Morgunblaðið - 26.06.1983, Page 48

BÍLLINN
BlLASALA SIMI 79944 SMIOJUVEGI4 KÓPAVOGI
Sími 44566
RAFLAGNIR
samvirki
SUNNUDAGUR 26. JÚNÍ 1983
Dánartíðni vegna krabba-
meins, kransæðasjúkdóma
og háþrýstings lækkandi
LÍFSLÍKUR fólks við fæðingu eru nú nær 74 ár hjá körlum og nær 80 ár hjá
konum. Á einum áratug hefur meðalævin lengst um 2,8 ár hjá körlum en 3,2
ár meðal kvenna og hefur heildardánartíðnin lækkað um 20% á einum
áratug. Athuganir benda til að einungis hluti ævilengingarinnar síðasta
áratug megi rekja til minni ungbarnadauða, þá sýna þær að dánartíðni vegna
kransæðasjúkdóma, háþrýstings og krabbameins hefur lækkað verulega.
Þetta kemur fram í grein eftir Ólaf Ólafsson og Jónas Ragnarsson í nýjasta
hefti tímaritsins Heilbrigðismál.
Árlega látast um 1500 manns
hérlendis, þar af um 300 úr
krabbameinum. Dánartíðni úr
krabbameinum var 148 af 100.000
hjá körlum árin 1966—70 en lækk-
aði í 140 árin 1976—80. Mun meiri
breyting er meðal kvenna. Tíðnin
var 136 árin 1966—70 en lækkað í
118 árin 1976—80. Lækkunin er
6% hjá körlum en 14% meðal
kvenna. Segir í greininni, að
sennilega megi rekja þetta að ein-
hverju leyti til fækkunar á dauðs-
föllum úr magakrabbameini, en
það hefur verið tengt minni neyslu
saltaðs og reykts matar. Þá megi
nefna að færri konur deyja nú en
áður úr krabbameini í leghálsi.
Hlutur hjarta- og æðasjúkdóma
í dánarorsökum er tæp 44%.
Þyngst vega þar kransæðasjúk-
dómar, eða rúm 28%, þar af er
bráð kransæðastífla 16%. Eftir
1970 verður lækkun á dánartíðn-
inni. Hjá körlum er lækkun á dán-
artíðninni úr 256 miðað við
100.000 árin 1966-70 í 238
1976—80, eða um 7%. Meðal
kvenna er lækkun úr 127 í 107 eða
um 15%.
Dánarorsakir vegna sjúkdóma í
heilaæðum er að þriðjungi vegna
heilablæðinga. Milli þriggja síð-
ustu fimm ára tímabila hefur orð-
ið veruleg lækkun á dánartíðni af
völdum sjúkdóma í heilaæðum,
nemur lækkunin nær fjörutíu af
hundraði. Skýringin er helst talin
víðtækari greining og stórbætt
meðferð háþrýstings.
Dánartölur vegna háþrýst-
ingssjúkdóma eru ekki háar, en
engu að síður hefur orðið umtals-
verð lækkun á þeim, einkum með-
al kvenna. Nemur lækkunin meira
en 70% meðal kvenna og nær 40%
hjá körlum.
Vargur skotinn á Tjörninni
LÖGREGLUMENN voru á ferli vió Tjörnina í
Reykjavík árla í gærmorgun og skutu varg,
sem sótt hefur í unga. Þeir skutu sjö varga;
fimm sílamáva og tvo svartbaka. Aðfaranótt
fostudagsins skutu þeir tvo sflamáva. Annar,
þriggja vetra gamall, hafði gert mikinn usla.
„Silamávur sækir mikið inn á borgarland-
ið eftir varptíma. Þetta er einkum flæk-
ingsfugl, sem gerir ekki mikinn usla. Ein-
staka fuglar leggjast þó á unga,“ sagði Ein-
ar Þorleifsson, eftirlitsmaður við Tjörnina í
samtali við Mbl.
Einar sagði að um 40 andar- og æðar-
fuglspör hefðu verpt það sem af væri sumri.
Um 60 hettumávapör verptu á Tjörninni í
vor og um 120 kríupör, mest í hólmanum í
norðurtjörninni. „En það er ekki mávurinn,
sem er mesti vargurinn. Fuglalífi hefur
hrakað vegna ágangs mannsins og þá eink-
um mófuglum og vaðfuglum," sagði Einar
Þorleifsson.
Sótt um lóðir
fyrir 15 kúluhús
NÝSTOFNAÐ byggingarsamvinnu-
félag hvolfþaksbyggjenda BSHB
hefur sótt um lóðir fyrir 15 kúluhús í
fyrsta áfanga byggingarsvæða í
Grafarvogi. „Þetta eru raðhús, sem
við viljum reisa, 140 fermetra stór, á
tveimur hæðum með sambyggðum
bflskúr,“ sagði formaður BSHB, Ás-
geir Bjarnason, er MBL hafði sam-
band við hann. BSHB var stofnað f
febrúar síðastliðnum og telur 130 fé-
lagsmenn.
í öðrum byggingaráfanga f
Grafarvogi hefur félagið sótt um
níu til tólf byggingarlóðir, og í
framhaldi af því um að fá óskipu-
lagt svæði í byggingaráfanga þrjú.
Þar er fyrirhugað að byggja eins-
konar kúluhúsaþorp, samsett af
25—30 kúlueinbýlishúsum af ólík-
um stærðum og gerðum. Félagið
býðst til að kosta skipulag svæðis-
ins þar sem hefðbundið deiliskipu-
lag byggingarsvæða hentar þessu
byggingarformi ekki nægilega vel.
„Byggingaráætlanir hafa verið
kynntar þeim sem með skipulagið
hafa að gera og á næstu dögum
kemur í ljós hvaða hljómgrunn
þær fá innan borgarstjórnar. Við
munum leita eftir samstarfi við
önnur byggingarsamvinnufélög
um framkvæmdalega þætti j)egar
þar að kemur," sagði Asgeir
Bjarnason.
Margir litlir
jarðskjálftar
á Kröflusvæði
í FYRRINÓTT og í gærmorgun
komu um 30 litlir jarðskjálftakippir
fram á skjálftamælum í Mývatns-
sveit. Skjálftarnir, sem áttu upptök
sín nálægt Kröflu, voru það litlir að
þeirra varð ekki vart nema á mæl-
um.
Eysteinn Tryggvason, jarðeðlis-
fræðingur hjá Norrænu eldfjalla-
stöðinni, sem staddur var í Mý-
vatnssveit í gær, sagði í samtali
við Mbl. að þessi skjálftavirkni
væri meiri en vart hefði orðið um
nokkurra mánaða skeið. Sagði
hann að ekki væri gott að ráða í
hvað væri á seyði, en sagði, að
svona skyndileg aukning á jarð-
skjálftatíðni líktist ekki þeim að-
draganda sem oft hefði verið að
gosum.
Stefán Gíslason, til vinstri, og Hans Hafsteinsson með varginn, sem drepinn var í gærmorgun.
Morgunblaöiö/Guðjón.
31 hvalur veiddur
ÞAÐ sem af er hvalvertíðinni hefur 31 hvalur veiðst, 30 langreyðar og
1 sandreyður. Að sögn Magnúsar Gunnarssonar, á skrifstofu Hvals hf.
í Hvalfirði, eru þeir hvalir sem veiðst hafa stórir og hefur öll vinnsla
gengið vel. Sagði hann að nóg virtist vera af hval á miðunum en lélegt
skyggni þa'- hefði hamlað veiðunum nokkuð það sem af er vertíðinni.
Taldi Magnús að ef veðrið lagaðist myndi veiðin strax verða betri.
Búið er að selja alla
saltfiskframleiðsluna
— segir Friðrik Pálsson framkvæmdastjóri SÍF
„ÞAÐ má segja að öll saltfisk-
framleiðslan sé nú seld. Þegar hef-
ur verið samið um afhendingu á
tæpiega 40.000 lestum af saltfíski,
þorski, á þessu ári, en framleiðslan
frá áramótum til 1. júní nemur um
32.000 lestura. Þá hafa nýlega
náðst viðbótarsamningar við
Spánverja,“ sagði Friðrik Pálsson,
framkvæmdastjóri SÍF, í samtali
við Morgunblaðið.
„Búið var að semja við Spán-
verja um sölu á 4.500 lestum til
afhendingar á þessu ári, en nú
hafa náðst samningar um 1.000
lestir til viðbótar, til afhend-
ingar í tvennu lagi. Er þar um að
ræða vertíðarfisk og fer hann
utan ýmist á brettum eða í köss-
um á næstu mánuðum. Þá höfum
við verið að senda Spánverjum
fisk verkaðan á annan hátt en
venjulega í tilraunaskyni," sagði
Friðrik.