Morgunblaðið - 16.08.1983, Blaðsíða 1

48 SÍÐUR MEÐ 8 SÍÐNA ÍÞRÓTTABLAÐI
ir. 182. tbl. 70. árg.
ÞRIÐJUDAGUR 16. ÁGÚST 1983
Prentsmiðja Morgunblaðsins
Óljós
framtíð
bíður
Nkomos
Ilarare, 15. ágúst. AP.
JOSHUA NKOMO, leidtogi
stjórnarandstöðunnar í Zim-
babwe, er á heimleið úr fimm
mánaða útlegð í Lundúnum, en
pólitisk framtíð hans er óviss.
Handtökuskipun á hendur
Nkomo var numin úr gildi í
dag og skýrt var frá að lögregl-
an hygðist ekki grípa til neinna
aðgerða gegn honum.
Nkomo er sagður munu taka
þátt í þingfundi á miðvikudag,
þar sem fjallað verður um
hvort svipta skuli hann sæti
sínu í þinginu, þar sem hann
hefur verið fjarverandi meira
en 21 þingfund.
Nkomo, sem leiddi skæru-
hernaðinn gegn stjórn hvítra
ásamt Mugabe á árunum 1972
til 1979, flýði Zimbabwe 13.
marz síðastliðinn. Hann sagði
hersveitir Mugabes ætla ráða
sig af dögum, og flýði land um
Botswana eftir árás á heimili
hans.
Tvisvar á síðustu dögum hef-
ur stjórn Mugabe mistekist að
fá tilskilinn þingmeirihluta til
að gera Nkomo brottrækan af
þingi. í kjölfar þess rétti
Mugabe út sáttahönd, en
Nkomo sagði aðspurður í dag
að þeir Mugabe hefðu ekki gert
neitt samkomulag varðandi
heimkomu sína.
Jóhannes Páll páfi II blessar mannfjölda, sem safnaðist saman við helgistað í Lourdes í suðurhluta Frakklands í gærdag, við upphaf útimessu. Talið er að 150
þúsund pflagrímar hafi verið viðstaddir messuna á seinni degi heimsóknar páfa til Lourdes.
Sjá nánari frétt um heimsókn páfa til Lourdes á bls. 18.
AP/Símamjnd
Bardagahlé í Chad við
aukinn vígbúnað Frakka
N’Djamena, 15. ágúsl. AP.
STJÖRN Hissene Habre forseta
ítrekaði þá kröfu sína að Frakk-
landsher hæfi beina þátttöku í bar-
dögunum gegn innrás Líbýumanna,
og var það helzta umræðuefnið á
fundi Soumaila Mahamat, upplýs-
ingaráðherra Chad, og Guy Penne að-
alráðgjafa Mitterrands Frakklands-
forseta í málefnum Afríku, en Penne
er nú komin til Cameroon eftir sól-
arhrings viðdvöl í Chad.
Á sama tíma var frá því skýrt að
hafnar væru tilraunir eftir diplóm-
atískum leiðum að stilla til friðar í
Chad. Franskir og líbýskir diplóm-
atar ræddust við um helgina í þessu
skyni og Larry Speakes, talsmaður
Hvíta hússins, sagði að Líbýumenn
hefðu reynt að þreifa fyrir sér í
Bandaríkjunum um leiðir til að
stuðla að friði í Chad, en verið ráð-
lagt að setja sig í samband við
Habre.
Bardagar lágu niðri um helgina i
Chad og þakkaði Mahamat upplýs-
ingaráðherra það viðbúnaði Frakka
á þremur stöðum í landinu að upp-
reisnarmenn hafa hætt sókn sinni
suður á bóginn í bili. Kvað hann
Walesa styður
leyninefndina
Varsjá, 15. ágúst. AP.
LECH Walesa veitti samþykki sitt
fyrir því i sinni fyrstu opinberu ræðu
frá því herlögum var aflétt í Póllandi
að efnt verði til mótmælaaðgerða í
landinu í næstu viku ef yfirvöld fall-
ast ekki á viðræður um að endurlífga
óháð verkalýðsfélög.
Walesa hélt ræðu sína við aðal-
innganginn í Lenin-skipasmíða-
stöðinni í Gdansk, eftir að hafa lagt
blómsveig að minnisvarða um
verkamenn sem féllu í átökum í
Gdansk 1970, í tilefni þess að þrjú
ár eru frá upphafi verkfalla í
Gdansk sem leiddu til stofnunar
Samstöðu, samtaka óháðu verka-
lýðsfélaganna, sem bönnuð var með
herlögum.
„Yfirvöld hafa ekki svarað kröf-
um leyninefndarinnar," sagði Wal-
esa. Hann hvatti nokkur hundruð
verkamenn, sem söfnuðust saman
við minnisvarðann, að gefa gaum að
tilmælum lögreglu um að slíta
fundi. „Við skulum hverfa, sjáumst
22. ágúst,“ sagði Walesa, en þann
dag hefur verið hvatt til mótmæla í
Póllandi ef stjórnvöld fallast ekki á
viðræður um endurreisn Samstöðu.
Átta ára
útlegð og
þrælkun
Stokkhólmi, 15. ágúst. AP.
LKITNESK kona, Lidija Doron-
ina, sem er félagi í sértrúarflokki
mótmælenda, hefur verið dæmd til
fimm ára vistar í þrælkunarbúðum
og þriggja ára útlegðar, að sögn
lettneskra útlaga í Stokkhólmi.
Er hér um að ræða eina hörð-
ustu refsingu sem Letti hlýtur
fyrir ólöglega stjórnmálastarf-
semi, en Doronina hlaut dóm
sinn fyrir „aðgerðir er beindust
gegn ríkinu".
Af hálfu ákæruvaldsins var
því haldið fram að á heimili Dor-
oninu hafi fundist skjöl sem til-
heyrðu hinni ólöglegu friðar-
hreyfingu í Sovétríkjunum, sem
aðsetur hefur í Moskvu.
Doronina var tekin föst í janú-
ar og á sama tíma voru tveir
sænskir ferðamenn teknir fastir
í Lettlandi og reynt að fá þá til
að bendla Doroninu við samtök
lettneskra útlaga í Svíþjóð.
Doronina var fangelsuð í tvö
ár fyrir rúmum áratug fyrir að
dreifa verkum Alexanders Solzh-
enytsin. Hún var ásamt fjöl-
skyldu sinni gerð útlæg frá
Lettlandi i miklum fjöldahand-
tökum 1948, en sneri til sinna
fyrri heimkynna 1959.
aðstoð Frakka þó ekki duga til að
hrekja innrásarsveitirnar til baka,
ef Khadafy valdsherra í Líbýu
fyrirskipaði nýja sókn suður á bóg-
inn. Sagði Mahamat stjórnarherinn
undirbúa „frelsun" norðurhérað-
anna.
Frakkar hafa fjölgað fallhlífa-
hermönnum sínum í Chad í a.m.k.
700 og fjórar jagúar-orrustuþotur
eru í viðbragðsstöðu á herflugvelli í
Mið-Afríkulýðveldinu, tilbúnar að
skerast í leikinn. Á sunnudag bætt-
ist stjórnarhernum einnig liðsauki
frá Zaire, er bandariskar herflutn-
ingaflugvélar fluttu 700 sérþjálfaða
fallhlífahermenn, en þá eru 2.500
hermenn frá Zaire í Chad til að-
stoðar Habre.
Frönsku hermennirnir hafa búist
til varnar í Salal, sem er 350 km
norður af N’Djamena, N’Djamena,
Abeche, og í Ati, sem er mitt á milli
höfuðborgarinnar og Abeche. Um
helgina dró stjórnarherinn sig til
baka aftur fyrir víglínu sem liggur
milli Salal og Biltine, en lýbískar
orrustuþotur ná ekki það langt suð-
ur í Chad.
Vestrænar heimildir herma að
Líbýumenn hafi enn í dag flutt
hergögn og liðsauka til Faya-
Largaeu. Þá hafa nokkrar sveitir
Sukhoi og Mig-22 árásarflugvéla og
Mirage-orrustuflugvéla verið stað-
settar á herstöð, sem Líbýumenn
reistu í borginni Aozou í norður-
hluta Chad, sem Khadafy innlimaði
í ríki sitt 1973.
Talið er að Khadafy hafi fyrir-
skipað hlé á bardögum um helgina
til að forðast bein átök við franska
herliðið í Chad, en Mitterrand for-
seti gerði sér vonir um það í upp-
hafi að vera herliðsins yrði til þess
að halda aftur af Líbýumönnum í
Chad.
Jarðfræðingur
flýr Rússland
()slót 15. áfníst. Frá frétUriUra Mbl.
SOVÉZKUR jarðfræðingur leitaði á
náðir æðsta yfirvalds Norðmanna á
Svalbarða ura helgina og bað um
hæli sem pólitískur flóttamaður í
Noregi. Var flogið með hann til
Óslóar.
Jarðfræðingurinn hefur verið
yfirheyrður af löggjafarvaldinu á
Svalbarða og er við því búist að
hann óski þess þegar fram líða
stundir að fá að flytjast til ein-
hvers annars vestræns ríkis, jafn-
vel Bandaríkjanna.
Sovézka konsúlnum á Svalbarða
var tvívegis veitt heimild til að
ræða við jarðfræðinginn, sem lét
þó ekki telja sér hughvarf. Hann
kvaðst ekki vilja fara aftur til
Sovétríkjanna.
Jarðfræðingurinn var í hópi
sovézkra vísindamanna, sem
stunduðu rannóknir skammt frá
bækistöð Sovétmanna í Barents-
burg. Reyndu félagar hans ekki að
hindra hann í að flýja með norskri
þyrlu, sem lenti skammt frá stöð
þeirra.