Morgunblaðið - 20.05.1984, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. MAÍ 1984
7
HUGVEKJA_
eftir séra
Guömund Óskar Ólafsson
4. sunnudag eftir páska
Það komu fréttir af því hér á
árum áður í fjölmiðlum, að
kona ein erlendis hefði gengið
með látið fóstur í fimmtiu ár.
Er læknarnir uppgötvuðu
þetta, kölluðu þeir það stein-
barn. Þetta er aldeilis með
ólíkindum, svo sem eins og
ýmislegt fleira, sem við heyr-
um utan úr heiminum stóra og
fyllir okkur forundran. Annars
getur þessi frétt minnt á það
að stundum er sagt, þegar við
erum orðin stór og hörðnuð í
lífsbarningnum, að barnið
innra með okkur sé dáið. Slíkt
kemur heim og saman við það
sem eitt af ungu skáldunum
okkar segir í kvæði: „Fullorðna
fólkið, það eru dáin börn.“
Kann það að vera, að það deyi
eitthvað innra með okkur með
árunum, sem veldur óheill að
glata? Ætti ég kannski að
nefna tilhlökkun, eftirvænt-
ingu, að kunna að gleðjast yfir
litlu og trúnaðartraust? Vart
nokkurt barn, sem nýtur eðli-
legs ástríkis foreldra, dregur í
efa að þau séu best. Það treyst-
ir í einlægni á forsjá, já,
treystir svo mörgu afdráttar-
laust, þar til veröldin fer að
vefja net sín um sál og sinni,
áður en heimurinn, sem við
höfum raðað í eftir efnum og
ástæðum og smekk, byrjar að
ljúkast upp fyrir alvöru, allt
þar til er barnið með opið
hjarta og opinn hug til trúnað-
ar. En svo vex það og við vitum
hvað mætir því, vitum að hið
barnslega smám saman dvín
og deyr, en Jesús sagði:
„Nema þér verðið eins og börn-
in, komist þér alls ekki inn í
himnaríki." Og í guðspjallinu
sem tilheyrir sunnudeginum í
dag, segir hann einnig: „Ef þér
trúið ekki að ég sé sá sem ég
er, þá munið þér deyja í synd-
um yðar.“ En er þetta nú ekki
fulltormelt tal á tuttugustu
öldinni, að einhver kunni að
deyja í syndum sínum? Það er
líklega búið að afsanna svona
fullyrðingu fyrir löngu, þó að
aldrei nema frelsarinn eigi að
hafa mælt hana. Eða er það
ekki? Kannski hefði Jesús átt
að orða þetta eftir málkennd
framtíðarinnar og segja sem
svo. „Nema þér snúið yður til
Guðs, verðið þér dáin börn,
steinbörn." Eða hvaða munur
er á því að vera fullorðið dáið
barn eða deyja í syndum sin-
um? Hvað sagði fólkið þegar
Jesús mælti, að það hvorki
skildi, né þekkti og myndi
deyja sem slíkt? Það sagði:
„Hver ert þú? Hvaðan er vald
þitt til aö mæla þannig? Ætli
við séum ekki nægjanlega stór
og státin til þess að sjá okkur
farborða án þinna ráða.
Ætli við þekkjum ekki betur
en þegar við vorum börn, hvað
er mest um vert. Já, hver var
hann þessi maður? Hvað veit
hann um heiminn okkar, menn
og mál og spurningar í samtíð-
inni?“
Mér er í minni atvik, sem
gerðist fyrir augum mínum í
miðborginni á föstudegi: Það
var lítil stúlka, sem stóð við
gangbraut á fjölfarinni götu
og ætlaði sér að komast yfir.
Tugir ef ekki hundruð bíla
geystust hjá og enginn virtist
láta sér til hugar koma að
stansa fyrir þeirri litlu. Hún
var svo smá. Hvaða þýðingu
hafði hún og hennar bið á við
erindin mín og annarra, sem
voru svo skelfing að flýta sér?
Hún skimaði í allar áttir,
hoppaði, veifaði og kallaði til
að reyna að stöðva umferðina,
en ekkert gagnaði, þar til loks-
ins að roskinn maður kom upp
að hlið hennar og reyndist
vera á sömu leið og hún sjálf.
Þá breyttist allt og bílarnir
stöðvuðu von bráðar. Hún
minnir mig hnátan á litla
manninn í heiminum, sem er
einn í allri lífsumferðinni.
Hver tekur eftir vandanum
hans? Hann getur kallað og
Hjarta
af holdi
eða úr
steini
hoppað og gert ýmsar kúnstir
þegar hann er að reyna að
vekja á sér athygli, sem enginn
í rauninni veit eða lætur sig
varða af hvaða rótum eru
runnar.
Eric Fromm sagði: „Að lifa
er framvinda sífelldrar endur-
fæðingar. Harmleikur lífsins
er sá, að við deyjum áður en
við erum fyllilega fædd.“ Já,
það má orða setninguna um
steinbarnið á ýmsan veg. í
kristinni boðun hefur hún
gjarnan verið fram sett á þann
hátt að manneskjan væri ekki
með sjálfri sér, væri nánast
ekki lifandi, án vitundar um
Guð. „Ef þér trúið ekki að ég sé
sá sem ég er munuð þér deyja í
syndum yðar.“ Sagt er að eitt
sinn hafi fatlaður maður stað-
ið frammi fyrir fegurstu styttu
af Appollosi og mælt harmi
sleginni röddu: „Svona get ég
aldrei orðið.“ Það er margur
sem kennir sárlega fötlun sína
og takmarkanir í lífinu, marg-
ur sem finnur til þess sárlega
að vera ekki sá, sem hann
óskaði helst. Boðskapur
kristninnar til þeirra, sem
þannig finna til, er ekki að þeir
skuli horfa upp til styttu,
hversu fögur sem hún er, held-
ur horfa til hins lifandi Krists.
Hann er mynd Guðs á jörðu og
um leið mynd mannsins, eins
og hún er hugsuð og býr í
hjarta Guðs. Frammi fyrir
Honum, þegar því er játað að
Hann sé sá sem Hann er, þá
hljómar sá gleðiboðskapur,
sem öllu er æðri fyrir þann,
sem finnur sig smáan í um-
ferðinni allri: Þú ert tekinn
gildur eins og þú ert, það er
tekið eftir þér. Þú ert Guðs
barn, leiddur af Honum til að
lifa og starfa hvernig sem bún-
aði þínum er varið og í þeirri
réttarstöðu verða steinbörnin
öll og stytturnar fögru ekki
framar eftirsóknarverðar.
Við erum öll smá í umferð-
inni, við reynum það fyrr eða
síðar, og ég hygg að við séum
ævinlega að spyrja eins og
fólkið gerði eystra:
Hver ertu og hvar ertu, þú
sem getur leitt mig og vakið
mig og lífgað? Sveinbjörn
Baldvinsson spyr: „Hver ertu?
Himinninn, sem reisir skýja-
borgir á kvöldin? / Eða morg-
unninn, sem gægist laumulega
undan / dökkum sólargleraug-
um næturinnar / Kristur?
Marx? Rod Stewart?" Pétur .
svaraði þessu á sinni tíð: „Þú
ert Kristur sonur hins lifandi
Guðs“. Þetta svar hefur kristni
aldanna tekið gilt, slíkt er í
rauninni inntak og boðun
kristinnar kirkju alla tíð, er-
indi hennar í Krists stað við
börnin öll: Þið eruð dáin börn,
nema þið trúið því að Kristur
sé sá, sem hann er, nema þið
treystið honum fyrir hönd
ykkar í umferðinni, verðið þið
ævinlega vegvilltar verur, sem
hvorki þekkja upphaf sitt eða
endi né tilgang í lifinu og mun-
ið bera steinbarn í barmi hvar
sem þið eruð eða farið. En
hvað þýðir það fyrir líf okkar
að taka undir játningu Péturs?
Það þýðir ekki aðeins nýja líð-
an fyrir mann sjálfan heldur
merkir það endurnýjun hug-
arfarsins til þess að vera öðr-
um til hjálpar í umferðinni.
Svonefnt „afturhvarf til Krists
þýðir afturhvarf til veraldar-
innar" eins og svo vel hefur
verið komist að orði. Þekking á
Guði, sem fæst í þvi að þekkja
Krist, það á að leiða til þess að
dögunin á jörðu verði til lífs-
merkja í verkum okkar og
háttum. Því þegar það hefur
losnað um steinfóstrið í barmi,
þau átakanlegu þyngsli, sem
leiða af því að „fæðast aldrei
til fulls" eins og Eric Fromm
orðaði það, þegar um slíkt
losnar þá erum við ábyrg fyrir
þekkingunni á Guði í Jesú
Kristi, sem birti að manneskj-
an hver og ein er svo metin og
virt, að hjarta hennar slær
ekki slag, hvorki í kröm eða
gleði, að góður Guð viti ekki til
þess. Og ef að það er satt, ef að
við treystum því, þá er engin
stund svo skömm eða asa fyllt,
að við reynum ekki að verða til
liðs. Svo segir í hinni helgu
bók: ... og ég mun gefa þeim
nýtt hjarta og leggja þeim nýj-
an anda í brjóst og ég mun
taka steinhjartað úr líkama
þeirra og gefa þeim hjarta af
holdi." Ef að þessa sér ekki
stað í lífi okkar, þá er Kristur
ekki fyrir augum okkar sá sem
hann er.
STOÐ
VERÐBRÉFA-
IDSKIPTANNtk
Heimsins besta
ávöxtun?
!
S parifjáreiga^'
z&ssBK&k
Samanburður á ávöxtun Maí 1984
Avöxtun á ári m/v mism. verdbólguforsendur
Tegund Bindi- Ars- 15% 17,5% 20%
fjárfestingar tími ávöxtun verðbólga verðbólga veröbólga
Verötr. veöskuldabr. 1—10 ár 10—12,00%+ verðtr. 28,8% 31,6% 34,4%
Eldri spariskirt. 3 m—4 ár 5,30% + verötr. 21,1% 23,7% 26,4%
Happdr.skuldabr. 7 m—3 ár 5,50% + verðtr. 21,3% 24,0% 26,6%
Ný spariskirt. 3 ár 5,08% + verðtr. 20,8% 23,5% 26,1%
Gengistr. sparisk. 5 ár 9,00% + gengistr ? ? ?
Rikisvíxlar 3 m 25,95% 26,0% 26,0% 26,0%
Banka + sparisj.skirt. 6m 22,10% 22,1% 22,1% 22,1%
Iðnaðarb. + bónus 6 m 21,60% 21,6% 21,6% 21,6%
Sparisj.reikn. 3 m 17,70% 17,7% 17,7% 17,7%
Alm. sparisj.bók 0 15,00% 15,0% 15,0% 15,0%
SÖLUGENGIVERÐBRÉFA
21. maí 1984
Spanskírteini og happdrættislán ríkissjóða Vsðskuldabrél — verðtryggð
Ar-flokkur Sölugengi pr. kr. 100 Ávöxtun- arkrafa Dagafjöldi til innl.d.
1970-2 17.415,64 Innlv. i Seölab. 5.02.84
1971-1 15.625,48 5.30% 1 ár 114 d.
1972-1 14.112,24 5,30% 1 ár 244 d.
1972-2 11.623,53 5,30% 2 ár 114 d.
1973-1 8.838,56 5,30% 3 ár 114 d.
1973-2 8.405,93 5,30% 3 ár 244 d.
1974-1 5.550,25 5,30% 4 ór 114 d.
1975-1 4.167,25 5,30% 229 d.
1975-2 3.119,37 5,30% 244 d.
1976-1 2.877,97 Innlv. i Seölab. 10.03.84
1976-2 2.335,13 5,30% 244 d.
1977-1 2,122,16 Innlv. í Seðlab. 25.03.84
1977-2 1.787,74 5,30% 109 d.
1978-1 1.438,89 Innlv. í Seðlab. 25.03.84
1978-2 1.142,10 5,30% 109 d.
1979-1 951,45 Innlv. I Seölab. 25.02.84
1979-2 742,60 114 d.
1980-1 636,30 5,30% 324 d.
1980-2 489,89 5,30% 1 ár 154 d.
1981-1 419,28 5,30% 1 ár 244 d.
1981-2 310,21 5,30% 2 ár 144 d.
1982-1 291,99 5,30% 280 d.
1982-2 216,35 5,30% 1 ár 130 d.
1983-1 166,79 5,30% 1 ár 280 d.
1983-2 108,10 5,30%, 1 ár 190 d.
1974-D 5,319,50 Innlv. í! eölab 1984
1974-E 3.770,48 5,50% 190 d.
1974-F 3.770,48 5,50% 190 d.
1975-G 2.463,23 5,50% 1 ár 190 d
1976-H 2.294,63 5,50% 1 ár 309 d
1976-1 1.778,91 5,50% 2 ár 189 d
1977-J 1.615,48 5,50% 2 ár 310 d.
1981-1. f . 333,63 — 5,50% 1 ár 340 d.
Sölugengi m.v. 2 afb. á árí Nafnvextir (HLV) Avöxtun umtram verðtr
1 ár 95,78 4% 10,25%
2 ár 93,06 4% 10,38%
3 ár 91,95 5% 10,50%
4 ár 89,77 5% 10,62%
5 ár 87,63 5% 10,75%
6 ár 85,56 5% 10,87%
7 ár 83,53 5% 11,00%
8 ár 81,59 5% 11,12%
9 ár 79,68 5% 11,25%
10 ár 77,85 5% 11,37%
11 ár 76,07 5% 11,50%
12 ár 74,37 5% 11,62%
13 ár 72,70 5% 11,75%
14 ár 71,12 5% 11,87%
15 ár 69,60 5% 11,99%
16 ár 68,11 5% 12,12%
17 ár 66.71 5% 12,24%
1G 5,33 5% 12,37%
19 ár 64.03 5% 12.49%
20 ár 62,75 5% 12,62%
Veðskuldabréf l iverf >tryg gð
Sölug.m/v 1 afb. á árí 14% 16% 18% 20*/. (Hlv) 21%
1 ár 87 88 90 91 92
2 ár 74 76 78 80 81
3 ár 63 65 67 69 70
4 ár 55 57 59 62 63
5 ár 49 51 54 56 57
Hlutabréf
Hlutabréf Eimskips hf. óskast
i umboðssölu.
Daglegur gengisútreikningur
Verðbréfamarkaður
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavík
lónaóarbankahúsinu Simi 28566