)
og sat þar í stjórn um árabil.
Hjörleifur mun vera fyrsti og til
þessa eini Islendingurinn, sem
sæmdur hefur verið Hinni íslensku
fálkaorðu fyrir störf að gagna-
vinnslumálefnum, en hann lést árið
1979.
Rúmlega 400
félagsmenn
Félagsmönnum hefur fjölgað
jafnt og þétt frá því sem var við
stofnun félagsins, en í dag eru þeir
rúmlega 400 talsins. Skýrslutækni-
félag íslands er fagfélag og öll
vinna í sambandi við félagið er
unnin í sjálfboðavinnu af áhuga-
mönnum, en félagsmenn eru eink-
um tæknimenntaðir menn, stjórn-
endur fyrirtækja, endurskoðendur
og aðrir sem að gagnavinnslu
starfa.
Á vegum Skýrslutæknifélagsins
eru haldnir 7—8 fundir á ári, en
fundirnir eru haldnir í Norræna
húsinu. Beitir félagið sér einkum
fyrir því að halda námsstefnur og
námskeið, þar sem fólki er gefinn
kostur á að kynnast hinum ýmsu
nýjungum, sem stöðugt eru að
koma á markaðinn og snertir það
faglega. „Endurskoðun tölvukerfa"
var t.d. yfirskriftin á einni slíkri
námsstefnu, sem haldin var nýlega,
en þar gafst endurskoðendum tæki-
færi til þess meðal annars að
kynnast því hvernig tölvukerfi eru
endurskoðuð og gengið er úr
skugga um að tölvan skili frá sér
réttum upplýsingum.
í vetur bauð Skýrslutæknifélagið
einnig upp á námsstefnu þar sem
fjallað var um gerð forrita og
kerfa. Námsstefnuna sátu um 60
manns og komust færri að en vildu.
Til hennar var boðið Englendingn-
um Michaei Jackson, sem flutt
hefur fyrirlestra víða um heim um
málefni sem snerta tölvur og tölvu-
notkun, einkum varðandi gerð hug-
búnaðar fyrir vinnslu og stjórn-
kerfi.
Sá- þáttur starfseminnar, sem
snýr að námsstefnu- og námskeiða-
haldi hefur farið mjög vaxandi á
síðustu árum og er oft í samvinnu
við önnur félög, aðallega Stjórnun-
arfélag Islands.
Kynnast tölvum
í starfi
Vettvangsferðir af ýmsu tagi eru
einnig mikilvægur þáttur í starf-
semi Skýrslutæknifélagsins og
sögðu þeir félagar að mikið væri
gert af því að halda fundi á stöðum,
þar sem tölvuvæðing er að eiga sér
stað. Slíkir fundir hafa meðal
annars verið haldnir hjá Morgun-
blaðinu, þar sem markmiðið var að
kynnast notkun tölvu við texta-
vinnslu, en einnig hafa fundir af
þessu tagi verið haldnir í frystihúsi
Isbjarnarins þar sem leitast var við
að kynnast notkun tölvu í fisk-
vinnslu, en síðasti vettvangs-
fundurinn var haldinn í Iðnaðar-
bankanum, þar sem félagsmönnum
gafst kostur á að kynnast tölvu-
stýrðu afgreiðslukerfi. Iðnaðar-
bankinn hefur nýverið tekið upp
slíkt kerfi, sem mun vera nýjung á
íslandi.
Auk námsstefna og vettvangs-
funda eru haldnir almennir félags-
fundir, þar sem fjallað er um þau
mál, sem efst eru á baugi hverju
sinni og viðkoma gagnavinnslu.
Næsti félagsfundur mun t.d. verða
helgaður kennslu í tölvunarfræði,
gagnavinnslu og skyldum greinum
hérlendis. Til hans verður sérstak-
lega boðið fulltrúum frá þeim
skólum sem hafa slíkt námsefni á
boðstólum auk fulltrúa frá
menntamálaráðuneytinu.
Gefa út eina tölvu-
tímaritið hérlendis
Að sögn þeirra félaga er mikil-
vægt í félagsskap sem slíkum að
menn séu vel uppiýstir um hin
ýmsu málefni, sem snerta félagið. t
því sambandi þarf að senda félags-
mönnum fundarboð, tilkynningar
og upplýsingar af ýmsu tagi. Auk
þess þarf að láta þá vita af
ráðstefnum og útgáfustarfsemi hjá
skyldum félögum og samtökum
erlendis.
Lengi framan af var enginn
fastur rammi um það hvernig slíku
efni var dreift til félagsmanna og
fátt sem hjálpaði þeim til að
fylgjast með því efni sem frá
félaginu barst. Árið 1976 var
ákveðið að bæta úr þessu, þannig
að allt efni yrði sent til félags-
manna í formi frétta- eða félags-
bréfs, sem gefið var nafnið Tölvu-
mál. Þetta hefur gefið góða raun,
og nú kemur tímaritið Tölvumál
reglulega út og er sent til félags-
manna. Stærð blaðsins er að miklu
leyti látin ráðast af því hve mikið
efni liggur fyrir hverju sinni,
þannig að Tölvumál geta farið út
sem einblöðungur ef því er að
skipta, en hefur náð því að verða
allt að 16 blaðsíður.
Starfsnefndir af
ýmsu tagi
Skýrslutæknifélagið hefur marg-
sinnis stofnað ýmiss konar starfs-
nefndir til að vinna eða koma í
framkvæmd tilteknum málefnum.
Tóku þeir félagar sem dæmi laga-
nefnd, sem samið hefur umsagnir
um lagafrumvörp er tengjast sviði
Skýrslutæknifélagsins, fræðslu-
nefnd, staðlanefnd og fleiri. Oftast
hefur slíkum nefndum verið falið
að leysa tiltekið afmarkað verkefni
og þær því samkvæmt eðli máls
ekki orðið varanlegar.
Staðlanefndir hafa meðal annars
unnið að því að útbúa staðlað form
á kaupsamningum fyrir tölvubúnað
og ennfremur hefur verið unnið að
stöðlun á leigu- og viðhaldssamn-
ingum. Auk þess hefur nefnd á
vegum Skýrslutæknifélagsins gert
tillögur að stöðluðu lyklaborði, sem
staðladeild Iðntæknistofnunar ís-
lands hefur nú tekið upp lítið
breyttar.
Ein nefnd hefur starfað lengur
en allar aðrar nefndir á vegum
Skýrslutæknifélagsins, en verkefni
hennar er þess eðlis að því er enn
ekki lokið og mun eflaust seint
Ijúka, á meðan nýjungar eru að
koma fram á þessi sviði. Nefndin
ber nafnið Orðanefnd og skipa
hana nú Sigrún Helgadóttir for-
maður, Baldur Jónsson, Þorsteinn
Sæmundsson og örn Kaldalóns.
Nefndin hefur nú útgáfu orðalista
yfir tækniorð í undirbúningi og er
vonast til að hann geti fljótlega séð
dagsins ljós. Verkefni nefndarinn-
ar felst aðallega í því að þýða
erlend tækniorð og hugtök, og þarf
þá oft að finna upp ný orð, sem
ekki hafa áður verið til í málinu.
Oft eru þá gerðar tiliögur að
nokkrum orðum og síðan séð til
hvaða orð ná fótfestu og lifa áfram
í málinu. Vinna af þessu tagi er
mjög timafrek og til dæmis má
geta þess að það tók nefndina 100
klukkustundir að þýða 600 orð.
Skrifstofa
framtíðarinnar
Framleiðni í skrifstofuhaldi hef-
ur aukist mjög lítið á undanförnum
árum ef borið er saman við fram-
leiðniaukningu í öðrum starfs-
greinum, t.d. iðnaði og landbúnaði.
Rannsókn, sem gerð var nýlega í
Bandaríkjunum, leiddi i Ijós að á
meðan framleiðniaukning í iðnaði
var yfir 100% og um 80% í
landbúnaði var hún aðeins 4% í
skrifstofuhaidi. Aftur á móti
bjuggust þeir félagar við miklum
breytingum á þessu sviði með
aukinni tölvunotkun.
Mjög algengt er að fólk sé allt að
því hrætt við að nota tölvur við hin
ýmsu verkefni, sem hingað til
hefur verið hægt að leysa án tölvu.
Hins vegar er búist við miklum
breytingum í skrifstofuhaldi á
næstu árum og eru breytingarnar
nú þegar farnar að gera vart við
sig. Tölvur eiga eftir að skipa mun
stærri sess í öllu skrifstofuhaldi í
framtíðinni en nú tíðkast. Fólk er
þó almennt ekki farið að hugsa um
þessa hluti af alvöru og því er
mikilvægt að það fari að vakna af
dvala og velta þessu fyrir sér og
búa sig þannig undir að vinna við
breytt skilyrði. Hjá því verður ekki
komist að sögn þeirra félaga i
Skýrslutæknifélaginu.
I því skyni að vekja fólk til
umhugsunar um þessi málefni
verður fyrstu vikuna í október
haldin sýning á skrifstofutækjum á
vegum Skýrslutæknifélags Islands
og Stjórnunarfélags íslands. Á
sýningunni er áformað að einungis
verði kynntur búnaður, sem ætla
má að notaður verði á skrifstofum
framtíðarinnar. Margir aðilar hafa
lýst áhuga á að taka þátt i
sýningunni og má gera ráð fyrir að
sýnendur verði um 20—30 talsins.
Námsstefna um skrifstofu framtíð-
arinnar verður haldin í upphafi
sýningarinnar og þar munu erlend-
ir fyrirlesarar meðal annars flytja
erindi.
Skrifstofa í
skjalatöskunni
Sem dæmi um það í hvaða átt
stefndi á þessu sviði nefndu þeir
félagar að nú nokkur síðustu árin
hefðu tölvuframleiðendur haft á
boðstólum ýmsar gerðir af því sem
kallað hefur verið „skjalatösk-
uútstöðvar". Sölumenn eða stjórn-
endur fyrirtækja hafa þá á ferða-
lögum getað tengt þær við tölvu
fyrirtækis síns á heimaslóðum.
Þessi tæki vega gjarnan um 10 kíló
og er fyrirferðin þá svipuð og
venjuleg skjalataska eða rúmlega
það.
Japanir hafa nú, eins og stund-
um áður, skotið keppinautunum ref
fyrir rass á þessu sviði, því nú
hefur komið á markaðinn enn
minna og fullkomnara tæki af
þessu tagi. Tækið hefur samskonar
leturborð og ritvél, er ekki fyrir-
ferðarmeira en símaskráin og rúm-
ast því auðveldlega í hvaða skjala-
tösku sem er. Tækið má tengja við
venjulega rafmagnsinnstungu eða
knýja með rafhlöðum, en allt sem
slegið er inn á lykilborð þess er
skráð á míkrókassettu í tækinu
sjálfu. Innbyggt minni gerir mögu-
legt að kalla fram allt það sem
áður hefur verið skráð í tækið.
Sögðu þeir félagar að lokum að
tæki sem þessi væru dæmi um það
sem koma skal í framtíðinni og því
væri nauðsynlegt fyrir fólk, sem
starfar á þessu sviði, að fylgjast vel
með nýjungum, þannig að það gæti
haft sem mest gagn af. Ný tækni
væri til þess að auðvelda fólki
störfin en ekki til þess að hræða
M. A.K.