Morgunblaðið - 26.06.1983, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 26. JÚNÍ 1983
47
David Puttnam ásamt leikaranum Burt Lancaster og konu sinni, Patsy við
kvikmyndun myndarinnar „Local Hero“.
legu mynd „Honky Tonk Free-
way“, en Boyd lét leikstjórann
John Schlesinger ráða öllu og allt
fór úr böndunum.
Hvað kom fyrir bresku
kvikmyndagerðina — og
hvert stefnir hún nú?
Puttnam metur mikils hæfileik-
ann að geta sagt sögu og hann hef-
ur tröllatrú á breskum frásagnar-
mönnum, þó hann telji þá vanta
dirfsku kvikmyndagerðarmanna
annarra þjóða.
„Bókmenntahefð okkar er í allt
of föstum skorðum," segir hann.
„Charles Dickens hefði orðið fyrir-
myndar kvikmyndagerðarmaður.
Hann hafði frá miklu að segja,
skrifaði mjög vel og notaði allt
sem breskt var.“ Þess má geta að í
Puttnam blundar sú metnaðar-
fulla hugmynd að kvikmynda
helstu verk Dickens.
En hvað kom eiginlega fyrir
bresku kvikmyndagerðina? Putt-
nam hefur skýringu á reiðum
höndum. Hann bendir á notkun
sama tungumáls í Bandaríkjunum
en þar höfðu menn meira fjár-
magn og gerðu fleiri og betri og
frumlegri kvikmyndir á þeim ár-
um sem kvikmyndagerðin var að
þróast stuttu eftir heimsstyrjöld-
ina síðari. Annar mikilvægur
þáttur er tilkoma sjónvarpsins.
Puttnam telur að taka þurfi
kvikmyndina til gagngerrar
endurskoðunar. Menn verða að
vita hvers vegna fólk fer yfirleitt í
bíó. Það verða alltaf einhverjir
áhorfendur sem fara í bíó til að
sjá lifandi myndir á stóra hvíta
tjaldinu og það er hlutverk kvik-
myndagerðarmannanna að upp-
fylla óskir áhorfendanna.
Hvað varðar nútímamyndir seg-
ir Puttnam að of mikið sé gert úr
ofbeldi og klámi. „Mér finnst
ástandið hreint skelfilegt. Við er-
um eiginlega að draga úr tilfinn-
ingum heillar kynslóðar og
ástandið versnar með hverju ári.
Við kippum okkur ekki lengur upp
við það sem hefði hneykslað okkur
fyrir tíu árum.“ Þessu til stuðn-
ings rifjar Puttnam upp viðtal við
gamla nasistann Albert Speer,
sem lýsti því er hann sá sam-
kunduhús Gyðinga lagt í rúst.
Speer skelfdist atburðinn, hljóp
heim til sín og hringdi í lögregl-
una. En sex mánuðum síðar, krist-
alnóttina svonefndu, gekk hann
um götur og fannst ekkert til
ofbeldisins á götunum koma. „Ég
held að þessi saga sé tákn þess
sem ég hef séð í kvikmyndum nú-
, tímans," segir Puttnam.
Puttnam segir að þær þrjár
helstu kvikmyndir, sem har.n hef-
ur framleitt, „Midnight Express,"
„Stardust" og „Chariots of Fire“
fjalli allar í vissum skilningi um
æskuna, en hann segist þó ekki
gera kvikmyndir fyrir ákveðinn
aldurshóp, heldur stefni aðeins að
því að ná tihsem flestra.
Um þessar mundir er David
Puttnam að leggja síðustu hönd á
nýjustu mynd sína sem hinn ungi
og efnilegi Bill Forsyth skrifaði og
leikstýrði. Það er myndin „Local
Hero“ með Burt Lancaster í aðal-
hlutverki, og fjallar á heldur gam-
ansaman hátt, að því er Puttnam
segir, um stórt olíufyrirtæki og
samskipti þess við lítið sjávarþorp
í Skotlandi. Puttnam er bjartsýnn
á gengi myndarinnar og bendir á
vinsældir Eldvagnsins, mynd sem
enginn gerði ráð fyrir að myndi
setja mark sitt á kvik-
myndasöguna. „Eldvagninn minn-
ir á fjölmargar kvikmyndir sem
fjalla um heiðvirt fólk; það vill
trúa því að það sé heiðvirt og geti
áorkað einhverju."
Puttnam hefur lokaorðið: „Þrátt
fyrir alla svartsýni manna og
þrátt fyrir erfiðleika kvikmynda-
iðnaðarins sem við blasa, þá hefur
ýmislegt breyst til hins betra á
undanförnum árum og það er
vissulega mjög uppörvandi. Það er
samt ekki svo uppörvandi að við
þurfum ekki að hafa áhyggjur
Iengur. Svo er alls ekki. En við
Bretar kunnum að gera kvikmynd-
ir. Nú eru nokkur einkafyrirtæki
sem leggja fjármagn í kvikmyndir
og mér hefur gengið nokkuð vel
undanfarið, svo ég er bjartsýnn."
(Þýtt og endursagt — HJÓ.)
þýðir ekki að klína hinum sögu-
lega og félagslega veruleika utan á
verkin, vitnisburð um hann verður
að finna í þeim sjálfum."
Ekki er fjarri lagi að draga þá
ályktun af umfjöllun Halldórs
Guðmundssonar að Marx hafi í
raun verið sama sinnis og margir
borgaralegir bókmenntagagnrýn-
endur, hafnað þeirri stalínsku að-
ferð sem einkennir skrif sósíalista
um bókmenntir, m.a. hér heima.
Bókmenntaefni í Tímariti Máls
og menningar að þessu sinni er
einkum sýnishorn ljóðagerðar eft-
ir lítt kunn íslensk skáld, yfirleitt
snotur, en ekki að sama skapi eft-
irminnilegur samsetningur. Á
heiðursstað fremst í heftinu er
ljóðið í hafsauga eftir Þorstein frá
Hamri. Þetta ljóð Þorsteins um
drauminn „að sigla hreinan sjó“ er
furðu áleitið þótt ekki sé það
langt.
Meðal þeirra skáldsagnahöf-
unda sem nú eru í hvað mestum
metum er Julio Cortazar frá Arg-
entínu, landi Jorge Luis Borges og
að mörgu leyti skyldur honum.
Ingibjörg Haraldsdóttir þýðir eft-
ir Cortazar stuttan þátt sem nefn-
ist Samruni garðanna og er gott
dæmi um list hans. í Samruna
garðanna renna skáldskapur og
veruleiki saman í eitt, maður les
skáldsögu um leið og hún er að
gerast í kringum hann.
Nýskipaðir sendiherrar
NÝSKIPAÐUR sendiherra Bangladesh, hr. Mustafa Kamal, og nýskipaður
sendiherra Chile, hr. Leonidas Irarráxaval Barros, afhentu 15. júní síöastlið-
inn forseta íslands, Vigdísi Finnbogadóttur, trúnaöarbréf sín, að viöstöddum
Geir Hallgrímssyni, utanríkisráðherra.
Sendiherra Bangladesh hefur aðsetur í Stokkhólmi, en sendiherra Chile í
Osló.
SAGA HÓTEL
Kaupmannahöfn,
Colbjörnsensgade 20,
DK-1652 Copenhagen,
sími (01) 24-99-67
Staösett 200 m frá járnbrautarstööinni, 300 m frá
Tívolí og 700 m frá Ráöhústorginu.
ÍSLENDINGAR FÁ 10% AFSLÁTT
Eins og tveggja manna herbergi með og án baðs. Morg-
unmatur innifalinn í verði. Litasjónvarp og bar.
Óskum öllum íslendingum gleöilegs sumars.
Bredvig-fjölskyldan
HÓSGA6NARÖLLIN
BÍLDSHÖFÐA 20-110 REYKJAVÍK S 91-81199 og 81410
Viltu
spara
og kaupa sófasett sem endist árum
saman
Takió eftir
Umhverfiö hefur mikil áhrif á
okkur og í borg og bæ spila
húsin stór og smá stóran þátt
í vellíðan fólks. Vel málað hús
er augnayndi. Gerum föst til-
boð ef óskað er. Sanngjarnt
verð. Fúavarnaberum einnig
á glugga og önnur tréverk.
Látið fagmenn vinna verkin.
Sími 29839 alla daga.