Morgunblaðið - 20.01.1985, Blaðsíða 59

stundum stormasamri ævi lauk
fyrr og skyndilegar en nokkurn
hafði grunað. Greiðasemi, um-
hyggju og rausnar hennar njótum
við ekki lengur né þeirrar
skemmtunar og ánægju sem því
fylgdi að hitta hana. Mest hafa
þau þó misst Páll og Rannveig og
þó einkum sonarsynirnir þrír. En
bót er það nokkur að eiga minn-
inguna um öndvegiskonu, svo og
það að hennar skyldi ekki bíða
hnignun og langvarandi strfð við
sjúkdóma og dauða. Hún gekk glöð
og starfsöm til daglega verka og
heimsótti vinafólk sitt sinn síð-
asta ævidag. Hún lifði og dó með
reisn.
Már Pétursson
Síðla kvölds föstudaginn 11.
janúar sl. hringdi til mín frændi
minn, Björn Pálsson á Löngumýri,
og sagði mér lát Árdísar systur
sinnar.
Ég vissi reyndar að Árdís hafði
ekki gengið heil til skógar um
skeið og hafði veikst snögglega
nóttina áður og verið flutt á
sjúkrahús. En mér varð mikið um
þessa frétt, ætlaði vart að geta
áttað mig á þessu eða sætt mig við
það. Einhvern veginn fannst mér
dauðinn hlyti að vera svo órafjar-
lægur, þegar um var að ræða svo
lífsglaða atorkukonu á góðum
aldri eins og Árdís var.
Árdís Pálsdóttir var fædd á
Guðlaugsstöðum í Blöndudal 25.
nóvember 1916. Voru foreldrar
hennar Páll Hannesson bóndi þar
og kona hans, Guðrún Björnsdótt-
ir. Árdís var yngst systkina sinna
þeirra er upp komust, en þau Guð-
laugsstaðahjón eignuðust 12 börn.
Faðir minn, Guðmundur Hannes-
son prófessor, og Páll á Guð-
laugsstöðum voru bræður. Þó
langt væri milli heimila þeirra
bræðra og störf þeirra ólík var
samband þeirra afar náið og inni-
legt alla tíð. Um það vitna bréfa-
skipti þeirra. Ég minnist ferða
með föður mínum norður í land á
hestum, þegar ég var unglingur,
og heimsókna að Guðlaugsstöðum
fyrr og síðar. Þar sat gestrisnin í
öndvegi og dugnaður og mynd-
arskapur húsráðenda alkunnur.
Ég kynntist að sjálfsögðu fyrst
þeim frændsystkinum mínum á
Guðlaugsstöðum sem voru á svip-
uðum aldri og ég sjálf, þeim
Hannesi og Birni. Síðar Bergi,
Guðmundi, Huldu, Halldóri og
Árdísi. Nú eru fjögur þeirra látin:
Bergur, lést milli tvítugs og þrí-
tugs, Hannes á Undirfelli, Halldór
búnaðarmálastjóri og nú sfðast
Árdís. Eftir lifa Björn, fyrrver-
andi alþingismaður, Guðmundur,
bóndi á Guðlaugsstöðum, og
Hulda, húsfrú á Höllustöðum.
Þegar Árdis fluttist til Reykja-
víkur tókst með okkur mjög góð
vinátta, þrátt fyrir aldursmun.
Hún hafði þá lokið námi í hár-
greiðslu á Ákureyri og aflaði sér
sfðan meistararéttinda í þeirri
grein og setti fljótlega á stofn eig-
in hárgreiðslustofu í Reykjavik.
Hvarvetna var Dísa hrókur alls
fagnaðar, glaðleg, hressileg og
hreinskiptin. Þó var líf hennar
ekki alltaf neinn dans á rósum. En
lífsgleðin var einstök, smitandi,
alltaf var Dfsa einhvern veginn
gefandinn, aðrir nutu góðs af.
Nú er æviskeið þessarar frænku
minnar og góðu vinkonu á enda. í
mfnum huga er tómarúm, sem erf-
itt er að fylla. Við sögðum stund-
um, frændfólkið, í gamni og alvöru
að það fæddist aðeins ein Dísa á
heilli öld. Sárastur er þó söknuður
einkasonar Árdísar, Páls Hann-
essonar, Rannveigar konu hans og
sonarsonanna þriggja, svo og
systkina hennar. Ég bið þeim öll-
um huggunar.
Blessuð sé minning hennar.
Anna Guðmundsdóttir
Hinn 25. nóvember 1916 fæddist
þeim Guðlaugsstaðahjónunum,
Guðrúnu Björnsdóttur, húsfreyju,
og Páli bónda og hreppstjóra
Hannessyni, 10. barnið. Það var
rauðhærð stúlka, sem þau gáfu hið
vonglaða nafn Árdís. Alls eignuð-
ust þau hjón 12 bðrn, 7 þeirra
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. JANÚAR 1985
59
komust til fullorðinsára og einn
son misstu þau uppkominn.
Árdís ólst upp í tápmiklum
systkinahópi sem síðar átti eftir
að láta mikið að sér kveða í þjóð-
lífinu eins og þau eiga kyn til og
Árdís var engra eftirbátur. Hún
leitaði víða mennta, var einn vetur
við nám á Héraðsskólanum á
Laugarvatni og lauk prófi úr Sam-
vinnuskólanum vorið 1936, eftir
tveggja vetra nám þar. Næsta ár
hóf hún nám í hárgreiðslu og við
hárgreiðslu starfaði hún alla ævi.
Árdís var mikil félagshyggju-
kona og tók þátt f félagsmálum
stéttar sinnar af þeim eldhug og
þeirri atorku, sem henni var í
brjóst lagin. Hún sat í stjórn Hár-
greiðslumeistarafélags íslands f
18 ár, þar af var hún 10 ár formað-
ur. Hún var fulltrúi í stjórn
Vinnuveitendasambands Islands
1965—1970. I 8 ár var hún fulltrúi
f Iðnráði og sat einnig í prófa-
nefnd hárgreiðslumeistara í 8 ár
og í skólanefnd fagskólans sat hún
líka fyrstu árin, sem hann starf-
aði. Áð ofangreindu má sjá að
Árdís hefur unnið starfsgrein
sinni mikið gagn og fórnað mikl-
um tíma og orku iðngreininni og
stéttarfélögum sínum til heilla.
Slík störf eru sjaldan ofþökkuð.
Árið 1959 var Soroptimista-
klúbbur Reykjavíkur stofnaður og
var Árdís einn stofnfélaganna. I
klúbbnum starfaði Árdfs til ævi-
loka og vann málefnum þeim, sem
klúbburinn fékkst við, ómetanlegt
gagn. Árdís sat tvívegis í stjórn
klúbbsins og átti einnig sæti f
stjórn styrktarsjóðs hans. En
markmið styrktarsjóðsins er að
styðja til náms ungmenni sem
höllum fæti standa f samfélaginu.
Hugur Árdísar til þessarar við-
leitni styrktarsjóðsins og þeirra
ungmenna sem stuðning klúbbsins
hlutu var heill og ótrauður og vilj-
um við klúbbféiagar hennar þakka
bæði henni og fólkinu hennar fyrir
norðan þá liðveislu og aðstoð sem
þau hafa veitt okkur í áranna rás.
Sfðastliðið sumar kenndi Árdis
lasleika og fór f hjartaþræðingu
og nú er hún öll, skyndilega og
óviðbúið okkur vinum hennar og
félögum. Hún lést 11. janúar síð-
astliðinn.
Húnaflói breiðir víðan faðm
móti norðri, fjallgarðar fagrir á
báða vegu flóans en grasgefnir
dalir með laxám og vfðar, gjöfular
heiðar inn til landsins. Árdfs bar
sterkt svipmót heimabyggðar
sinnar, hreinskiptin, broshýr og
hlý, gjöful og greiðvikin en orð-
hvöt á stundum og skipti engu,
hver í hlut átti, fyndist henni
réttu máli hallað eða hlutur lítil-
magna fyrir borð borinn. Og þann-
ig munum við Soroptimistasystur
Árdísar minnast hennar með
þökk, virðingu og söknuði.
Einkasyni hennar, Páli Hannes-
syni, og tengdadótturinni, Rann-
veigu Halldórsdóttur, og sonum
þeirra þremur sendum við samúð-
arkveðjur.
Guðrún Halldórsdóttir
Dísa í Femínu er dáin. Það er
einkennilegt og ennþá óraunveru-
legt, eins og sjálfsagt alltaf þegar
eldhresst fólk hverfur skyndilega
sjónum.
Hún var nefnilega svo lifandi —
rautt hár, ábúðarmikill svipur,
umbúðalaust tal — það sópaði að
henni.
Mér varð þú þannig við þegar ég
frétti andlát hennar, að segja
fyrst, eins og flón: En þá get ég
ekki skilað henni blöðunum sem
hún lánaði mér.
Svona erfitt var að skilja að hún
væri ekki lengur til — að hvorki
yrði skilað blöðum né öðru, og þó
fyrst og fremst það að tækifærið
til að þakka Dfsu og knúskyssa
hana fyrir allt það sem hún hefur
verið mér, er glatað að eilffu.
Dísa og móðir mfn voru æsku-
vinkonur og vinátta þeirra órjúf-
andi. Dísu man ég frá þvf ég fór
fyrst að muna eftir mér. Hár-
greiðslustofuna Femfnu rak hún
fyrst í Aðalstræti. Þangað kom ég
oft barn, fannst þekkta exótfskur
staður. Það kom fyrir að hún
stráði glimmer í hár viðskiptavina
— flott, og hafði á sér ævintýra-
blæ. Svo kom að því, að ég settist
sjálf í stólinn, sennilega hefur það
verið fermingargreiðsla, þá var
Femína orðið stórveldi á Lauga-
veginum. Ég skellti fyrir framan
hana mynd af fegurðardrottningu
fslands það árið, þetta var á
gömlu góðu Tívolídögunum. Svona
átti hárgreiðslan að vera. Basta.
Þá sagði Dísa mér vafningalaust,
að svona hárgerð hefði ég bara
alls ekki. Að ég væri nú hvorki
gyldenblond né fðilfögur rann nú
svona smátt og smátt upp fyrir
mér, og ég komst niður á jörðina.
Svona var Disa. Ákveðin,
hreinskilin og sagði meiningu sfna
umbúðalaust. Þetta var hennar
háttur. Hún var sjálfri sér sam-
kvæm og fór aldrei með veggjum.
Hve margir eru þannig? Fáir.
Ja, og svo jólaboðin ógleyman-
legu. Þar var Dísa f essinu sínu,
stýrði af skörungsskap fornum
jólaleikjum sem ég kann nú ekki
lengur að nefna (nema púkkið).
Ellegar veitingarnar, sem voru
með ólíkindum. Þetta voru sko
engar venjulegar samkundur,
heldur galdur og ævintýr.
Elsku Disa mín reyndist mér
ævinlega vel. Hún var ræktarleg
við mig og Gunnar bróður, bar hag
okkar mjög fyrir brjósti, gladdist
með okkur þegar vel gekk.
Enga fullorðna manneskju var
eins gaman að fá f heimsókn og
Dfsu þau ár sem ég bjó í Kaup-
mannahöfn. Það var eins og hún
kæmi með landið sjálft i fanginu,
jarðbundin og traust.
Æ, hún var svo lifandi, að það
er hreint ógerlegt að hugsa sér
hana dána. — Síðast hitti ég hana
af tilviljun í Kjötmiðstöðinni,
nokkru fyrir jólin. Hress að vanda
og var að velja ávexti og sælgæti
fyrir sonarsynina, sem voru vænt-
anlegir í heimsókn síðdegis og
skyldi ekki kastað til þess hönd-
um. Búraleg, með mandarinur og
valið kex í körfu.
Páll, einkasonur Disu, kona
hans og synir hafa misst óum-
ræðilega mikið. Ég finn sárt til
með þeim og sendi þeim innilegar
samúðarkveðjur. Mér verður líka
hugsað með samúð til Huldu, syst-
ur hennar, og bræðranna tveggja,
sem eftir lifa.
Vinir Dísu hafa líka misst mik-
ið. Góðan og traustan vin, einstak-
an og skemmtilegan persónuleika.
Ég finn það best á móður minni —
hún stendur í höm.
Hún Árdís Pálsdóttir verður
hluti af vinum sfnum til æviloka.
Það fennir ekki strax í sporin
hennar.
Guðrún Ægisdóttir.
Árdís Pálsdóttir, hárgreiðslu-
meistari, lést í Borgarspítalanum
þann 11. þ.m. Hún hafði kennt
sjúkleika um nokkurn tíma, en
vegna dugnaðar og viljaþreks
stundaði hún vinnu sína til dauða-
dags.
Foreldrar Árdfsar voru þau
merku hjón Guðrún Björnsdóttir
og Páll Hannesson á Guölaugs-
stöðum í Blöndudal, en þar bjuggu
þau stórbúi um langa hríð, rómuð
fyrir rausn og myndarskap og
sérlega góða umgengni bæði utan
húss og innan.
Ekki verður ætt Árdísar rakin
nánar hér, en geta má þess að for-
feður hennar voru bæði félags-
hyggju- og athafnamenn og þá
eiginleika fékk hún að erfðum.
Árdís var yngst þeirra lands-
kunnu Guðlaugsstaðasystkina.
Hún dvaldi í foreldrahúsum sín
æsku- og uppvaxtarár, en fór síð-
an til náms að Laugarvatni og i
Samvinnuskólann. Að loknu prófi
þar hélt hún til Akureyrar og
lærði hárgreiðslu, fékk síðan
meistararéttindi f þeirri iðn og
rak eigin stofu, „Hárgreiðslustof-
una Feminu“, um langan tfma, en
síðustu árin stundaði hún hár-
greiðslu á heimili sfnu.
Á Akureyri gengu þau í hjóna-
band, Árdís og Hannes Marteins-
son húsasmiður, en slitu samvist-
ir. Sonur þeirra, Páll, sem ber
nafn afa síns, er lærður húsasmið-
ur, mikill dugnaðarmaður og góð-
ur sonur, kvæntur Rannveigu
Halldórsdóttur fá Hróarsholti i
Flóa, ágætri konu. Þau eiga þrjá
unga og efnilega syni og bar
amma þeirra mikla umhyggju
fyrir velferð þeirra.
í starfi sínu naut Árdfs mikilla
vinsælda, bæði fyrir lagvirkni og
kunnáttu, enda fór hún margar
ferðir til annarra landa í þeim er-
indum að endurhæfa sig i starfinu
og fylgjast með nýjungum, sem
voru að gerast á þeim vettvangi.
Þá má ekki gleyma glaðværð
hennar og þeim hressandi blæ,
sem ávallt fylgdi henni og hóf
aðra upp yfir hversdagsleikann.
Margar konur voru viðskiptavinir
hennar árum saman, jafnvel ára-
tugum og sakna nú vinar í stað.
Félagsmál lét Árdís til sín taka,
hún var um tíma formaður Félags
hárgreiðslumeistara. Sinnti hún
þar, sem annarsstaðar, verkefnum
sínum af samviskusemi og alkunn-
um dugnaði.
Þar sem saman kom gott fólk á
gleðistundum, var Árdis hrókur
alls fagnaðar og vakti allra at-
hygli. Réð þar mikill persónuleiki
hennar ásamt skemmtilegu frá-
sagnarefni, er hún setti fram á
sinn sérkennilega hátt, því kímni-
gáfu átti hún i rikum mæli. Á
merkisdögum í lífi sínu hélt hún
veislur góðar. Söfnuðust þá til
hennar vinir og vandamenn, naut
sfn þá vel hennar meðfædda rausn
og höfðingsskapur.
Þriðjudaginn 22. þ.m. verður
Árdís jarðsett í fjölskyldugrafreit
heima á Guðlaugsstöðum. Þá er
ferðinni lokið, þar sem hún var
hafin. Hún hafði, eins og flestir
aðrir, átt sínar gleðistundir og
sína erfiðleika. Á erfiðleikunum
sigraðist hún og ævinlega dugði
hún best, þegar mest á reyndi. Það
er háttur þeirra, sem mikið fá í
vöggugjöf.
Að leiðarlokum viljum við hjón-
in færa henni innilegar þakkir
fyrir vináttu og tryggð frá fyrstu
kynnum og biðjum Guð að blessa
för hennar og heimkomu til þess
staðar, sem henni er búinn.
Kamma og Jón Benediktsson,
Höfnum.
Mér er ljóst að nokkur fátækleg
kveðjuorð megna illa að tjá þá til-
finningu sem minningarnar um
Dísu vinkonu mína vekja með
mér. Við Dfsa vorum búnar að
þekkjast yfir 30 ár.
Ég man vel eftir okkar fyrstu
kynnum. Ég hálf kveið fyrir því.
Þetta var á árshátíð hárgreiðslu-
kvenna í gamla Sjálfstæðishúsinu
og við fjögur ungmenni áttum að
sitja við sama borð og Dísa.
Ég hélt að þetta yrði afskaplega
hátíðlegt, og ég þyrði ekki að segja
orð þar sem meistarinn yrði með.
En svo birtist Dísa í dýrðlega fal-
legum síðum svörtum kvöldkjól og
rauða hárið hennar var eins og
geislabaugur um andlitið. Ég féll í
stafi af undrun því mér fannst
hún eins og drottning, svo skelli-
hló hún og heilsaði með sinni með-
fæddu kátínu og hressilegri fram-
komu. Eftir þessi fyrstu kynni
höfum við verið vinkonur í gegn-
um gleði og sorg f okkar lífi. Ég
vann hjá henni eftir þetta fyrst á
gömlu Feminu f Aðalstræti og sfð-
ar á nýju Femínu á Laugavegi 19.
Dísa var frábær vinnuveitandi,
það gustaði oft af henni, þvf hún
var afskaplega dugleg og mjög góð
hárgreiðslukona og það vita allir,
sem til þekkja. Ég hef því miður
ekki tölu yfir þá lærlinga sem út-
skrifuðust frá henni en þeir eru
margir.
Dísa var mjög trygglynd og gat
ég alltaf leitað til hennar, ef á
þurfti að halda og veit ég að svo
var um fleiri. Allt sem gerst hefur
f lífi okkar beggja, höfum við tekið
þátt í hvor með annarri bæði í
sorg og gleði. Sannarlega verður
söknuður vina Dísu mikill, því hún
var stórbrotinn persónuleiki.
Höfðingi heim að sækja og alltaf
tilbúin að hjálpa öllum sem leit-
uðu til hennar. Ég mun sakna sfm-
tala okkar sem oft urðu nokkuð
löng, og eins að hún kemur ekki
við þegar hún skrapp í bæinn.
Ég þakka Dísu minni fyrir
tryRKÖ og vináttu í gegnum árin
við mig og mitt fólk.
Elsku Páll, Rannveig og dreng-
irnir. Minning um góða móður,
tengdamóður og ömmu lifir um
ókomin ár. Mínar dýpstu samúð-
arkveðjur til allra f fjölskyldunni.
Blessuð sé minning Árdfsar Páls-
dóttur.
Lína
Mig langar að minnast f fáein-
um orðum Árdísar Pálsdóttur
vinkonu minnar eða Dísu, eins og
hún var kölluð. Hún lést 11. þessa
mánaðar.
Minningarnar eru margar sem á
hugann leita þegar hugsað er til
baka. Það var einni part sumars
1945 að ég kynntist Dísu. Ég, þá
fimmtán ára unglingur, hóf nám
hjá henni. Ég dáði hana fyrir sitt
létta og góða skap.
Dísa eignaðist hárgreiðslustof-
una Femina árið 1942 og gekk það
sama ár í félagið.
Var hún þá nýkomin til Reykja-
víkur frá Akureyri. Þar lærði hún
hárgreiðslu hjá Steingerði Árna-
dóttur. Dísa var fyrst kosin í
stjórn félagsins árið 1945, sem rit-
ari. Hún hafði mjög fallega rit-
hönd og fórst henni ritarastarfið
vel úr hendi eins og öll önnur fé-
lagsstörf.
12. maí 1958 gerðist hún for-
maður félagsins og gegn þvf starfi
í 10 ár. Hún var aðalhvatamaður
að stofnun Sambands hárgreiðslu-
og hárskerameistara og fyrsti
formaður þess. Aðaltilgangur með
stofnun Sambandsins var að efla
samstarf meðal hárgreiðslufólks á
Norðurlöndum. Starfið var f
mörgu fólgið. Til dæmis voru
hatdnar keppnir milli Norðurland-
anna f hárgreiðslu og hárskurði.
Sat hún marga fundi Norður-
landasambandsins fyrir okkar
hönd og kom með ýmsar nýjungar
heim, sem við öll nutum góðs af.
Hún var fulltrúi okkar hjá Vinnu-
veitendasambandi Islands um
áraraðir, fulltrúi í iðnráði, f prófa-
nefnd og ýmsum öðrum nefndum.
Dísa var gerð að heiðursfélaga á
50 ára afmæli Hárgreiðslumeist-
arafélagsins 29. nóv. 1981. Vann
hún mikið og óeigingjarnt starf f
þágu stéttarinnar. Við minnumst
hennar með þakklæti f huga.
f.h. Hárgreiðslumeistara-
félags íslands,
Arnfríður fsaksdóttir.
Jarðarfarar-
skreytingar
Blóm, kransar, krossar.
Græna höndin
Gróðrastöð við Hagkaup,
sími 82895.
Kransar, kistuskreytingar
BORGARBLÓMÍÐ
SKÍPHOLTÍ 35 SÍMÍ: 3Z2I3
<>