Morgunblaðið - 01.02.1983, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 1. FEBRÚAR 1983
17
FaAirínn fjöllyndi hlýðir í eiginkon-
una spila á píanó og notar tækifærið
að kreista lagskonuna.
stétt þessara ára öðruvísi en firrta
og sálsjúka. Af alþýðunni stafar
hinsvegar oftast veikur ljómi líkt
og þar finnist hin sanna ham-
ingja.
Mér hefur oft fundist sem
skilgreining Ingmar Bergman á
eigin æsku í bland við austræna
söguskoðun liggi að baki þessum
skoðunarhætti skandinavískra
kvikmynda. Vissulega var Ingmar
Bergman álíka einmana í uppvexti
og litla stúlkan í „Avskedet" og
flestar mynda hans lýsa þessum
yfirstéttarsálarháska og hér er
lýst, en nú gerist það að Ingmar
Bergman snýst gegn þeirri sögu-
skoðun sem hér er haldið fram.
Hann hefur lýst því yfir í sam-
bandi við nýjustu kvikmynd sína,
Fanny och Alexander, að „... auð-
vitað var oft hundleiðinlegt á
þessu háborgaralega heimili en
samt var alltaf eitthvað yndislegt
að gerast." Mér finnst ekki úr vegi
að hafa þessi ummæli Bergmans í
huga þegar myndir á borð við
„Avskedet" eru skoðaðar. Þessi
mynd er nefnilega svo fagmann-
lega unnin jafnt á sviði mynda-
töku, lýsingar og leikstjórnar að
hin bjagaða lífsmynd sem hún
gefur rennur fyrirhafnarlaust inn
í sálartetrið. Eg veit ekki hvort
sænskir jafnaðarmenn vilja
stefna til álíka miðstjórnar og ríki
austantjalds, en þegar maður sér í
mynd eftir mynd frá þessu svæði
sömu viðhorf til mann-
kynssögunnar og birtast í rúss-
neskum kvikmyndum, þá fer mað-
ur að efast um heillyndi blessaðs
fólksins sem í einfeldni trúir á
sakleysi alþýðunnar. Þetta vel
ferðarpakk gleymir þvi að alþýðan
var yfirstétt í eigin draumaheimi.
Akranes:
Organisti
kvaddur með
góðum gjöfum
Akranesi, 28. janúar.
HAUKUR Guðlaugsson orgelleikari
og söngstjóri Akranesskirkju síðast-
liðin 22 ár lét af störfum um síðustu
áramót. Haukur hafði jafnframt ver-
ið söngmálastjóri Þjóðkirkjunnar frá
árinu 1974 og fer nú til þeirra starfa
eingöngu. Af þessu tilefni héldu
sóknarnefnd og kirkjukór Akraness-
kirkju honum og konu hans, Grím-
hildi Bragadóttur, samsæti í Félags-
heimilinu Rein í gærkvöldi. Þar voru
honum þökkuð mikil og góð störf og
færðar góðar gjafír.
Frú Björg Hermannsdóttir,
formaður kirkjukórsins, flutti
ávarp og afhenti Hauki eftirlík-
ingu af pípuorgeli Akranesskirkju
úr silfri fellda inn í íslenzkt grá-
grýti. ívar Þórólfur Björnsson
silfursmiður í Reykjavík gerði
þennan fagra grip. Þá flutti for-
maður sóknarnefndar, frú Ragn-
heiður Guðbjartsdóttir, ávarp og
afhenti Hauki veggskjöld, sem í er
skorin mynd af Akranesskirkju
ásamt áletrun frá sóknarnefnd-
inni fyrir hönd Akranesssöfnuðar.
Skjöldinn gerði Guðjón Ásberg
Jónsson myndskeri í Kópavogi.
Margar fleiri ræður voru flutt-
ar, og meðal annars ávarpaði einn
kórfélaga, frú Þórey Jónsdottir,
Hauk í bundnu máli og flutti hon-
um þakkir kórsins við mikla hrifn-
ingu viðstaddra. Veizlustjóri var
Jóhannes Ingibjartsson sóknar-
nefndarmaður.
Nýr organisti hefur þegar tekið
við störfum Hauks við kirkjuna,
Jón Ólafur Sigurðsson frá Egils-
stöðum, en Haukur og fjölskylda
munu búa áfram á Akranesi.
- J.G.
skódeild ★ dömudeild ★ barnafatadeild ★ herradeild ★ sportfatadeild ★ heimilisdeikl
Ólafur M. Jóhannesson
Listahátíð í Reykjavík —
Kvikmyndahátíð 1983
AVSKEDET
Stjórn: Tuija-Maija Niskanen
Handrit: Eija-Elina Bergholm
Tónlist: Horacio Salinas
Kvikmyndataka: Esa Vuorinen
Enskur skýringartexti
Einkennilegt með norrænar
myndir hve alvaran situr oft í
fyrirrúmi eins og jarðlífið sé löng
og seigdrepandi ferð gegnum tára-
dal. Finnsk/sænska kvikmyndin á
kvikmyndahátíðinni „Avskedet"
eða Húsið kvatt er dálítið í þessum
anda. Hún fjallar um unga stúlku
sem elst upp á fínu yfirstéttar-
heimili í Finnlandi. Ekki skortir
stúlkuna það sem fæst fyrir pen-
inga en ást hlýtur hún hvergi
nema í eldhúsinu hjá eldabusk-
unni og hjá þýskættaðri kennslu-
konu. Fínu foreldrarnir eru nefni-
lega svo þrælupptekin hvort af
öðru að stúlkan er nánast ósýnileg
í þeirra augum. Annars er ekki
alveg rétt hermt að heimilisfaðir-
inn snúist alla daga kringum
eiginkonu sína því hann virðist
una flestum stundum í fangbrögð-
um við nærtækt kvenfólk og kem-
ur þeim jafnvel til við sig inni á
heimilinu. Ekki beint skemmtileg
æska hjá litlu telpunni enda gerir
hún uppreisn þegar á gelgjuskeiði
og ákveður að yfirgefa fína slektið
og helga sig leiklist.
Svo vill til að litla telpan er ekki
bara hugarfóstur leikstjórans
Tuija-Maija Niskanen — hún er
raunar eftirmynd Vivicu Bandler
— þekktrar leikhússkonu. Það er
að vísu mjög ótrúlegt að barn geti
alist upp við annað eins afskipta-
leysi og kemur fram í þessari
mynd, en staðreyndin er sú að Vi-
vica Bandler á stóran hlut í hand-
riti myndarinnar. Þessi mynd
verður þannig að teljast
heimildarkvikmynd með skáldlegu
ívafi. Táradalurinn er þá til eftir
allt saman. Og ekki nóg með það,
hann er ef til vill dýpstur þar sem
glæsileikinn og fágunin er hvað
mest? Einhvernveginn hafði mað-
ur nú haldið að fólki — þess tíma
sem sýndur er í myndinni — hafi
liðið betur í efri lögum þjóðfélags-
ins en hinum neðri þar sem ör-
birgðin var oft alger. En skand-
inavískum listamönnum virðist
algerlega fyrirmunað að sýna yfir-
sinii: 27211
Austurstræti
Kvíkmyndir
Húsið kvatt