Morgunblaðið - 16.02.1985, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. FEBRÚAR 1985
19
ViAtal: Áslaug Ragnars
Myndir: Árni Sæberg
að og útrétta og ég sé um það. Svo
þarf maður nú að sinna fjölskyld-
unni. Börnin okkar tvö eru búsett
hér með sínum fjölskyldum og ég
tel þeim tíma vel varið sem maður
ver með sínum nánustu. Við höf-
um mikla gleði af barnabðrnun-
um. Þau eru hér inni á gafli eins
og þú sérð.
— Af hverju hættuð þið bú-
skap?
— Það skal ég segja þér. Það var
komin vinstri stjórn í landinu og
sú ætlaði nú heldur betur að láta
að sér kveða. Það átti til dæmis að
hækka öll laun um 20 prósent. Það
og ýmsar aðrar ráðstafanir þeirr-
ar stjórnar leiddi til þess að ég sá
að það var ekki lengur hægt að
reka búið með hagnaði. Ég gat
ekki hugsað mér að reka það með
tapi. Fleira kom þó til. Það var
orðið nær útilokað að fá vinnufólk.
Það var vandfundið það fólk sem
vildi sinna um kýr og hreint ekki
fáanlegt til að gera það um helgar
nema fyrir kaup sem var miklu
hærra en búið hefði staðið undir.
Um þetta leyti, upp úr 1970, stóð-
um við hér á Blikastöðum líka
frammi fyrir því að þurfa að
leggja í miklar og kostnaðarsamar
framkvæmdir ef framhald átti að
verða á búskapnum. Byggðin var
að koma yfir okkur og það var
spurning hvort það borgaði sig að
leggja í miklar framkvæmdir sem
síðan nýttust ekki nema í tiltölu-
lega skamman tíma. Það er ekki
hægt að reka kúabú í þéttbýli. Það
kom til greina að sonur okkar tæki
við búskapnum en af því varð nú
ekki.
— Þótti þér það miður?
— Nei, alls ekki. Ég óskaði þess
ekki, þótt hann og konan hans
hefðu verið fullfær um að reka bú-
ið. Það er erfitt að vera bóndi.
Þannig vildi það til að við hættum
að reka búið og ég sé ekkert eftir
því. Það var ekki af neinni hug-
sjón eða ástæðu að ég varð bóndi.
Það bara æxlaðist þannig.
— En þið hafið auðgazt á bú-
skapnum?
— Ja, hvað er ríkidæmi? Það má
segja að við séum í góðum efnum.
Við höfum allt sem við þurfum á
að halda. Við höfum alltaf farið
vel með án þess að þurfa að spara
við okkur. Við erum hvorki þurfta-
frek né eyðslusöm. Við reykjum
ekki og drekkum lítið brennivín.
Það hefur sitt að segja. Nú á síðari
árum höfum við látið það eftir
okkur að ferðast. Við höfum farið
til ísraels, Kanada og Mið-Evrópu.
Þetta var ekki hægt á meðan við
vorum með búskap. Það var engin
leið. Kom ekki til greina. Það var
til dæmis eiginlega útilokað að við
værum bæði að heiman um næt-
ursakir. Sveitabúskapur býður
ekki upp á það. Þótt miklar væru
framfarirnar í minni búskapartíð
breyttist það þó ekki að skepnun-
um þurfti að sinna kvölds og
morgna sjö daga vikunnar. Og það
á ekki eftir að breytast þótt allt
annað breytist. En það er öðruvísi
lífið í sveitunum nú en þegar ég
var að alast upp í Fáskrúðsfirði.
Þegar ekki voru útiverkin þá
þeytti móðir mín rokkinn og faðir
minn óf. Hann var góður vefari og
vefnaður var karlmannsverk hér
áður fyrr.
— Var stórt heimili í Tungu?
— Já, við vorum fjórtán systk-
inin og bættust fjögur börn við.
Það vildi þannig til að föðursystir
mín sem átti sjö börn missti
manninn sinn í sjóinn. Eitt barnið
hafði reyndar verið hjá okkur frá
því á fyrsta ári en nú bættust þrjú
í hópinn þannig að foreldrar mínir
ólu upp átján börn. Þar að auki
var vinnufólkið, aðallega vinnu-
konur. Það segir sig sjálft að ein
manneskja sem alltaf var að
ganga með og ala börn komst ekki
yfir að sinna þeim öllum eins og
þurfti. Þess vegna gekk þetta
þannig að þegar nýtt barn kom í
heiminn var það næstyngsta sett
upp í hjá vinnukonunni, sem síðan
sá um það að mestu leyti og gekk
því eiginlega í móðurstað. Mín
önnur móðir hét Björg og ég kall-
aði hana alltaf Böggu mína. Hún
fór frá okkur þegar ég var þriggja
ára. Þá man ég fyrst eftir mér.
— Sástu eftir henni?
— Ekki svo að það skildi eftir
sig varanleg spor. En ég hafði
spurt hana hvert hún væri að fara
og hún hafði svarað því til að hún
ætlaði að skoða veröldina. Þegar
hún var að tygja sig fór hún á
næsta bæ að kveðja og tók mig
með sér. Þegar við vorum komin
langleiðina og sáum þangað heim
á ég að hafa sagt: „Er þetta þá
veröldin." Ég hafði aldrei farið
neitt að heiman og hafði ekki
hugboð um að eitthvað væri til
sem héti veröld.
— Foreldrar mínir voru alltaf
vel bjargálna. Þau voru rík af
krökkum, kjarki og dugnaði. Bæði
voru þau framfarasinnuð, móðir
mín þó ívið meira. Hann var
íhaldssamari. Hún hafði alltaf
auraráð. Þá mjólk sem ekki þurfti
að nota til heimilisins tók hún frá
og seldi. Hún var líka mikil tó-
vinnukona og mátti taka frá þá ull
sem hún komst yfir að vinna úr.
Því sem hún aflaði með þessum
hætti hélt hún aðskildu frá fjár-
hag heimilisins og hún átti alltaf
peninga. Þegar við fengum fyrstu
kerruna var það hún sem lagði út
fyrir henni. Ánnað dæmi um for-
sjálnina er það að framan af var
húsakostur í Tungu engan veginn
fullnægjandi fyrir þetta stóra
heimili. Svo kom að því að byggt
var íbúðarhús. Um haustið var
faðir minn skuldlaus. Hann fór
sem sé ekki að byggja fyrr en
hann hafði eignazt þá peninga
sem til þurfti.
— Hvað segirðu um pólitíkina
hjá okkur?
— Mér lízt ekki nógu vel á hana.
Ég hef alltaf verið sjálfstæðis-
maður og sama er að segja um allt
mitt fólk. Það mætti leita lengi að
einhverjum í þeim hópi sem væri
það ekki. En mér finnst þessir al-
þingismenn okkar ekki nógu heið-
arlegir, — ekki nógu heilsteyptir.
Mér finnst þeir hugsa of mikið um
sjálfa sig og taka persónulega
hagsmuni sína fram yfir mikil-
vægari hagsmuni. Þeir kjósa
hvern annan til að sjá um hvert
viðvik sem borgað er fyrir. Það er
ekki mikill áhugi á valddreifingu á
þeim bæ. Taktu nefndir og ráð, til
dæmis bankaráð. Ef Alþingi ætti
að kjósa hundahreinsunarmenn
þá kæmi mér ekki á óvart þótt
þeir yrðu úr hópi alþingismanna,
ef einhverjir aurar væru í boði.
— Ég er óánægður með Sjálf-
stæðisflokkinn núna. Að mínu
mati nær það engri átt að Þor-
steinn Pálsson skuli vera utan rík-
isstjórnar. Hann er formaður
Sjálfstæðisflokksins. Mér er engin
launung á því að ég kaus á sínum
tíma Friðrik Sophusson þegar
kosið var á milli þeirra Þorsteins
á landsfundi. Ég er samt fullkom-
lega ánægður með Þorstein sem
formann enda virðist samstarf
þeirra Friðriks með ágætum. En
formaður flokksins á að vera ráð-
herra þegar flokkurinn er í ríkis-
stjórn. Það er ómögulegt að vera
húsbóndi á heimilinu ef aðrir eiga
að ráða. Ég vildi ekki lifa við það.
Sjálfstæðisflokkurinn setur ofan
með því að hafa þennan hátt á og
það er áreiðanlega ekki í samræmi
við vilja fólksins að það sé gert.
— Þú hefur starfað mikið að fé-
lagsmálum — verið hreppstjóri,
umboðsmaður Brunabótafélags Is-
lands, í stjórnarnefnd Laxeldis-
stöðvarinnar í Kollafirði, stjórn
Mjólkurfélags Reykjavíkur og
virkur í Stéttarfélagi bænda, auk
þess að vera i sóknarnefnd áratug-
um saman.
— Hvað hefur þér þótt
skemmtilegast? Heldurðu að þú
hefði kannski viljað að ævistarfið
tengdist einhverju slíku fremur en
búskapnum?
— Það er ég ekki viss um. Fé-
lagsstörfin komu einhvern veginn
af sjálfu sér og búskapurinn líka.
En ég skal segja þér hvað hefur
veitt mér mesta ánægju um dag-
ana. Það var að ala upp börnin
mín og næstskemmtilegast var að
rækta jörðina.
r
v
Morgunbl»fti9/Ævar.
Júpíter dreginn til Reykjavíkur
EINS og kunnugt er urðu miklar skemmdir á loðnu- bryggjunni á Eskifirði og horfír á þegar dráttarbátur
bátnum Júpíter þegar eldur kom upp í honumþar sem leggur af stað með Júpíter í togi til Reykjavíkur á
hann var að landa loðnu í Eskifjarðarhöfn. A mynd- þriðjudag. Búist er við að viðgerð skipsins taki að
inni stendur Hrólfur Gunnarsson, skipstjóri og út- minnsta kosti mánuð.
gerðarmaður Júpíters, ásamt eiginkonu sinni, á
SÉRSTÖK LÁN
VEGIMA
GREIÐSLUERRÐLEIKA
Félagsmálaráðherra hefur ákveðið að settur
verði á stofn nýr lánaflokkur með það markmið,
að veita húsbyggjendum og íbúðarkaupendum lán
vegna greiðsluerfiðleika.
í framhaldi afþví er Húsnæðisstofnun ríkisins að láta
útbúa sérstök umsóknareyðublöð, sem verða til
afhendingar frá og með 19. febrúar 1985 í
stofnuninni og í Byggingarþjónustunni, Hallveigarstfg I.
Verða þau þá jafnframt póstlögð til lánastofnana
og sveitarstjórnarskrifstofa til afhendingar þar.
Umsóknir skulu hafa borist fyrir I.Júní 1985.
Þeir einir eru iánshæfir sem fengið hafa lán
úr Byggingarsjóði ríkisins á tímabilinu
frá l.janúar 1980 tií.31. desember 1984 tilað byggja
eða kaupa íbúð í fyrsta sinn. Tímamörkskulu miðuð
við lánveitingu en ekki hvenær lán er hafíð.
RÁÐGJAFAÞJÓNUSTA
Jafnhliða stofnun þessa lánaflokks hefur verið
ákveðið, að setja á fót ráðgjafaþjónustu við þá
húsbyggjendur og íbúðarkaupendur, sem eiga í
greiðsluerfiðleikum, og mun hún hefja störf
19. febrúar næstkomandi.
Símaþjónusta þessarar ráðgjafaþjónustu verður
í síma 28500 á milli kl. 8.00 og 10.00 f.h. alla virka daga.
Að öðru leyti vfsast til fréttatilkynningar Húsnæðis-
stofnunarinnar, sem send hefur verið fjölmiðlum.
HúsnæÖisstofnun ríkisins