Morgunblaðið - 18.03.1984, Qupperneq 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. MARZ 1984
7
HUGVEKJA
eftir séra
Guðmund Óskar Ólafsson
„Ég er manneskja“
2. sunnud. í föstu
„hvað viltu að ég gjöri fyrir
þig? ... að ég fái sjón mína
(Mk. 10:51)
Það muna eflaust margir
eftir kvikmyndinni Fílamaður-
inn, sem sýnd var hér fyrir
nokkrum árum. Hún segir frá
vanskapningi, sem var svo
ógnarlega afmyndaður að fólk
veinaði af skelfingu er það sá
hann. Maðurinn var hafður til
sýnis, svo að áhorfendur gætu
hryllt sig og lifað spennu
viðbjóðsins og hann var barinn
og hæddur, allt þar til hann
komst í kynni við mann, sem
tók hann að sér og lét sér annt
um hann. En þá loksins fékk
fílamaðurinn málið, aldrei áð-
ur hafði hann þorað að tala.
Það kom nú í ljós að hann
kunni 23. sálm Davíðs utan-
bókar: „Drottinn er minn hirð-
ir, mig mun ekkert bresta."
Undir lokin þegar hann á
skammt eftir ólifað, þá segir
hann við velgjörðamann sinn:
„Lífið er indælt, þegar maður
er elskaður."
Einu sinni var sú tíð, að þeir
sem voru öðruvísi en gengur og
gerist voru geymdir í hornun-
um. Það varð eitt sinn fyrir
augum mínum sjúklingur á
Kleppsspítalanum, sem hafði
verið geymdur í rimlabúri úti í
skemmu heima hjá sér, þar
hafði hann kalið svo illa að það
vantaði á hann tær og suma
fingurna. Holdsveikir voru i
eina tíð reknir í afkima, blind-
ir og aðrir skynskertir voru oft
slíkar hornrekur að vesöldin
og afskiptaleysið voru þeirra
eina vísa hlutaskipti. Já, þeir
hafa verið margir fílamenn-
irnir, sárir og hrjáðir, sem
sagan geymir. Og þó að sem
betur fer tíminn sé orðinn á
ýmsa grein annar en var, þá
þurfum við tæpast að leita
langt út í heim til að finna
hugsunarhátt, sem lítur þann
smáum augum, sem atgerfi
skortir á einhvern veg, miðað
við fjöldann. Þegar fílamaður-
inn var aðþrengdastur og gerð-
ur var aðsúgur að honum á
alla vegu hrópaði hann í ör-
væntingu sinni: „Ég er mann-
eskja."
Hver er manneskja? Hvað
sker úr um það, hver telst
mennskur eða ekki? Ræður
það úrslitum hvort gengið er á
tveimur fótum jafn löngum,
hvort þú heyrir með báðum
eyrum, eða hvort þú ert jafn
fagur ásýndum og granninn?
Hvert er hið kristna svar?
Svarið er m.a. í orðum guð-
spjallsins, sem hér er vitnað til
í dag: Manneskja, er vera, sem
Guði er annt um. Hann elskar
hana ekki vegna fegurðar eða
góðleika, heldur af því að það
er eðli hans að bera hana fyrir
brjósti, hvort sem hún er lýtt
eða ljómandi kórrétt fyrir aug-
um manna. Já, hvort sem þessi
vera er yndisleg eða afskræmd
ytra eða innra, þá er hún fögur
af því að Guð gerir hana fagra,
sér hana sem slíka og ann
henni. Það er frá þessari vit-
und í mannlegu hjarta, sem
komin er sú líknarlund, sem
hefur skilað okkur þangað sem
við höfum náð í miskunnsemi
og hollustu við fólk, hvernig
sem það er að gerð og gæðum.
En stundum eru þau teikn á
lofti að menn fer að gruna að
við séum einnig komin svo
langt í sjálfsáliti og sjálfs-
dýrkun að verða fátækari en
beiningamaðurinn, sem sat við
veginn til Jeríkó forðum. Hann
hafði heyrt að Jesús færi um
þann veg. Við getum orðið svo
fátæk að vita hvergi um ferðir
þess manns og farið að álíta að
okkur sé sjálfgefin í brjóstið
samúðin og samhjálpin við þá,
sem smátt mega sin. En sagan
kennir annað, bróðurkenndin
við fílamanninn var ekkert
eðlilegt viðbragð, heldur hitt
að telja hann dýr, sem best
væri að skemmta sér við eða í
besta falli að láta sig engu
varða. „Lífið er indælt ef mað-
ur er elskaður", sagði hinn
þjáði. Hvaðan tókum við það í
arf að við ættum að elska
þann, sem við ekki þurfum á
að halda, þann sem okkur ekki
líkar við, eða þann, sem ekkert
gagn er að, sem við þurfum
ekki að umgangast og lítur
kannski ekki út fyrir að vera
manneskja? Veistu um aðra
uppsprettu arfsins en þessi
orð: „Þú skalt elska Drottin
Guð þinn og náunga þinn eins
og sjálfan þig? En þessum arfi
er unnt að glata, það gæti orð-
ið veruleiki, sem unga reyk-
víska skáldið kveður og kallar
5. guðspjallið: „Það var myrk-
ur — ég kom og kveikti ljósið
og kvaddi mér hljóðs — og ég
opnaði augu ykkar — svo
slökkti einhver ljósið á ný —
og það er myrkur."
Jesús sagði: „Ég er ljós
heimsins, hver sem fylgir mér
mun ekki ganga í myrkrinu."
Bartímeus blindi reyndi það.
Hann nam staðar við hlið
hans, þessi maður, sem birti
Guð á jörðu, sem birti að það
er ekki sérskapað vel útlitandi
kyn, sem hann elskar, heldur
manneskjan gölluð og blind,
sem er barnið hans, sem hann
vill öllu kosta til að bjarga.
Hann vill bjarga henni og
festa það í hennar sjúka
hjarta, að hendur og hugar-
megn eigi að brúka til þe'ss að
hlúa að og græða í stað þess að
hæðast að og skelfa. Þegar
þetta týnist, þegar Guð hættir
að tala inn í líf okkar og vitund
þá er að koma myrkur á ný, þá
hættum við fyrst að vera
mennsk.
Jesús sagði við Bartímeus:
„Hvað viltu að ég gjöri fyrir
þig?“ Og hann svaraði: „Að ég
fái sjón mína." Og það varð.
Ennþá gerast þau stórmerki
fyrir Guðs skuld, sem enginn
fær skilið, hvort heldur þau
gerast svo skjótt og torráðið,
sem á augum Bartímeusar, eða
það verður fyrir þá þekking og
mannlega snilld, sem Guð hef-
ur gefið þeim að heyja sér og
beita, sem lækningar stunda.
Aðrir ganga ævina út með
bága sinn en eignast samt þá
kennd innra að geta mælt:
„Drottinn er minn hirðir, mig
mun ekkert bresta." Og það
kraftaverk er óslitið allt frá
hliðum Jeríkó þar sem Jesús
gekk um, að kynslóðirnar hafa
heyrt þessi orð snúa að sér:
„Hvað viltu að ég gjöri fyrir
þig?“ Og bænirnar hafa stigið:
Að ég fái meina bót, að ég fái
séð hvert för minni er heitið,
til hvers ég hrærist og lifi og
hver er meiningin með sporum
mínum, heill og hnökrum á
göngunni og hvað það þýðir að
vera manneskja.
Það er ég sannfærður um að
hver sá, sem les þessar línur
hefur einhvern tíma á fyrr-
greindan veg hlustað og spurt
og verið í ýmsum atvikum dag-
anna eins og beiningamaður í
tötrum með tilliti til þess,
hvað við megnum smátt í
mörgu sem kemur í ljós í dag-
anna rás. Fílamaðurinn er
nefnilega ekki bara píslar-
barnið einstæða, hann er líka
þáttur í okkur öllum, brot af
þeirri mannveru, sem þjáist, ef
að hún á engan að, sem ber
hana fyrir brjósti, þegar
eymsli ára og daga bregða
skugga á yndið allt. Glataði
sonurinn, blindi maðurinn,
hinn líkþrái, lamaði og skerti á
einhvern veg, við þekkjum slík
nöfn og áttum okkur kannski
ekki á því að við gætum öll
borið þau með réttu, því við
erum í rauninni ekkert nema
ofur smá korn í blindum leik,
nema fyrir það eitt að augun
opnist fyrir því að við erum
elskuð eins og við erum og að
við hvílum í varðveislu þess
Drottins, sem gerir ekki upp á
milli barna sinna hvernig sem
þau líta út. Og þegar ljós þess-
arar vitundar kviknar innra
með manneskju af því að mað-
urinn frá Nasaret hefur farið
um veg og snortið, þá er það
ekki minna kraftaverk, en þeg-
ar blind augu greina ljós og
nótt frá degi.
ÐSTOÐ
VERÐBRÉFA-
IDSKIPTANNA
Sparifjareigendur!
RÍKISVÍXLAR
Ný tegund af skammtímafjárfestingu sem ríkis-
sjóður gefur út til 3ja mán. Tilboöum þarf að skila
fyrir kl. 14 nk. mánudag 19. marz.
DÆMI UM HUGSANLEGA
ÁVÖXTUNARKRÖFU RÍKISVÍXLA
Tilboðsmat: 1 stk. ríkisvíxill
Nafnverö kr. 50.000.
Verðbólgustig nú
Áhætta vegna verðbólgu
Raunávöxtunarkrafa
Samtals ávöxtunarkrafa
Gengi 94,97
Kaupverð víxils
12% p. ár
5% p. ár
5,08% p. ár
22,94% p. ár
kr. 47.484,00
Til samanburðar er ávöxtun eftirtalinna
sparnaðarkosta sem hér segir:
Ríkisvíxlar (Dæmi VF) 22,94% p. ár
Alm. sparisjóösreikn. 15% p. ár
Sparisj.reikn. 3 mán. 17,7% p. ár
Sparisj.reikn. 12 mán. 19,9% p. ár
Ennfremur:
Vanskilavextir 30% p. ár
Yfirdráttarvextir Ríkissjóös hjá Seðlabanka 19,3% p. ár
Verðbréfamarkaður Fjárfestingafélagsins mun
gera tilboö í ríkisvíxla fyrír hönd viðskiptavína sinna.
Þeir aðilar sem vilja notfæra sér þá þjónustu hafi
samband við VF ffyrir kl. 12 nk. mánudag 19. marz.
SÖLUGENGI VERÐBRÉFA |
19. mars 1984
Spariskírteini og happdrættislán ríkissjóðs
Ár-flokkur Sölugengi pr. kr. 100 Ávöxtun- arkrafa Dagafjöldi til innl.d.
1970-2 17.415,64 Innlv. í Se ðlab 5.02.84
1971-1 15.107,96 5,30% 1 ár 176 d.
1972-1 13.786,02 5,30% 1 ár 306 d.
1972-2 11.238,53 5,30% 2 ár 176 d.
1973-1 8.545,83 5,30% 3 ár 176 d.
1973-2 8.211,61 5,30% 3 ár 306 d.
1974-1 5.366,42 5,30% 4 ár 176 d.
1975-1 4.002,39 Innlv. i Seðlab. 10.01.84
1975-2 3.021,25 Innlv. i Seðlab. 25.01.84
1976-1 2.877,97 Innlv. í Seölab. 10.03.84
1976-2 2.273.74 Innlv. í Seðlab. 25.01.84
1977-1 2.122,16 Innlv. í Seðlab. 25.03.84
1977-2 1.740,96 5,30% 171 d.
1978-1 1.438,89 Innlv. í Seðlab. 25.03.84
1978-2 1.112,24 5,30% 171 d.
1979-1 951,45 Innlv. í Seðlab. 25.02.84
1979-2 722,74 5,30% 176 d.
1980-1 606,21 5,30% 1 ár 26 d.
1980-2 468,15 5,30% 1 ár 216 d.
1981-1 400,69 5,30% 1 ár 306 d.
1981-2 297.07 5,30% 2 ár 206 d.
1982-1 280,47 5,30% 342 d.
1982-2 207,83 5,30% 1 ár 192 d.
1983-1 160,22 5,30% 1 ár 342 d.
1983-2 103.15 5,30% 2 ár 222 d.
1974-D 1.063,90 Innlv. i S sðlab. 20.03.84
1974-E 3.600,88 5,50% 252 d.
1974-F 3.600,88 5,50% 252 d.
1975-G 2.362,30 5,50% 1 ár 252 d.
1976-H 2.187,49 5,50% 2 ár 11 d.
1976-1 1.706,39 5,50% 2 ár 251 d.
1977-J 1.539.73 5,50% 3 ár 12 d.
1981-1. fl 320,37 5,50% 2 ár 42 d.
Veðskuldabréf — verðtryggð
Sölugengi m.v. Nafnvextir Ávöxtun umtram
2 afb. á ári (HLV) verötr.
1 ár 95,69 ?Vfc% 8,75%
2 ár 92,30 2’4% 8,88%
3 ár 91,66 3’4% 9,00%
4 ár 89,36 3%% 9,12%
5 ár 88,22 4% 9,25%
6 ár 86,17 4% 9,37%
7 ár 84,15 4% 9,50%
8 ár 82,18 4% 9,62%
9 ár 80.24 4% 9,75%
10 ár 78,37 4% 9,87%
11 ár 76,51 4% 10,00%
12 ár 74,75 4% 10.12%
13 ár 73,00 4% 10,25%
14 ár 71,33 4% 10,37%
15 ár 69,72 4% 10,49%
16 ár 68,12 4% 10,62%
17 ár 66,61 4% 10,74%
18 ár 65,12 4% 10,87%
19 ár 63,71 4% 10,99%
Í20 ár 62,31 4% 11,12%
Veðskuldabréf óverðtryggö
Sötug.m/v 1 afb. á ári 14% 16% 18% (Hlvj 21%
1 ár 87 88 90 91 92
2 ár 74 76 78 80 81
3 ár 63 65 67 69 70 I
4 ár 55 57 59 62 63
5 ár 49 51 54 56 57
Hlutabréf
Hlutabréf Eimskips hf. óskast
í umboössölu.
Daglegur gengisútreikningur
Verðbréfamarkaður
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavik
Iðnaóarbankahúsinu Simi 28566