Morgunblaðið - 18.03.1984, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. MARZ 1984
23
Ólýsanlegt öryggi
aÖ hafa séra Jón hér
— segir Aðalsteinn Eiríksson
Sveinn Skaftason og kona hans, Elísabet Hannesdóttir.
Kraftaverki líkast
— segir Sveinn Skaftason
„ÞAÐ NÁ nánast engin orð yfir þaö,
sem hér er gert. Það er kraftaverki
líkast og þjónusta alls starfsfólksins,
frá þeim hæsta til hins lægsta, er
hreint stórkostleg,“ sagði Sveinn
Skaftason úr Kópavogi er Morgun-
blaðið ræddi við hann á Bromton-
sjúkrahúsinu eftir að hann hafði
gengizt undir hjartauppskurð þar.
„Sjúkleiki minn olli mér fyrst í
stað ekki verulegum áhyggjum, en
það sló mig talsvert, þegar mér
var sagt að ég þyrfti að fara í að-
gerð. Eg áttaði mig síðan á nauð-
syn þess og eftir það liðu þrír
mánuðir áður en að aðgerðinni
kom. Elísabet kona mín gerði sér
varla grein fyrir alvörunni fyrr en
ég var kominn inn á sjúkrahúsið.
Það er mikill léttir að þessu skuli
vera lokið. Mér er sagt, að leitt
hafi verið framhjá fjórum krans-
æðum og með áfallalausu líferni
eigi ekkert að vera því til fyrir-
stöðu að lifa eðlilegu lífi í framtíð-
inni.
Starf séra Jóns A. Baldvinsson-
ar hér er stórmerkilegt. í því felst
það mikil vinna að það samsvarar
örugglega tveggja manna starfi.
Þá er þáttur Ónnu Cronin mikill
og séra Þorleifs Kristmundssonar,
sem leysti Jón af um stund. Þetta
er alveg ómetanlegt starf og mað-
ur skilur varla hvernig þetta hefur
gengið áður. Það er algjör nauðsyn
að þessari þjónustu verði viðhald-
ið og hún njóti skilnings heima
fyrir. Það er einnig mjög þýð-
ingarmikið að það skuli vera
prestur, sem veitir hana. Séra Jón
er mjög vel til starfans fallinn og
virðist manni hann vinna tvöfalt
dagsverk flesta daga. Hann er
ætíð boðinn og búinn alla tíma
sólarhringsins," sagði Sveinn
Skaftason.
HG
„MÉR finnst ótrúlegt hve fljótt
þetta gengur fyrir sig hér. Það er
aðeins vika frá uppskurði til heim-
ferðar. Ég kveið þessu dálítið í upp-
hafi, en vissi að það var óumflýjan-
legt og aðstoð prestanna og Önnu
Cronin hefur verið ómetanleg. Mér
hefur fundizt mjög gott aö vera á
þessu sjúkrahúsi, fólkið er elskulegt
og maður er nánast eins og heima,"
sagði Aðalsteinn Eiríksson frá Reyð-
arfiröi.
„Starf séra Jóns finnst mér það
mikilvægt að það verður á engan
hátt metið til fjár. Öryggi sjúkl-
inga vegna þess er feikilegt og það
er sama hvað maður biður hann
um, hann leysir það á augabragði.
Það er ólýsanlegt öryggi að hafa
hann hér. Mér finnst þó höfuð-
atriði fyrir okkur sjúklingana að
hafa með okkur nána aðstoðar-
menn að heiman, því ekki getur
Jón séð um alla smásnúninga fyrir
okkur, sem eru þó nauðsynlegir.
Mér finnst sjálfsagt að Trygg-
ingastofnun sjái nauðsyn þess og
taki þátt í ferðakostnaði aðstoð-
armannsins. Það eru ekki allir,
sem geta greitt fyrir slíka ferð.
Það getur varla talizt rétt, þó það
komi sér vel, að Landspítalasjóð-
urinn hafi tekið atð sér að létta
undir með fólki vegna þessa. Ég
veit ekki hvernig það hefði farið,
hefði Kristín dóttir mín ekki verið
mér til halds og trausts meðan á
þessu stóð.
Það verður jafnframt að leggja
mikla áherzlu á starf sendiráðs-
Einar Benediktsson, sendiherra í London:
Hér eru allir ánægðir
með störf séra Jóns
„ÞAÐ hefur orðið stöðug aukning á
sjúkraflutningum hingað til Lund-
úna og þá einvörðungu vegna sér-
hæfðra aðgerða, sem ekki er völ á
heima, mest hjartaaðgerða. 1982
voru þetta um 100 sjúklingar, 160 í
fyrra og enn stefnir í fjölgun á þessu
ári. Það virtist því mjög ákveðin þörf
á sérhæfðum starfsmanni hér við
sendiráðið til að þjóna þessu fólki og
aðstandendum þess. Því var það, að
ákveðið var að ráða hingað sendi-
ráðsprest og varð séra Jón A. Bald-
vinsson fyrir valinu," sagði Einar
Benediktsson, sendiherra fslands í
Lundúnum, í samtali við Morgun-
blaðið.
„Við leggjum mikla áherzlu á að
sú aðstoð og sálusorgun, sem
prestur hér getur veitt, sé nauð-
synleg. Þetta er stór og ókunnug
borg fyrir flesta og framandi um-
hverfi eykur á áhyggjur fólks.
Þeir, sem hingað koma í aðgerðir,
eru oft haldnir áhyggjum og
streitu, sem prestur getur linað og
leyst úr. Ég heyri hvaðanæva,
bæði frá sjúklingum, aðstandend-
um og öðrum, sem til þekkja, að
þetta starf sé ómetanlegt.
Reynslan af þessu starfi frá síð-
astliðnu sumri hefur sýnt að það
er bæði annríkt og erilsamt. Frá
þvi sjúklingarnir koma á flugvöll-
inn fer mikill tími í að koma koma
þeim á sjúkrahús eða hótel og
mikill tími fer í snúninga milli
sjúkrahúsanna og flugvallarins.
Því er vinnudagur og vinnuvika
prestsins svo og akstur mjög mik-
ill. Það er mjög mikilvægt að séra
Jón hefur reynzt öllum frábærlega
vel. Það finnum við, sem störfum
prestsins og gæta þess, að það falli
ekki niður. Einnig finnst mér
koma til greina að hafa hér starf-
andi á sjúkrahúsinu íslenzkumæl-
andi mann til að túlka fyrir sjúkl-
ingana og útskýra fyrir þeim dag-
legan gang mála,“ sagði Aðal-
steinn Eiríksson. HG
með honum, hve traustur hann er
og ötull, ég get því staðfest það, að
hér eru allir ánægðir með störf
hans.
Anna Cronin sinnti sjúklinga-
þjónustunni áður með miklum
ágætum og erum við þakklátir
henni og henni fylgja góðar óskir
nú, er hún lætur af þessu starfi.
Við fögnum því, að hafa séra Jón
hér vegna aðstoðarinnar við sjúkl-
ingana auk annarra mála, sem
upp koma við sendiráðið, en auk
þeirra er tími hans mjög ásetinn
af öðrum embættisverkum. Hann
hefur komið hér á reglulegu guð-
sþjónustuhaldi og kirkjukór
mönnum til óblandinnar ánægju
og við síðustu guðsþjónustu í
dönsku kirkjunni voru fleiri en
safnaðarheimili hennar rúmaði,
líklega um 100 manns. Þá má
skjóta því inn hér að lokum, að
mér finnst sjálfsagt að Jón fái
leyfi til að vígja fólk í hjónaband
hér, mér finnst ekkert sjálfsagð-
ara en að fólk fái að gifta sig hér,
ef það óskar þess,“ sagði Einar
Benediktsson.
HG
Séra Þorleifur Kristmundsson, prestur á Kolfreyjustað, var um þessar mund-
ir í Lundúnum við framhaldsnám. Hann leysti séra Jón af í nokkra daga og
brá sér svo meðal annars á æfingu hjá kirkjukórnum. Hann situr hér á milli
Sigurðar Þorbergssonar og séra Jóns.
Séð yfir hluta kirkjukórsins á æfingu í safnaðarheimili dönsku kirkjunnar.
erlendri grund nema í Kaup-
mannahöfn. Með löggildingunni
mun þetta hins vegar breytast og
vonast ég til að svo verði sem
fyrst. Það hefur flogið fyrir hjá
okkur sú hugmynd að komast yfir
lítt notaða kirkju, en talsvert er af
þeim hér. Þeim fylgja gjarnan
safnaðarheimili og prestssetur og
gæfist þá möguleiki til reglulegs
samkomuhalds í stað þess að hitt-
ast á „pubbnum", sem nú má heita
að sí eini reglulegi samkomustað-
ur íslendinga hér í Lundúnum. Þá
er hér starfandi íslenzkur skóli,
sem hefur verið á hrakhólum og
hafa börnin aðeins getað komið
saman á hálfs mánaðar fresti, en
úr því mætti bæta, ef kirkjan
fengist.
Vinnuvikan 60 til 70 stundir
Mér hefur verið mjög vel tekið
af norrænum starfsbræðrum mín-
um, sem hafa verið mér hjálplegir.
Þá hef ég kynnzt Sambandi lúth-
erskra hér og hefur formaður
þess, Robert Patkai, lýst miklum
áhuga á þessu starfi okkar. Ég hef
einnig áhuga á því að þjóna og
hitta íslendinga víðar í landinu,
en vegna anna hér, sérstaklega
vegna sjúkraflutninganna, hefur
mér ekki gefizt tækifæri til að
fara út úr borginni. Þetta er oft
mikill erill þar sem sjúklingarnir
eru á stofnunum víða um borgina
og mikill timi fer í ferðir á milli
sjúkrahúsanna. Manni þótti langt
að fara í sjúkravitjanir frá Stað-
arfelli til Akureyrar eða Húsavík-
ur, en vitjanir, sem taka álíka
langan tíma eru daglegt brauð
hér. Það eru um 10 sjúkrahús í
allt, sem ég hef heimsótt í starfi
mínu, en það eru þó aldrei íslend-
ingar á öllum þeirra í einu. Algeng
er að þeir séu á fjórum til fimm
húsum samtímis og þá 10 til 15 í
senn. Vinnuvikan er því oft 60 til
70 klukkustundir, en þakklæti
fólksins bætir það upp. Fólki þykir
gott að fá þessa þjónustu og sam-
starf okkar önnu Cronin hefur
verið með miklum ágætum. Ég lít
á þetta sem prestsþjónustu, þó
þetta sé að miklu leyti félagsleg
aðstoð. Ég hef ekki predikað mikið
í orði, en hef þess í stað reynt að
gera það í verki og mættum við
prestar sjálfsagt gera meira af
því.
Hef aldrei átt eins
mikið af harðfiski
Það er alltaf erfitt fyrir fjöl-
skyldufólk að rífa sig frá átt-
högunum og flytja búferlum til
framandi landa, sérstaklega fyrir
börnin, en ég og kona mín, Mar-
grét Sigtryggsdóttir, eigum tvær
dætur, Sigrúnu og Róshildi, sem
eru 15 og 11 ára. Það var erfitt
fyrir þær að byrja í skóla hér, þó
þær hafi reyndar áður verið í
skóla í Skotlandi. Þær sakna skól-
ans heima og vinanna, en við kom-
um hingað beint frá Staðarfelli í
Kinn. Þær hlakka mjög til þess að
skreppa heim um páskana og
þetta lagast allt með tímanum.
Það er aldrei svo, að maður sakni
einskis að heiman, þó lærdómsríkt
sé að dvelja í stórborginni. Hún
býður upp á söfn, tónlist og fleira,
sem áhugavert er auk blessaðrar
veðurbliðunnar. Þá er gott að
kynnast þvi, sem verið er að gera í
öðrum kirkjudeildum. Maður
saknar þó alltaf fólksins síns,
æskustöðvanna, sveitarinnar og
hreina loftsins og það er ekki frítt
við að mig hafi langað á skíði eða í
veiði að undanförnu. Margir sakna
íslenzka matarins, súrmatsins,
harðfisksins og alls þess, en fólk
hefur verið mjög greiðvikið við
okkur og séð til þess, að við líðum
ekki skort á þessu sviði. Ég held til
dæmis að ég hafi aldrei átt jafn-
mikið af harðfiski eftir að ég flutti
út. Menn eru óþreytandi við að
færa okkur eitthvað að heiman.
Það má því segja, að þessir hlutir
vegi salt, en ég vildi þó gjarnan
hafa meiri tíma til að njóta þess,
sem stórborgin hefur upp á að
bjóða og með bættri skipulagn-
ingu sjúkraflutninganna mætti
laga þetta mikið.
Nákominn fylgdarmaður
nauösynlegur sjúklingunum
Það hefur fyllilega sýnt sig, að
sjúklingum er nauðsynlegt að
hafa með sér nákominn fylgdar-
mann að heiman. Það er útilokað
fyrir einn mann að komast yfir
það, að þjóna sjúklingunum eins
og þörf krefur. Það skiptir þá
meira máli að fylgdarmennirnir
séu nánir sjúklingnum en ein-
hverjir sérstakir enskuhestar eða
hjúkrunarlærðir vegna þess hve
tilfinningalíf hjartasjúklinga er
viðkvæmt. Því er sjálfsagt að tek-
ið sé tillit til þessa og yfirvöld
heima viðurkenni það með kostn-
aðarþátttöku. Við höfum glögg
dæmi þess, að útilokað er fyrir
sjúklinga að koma hingað einir.
Með bættri skipulagningu mætti
lækka kostnaðinn, til dæmis með
samningum við gististaði hér og
Flugleiðir. Slíkir samningar yrðu
eflaust öllum aðilum til góðs.
Áhættuþátturinn varla
meiri en 1% til 2%
Tækni lækna við þær stofnanir,
sem fslendingar eru á hér, hefur
fleygt fram með undraverðum
hætti og áhættuþátturinn við
hjartaaðgerðirnar varla meiri en 1
til 2%. Dvöl á sjúkrahúsum vegna
hjartaaðgerða hefur nú verið stytt
úr hálfum mánuði niður í allt að
10 daga. Öryggið eykst ár frá ári
og sjúklingar verða alltaf fljótari
og fljótari að ná sér. Við þessar
aðgerðir vinnur samhæfður hópur
fólks, sem hefur geysilega þjálfun
og er alltaf að finna nýja hluti til
úrbóta. Því ætti enginn, sem þjá-
ist af hjartasjúkdómum af því
tagi, sem hér eru læknaðir, að
hika við að koma sér á framfæri.
Það er ævintýri líkast að fylgjast
með þeim árangri og framförum,
sem hér eiga sér stað,“ sagði séra
Jón A. Baldvinsson. — HG