Morgunblaðið - 01.03.1985, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 1. MARS 1985
29
TREHOLT-RÉTTARHÖLDIN
Fundirnir með Titov
voru svo spennandi
Osló, 28. febrúar. AP.
ARNE Treholt viðurkenndi í dag í fyrsta sinn, að hann hefði látið tvo
Sovétmenn, sem hann vissi, að voru KGB-njósnarar, fá í hendurnar skjöl,
sem voni merkt sem trúnaöarmál.
„Ég vissi, að ég var kominn út á hKttulega braut, sem varð að taka
enda,“ sagði Treholt en bætti því við, að forvitnin hefði rekið sig áfram
auk þess, sem hann hefði haft mikinn áhuga á persónu Titovs, sovéska
njósnarans, sem var helsti tengiliður hans. Kvaðst Treholt einnig hafa
viljað koma á framfæri sínum eigin pólitísku skoðunum við Sovétmenn í
þeirri von, að þær kynnu að verða til að bæta samskipti austurs og
vesturs.
nÉg viðurkenni, að fundir mín-
ir með Gennady Titov og Vlad-
imir Zjizjin voru óviðeigandi.
Það var bara eitthvað svo spenn-
andi við fundina með Titov, ég
leit á þá sem áskorun, viðfangs-
efni, sem ég vildi takast á við,“
sagði Treholt við réttarhöldin í
dag. Vladimir Zjizjin er sagður
hafa verið tengiliður Treholts
þegar hann var í norsku sendi-
nefndinni hjá Sameinuðu þjóð-
unum í New York.
„Varstu ekkert hræddur við að
hitta Titov þar sem þú vissir, að
hann var háttsettur hjá KGB?“
spurði Astri S. Rynning, dóms-
formaður. „Mér þótti það að vísu
uggvænlegt en um leið spenn-
andi,“ svaraði Treholt.
Treholt hefur viðurkennt, að
hann hafi átt fundi með Titov í
Ósló, Vín og Helsinki og einnig,
að hann hafi oft hitt Zjiziin í
New York að beiðni Titovs. I dag
viðurkenndi hann svo, að hann
hefði látið Zjizjin fá skjöl um
viðræður norskra og banda-
rískra embættismanna, sem
flokkuð voru sem „algert trúnað-
armál". Reyndi hann þó að gera
lítið úr mikilvægi þeirra.
Astri S. Rynning, dómsfor-
maður, og einn dómaranna, Haa-
kon Wiker, spurðu Treholt að því
hvers vegna hann hefði ekki lát-
ið yfirboðara sína vita af þeim
rúmlega 20 fundum, sem hann
hefði átt með Titov erlendis, og
svaraði hann spurningunni
þannig, að vissulega hefði hann
átt að gera það.
Treholt viðurkenndi auk þess,
að hann hefði látið Titov fá afrit
af norskum skjölum, sem merkt
voru „trúnaðarmál" og snerust
um samninga Norðmanna og
Sovétmanna um skiptingu land-
grunnsins. Það kvaðst hann hafa
gert af því hann taldi skjölin
ekki geta skaðað norska hags-
muni.
Það vakti mikla athygli við
réttarhöldin í dag hve Treholt
var taugaóstyrkur og alls ólíkur
sjálfum sér fyrstu dagana. Þá
var hann mjög öruggur í fari og
virtist staðráðinn í að játa
hvorki eitt né neitt.
Þrátt fyrir það, sem fram hef-
ur komið, verður ekki farið að
spyrja Treholt spjörunum úr
fyrr en seinna og í dag hafði
norska blaðið Verdens Gang það
eftir Lars Quigstad, saksóknara,
að „við erum ekki byrjaðir enn“.
Þrír fagdómarar og fjórir
leikdómarar dæma í málinu
Osló, 28. rebrúar. Frá fréttariUra MorgunhlaANÍnN, Klísabetu Jónaadóttur.
ÞAÐ ER lögmannsréttur Eiðsifa-
þings, sem nú tekur fyrir mál Arne
Treholts. Lögmannsréttur er ven-
julega samsettur á þann hátt, að
hann skipa þrír dómarar auk tíu
kviðdómenda, sem svara annað
hvort játandi eða neitandi spurn-
ingum um sekt ákærða. Þessu er
ekki þannig farið nú. Samsetning
dómsins er önnur, þegar um er að
ræða mál, er varða öryggi ríkisins.
Þá er kviðdómur felldur niður og
þess í stað valdir fjórir svokallaðir
Íeikdómarar úr þjóðskrá til að
starfa með fagdómurunum.
Formaður dómsins er Astri S.
Rynning, sem lætur af störfum
fyrir aldurs sakir í júní nk. Hún
á að baki langan feril sem dóm-
ari og hefur samhliða tekið mik-
inn þátt í stjórnmálum. Hún átti
m.a. sæti í borgarstjórn Óslóar
frá 1955 til 1967 og var varamað-
ur K&re Willochs á Stórþinginu
frá 1965 til 1969. Við hlið hennar
sitja dómararnir Haakon Vike,
57 ára, og Ture Schei, 39 ára.
Meðdómendurnir fjórir úr röð-
um leikmanna eru þau Anders
Henrik Aspelin sölustjóri, Jan
Bingen verkfræðingur, Anna-
Maria Lindstad húsmæðrakenn-
ari og Björg Brandt húsmóðir.
Sérfræðingar réttarins eru
þeir Finn Sey'ersted lagaprófess-
or, Thore Boye sendiherra,
Frithjof Jakopsen sendiherra og
Björn Egge höfuðsmaður. Þeir
voru útnefndir I marz á síðasta
ári og hafa síðan lagt fram hver
sína greinargerð um þau skjöl,
sem Arne Treholt kann að hafa
haft aðgang að og hugsanlega
afhent KGB eða leyniþjónustu
íraka.
Þessi mynd var tekin af Treholt með KGB-foringjunum Titov og Lopatin í Vín 1983.
Við þennan símaklefa 1 Ósló fékk Treholt aftur í hendurnar skjöl, sem
hann hafði látið KGB-manninn Gennady Titov fá og hann Ijósritað. Stakk
Titov þeim í handarkrikann á Treholt þegar þeir mættust eins og fyrir
tilviljun. í baksýn er húsið, sem Treholt bjó í á þessum tíma.
Var orðinn ugg-
andi um sinn hag
Ósló, 28. febrúmr. Frá Elfsibetu Jónasdóttur, fréturitara Mbl.
ARNE Treholt sagði í varnarræðu sinni í dag, að honum hefði smám
saman verið farið að finnast, að sambandið við Titov væri að leiða sig í
ógöngur.
Treholt kvaðst sérstaklega
hafa orðið smeykur þegar Titov
kom með þá hugmynd á fundi
þeirra í Vín í ágúst 1983, að
æskilegt væri að taka í notkun
sérstaka tækni. „Hann átti við
örmyndatökur af skjölum," sagði
Treholt en bætti því við, að hann
hefði aldrei fengið að vita við
hvaða skjöl Titov átti þegar
hann varpaði þessu fram. „Svo
langt komumst við aldrei. Ég gaf
það sterklega til kynna, að það
væri mér á móti skapi," sagði
Treholt.
Treholt sagði í framhaldi af
þessu, að hann hefði verið ákveð-
inn í að slíta þessu sambandi og
hefði verið á leiðinni til þess
þegar hann var handtekinn.
Einnig sagðist hann hafa íhugað
í alvöru að segja sig úr utanrík-
isþjónustunni á árunum
1980—81 vegna þess, að hann
taldi sig vera kominn í slæma
stöðu sökum sambands síns við
sovésku og írösku leyniþjónust-
una.
s nvni/iHHH
.vöruverö í lágmarki