Morgunblaðið - 30.06.1983, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 30. JÚNÍ 1983
Glenda Maurice
Tónlist
Jón Asgeirsson
Listamennska er ögun í að
miðla og gefa en ekki ögun í
að sýna sig og þiggja lof
fyrir. Sú endurgjöf sem kem-
ur fram í hrifningu móttak-
enda er ekki innantómt lof,
heldur þakklæti fyrir það
sem gefið var. Ljóðasöngur er
sú tegund sönglistar, þar sem
mest er borið í innri gerð
verksins og til að flytja slíka
list verður listamaðurinn að
fórna sjálfum sér í einlægri
trú á gildi þess að gefa.
Sagnfræðingum hefur orðið
tíðrætt um hjálpsemi Franz
Lizst og hversu vel hann
reyndist mörgum tónlistar-
manninum. Slík hjálpsemi,
sem hér um ræðir, er ekki í
ætt við vorkunnsemi, heldur
nær því að vera samhygð,
sem augljóslega er einkenni
Sönghátíðar ’83. Glenda
Maurice hefur notið þeirrar
samhygðar er einkennir starf
Dalton Baldwins og hún kann
sjálf að gefa af öllu hjarta.
Raddtækni hennar er mikil,
röddin einstaklega falleg og
hlý og túlkunin einlæg og
djúp. Þarna er á ferðinni mik-
ill listamaður.
Efnisskrá tónleikanna var
einstaklega mögnuð, þung en
efnisrík og krefjandi bæði
fyrir flytjendur og hlustend-
ur. Lögin sem Glenda Maur-
ice og Dalton Baldwin fluttu
eru eftir Brahms, Duparc,
Mahler, Poulenc og Rach-
maninoff. Eftir Duparc voru
flutt fjögur lög en höfundur
þeirra átti sér sérkennilega
sögu. Hann var einn af efni-
legustu nemendum Cesar
Franck en um fertugt missti
hann heilsuna og þó hann
héldi fullum sönsum gat
hann ekki fengist við tón-
smíðar er neinu næmi upp
frá því. Hann hafði þá samið
eitt sinfónískt ljóð er heitir
Leonore, lítið næturljóð fyrir
hljómsveit, nokkur píanólög
og sextán sönglög, sem nú er
skipað í flokk með bestu
sönglögum Frakka. Sönglög-
in eru samin á árunum 1886
til 1884 og þykja einkar
Glenda Maurice
merkileg fyrir djúpa túlkun á
texta og allt að því sinfónísk
vinnubrögð í samspili
söngraddar og undirleiks.
Duparc fæddist 1848,
missti heilsuna 1885 og lifði
til 1933, nærri hálfa öld, í al-
gjörri þögn og myrkri heilsu-
leysis. Af öðrum höfundum
var mest nýnæmi í lagaflokki
eftir Poulenc, er hann kallar
Verk málarans, og fimm lög-
um eftir Rachmaninoff. í
rauninni er óþarft að segja
annað en að Glenda Maurice
er mikill listamaður, ein-
staklega hlý og elskuleg
söngkona.
Europa Road Atlas
Fæst hjá flestum bóksölum.
Hin þekkta ökuleiðabók Europa Road Atlas er komin
aftur. Ein besta handbók bifreiðastjóra, sem ætla sér
að aka um Evrópu, sem hægt er að fá. Europa Road
Atlas hefur að geyma allar upplýsingar um hraðbrautir,
þjóðvegi, leiðir og leiðakerfi allra Evrópulanda. Auk
þess eru stækkaðar myndir af götum allra helstu
stórborga Evrópu. 198 kort í fullum litum, stækkaðar
myndir af götukortum 97 stórborga. Petta er bók sem
er bráðnauðsynleg öllum þeim, sem ætla að ferðast I
bíl í sumarleyfinu.
Við höfum einnig á boðstólum fjölmörg Hallwag
sérkort af borgum og löndum um allan heim.
ORÐABOKAUTOAFAN
Bókabúð Steinars
Bergstaðastræti 7, sími 16070. Opið frá 1-6 e.h.
Flexibo
hillusamstæöan er framleidd úr valinni massífri furu og
lökkuð meö sýruhertu lakki.
Hillusamstæöan er hentug fyrir heimiliö eöa sumarbústað-
inn. Seld í einingum, auðveld og fjölbreytileg uppsetning.
FCIÍ?(JH(ÍS ÍÐ HF.
SUDURLANDSBRAUT30
105 REYKJAVÍK • S: 86605
The Glory
of Jerusalem
Erlendar
bækur
Jóhanna Kristjónsdóttir
The Glory of Jerusalem
Texti: Sholmo S. Gafni.
Ljósm.: A. van der Heyden.
Útg. Phaidon, ísrael.
Eins og manneskjan mótast
borgir af árunum og atburðunum
sem í þeim gerast. Sumar aðlaga
sig breytingum, sumár berast
brott með tímans straumi, aðrar
varðveita sjálfa sig þrátt fyrir
raunir og hörmungar. Af öllum
borgum hefur áreiðanlega engin
haldið jafn fast í uppruna sinn og
Jerúsalem. Kannski hefur heldur
engin borg í aldanna rás verið
elskuð jafn heitt og þessi borg.
Ferðamaður kemur varla á
nokkurn stað með jafn miklar
vonir í farangrinum og til Jerúsal-
em. Þar geta menn orðið fyrir sár-
um vonbrigðum, en einnig stór-
brotinni upplifun. Hvert sem litið
er er sagan, þar sem borgin dreifir
sér um hæðirnar. Skilningur þess
sem sækir heim Jerúsalem verður
annar en áður og pólitísk vitund
manns verður ekki söm. Hér getur
maður fundið trú sína — hver sem
hún er — opinberast og kristall-
ast, en svo kann líka að fara að
maður hverfi frá vonsvikinn. Því
að töfrar Jerúsalem liggja ekki í
mildri fegurð, heldur heillun for-
tíðar og nútíðar. Gestur í Jerúsal-
em sem finnur ekki þessa tog-
streitu hefur varla upplifað þessa
borg.
Bókin The Glory of Jerusalem
er óvenjulega glæsileg bók, vand-
aðar ljósmyndir, textinn læsilegur
og fróðlegur, inngangur Teddy
Kolleks, borgarstjóra, snaggara-
legur og hlýr eins og hans er von
og vísa. Þó að í þessari bók sé
einkum dvalið við merka staði og
minjar er efalaust að glöggur les-
andi — ég tala nú ekki um hafi
hann verið í Jerúsalem — ætti að
geta notið hennar í ríkum mæli.
Forðast er að ræða um stjórnmál
og stöðu Jerúsalem í þessari bók.
Það er gott svona til tilbreytingar.
Herdis Möllehave —
ekki meir — ekki meir
Helene eftir Herdis Möllehave,
skáldsaga.
Útg. Lindhardt og Ringhof.
Hversu mikið getur kærleikur
konu þolað og afborið í hjóna-
bandi? Þetta mun vera sú spurn-
ing sem Herdis Möllehave er að
varpa fram í skáldsögu sinni, Hel-
ene, sem er nýkomin út. Ekki duga
minna en fjögur hundruð blaðsíð-
ur til að finna svar við þessu.
Þetta er tilrauo í þeim skilningi
að reynt er að láta konuna segja
allan sannleikann um hjónaband
sitt. Sjá aliar hliðar. Maðurinn
fær ekki að leggja orð í belg. Um-
rædd hjón, Helene og Peter, gift-
ust þegar hann var 45 ára og hún
fimmtán árum yngri. Þau koma úr
gerólíku umhverfi og stéttamun-
urinn er svo djúpstæður, að Hel-
ene getur varla ímyndað sér að til
Iengdar geti þau þolað hvort ann-
að. Hún er einstæð móðir og dálít-
ill bóhem, frjálslynd og afskaplega
óvenjuleg, frumleg og skemmtileg,
góð og göfug, hann er dæmigert
afsprengi borgarastéttarinnar,
ríkur, gáfaður, myndarlegur,
elskulegur við börn, móðgunar-
gjarn með afbrigðum, þröngsýnn
og ansi margt fleira. En þau elsk-
ast. Og ákveða að giftast. Ekki af
því að þau elska hvort annað. Öllu
heldur þrátt fyrir það, vegna þess
að það er svo auðsætt að þau eru
andstæður sem munu allar stund-
ir eiga í glímu og baráttu.
Gæti þetta ekki verið ljómandi
áhugavert? Það hefði ég haldið.
Nema hvað skáldsagan er fráleit,
það örlar ekki á frumleika í hugs-
un, bókin er beinlínis tætingsleg
og illa skrifuð, uppfull af sjálf-
Herdis Möllehave
sögðum hlutum sem er búið að
segja milljón sinnum og milljón
sinnum betur en Herdis Möllehave
gerir. Aðalmálið er ekki hvort
þeirra hefur rétt fyrir sér. Aðal-
málið er sennilega ekki heldur að
Herdis Möllehave tekst ekki að
gera þetta að bók sem maður les
með áhuga þótt efnið gæti gefið
fyrirheit um það.
Peter lemur Helene sundur og
saman, en ekki fyrr en eftir tutt-
ugu ára hjónaband. Hún flýr til
vinkonu sinnar, Lene, og segir
henni allt af létta. Á þessum fjög-
ur hundruð blaðsíðum. Á næstsíð-
ustu síðu fær Peter heilablóðfall.
Helene snýr til hans. Kúgunin er
fullkomnuð. Sögulok.
Nú held ég að ég leggi ekki á
mig fleiri bækur eftir Herdis
Möllehave að sinni. Le var afleit
en hélt áhuga, Lene sýnu verri. Og
Helene er óboðleg samsuða. Samt
hefur hún vakið umræður, a.m.k. í
Danmörku. En kannski er það líka
bara orðinn danskur kækur að
deila um skrif Herdis Möllehave.
MetsölubUu) á hverjum degi!