Morgunblaðið - 20.05.1984, Blaðsíða 26

;a c*
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. MAÍ 1984
TVÆR
Á BÁTI
í land og batt bátinn á stólpa sem
oftast eru meðfram slíkum bökk-
um með réttum nýlærðum sveiflu-
hnút. Bjórkráin reyndist ekki vera
búin að opna, svo við horfðum
bara á sjónvarpið með eigið
bjórglas og nutum kyrrðarinnar
hinar ánægðustu með okkur. Að
vísu höfðum við hlustað betur á
það hvernig stýra ætti bátnum en
hvernig opna ætti fyrir gasið og
komum ekki hituninni í lag fyrr
en daginn eftir, með þeim afleið-
ingum að skipstjórinn svaf í
prjónakápunni sinni og öllum
hlýju fötunum, af því ekki hafði
enn lærst að einangra sig með
teppinu frá vegg með kalda ána
hinum megin.
Kvöldið var dýrlegt. Handan ár-
innar bærðist gulbrúnt mann-
hæðarhátt sefið fyrir vindinum,
og gegn um það heyrðist mikið
kindajarm. Tveir hnúðsvanir
syntu kring um bátinn, og sólin
var að síga handan gróðursins á
bakkanum við káetugluggana. í
kyrrðinni heyrðist þessi mikli
fuglasöngur, sem við áttum eftir
að kynnast svo vel. Stöku sinnum
fór hjá bátur. En umferð er bönn-
uð að nóttu til, og engin ljós á
bátunum til að undirstrika þetta.
Einnig eru á öllu vatnasvæðinu,
nema Oulton-vatni, bannaðir
hraðbátar og háar sektir fyrir of
hraðan akstur. Jafnframt er
bannað að hafa hávær útvarps-
tæki í bátunum. Svo tekist hefur
að halda kyrrð þessa vatnasvæðis,
þrátt fyrir umferð og ferða-
mennsku.
Hinir bátarnir voru farnir er
bátsverjar á Vorflugunni voru til-
búnir að leggja í hann eftir góðan
morgunverð daginn eftir. Tals-
verður vindur var og stóð af ánni
og flóðið lagðist með honum á eitt
að þrýsta bátnum að bakkanum.
Gleymst hafði eitt af mörgu heil-
ræðunum að leggja alltaf bátnum
upp í strauminn og þeim megin
árinnar sem vindur stæði af hon-
um, ef við höfum þá nokkuð vitað
um kvöldið hvernig straumum og
vindum yrði háttað að morgni.
Jafnótt sem hásetinn ýtti frá,
barst báturinn fast að bakkanum
aftur, og vélin virtist ekki hafa
kraft til að ná sér á móti. Við slík-
ar aðstæður mun þurfa nokkurt
lag og æfingu, sem við höfðum
ekki. Eftir að hafa nuddað einn
belginn af við bakkann, misst
krókstjakann og náð honum upp
aftur og bardúsað langa stund,
náðist bátinn svo skyndilega frá
að hásetinn stóð eftir á bakkanum
með krókstjakann og horfði á eftir
farartækinu í sveig út á ána. Þar
voru bátar að koma fyrir beygju,
svo hringurinn varð nokkuð stór
áður en skipstjóri kom að aftur til
að sækja skipverja sinn, sem hélt
að hann væri þarna yfirgefinn á
ókunnri strönd. En þetta var
fyrsta tilraunin og með æfingunni
tókst smám saman hönduglegar
að leggja að og halda frá landi.
Hásetinn féll aldrei í ána og
drukknaði er hann stökk snarlega
í land með kaðalinn og batt eftir
mismunandi góða stýringu að
bakka. En báturinn átti til að snú-
ast áður en hægt var að koma á
hann böndum báðum megin. Að
lokum var skipshöfnin orðin svo
flink að Vorflugan meira að segja
bakkaði inn í stæði án stórra
áfalla.
Þennan sunnudagsmorgun voru
strákar að æfa sig á seglbátum að
krussa ána rétt neðan við okkur.
Umferðarreglur krefjast þess að
vélbátar víki alltaf fyrir seglbát-
um, sem er hægara sagt en gert
þegar þeir snarsnúa við og koma
Þar sem ferjustaðirnir voru fyrrum eru gömlu sveitakrárnar enn við lýði. Þar er gjarnan lagst að bakka og skroppið í land, til að fá sér biU eða kollu. ÞetU
er Ferry Inn í Stochy við ána Bure.
um við Oulton Broad er ógleym-
anleg. Upp úr sefinu standa stór
og falleg lauftré af ýmsum gerðum
og slúta út yfir mjóa ána, ekki þó
þéttari en svo að hvert þeirra nýt-
ur sín. En víða hefur vatnið etið
undan rótunum og fellt þau. Að
baki má svo heyra og stundum
grilla í akra og menn að vinna.
Alls staðar eru fuglar af ýmsu
tagi. Þarna sjáum við í fyrsta sinn
litfagran fasana fljúga hjá. Gegn
um Oulton-sýkið má sigla inn í
Oulton Broad, sem er rúmgott
vatn með fallegum sumarhúsum
beggja megin og glæsilegu hóteli
við endann á vatninu, þar sem
leggjast má upp að. Ef bátsverjar
eru búnir að fá nóg af kyrrðinni
opnast þarna tækifæri til að taka
sér strætisvagn inn í Lowes-
toft-bæ. Þetta er austasti bær
Bretlands, þekktur sumardvalar-
staður með sendnar baðstrendur,
golfvelli og sundlaugar, sagt að
þar sé sól í átta stundir dag hvern
fjóra sumarmánuðina. Þetta er
líka fiskimannabær með síldar-
bátum í nóv. og des. þegar ein-
hverja síld er að hafa í Norðursjó.
En við kærum okkur ekki um bæj-
arlíf og of snemma á ferðinni fyrir
baðstrendur, svo við snerum upp í
árnar án viðkomu. Hraðbáta-
keppnir hafa farið fram á vatninu
í 75 ár og er það eini staðurinn þar
sem slík hávaðatæki eru leyfð.
V orflugan okkar á barnum í Hótel Wroxham, þar sem bátsverjar settust að og áttu góóa næturgistingu í bát sínum.
Geta vottaó aó ágætt er ad sofa á barnum.
þegar flutningaskúturnar með
svörtu seglunum fóru um skurðina
með kolafarma og annan varning.
En þeir gátu lent í erfiðleikum
þegar lágt var í. Frásagnir eru af
því að árið 1890 hafi flætt undan
flutningabátunum sem lágu á
hliðinni þar sem þeir voru komnir
með kolafarmana. Þetta var eitt
erfiðasta árið og tóku bátaeigend-
ur upp frá því að breyta flutn-
ingaskipum sínum í skemmtibáta,
sem þeir fóru að leigja í hópferðir
með „skipstjóra og píanói", sem
þótti ómissandi í slíka skemmti-
siglingu og í raun fyrirrennari
sjónvarpsins. Við enda árinnar
lögðum við bátnum við þennan
fallega litla bæ með rauðu tígul-
steinahúsunum í Georgíustíl og
fallegri 15. aldar kirkju. Eyddum
þar góðum hluta dags. í báta-
kvínni rétti okkur hjálparhönd
gamall sjómaður af íslandsmið-
um. Hafði verið á togara við land-
ið 1937—9, en þá kom stríðið og
hann lenti í sjóhernum.
Þetta kvöld lagðist Vorflugan að
grösugum bakka milli bæjarins
Reedham, þar sem bátar lágu þeg-
ar svo þétt að skipstjóri gugnaði á
að leggja þar inn á milli, og Reed-
ham-ferjustaðarins. í Reedham
sat fyrrum Edward konungur
Austur-Anglíu, sem danskir vík-
ingar drápu 870 fyrir að vilja ekki
gerast kristinn, en er nú snotur
bær með tveimur götum, frægri
kirkju með stráþaki og fuglabúi
með listiðnaði úr skrautfugla-
fjöðrum. En skammt frá er Reed-
ham-dráttarferjan, ein af þeim
fáu gömlu dráttarferjum sem enn
eru í notkun. Þarna var eini stað-
urinn til að komast yfir ána Yare
milli Norwich og Yarmouth. Þegar
bílar koma að ánni kalla þeir á
ferjuna, sem var allt til 1951
handdregin á hlekkjum yfir, en er
nú dieseldrifin. Bátar þurfa að
vara sig á vírunum og bíða eftir að
ferjan fari yfir þegar þeir koma
að. En eins og á öllum gömlu
ferjustöðunum er þarna notalegur
viðarklæddur bjórstaður skrýddur
gömlum munum. Margir bátar
lágu við bakkann og fólkið í þeim
hafði brugðið sér inn til að fá sér
glas og matarbita, fjölskyldur með
börn, vinahópar á stærri bátum
eða bara hjón ein sér. En það góða
við svona ferðamáta er að fólk
getur verið alveg út af fyrir sig
eða spjallað við einhvern. Hver
hefur það eins og hann vill. Bakk-
inn okkar var svolítið neðar við
ána og á leið í krána gegn um sefið
í kvöldkyrrðinni fórum við hjá
ákaflega skemmtilegri gamalli
myllu, sem einhver hafði breytt i
sumarhús. En allar myllurnar,
sem áður dældu vatninu upp úr
skurðum i árnar og nú standa á
bökkunum, ýmist við haldið eða
hrörnandi, setja sinn svip á lands-
lagið.
Milli ánna Yare og Waverney
var 1833 grafinn um 3 km langur
skurður, þar sem mjög gætir flóðs
og fjöru og því ekki leyfilegt að
stansa. Þarna rákumst við á
fyrstu brúna, sem þurfti að vara
sig á. Taka í tíma niður yfirtjaldið
og rúðuna. Við brúarsporðana má
lesa hæð undir brýrnar. Án blæju
var báturinn okkar sex fet sex en 7
fet undir brúna. Þar sem við höfð-
um aftur á móti um kvöldið ætlað
að leggjast að bakka ofan við lága
gamla brú í bænum Beccles ofar-
lega við Waverney-ána, höfðum
við ekki tekið niður yfirbygging-
una og varð uppi mikið írafár þeg-
ar sá bakki var upptekinn og há-
setinn þurfti með hraði að ná
þessu niður hjálparlaust meðan
skipstjóri þorði ekki frá stýrinu í
straumnum, svo það er eins gott
að vera búinn að átta sig á í tæka
tíð þegar lág brú er framundan.
Ekki varð þetta til vandræða og
inni í þessum gamla markaðsbæ
Beccles veifaði einn bátaeigandinn
með fána Blakes-ferðaskrifstof-
unnar okkur að koma að hjá sér
um nóttina. Alls staðar mætti
manni þetta hjálpsama fólk. Bret-
ar eru einstaklega notalegir í allri
umgengni. Þarna er enn einn
gamli bærinn með gömlum húsum
og bjórkrám. Ekki er víða hægt að
sjá yfir þetta flata land, en þar er
gamall klukkuturn. Meðhjálpar-
inn gamli staulaðist með okkur og
breska fjölskyldu alla leiðina upp
og sagði stanslaust alls konar
skrýtnar sögur af sér og öðrum og
aðskiljanlegum hringjurum gegn
um aldirnar, hafði læst turndyr-
unum á eftir okkur til að missa
ekki áheyrendurna frá sér.
Leiðin frá Beccles að ármótun-
Sjávarfalla gætir mikið
Næst var höfð viðdvöl í bæ heil-
ags Ólafs með klausturrústum frá
1216, sem kenndar eru við ólaf
helga Noregskonung. Klaustrið
stofnað við gamla ferjustaðinn yf-
ir Waverney-ána eins og svo mörg
gömlu klaustrin. Það var lagt
niður 1537 og lenti í einkaeign. Ár-
ið 1921 keypti breska ríkið það,
einkum vegna neðanjarðarhvelf-
inga, sem munu vera dæmi um
elstu ensku múrsteinabyggingarn-
ar. Þarna er varðveitt ein af
gömlu myllunum. Þangað liggur
einn af þessum göngustígum, sem
Bretar hafa alls staðar lagt til að
ferðafólk komist leiðar sinnar.
Leggja þá gjarnan meðfram vatni
eða yfir lóðir, ef þarf, og ætlast til
að fólk fari eftir þeim en vaði ekki
yfir allt. Þessir stígar eru merktir
með „footpath" sem vísbending
um að þar megi ganga. Þarna í St.
Olaf er notalegur veitingastaður,
Water Mill Inn.
í kvöldkyrrðinni siglum við
áfram niður Waverley að Burgh
Castle, síðasta mögulega lend-
ingarstaðnum fyrir Brayton Wat-
er. Hátt sefið bærist varla og fugl-
arnir víkja tæplega á ánni þótt
bátur komi. Þegar við leggjum að
ágætum grasbakka og bindum
bátinn kemur Breti hlaupandi frá
næsta bát til að segja okkur að
hafa nú nægan slaka á köðlunum,
því annars kunnum við að vakna
hangandi á bakkanum þegar flætt
hafi undan bátnum. Þarna er mik-
ill munur orðinn á flóði og fjöru.
Þetta er tryggingamaður frá
London með konu sinni, sem býður
hinum nýkomnu upp á drykk í
bátnum sínum áður en við höldum
fyrir framan stefnið, eins og einn
þeirra lék sér að að gera þarna.
Skipstjórinn var með lífið í lúkun-
um, þar til tókst að komast út úr
þessu skútugeri án áfalla og áfram
niður ána. Út frá Yare liggur í
suðui mjó á að nafni Chet.
Lagt að í þorpi eða krá
Um 4 mílur upp Chet er komið
að skemmtilegum markaðsbæ,
Loddon. Meðfram ánni er fallegur
laufskógur en eins gott að fara
hægt, því áin er mjó og bátar geta
komið skyndilega fyrir bugðu á
móti. Þetta er ein af leiðunum sem
bættar voru og haldið opnum fyrir
flutningabátana fyrr á öldum,
Hnúðsvanir og litskrúðugar Kanadaendur sveima kring um bátinn í kvöid-
kyrrðinni.