Morgunblaðið - 17.04.1982, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 17. APRÍL 1982 3 1
Ræða Markúsar Arnar Antonssonar í borgarstjórn:
Hvar er SVR-áætl-
un Sigurjóns?
Þessi umræða um málefni
Strætisvagna Reykjavíkur, hefur
verið býsna fróðleg, þótt ekki hafi
í sjálfu sér neitt fram komið í
henni, sem borgarfulltrúar og
borgarbúar hafa ekki vitað fyrir-
fram. Hins vegar er gagnlegt að fá
með þessum hætti staðfestingu á
því, hvað því fer víðsfjarri, að
nokkuð hafi verið unnið í sam-
ræmi við þær ályktanir og stefnu-
skrár vinstri flokkanna, loforða-
flauminn, sem þeir gáfu fyrir síð-
ustu kosningar, sérstaklega um
þennan málaflokk, þegar öllu átti
að bjarga við: leiðrétta verulega
útkomu í rekstri strætisvagnanna,
bjóða upp á stórbætta þjónustu á
öllum sviðum og vinna að allsherj-
arendurskipulagningu og endur-
uppbyggingu strætisvagnakerfis-
ins og fyrirtækisins, sem þjónust-
una annast.
í ljósi alls þessa er það einkar
athyglisvert, að þegar formaður
stjórnar strætisvagnanna, Guðrún
Ágústsdóttir, hóf upplestur á þeim
atriðum, sem framúr sköruðu á
ferli hennar og meirihlutans við
umsjá þessara mála, var það
gotterí-salan á Hlemmi, sem var
aðalatriði. Að Strætisvagnar
Reykjavíkur hefðu tekið ákvörðun
um það að reka þessa sælgætis-
verzlun og hafa af henni einhverj-
ar tekjur, þó ekki sýnist þær vera
umtalsverðar þegar á heildarút-
komu og fjárhag þessa fyrirtækis
er litið.
Ferðir í úthverfín
Formaður stjórnar SVR talaði
um lagfæringar á leiðum strætis-
vagnanna. Ekki ætla ég að þver-
taka fyrir að breytingar hafi orðið
einhverjar innan leiðakerfisins, en
hins vegar hlýtur maður að
spyrja: Hvar hafa þær átt sér stað
og hafa þær orðið þar sem þörfin
er mest knýjandi?
Nú er það svo, að byggð hefur
verið að færast út í Breiðholts-
hverfin á þeim nær 4 árum sem
liðin eru frá því að vinstri meiri-
hlutinn tókst á hendur forsjá
þessara mála. Sem íbúi í einu
þessara hverfa hef ég ekki orðið
var við neinar lagfæringar, sem
verulega horfa til bóta í þeirri
daglegu þjónustu, sem ég hef
reynslu af hjá Strætisvögnum
Reykjavíkur. Þvert á móti. I stað
þess að lagfæra lengstu leiðir, sem
ég hef haft reynslu af, hafa þær
verið gerðar enn lengri og það hef-
ur orðið enn tímafrekara fyrir far-
þega að nýta sér t.d. leið 12, sem
gengur upp í Breiðholt III, vegna
þess að hún þarf með aukinni
byggð að þræða lengri leið um
hverfin og kemur víðar við. Þetta
veldur að sjálfsögðu miklum
seinagangi í ferðum þessara
vagna, og gerir þá seinvirkari í að
skila af sér fólki á áfangastaði
niðri í bæ eða uppi í hverfunum,
þegar leið fólks liggur úr bænum
og heim. Þetta tel ég að hafi verið
afskaplega áberandi og slikt
fyrirkomulag getur engan veginn
talist til lagfæringa á leiðum. Eitt
brýnasta úrlausnarefnið í upp-
byggingu strætisvagnakerfisins er
einmitt bætt þjónusta við úthverf-
in, Breiðholtið og Árbæjarhverfið.
Fram hefur farið visst undir-
búningsstarf af hálfu Skipulags-
stofu höfuðborgarsvæðisins, varð-
andi úrlausn í þessum efnum. Ég
vil, af því að ég geri Breiðholts-
samgöngur sérstaklega að umtals-
efni, nefna hugmynd, sem þar hef-
ur komið fram, en ég hygg að hafi
ekki verið rædd í neinni alvöru á
vettvangi Reykjavíkurborgar.
Hugmynd Skipulagsstofunnar er
sú að í stað þeirrar Fossvogs-
brautar, sem fyrirhuguð var á sín-
um tíma, og hefur mætt svo mik-
illi andstöðu í Kópavogi og gagn-
rýni hér af hálfu ýmissa borg-
arbúa í Reykjavík, verði lögð sér-
stök hraðbraut, einungis ætluð til
almenningssamgangna, ferða
strætisvagna og öryggistækja,
sem leið eiga um borgina, þ.e.a.s.
slökkviliðs og sjúkrabíla. Mér
finnst að þessi hugmynd sé allrar
athygli verð.
I ljósi ríkjandi aðstæðna, hefði
þetta vissulega átt að verða eitt af
þeim verkefnum, sem stjórn
strætisvagna og núverandi meiri-
hluti beitti sér fyrir að rannsaka
nákvæmlega.
Umferöarþunginn
í miöbænum
Sveigjanleikinn í umferðarkerf-
inu frá Hlemmi vestur um borgina
og í Vesturbæinn, hlýtur að vera
mjög aökallandi athugunar- og úr-
lausnarefni. Það er þessi mikla
umferð strætisvagnanna og hin
Hinn 18. mars sl. hóf
Sveinn Björnsson, vara-
borgarfulltrúi sjálf-
stæðismanna, umræöur
um málefni Strætis-
vagna Reykjavíkur á
fundi borgarstjórnar. í
umræöunum kvaddi
Markús Örn Antonsson,
borgarfulltrúi Sjálfstæö-
isflokksins, sér hljóös
og flutti þá ræðu, sem
hér birtist. Undir lokin
beindi hann fyrirspurn-
um til Sigurjóns Pét-
urssonar, forseta borg-
arstjórnar og borgar-
fulltrúa AlþýÖubanda-
lagsins, um framkvæmd
tillögu, sem Sigurjón
flutti á sínum tíma um
málefni SVR. Athygli
vakti á fundinum, aö
Sigurjón Pétursson lét
undir höfuö leggjast aö
svara fyrirspurninni.
geysilega tíðni í ferðum þeirra um
Laugaveginn, sem menn hafa talið
að væri nú ekki til frambúðar.
Með auknum sveigjanleika og
breytingum á þeim parti leiða-
kerfisins mætti beina einhverju af
vögnunum, sem þar eiga leið um
nú, inn á aðrar leiðir til þess að
krækja framhjá mesta umferðar-
þunga niður Laugaveg t.d. suður á
Hringbraut eða jafnvel norður á
Skúlagötu, og tryggja svo frá
stöðvum á þeim akstursleiðum
einhverjar tengiferðir inn í sjálf-
an miðbæjarkjarnann fyrir þá
sem nauðsynlega ættu leið þang-
að.
Ég geri ekki ráð fyrir því, að
slíkar hugmyndir eigi upp á pall-
borðið almennt hjá meirihlutan-
um. Það hefur verið yfirlýst stefna
ýmissa talsmanna hans, að það
eigi að grípa til sérstakra aðgerða
til þess að þrengja kosti einkabíls-
ins og væntanlega þá í þeim til-
gangi að troða eins miklu af
strætisvögnum og hugsast getur
inn á þessar erfiðu umferðargötur,
eins og Laugavegurinn er, um
Kvosina og miðbæjarkjarnann
sjálfan.
Fyrirmyndir
í útlöndum
Það er annað atriði líka, sem
mér hefur fundist að menn hér í
Markús Örn Antonsson
Reykjavík væru kannske ekki með
nægilega vakandi auga fyrir. Það
eru almennar og gagngerar breyt-
ingar í uppbyggingu almennings-
vagnakerfis, sem við gætum e.t.v.
sótt okkar fyrirmyndir að til út-
landa. Víða hér í kringum okkur
er unnið að breytingum og þá ein-
blíni ég alls ekki og vil ekki, að
einblínt sé á það sem er að gerast
á Norðurlöndum í því efni. Við
eigum að víkka okkar vfirsýn yfir
þróun þessara mála — framþróun
hennar, sem er áreiðanlega mjög
víða hröð um þessar mundir vegna
þeirra aðstæðna, sem skapast
hafa í orkumálum og kostnað við
fólksflutninga. Þarna finnst mér
skorta nokkuð á, að við fáum
ferskan andblæ og nýjar hug-
myndir, og ég vildi mjög hvetja til
þess, að af hálfu forsvarsmanna
okkar í þessum málaflokki sé öll-
um leiðum haldið opnum til þess
að fá nýjar hugmyndir, sérfræði-
þekkingu úr ýmsum áttum, þar
sem menn hafa mest ígrundað
þessa þætti og lagt mesta vinnu í
rannsóknarstörf.
Tillaga Sigurjóns
Undir lokin get ég ekki látið hjá
líða að rifja upp bókun og tillögur
frá borgarfulltrúa Sigurjóni Pét-
urssyni, þegar aðalskipulagsmál
voru til umræðu í apríl 1977, þar
sem vikið var sérstaklega að al-
menningsvagnasamgöngum, að
strætisvagnamálum. I þeirri til-
lögu segir svo varðandi aðalgatna-
kerfi: „I samþykkt meirihluta skipu-
lagsnefndar frá 7. apríl 1976 segir:
Skipulagsnefnd leggur áherzlu á
þýðingu og mikilvægi góðs almenn-
ingsflutningakerfis í borginni. Aukin
gæði almenningsflutningakerfisins
eru forsenda þess að nýting þess
verði góð. En náist það markmið
mun það spara fjárfestingu og
rekstrarkostnað á gatnakerfinu.
Verði sú aukning á nýtingu almenn-
ingsflutningakerfisins, sem stefna
ber að, mun það hafa veruleg áhrif á
umferðina á annatíma og auðvelda
skipulagningu borgarinnar."
Síðan kemur tillaga frá Sigur-
jóni Péturssyni: „í samræmi við
þessa samþykkt felur borgarstjórn
Þróunarstofnun í samvinnu við
stjórn SVR að gera rækilega áætlun
um fjölgun farþega SVR. Skal áætl-
unin miðuð við fjölgun farþega um
50% á fimm ára tímabili. Skulu til-
greindir þeir nýir hópar fólks, sem
aukningin á einkum að ná til, auk
magns og tegunda nauðsynlegra
fjárfestinga i þessu skyni. í áætlun-
inni skal lagður grundvöllur að
nauðsynlegu samstarfi sveitarfélag-
anna á höfuðborgarsvæðinu til að ná
þvi markmiði að almenningsvagnar
verði eftirsóknarverðari farartæki
en þeir eru nú. Einnig skal i áætlun-
inni gerð grein fyrir þeim sparnaði í
gerð umferðarmannvirkja, sem
framkvæmd hennar mun leiða af
sér. Loks skal lagt rökstutt mat á
sparnað í einkaakstri, sem fram-
kvæmd áætlunarinnar hefði í för
með sér. Þessi áætlun skal liggja
fyrir, þegar fjárhagsáætlun Reykja-
víkurborgar fyrir árið 1978 verður
afgreidd."
Nú vildi ég aðeins beina þeirri
spurningu til talsmanns fyrir
þessari tillögu og annarra áhrifa-
manna meirihlutans um þessi
málefni, hverjar niðurstöður hafi
orðið af þessum könnunum og at-
hugunum og hve Iangt þær séu á
veg komnar í framkvæmd núna á
þessu kjörtímabili.
Ég rifja það líka upp, að menn
sögðu hér í ræðum fyrr í kvöld, að
það væri orðinn nokkur útfarar-
bragur á þessu fundarhaldi okkar,
að menn væru farnir að flytja hér
útfararræður yfir núverandi
meirihluta. Og mér sýnist það af
síðustu fréttum, að meira að segja
útfararvagninn standi tilbúinn,
Ikarus-vagn, sem enginn vill
keyra, nema væntanlega til hinn-
ar hinstu athafnar.
(Sigurjón Pétursson þagði
þunnu hljóði og svaraði ekki
spurningum sem Markús Örn
beindi til hans.)
Forseti! Borgarfulltrúi Markús
Örn Antonsson hefur lokið máli
sínu. Borgarfulltrúi Sveinn
Björnsson hefur kvatt sér hljóðs.
Þrettán útköll hjá Hjálpar-
sveit skáta í Reykjavík 1981
Ivl
HJALPARSVEIT skáta í Reykjavik
var kölluð út 13 sinnum á árinu
1981. f 9 tilfellum var óskað eftir leit
að týndu fólki, en tvær af þeim leit-
arbeiðnum voru afturkallaðar áður
en leit hófst. Leit tók allt frá nokkr-
um klukkustundum upp i fjóra sól-
arhringa. Þessar upplýsingar koma
fram í ársskýrslu sveitarinnar, sem
lögð var fram á aðalfundi fyrir
skömmu.
Ennfremur segir í skýrslunni,
að langmesta leitin hafi verið að
flugvélinni TF-ROM, en sú leit tók
fjóra sólarhringa og var leitar-
svæðið ihjög umfangsmikið eins
og oft vill verða þegar flugvélar
týnast. Leitað var að 10 körlum, 1
konu og 4 unglingum. I fjórum til-
felium, ,var óskað eftjr aðstoð
Sveitin annaðist eins og undan-
farin ár sjúkragæzlu í Bláfjöllum
fyrir skíðafólk. Þá hélt sveitin,
eins og undanfarin 15 ár, nám-
skeið í ratvísi og ferðamennsku,
en námskeið þessi eru haldin á
haustin áður en rjúpnaveiðitíma-
bilið hefst.
Félagar sveitarinnar eru um 80
talsins, en þar eru 12 nýliðar og 10
varamenn. Félagarnir nota mik-
inn tíma til þjálfunar, þar sem
æfðir eru hinir ýmsu þættir hjálp-
arstarfsins. Ótaldar eru þær
vinnustundir, sem fara í viðhald á
búnaði og tækjum sveitarinnar,
svo ekki sé minnst á flugeldasöl-
una, sem er aðalfjáröflunarleið
sveitarinnar. Þar leggur megin-
þorri, fé|»gpnna fram .vjnou frá
f . i nní 111 vegna ófærðar og óveðúW- ;i,r 16óildomorgpi, (il; Völds alla daga. milli.l
jóla og nýárs, auk undirbúnings-
vinnu sem fer fram fyrir jól.
Eins og áður sagði var aðalfund-
ur sveitarinnar haldinn fyrir
skömmu, en þar var Benedikt Þ.
Gröndal endurkjörinn formaður,
en aðrir í stjórn með honum Jón
Baldursson, Eiríkur Karlsson,
Halldór Hreinsson, Arnfinnur
Jónsson, Ævar Aðalsteinsson og
Örn Guðmundsson.
Á fundinum var greint frá gjöf
að upphæð 40.000 krónur, sem
Sparisjóður Reykjavíkur og ná-
grennis hefur ákveðið að færa
sveitinni, í tilefni af 50 ára afmæli
sjóðsins. Þá má geta þess, að
Hjálparsveit skáta í Reykjavík
verður 50 ára á þessu ári og er
jafnframt elzta starfandi hjálpar-
iog bjorgimarsveit landsinsi .ii néi jf*