Morgunblaðið - 10.07.1982, Qupperneq 44

Svmnná QQflQQ
afgretöslunni er OOUOO
fttorgtmlrtafrto

Sími á ritstjóm Hfllfifi
og skrifstofu: IU IUU
fttorgMttiiUtfrtfe
LAUGARDAGUR 10. JÚLÍ 1982
✓ 'jw. , 'vXy J,, v/,v,s-. $
Miklar líkur eru á að
„gullskipið“ sé ftindið
Krá Árna Johnsrn hlaAamanni Morgunblaðsin.s á SkeiAarársandi.
MIKLAK líkur eru nú á, að „gullskipið fræga“ Het Wapen Van Amsterdam, það er Skjaldarmerki Am.sterdamborg-
ar, sem hrakti til íslands og fórst á Skeiðarársandi 1627, sé nú fundið, en undanfarnar vikur hefur leitarflokkur
unnið að greftri á miðjum Skeiðarársandi fram undir sjó. Mjög sterk segulmæling i sandinum gefur til kynna, að
skip með málmi sé undir, en reikna má með að það þurfi að grafa að minnsta kosti í eina viku enn, áður en
niðurstaða fæst um hvort skipið sé þama undir. í seglskipinu, sem var eitt af stærri skipum síns tíma á
heimshöfunum, er talið að hafi verið 60 til 70 tonn af járni í ballest, 30 gulltunnur, gimsteinar og fleira, en af um það
bil 300 manna áhöfn skipsins, fórust liðlega 200 á strandstað á Skeiðarársandi. Sögnum af strandinu ber saman um
þann stað, sem nú er grafið á, en leitarmenn hófu fyrst aö leita að skipinu fyrir um það bil 22 árum. Síðan hefur verið
leitað nákvæmlega, stutt í senn af og til, á um það bil 30 ferkílómetra svæði, en síðast þegar mælingar voru gerðar
var ekki unnt að mæla á þeim stað, sem nú er grafið, þar sem Skeiðará rann þar til hafs á þeim tíma.
Meðaltal segulmaelinga á
þessu svæði er um 51 þúsund
gamma og eru mjög lítil frávik á
öllu svæðinu nema á strandstað,
þar sem þýzkur togari fórst 1903
á Svínafellsfjörum, og svo á
þeim stað, sem nú er leitað á, en
þar er frávikið allt upp í 2.000
gamma, sem Jón Jónsson jarð-
fræðingur, sem annast mælingar
á staðnum segir að þýði að öllum
líkindum eitthvert efni sem er
aðflutt. Er þá ekki um margt að
ræða nema umrætt skip, og ef
vera skyldi loftsteinn. Mesta frá-
vikið í segulmælingunum er á
20x40 metra svæði, en seglskipið
var liðlega 20 metrar á breidd og
60 til 70 metra langt.
Erfitt er um vik fyrir leitar-
menn, því að um mikið vatna-
svæði er að fara í síkvikum sandi
og leir, sem breytist vegna
vatnselgs frá klukkustund til
klukkustundar. Það tók „gullleit-
armenn" marga daga að koma
stórum krana, jarðýtu, trukk og
fleiri vélum á staðinn og er það
ótrúlegt, að það skuli hafa tekist
á 30 kílómetra löngu vatnasvæði
Skeiðarársands. Það er Björgun
hf. — Kristinn Guðbrandsson,
Bergur Lárusson og fleiri, sem
standa að leitinni. Það sem gert
er nú miðar að því að ganga úr
skugga um hvort skip liggi
þarna grafið, á hugsanlega 8 til
14 metra dýpi. í dag var ekki
búið að grafa nema fáeina metra
niður. Vatn rennur sífellt í hol-
una, sem grafin hefur verið,
þannig að hún er ávallt full af
vatni. Sandbylur á leitarsvæðinu
hefur gert mönnum erfitt um
vik, en verkinu miðar hægt og
sígandi.
Fyrir sjö árum grófu leitar-
menn með stórvirkum tækjum
mun vestar á sandinum, en þar
mældist frávik í segulmælingu,
allt að tuttugu sinnum minna en
nú. Segulmælingin minnkaði þá
eftir því sem neðar dró, öfugt við
það sem nú er, segulmælingin
hefur aukist á þeim fáu metrum,
sem búið er að grafa.
Það er hugur í mönnum hér á
sandinum, þeir hófu þetta verk
fyrir alllöngu bæði í gamni og
alvöru og ætla ekki að hætta
fyrr en þeir eru búnir að leita af
sér allan grun eða finna „gull-
skipið".
Viöræöur um sölu saltsíldar:
Sovétmenn krefjast
stórfelldrar lækkunar
Hægviðri
SV-lands
- úrkoma
nyrðra
BÆKILEGU veðri er spáð á Suður-
og Vesturlandi um helgina, en öðru
máli gegnir á Norður- og Austur-
landi, þar sem spáð er töluverðri úr-
komu.
Gert er ráð fyrir hægri norðan-
átt á Suður- og Vesturlandi í dag
og á morgun og að hitastig verði
svipað og í gær. Búist er við að
bjart verði með köflum og jafnvel
einhverjum skúrum á milli.
Á Norðaustur- og Austurlandi
er spáð NA-átt og rigningu, en
gert er ráð fyrir að þegar líður á
daginn, muni birta til á SA-landi.
Ekki er talið að mikil breyting
verði á veðri á Norðurlandi, þar
hefur verið þungbúið og búist við
að svo verði áfram, með einhverri
rigningu í dag og á morgun.
LESBOK Morgunblaðsins kem-
ur ekki út meðan á sumarleyfum
stendur og fylgir blaðinu ekki
um þessa helgi. Næsta Lesbók
mun fylgja blaðinu, laugardag-
inn 31. júlí.
Símamynd Mbl. Kristján Orn.
Sigurður Karlsson, trymbyll í Frið-
ryk, mætti á mótsstað á hjól-hesti og
lagði 300 kílómetra að baki til að
komast á Vindheimamela.
V indheimamelar, 9. júlí.
í G/EK var Landsmót hestamanna
að Vindheimamelum sett formlega
af formanni LH, Stefáni Pálssyni.
Það skyggði örlítið á sctningu móts-
ins að á meðan rigndi eins og hellt
væri út (otu, en þannig hefur veðrið
verið hér á Vindheimamelum síðan á
fimmtudagskvöldið er fyrri hluti
„Evrópumóts“ fór fram.
Fólk hefur ekki látið suddaveð-
ur á sig fá, enda allir vel búnir og
NÚ HAFA staðið yfir viðræður við
Sovétmenn um samning á sölu salt-
sildar til Sovétríkjanna. Samkvæmt
heimildum Morgunblaðsins hafa við-
ræðumar gengið erfiðlega og allheitt
hefur verið í kolunum á fundunum.
Sovétmenn hafa krafizt stórfelldrar
fylgjast vel með því sem fram fer.
í gær var unglingakeppni 12 ára
og yngri. Stóðhestar og kynbóta-
hryssur voru sýndar og síðari
hluti „Evrópumóts" fór fram, svo
og undanrás kappreiða. Um kvöld-
ið var siðan kvöldmatur.
Sífellt fjölgar fólki á mótsstað
og eru gestir orðnir á sjötta þús-
und, þeirra á meðal eru margir
útlendingar sem komið hafa til
verðlækkunar og sagt að þeir geti
fengið saltsild frá öðrum löndum á 15
til 40% lægra verði, en þeir hafa greitt
okkur.
Vegna þessa hafði Morgunblaðið
samband við Gunnar Flóvenz,
framkvæmdastjóra síldarútvegs-
landsins í skipulögðum ferðum eða
á eigin vegum, þá í einkabílum eða
stórum rútum. Útlendingarnir eru
á annað þúsund og eru Þjóðverjar
þeirra fjölmennastir. Allt hefur
gengið vel fyrir sig ef undanskil-
inn er atburður sem átti sér stað á
fyrri hluta „Evrópumóts".
Sjá nánari frásögn blaðamanna
Morgunblaðsins á bls. 18.
nefndar, hann kvaðst ekki vilja tjá
sig um viðræðurnar að sinni, þar
sem þær væru á mjög viðkvæmu
stigi. Sömu viðbrögð fékk Morgun-
blaðið hjá Óskari Vigfússyni, for-
manni Sjómannasambands Íslands
og fulltrúa sjómanna í síldarút-
vegsnefnd.
Gunnar staðfesti þó, að rétt væri
að Sovétmenn krefðust mikillar
verðlækkunar frá fyrri samningi og
þeir héldu því fram, að „það rigndi
yfir þá tilboðum frá mörgum öðrum
framleiðslulöndum á 15 til 40%
lægra verði, en þeir hefðu keypt
fyrir frá íslandi að undanförnu".
Tilboð þessi segðust Sovétmenn
meðal annars hafa fengið að undan-
förnu frá Danmörku, Hollandi,
Noregi og Kanada.
Þá var Gunnar spurður um sölu-
horfur á síld að þessu sinni. Sagði
hann, að leyfi hefðu verið gefin út
til veiða á 50.000 lestum á síld á
vertíðinni í haust. Nú væri aðeins
búið að semja um sölu á 50.000
tunnum af saltsíld til Svíþjóðar, en
það samsvaraði um 7.000 lestum af
síld upp úr sjó. Ekki hefði enn tek-
izt að semja um sölur á frystri síld
og ekki væri gert ráð fyrir að unnt
yrði að selja nema lítinn hluta af
aflakvótanum í haust i formi
frystrar síldar. Gizkuðu sumir á að
það gæti numið 10.000 til 15.000
lestum.
Þá Vildi Gunnar taka það fram,
af gefnu tilefni, að stjórnvöld kæmu
hvergi nærri hvað varðaði samn-
inga um verð og skilmála og að í
viðskiptasamningum væri aldrei
fjallað um þau mál. Þau mál væru
einungis í höndum viðkomandi
viðskiptastofnana landanna.
Aðspurður sagðist Gunnar engu
vilja spá um niðurstöður þessara
viðræðna um sölu saltsíldar til Sov-
étríkjanna.
Sífellt fjölgar á Vindheimamelum