Morgunblaðið - 16.02.1985, Blaðsíða 14

Morgunblaðið - 16.02.1985, Blaðsíða 14
14 MORGUNBLAÐID, LAUGARDAGUR 16. FEBROAR 1985 Vöruverð í strjál- býli verulega hærra Kafli úr fyrstu þingræðu Gunnþórunnar Gunnlaugsdóttur „í ÖRLÍTILLI könnun sem ég fram- kvæmdi í gær í matvöruverzlun úti á landi og í stórmarkaði í Reykjavík kom eftirfarandi verömismunur í Ijós: Vörategund: Kjúklingar Appelsínur Epii Laukur Kgg Gr. baunir Kaffi Tómatsósa stór- Verzlun Mis- markaður landsb. munur 202,90 272,00 34% 46.60 67,00 44% 54,00 63,00 17% 30.60 44,80 46% 113,00 165,00 46% 19.90 27,40 38% 42.90 48,00 12% 24,50 34,10 39% Samtals 534,40 721,30 35% l*etta þýðir aö húsmóðir sem verzlar fyrir helgina í Reykjavík fyrir 2.000,- kr. þarf til að fá sömu vöru úti á landi að greiða 2.700,- kr. Hún þarf sem sé einn vinnudag aukalega í hverri viku með taxta í frystihúsi.“ Þannig komst Gunnþórunn Gunnlaugsdóttir varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins úr Aust- fjarðakjördæmi að orði, í Jóm- frúrræðu" á Alþingi í gær, er hún mælti fyrir tillögu sinni til þings- ályktunar um að leita lieða til meiri jöfnunar vöruverðs í land- inu. Hún tíndi til fjölmörg dæmi um verulega hærra vöruverð í strjálbýli, sem m.a. á rætur í flutningskostnaði og sköttun flutningskostnaðar. Hér á eftir fer kafli úr ræðu Gunnþórunnar, orð- réttur: „Þessi þingsályktunartillaga um að leitað verði leiða um meiri jöfn- un vöruverðs sem ég flyt hér, varðar að mínu mati mikilvægan þátt í lífsafkomu fólks úti á lands- byggðinni. Ástæða þess að ég flyt þessa tillögu er að ég tel íbúa smærri og afskekktari byggðar- laga bera skertan hlut frá borði, bæði hvað varðar vöruverð — vöruval og þjónustu á því sviði. Samið er um kaup og kjör fyrir alla landsmenn og því sanngirn- ismál að hlutur landsbyggðarinn- ar sé sem réttlátastur í þessum efnum sem öðrum svo lífskjör fólksins í landinu séu sem líkust. Enda hefur margt verið gert í þá átt. Verðjöfnun á olíu og benzíni var lögfest þann 18. febrúar árið 1953. Vörujöfnunargjald er á áburði og sementi og það sama á við um landbúnaðarvörur. Flutnings- kostnaði á þeim vörutegundum, sem ég hef hér nefnt, er jafnað út og því ætti ekki að vera ýkja erfitt að nota svipaðar reglur við jöfnun verðs á öðrum nauðsynjavörum. Ýmis framleiðslufyrirtæki hér- lendis hafa tekið upp jöfnun flutn- ingskostnaðar og selja vöruna á sama verði hvert sem hún er send. Vert er svo að minnast þeirra ágætu þingmanna sem unnið hafa að framgangi þessa máls á árum áður og hverju þeir fengu ágengt. Fyrir 15 árum síðan var þessu máli hreyft hér á Alþingi, en þá varð lítið um framkvæmdir. Á 93. löggjafarþingi, árið 1972, var enn flutt þingsályktunartillaga svip- aðs efnis og voru flutningsmenn þeir Matthías Bjarnason, Sverrir Hermannsson, Guðlaugur Gísla- son og Halldór Blöndal. í tillögu þessari var lagt til að Alþingi skipaði fimm manna milliþinga- nefnd til þess, og ég vísa í áður- nefnda þingsályktunartillögu með leyfi hæstvirts forseta: »1. Kanna þátt flutningskostnað- ar í mismunandi vöruverði I landinu. 2. Skila áliti um hvort tiitækt væri að jafna kostnaðinn við vöruflutninga með stofnun og starfrækslu vöruflutninga- sjóðs, þannig að verð á allri vöru verði hið sama á öllum stöðum á landinu sem vöru- flutningaskip sigla til og flug- vélar og vöruflutningabílar halda áætlun til.“ Tilvitnun lýkur. Þessi milliþinganefnd átti einn- ig að gera tillögur um bætt skipu- lag vöruflutninga á sjó, landi og í lofti með tilliti til breyttrar til- högunar frá helztu viðskiptaborg- um íslands erlendis til hinna ýmsu hafna hér á landi. Nefndinni var gert að hraða störfum svo að frumvarpið yrði Gunnþórunn Gunnlaugsdóttir. lagt fyrir næsta þing. Þetta var árið 1972, eða fyrir 13 árum. Þessi nefnd skilaði síðan sínum niður- stöðum eftir mikla vinnu í október 1976, eða fyrir rúmum 8 árum síð- an. í kjölfar þessarar athugunar á bættum samgöngum og jöfnun vöruverðs varð ýmsu góðu komið til leiðar. Menn voru sammála um að stofnun Verðjöfnunarsjóðs vöruflutninga væri ekki sú leið er fara ætti. Stórt átak var gert í skipulagningu á rekstri Ríkisskips með tilkomu bættra flutnings- hátta í formi gámaflutninga, enda annar starfsmaður nefndarinnar núverandi forstjóri Rfkisskips, Guðmundur Einarsson, sem vann af miklum dugnaði í þessu máli. Þarna er átt við ferðir á fasía viðkomustaði kringum landið. Flóabátar gegna og mikilvægum þætti í þessum flutningum. Einnig áunnust úrbætur í landflutning- um en ekki nægileg skipulagning þeirra innan landsfjórðunganna og mun ég víkja að þeim þætti hér á eftir. Á síðustu árum hefur orðið um- talsverð aukning á innflutningi varnings erlendis frá og til þess landsfjórðungs er varan á að fara til og þar vil ég nefna siglingar Norrænu og skiparekstur Aust- fars hf. á Seyðisfirði. Þessir flutn- ingar eru til mikilla hagsbóta fyrir Seyðisfjörð og ekki síst fyrir atvinnuvegina í fjórðungnum. Ávinningur þessarar nefndar verður að teljast allgóður og því vek ég máls á þessu að ég tel að halda verði áfram skipulagðri vinnu að þessum málum uns takmarkinu er náð og verðlag sé sem jafnast. Þjónusta verzlunar- innar þarf að geta náð því tak- marki að fullnægja þörfum neyt- andans og það gerist hér á Stór- Reykjavíkursvæðinu. Eftir að álagning var gerð frjáls hefur skapast eðlileg samkeppni og á svo stórum markaði sem hér er verður veltuhraðinn meiri og því skapast möguleikar á hagstæðu vöruverði og meira vöruúrvali. íbúar minni byggðarlaga búa ekki við þau skilyrði að geta litið á það sem sjálfsagðan hlut að geta farið út í búð og keypt það sem þá vanhagar um, gengið á milli stór- markaða og tryggt sér sem hag- kvæmust innkaup. Það verður að láta sér nægja eina matvöruverzl- un eða í mesta lagi tvær verzlanir sem keppa verða um þann þrönga markað er um ræðir. Þessar verzl- anir búa auk þessa við stopular samgöngur og oft samgöngutepp- ur að vetrarlagi en verða samt að tryggja neytandanum þær brýn- ustu nauðsynjar sem við getum ekki án verið. Og vil ég í því sam- bandi benda á staði þar sem veg- um er aöeins haldið opnum 2 daga í viku yfir vetrartímann. Aðra daga er aðeins um fólksflutninga með snjóbíl að ræða og sums stað- ar ekki einu sinni það. Algjör ein- angrun ríkir. Þegar ungt fólk velur sér stað til búsetu, þarf það að vega og meta nokkur stór atriði. Efst á blaði eru auðvitað atvinnumöguleikar, þá koma húsnæðismál, heilbrigðis- þjónusta, menntunaraðstaða, samgöngur og síðast en ekki síst verzlunarþjónusta. Allir þessir þættir verða að vera í góðu lagi til þess að búsetja telj- ist fýsileg. Sem betur fer eru mörg byggðarlög vítt og breitt um land- ið sem uppfylla öll ofangreind at- riði, þó með þeirri undantekningu að þjónusta, svo sem neysluvara, er þar miklu mun dýrari." Salome Þorkelsdóttir: Tryggjum öryggi í umferð — Frumvarp til breytinga á umferðarlögum Salome Þorkelsdóttir (S) fiytur ásamt fleiri þingmönnum frumvarp til breytinga á umferðarlögum. Meginbreytingar, sem frumvarpið leggur til, eru tvær: 1) Við akstur bifreiðar, bifhjóls og létts bifhjóls skulu jafnan vera tendruð ljós á lögboðnum ljósker- um frá 1. september til 30. apríl ár hvert. Sama gildir um akstur ann- arra ökutækja í rökkri, í myrkri eða í ljósaskiptum eða þegar birtuskilyrði eru ófullnægjandi vegna veðurs eða af öðrum ástæð- um. 2) Bifreiðir, sem notaðar eru til að flytja skólabörn, skulu vera sérstaklega auðkenndar með þar til gerðum skiltum. Ökumönnum sem koma á eftir eða á móti slíkri bifreið ber að stöðva ökutæki sín á meðan skólabörnum er hleypt út eða þau eru tekin upp í bifreiðina. Dómsmálaráðherra ákveður með reglugerð hvernig merkingum skólabifreiða skal háttað. Frumvarp sama efnis var flutt á sl. ári. Það er nú endurflutt með þeirri breytingu að í stað þess að lögbinda notkun ökuljósa allan ársins hring er lagt til að lögbind- ing gildi frá 1. september til 30. apríl. í greinargerð Salome segir m.a.: „Mikilvægi Ijósanotkunar öku- tækja er tvíþætt: Oti á þjóðvegum er það tillits- semi við aðra ökumenn, sem á móti koma, að nota ljósin. í þéttbýli er fyrst og fremst um að ræða tillitssemi við gangandi vegfarendur. Gangandi vegfarend- ur í yngstu aldurshópunum og þeim elstu hafa ekki allir fullt sjónskyn. Þeir eldri eru margir sjóndaprir og hreyfihamlaðir að meira eða minna leyti og við- bragðsflýtir margra skertur vegna aldurs eða af öðrum ástæðum. Að kveikja ökuljós á farartækjum veitir þessum vegfarendum mikið öryggi. í skýrslu, sem landlæknisemb- ættið hefur tekið sman um slys í umferðinni, kemur fram sú hörmulega staðreynd að í aldurs- hópnum 7—20 ára eru slys algeng- asta dánarorsök hér á landi. Öll- um ráðum verður því að beita til að tryggja öryggi í umferðinni. í Svíþjóð var það lögleitt 1. okt Salome Þorkelsdóttir. 1977 að ökumenn væru skyldugir til að nota ljós allt árið. í athugun, sem fram fór, var gerður saman- burður á slysum næstu tvö árin fyrir gildistöku laganna um lög- bundna ljósanotkun í akstri að degi til og fyrstu tvö árin eftir gildistökuna. Fyrir samþykkt lag- anna notuðu 50% ökumanna öku- ljós, eftir gildistökuna yfir 95%. Talið var að umferðaróhöppum að degi til, þar sem slys urðu á fólki og fleiri en eitt farartæki kom við sögu, hefði fækkað um 11%. Fækkun slysa eftir tegundum var sem hér segir: Mest fækkaði slysum þar sem hlut áttu að máli bifreið og veg- farandi á reiðhjóli eða bifhjóli. Þar fækkaði slysum um 21%. Slysum fækkaði um 17% þar sem gangandi vegfarendur og bif- reiðir áttu í hlut. Minna dró úr þeim slysum sem urðu vegna árekstra bifreiða. Þeim slysum, sem urðu vegna árekstra bifreiða er komu hvor á móti annarri, fækkaði um 10%. Slysum í árekstrum á gatna- mótum fækkaði um 9%. Slysum í árekstrum bifreiða, er voru á leið í sömu átt, fækkaði um 2%. Ákvæði 2. gr. frv. varðandi skólabifreiðir er þáttur í þeirri viðleitni að tryggja sérstaklega öryggi ungra vegfarenda." Stuttar þingfréttir Frumvarp til umferöarlaga Fram hefur verið lagt stjórnarfrumvarp til umferð- arlaga í 17 köflum, 122 grein- um. Kaflaheiti gefa til kynna efnisatriði: 1) Gildissvið. 2) Reglur fyrir alla umferð. 3) Umferðarreglur fyrir vegfar- endur. 4) Umferðarreglur fyrir ökumenn. 5) Ökuhraði. 6) Sér- reglur fyrir reiðhjól og bifhjól. 7) Sérreglur um umferð reið- manna. 8) Ökumenn. 9) Öku- tæki. 10) Notkun öryggisbún- aðar. 11) Flutningur, hleðsla, þyngd og stærð ökutækja. 12) Hindrun á vegi. 13) Umferðar- stjórn — umferðarmerki. 14) Fébætur og vátrygging. 15) Viðurlög. 16) Umferðarráð — umferðarfræðsla. 17) Gildis- taka. Frumvarpið er samið af um- ferðarlaganefnd. Tilgangur endurskoðunar laganna nú er tvíþættur. Annars vegar bæta um, hvar gildandi lög teljast úrelt orðin. Hins vegar að sam- ræma umferðarlög hér um- ferðarlöggjöf annarra þjóða og alþjóðasamningum um umferð. Skipulegt nám og vinna í sölu og markaðsmálum. Árni Johnsen og fimmtán aðrir þingmenn Sjálfstæðis- flokks flytja tillögu til þings- ályktunar um skipulagningu náms og vinnu í sölu- og mark- aðsmálum, svohljóðandi: „Alþingi ályktar að fela rík- isstjórninni að beita sér fyrir því með samstarfi mennta- málaráðuneytisins, viðskipta- ráðuneytisins, utanríkisráðu- neytisins og aðila vinnumark- aðarins að skipuleggja nám og starfsþjálfun á sviði sölu- og markaðsmála innanlands og utan, jafnhliða sérstökum að- gerðum til að afla þekkingar á mörkuðum. Markmiðið verði að koma á fót í skólakerfinu og viðskiptalífinu víðtæku námi í sölumennsku, markaðsöflun, áróðurs- og auglýsingatækni og samningagerð. Upphaf greinargerðar hljóð- ar svo: Það skýtur sannarlega skökku við að þjóð, sem þarf að selja nær alla sína framleiðslu til annarra landa, skuli hvergi í skólakerfinu hafa skipulagt víðtækt nám sem tengist sölu- og markaðsmálum með hlið- sjón af þeirri sérstöðu sem ís- lendingar búa við, þ.e. fámenni þjóðarinnar og þeirri stað- reynd að sjávarafurðir eru grundvöllur undir gjaldeyris- tekjum þjóðarinnar. Möguleik- ar til náms á þessu sviði eru ekki fyrir hendi í grunnskólum, fjölbrautaskólum, fram- haldsskólum, sérskólum né Háskóla íslands, nema að mjög takmörkuðu leyti og þá helst í Háskóla íslands. Sölumennska hefur um langt árabil verið litin hornauga á Islandi. Einhvers konar minni- máttarkennd eða einangrun lítillar þjóðar í langan tíma virðist hafa leitt til skilnings- leysis á því hversu mikilvægt er að keppa af festu og ein- beitni á öllum mörkuðum þar sem hægt er að bæta söluað- ferðir og þar með afkomu þjóð- arinnar. Þótt margir aðilar hafi vissulega staðið sig vel í samkeppninni á alþjóðavett- vangi, eins og t.d. á sviði flug- mála, siglinga, sjávarafurða og vísinda, þarf að herða þarna verulega á með samstilltu átaki og markvissri vinnu með framtíðina í huga.“ Viðmiðun verðtryggingar Þingmenn Samtaka um kvennalista flytja svohljóðandi tillögu til þingsályktunar: „Alþingi ályktar að fela rík- isstjórninni að undirbúa nú þegar að verðtrygging lang- tfmalána til einstaklinga vegna náms eða byggingar eigin hús- næðis verði miðuð við vísitölu kauptaxta f stað lánskjaravisi- tölu.“
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.