Morgunblaðið - 24.06.1984, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. JÚNÍ 1984
Þörfin á nýju
sónartæki er
orðin veruleg
Slíkt tæki myndi auka öryggi og veita möguleika á meiri
fyrirbyggjandi ráðstöfunum, en tækið sem nú er notað gerir
Reynir Tómas Geirsson læknir teiur að báðir foreldrar þurfi að óska sterklega eftir upplýsingum um hvers kyns
fóstrið er, til þess að slíkar upplýsingar séu veittar.
SÓNARTÆKI þykir mikið þarfa-
þing þegar vanfærar konur eru ann-
ars vegar, en megintilgangurinn með
notkun þess er að úrskurða um heil-
brigði fósturs, hversu langt konan er
komin á leið og hvort konan gengur
með eitt fóstur eða tvö. Núorðið
tíðkast það að allar vanfærar konur
hér á Reykjavíkursvæðinu og víðar
koma a.m.k. einu sinni á meðgöngu-
tímanum í sónarskoðun á Kvenna-
deild Landspítalans. Að jafnaði fara
um 150 konur í sónarskoðun á viku
hverri. Tæki það sem notað er full-
nægir engan veginn þörfinni og er
ekki nógu fullkomið tii þess að hægt
sé að framkvæma allar þær rann-
sóknir sem taldar eru nauðsynlegar í
öryggisskyni. Því mun nú vera stefnt
að því að fá annað sónartæki, enn
fullkomnara en það sem fyrir er, og
ef það fæst, þá verða bæði tækin í
notkun jafnhliða, sem þýðir tvöföld-
un afkasta á við það sem nú er.
Reynir Tómas Geirsson læknir
er einn þeirra sem annast þessar
sónarrannsóknir á Kvennadeild
Landspítalans, og til þess að for-
vitnast ögn um þessa starfsemi
snéri blaðamaður Morgunblaðsins
sér til Reynis Tómasar og spurði
hann nokkurra spurninga.
— Fara allar vanfærar konur á
landinu í svona sónarskoðun einu
sinni á meðgöngutímanum?
„Það er ekki nein ákveðin opin-
ber stefna í því máli hér á landi,
en það nálgast það samt sem áður
að allar vanfærar konur fari einu
sinni í sónar á meðgöngunni að
minnsta kosti á þéttbýlissvæðun-
um.“
„Viljum fá.þær á 16 og 20
viku meðgöngutímans“
— Hvenær meðgöngutímans er
ákjósanlegast að konurnar komi
til ykkar?
„Við viljum helst fá þær 20. viku
og gjarnan á bilinu milli 16. og 20.
viku. Síðan viljum við gjarnan sjá
þær aftur 32. og 34. viku, einkum
ef grunur er um að vöxtur fósturs
sé óeðlilegur, en seinni skoðun er
ekki jafn föst í skorðum og sú
fyrri. Þegar við fáum konurnar til
okkar á milli 16. og 20. viku, þá er
meginmarkmiðið að ákveða með-
göngulengd, að úrskurða um hvort
fóstrið lítur eðlilega út og að at-
huga hvort um eitt eða fleiri fóst-
ur er að ræða.“
„Algengt að foreldrar vilji
fá að vita kyn barnsins
við sónarskoðunina"
— Nú heyrast alltaf öðru hvoru
sögur af verðandi mæðrum, sem
vita hvort kynið þær ganga með.
Er það algengt að þær fái upplýs-
ingar við sónarskoðun, um hvort
kynið þær ganga með?
„Það er oft hægt að segja til um
hvort kynið konurnar ganga með,
en þó ekki alltaf. Það sem ræður
því hvort hægt er að segja til um
kynið, er hvernig fóstrið snýr, og
jafnframt verður konan að vera
komin talsvert langt á leið, en þó
er þetta mjög misjafnt, og stund-
um er hægt að sjá það alveg niður
í 4 til 5 mánaða meðgöngu. Oftast
er auðveldast að sjá þetta upp úr
26 vikna meðgöngu og framundir
síðasta mánuðinn. Það er hinsveg-
ar oft erfiðara að sjá um hvort
kynið er að ræða þegar komið er
fram á níunda mánuð meðgöngu,
því þá er legvatnið iðulega minna
og fóstrið klemmir fótleggina
meira saman."
— Þegar þið sjáið við sónar-
skoðunina hvort kynið er, greinið
þið þá konunni frá því, án þess að
hún óski sérstaklega eftir því?
„Nei, það gerum við ekki. Við
greinum meira að segja ekki frá
því nema óskað sé mjög sterklega
eftir upplýsingum um þetta. Við
höfum ekki neina ákveðna mótaða
stefnu í þessu hér, en þó hygg ég
að við séum öll þeirrar skoðunar
að óskin verði að koma frá báðum
foreldrunum, auk þess sem við
höfum oft sagt frá því ef við höf-
um vitað af mjög eindreginni ósk
foreldranna um annað kynið, og
við svo séð að óskin myndi ræt-
ast.“
— Er mikið um það að foreldr-
ar óski eftir að fá að vita um hvort
kynið er að ræða?

Örvar, einn fremsti
kappreiðahestur
landsins, fallinn
Banameinið krabbamein í lifur
Það vakti athygli á nýafstöðnum
hvítasunnukappreiðum Fáks að
meðal hlaupahesta vantaði einn
fremsta hlaupara landsins, Örvar frá
Hjaltastöðum, í hópinn. Þegar innt
var eftir hverju það sætti að klárinn
mætti ekki til leiks kom í Ijós að
hann var veikur og hafði verið frá
því snemma í vetur. Skömmu eftir
kappreiðarnar dó Örvar og var farið
með hann til krufningar að tilrauna-
stöðinni að Keldum, en grunur lék á
að banameinið væri krabbamein.
Að sögn Brynjólfs Sandholt,
dýralæknis, sem annaðist hestinn,
veiktist hesturinn í febrúar síð-
astliðnum og hefur veslast upp
síðan. Taldi hann fóðurbreyt-
ingarnar hafi riðið honum að fullu
þegar honum var sleppt nú eftir
hvítasunnu. Brynjólfur kvað
krabbamein í hrossainnyflum
mjög sjaldgæft en þó kæmi fyrir
að hross fengj.u þetta í húðina.
Eins og áður sagði var hestur-
inn krufinn að Keldum og sá Egg-
ert Gunnarsson dýralæknir um
það. f samtali við hann kom fram
að æxli höfðu fundist í lifur og
hefði hann tekið sýni til frekari
Söguleg stund. Örvar hefur sett met í 400 metra stökki á Mánagrund, 27,4
sek., 9. ágúst 1981. Þáverandi knapi á Örvari, Jón Ólafur Jóhannesson,
heldur í hann.