Morgunblaðið - 28.03.1985, Qupperneq 26

Morgunblaðið - 28.03.1985, Qupperneq 26
26 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. MARZ 1985 Vefir Ásu Ólafs- dóttur lyiyndlist Bragi Ásgeirsson Vefjarlistakonan Ása Ólafsdótt- ir hefur verið einstaklega virk á vettvangi sínum á undanlornum árum. Hún hefur nær árlega verið með einkasýningu ein- hvers staðar hér heima og er- lendis, um leið og hún hefur tekið þátt í fjölda samsýninga. Á þessu fimm ára tímabili hefu fjöldi opinberra aðila fest sér verk hennar, aðallega í Svíþjóð, þar sem hún var búsett um ára- bil. Ekki eru nema tvö ár síðan hún hélt sýningu með stöllu sinni í Listmunahúsinu, sem athygli vakti og undirritaður fjallaði um hér í blaðinu og nú er hún enn á ferðinni með sýningu í Gallerí Borg. Margt sem ég þá skrifaði gæti ég endurtekið nú, en endurtekn- ingar eru býsna hvimleiðar í starfi gagnrýnandans, þótt á stundum séu þær óumflýjan- legar. Víst er, að Ása Ólafsdóttir er gædd miklum frumkrafti, er hún fær útrás fyrir í fangbrögðum sínum við vef, form og liti. Hún hefur átt það til að hlaða myndir sínar alls konar skreytiformum og sótt föng sin víða að, og þó er það svo, að þegar henni tekst að beisla skreytigleðina nær hún langsamlega kraftmest- um árangri. Lítum einungis á einföldustu myndir hennar á sýningunni, sem hún útfærir í ull og ull/mohair, sem hefur verið eftirlætisefni hennar hin síðustu ár, þær Skuggi og Lauflétt, sem báðar eru frá 1983. Eftir það getum við virt fyrir okkur stóra einfalda teppið „Þrístæða" 1984—5, ull hör) sem hún hefur unnið fyrir Menntaskólann á ísaf- irði fyrir styrk úr Listskreyt- ingarsjóði. Þar er einfaldleik- inn enn meiri og hér rís sýn- ingin hæst. Ása á og sam- skonar verk, en með svolítið breyttu ívafi á sýningu Textíl- félagsins í Kjarvalsstöðum. Hér þykir mér hún vera á réttri braut og vissulega fróð- legt að fylgjast með fram- þróun listakonunnar á næstu árum í ljósi þessara umskipta til einfaldleikans. TEXTÍLFÉLAGH) Tíu ára afmælissýning Myndlist_____________ Bragi Ásgeirsson Tíminn líður hratt má með sanni segja, þegar litið er yfir þróun vefj- arlistar á íslandi. Ekki þykir undir- rituðum langt síðan textfldeild var stofnuð við Myndlista- og handíða- skóla íslands og gekk sú fæðing víst ekki með öllu þjáningalaust. Mynd- vefnaðardeild var að vísu fyrir, en textfl var útvíkkun hugtaksins, þótt stofninn sé nákvæmlega sá sami samkvæmt uppsláttarbókum um myndlist. En hugtakið myndvefn- aður fékk yfir sig annars konar merkingu með meiri breidd og nú- tímalegri aðferðum. En annars er myndvefnaður og vefjarlist í raun réttri prýðisþýðing á textflum, þar sem vefurinn er ávallt fyrir hendi, á hvaða hátt sem ofið er. En hér er vísast komiö enn eitt dæmið um hugtakarugling, sem jafnvel hinir vitrustu gera sig seka um. Hlálegt er, að í MHÍ komst það úr tízku að vera í myndvefnaði, en varð faraldur að vinna í textíl, því að sem fyrr segir er um sömu list- greinina að ræða, en mismunandi aðferðir. En við hér heima erum ekki ein um þennan hugtakarugling, því að hann er landlægur á Norðurlönd- um, svo sem sjá má á sýningum „Textíltriennalsins", sem m.a. hef- ur heimsótt okkur og er ekki einu sinni Triennal, því að hann gengur nær stöðugt um Norðurlönd í formi farandsýningar í stað þess að vera settur upp á einum og sama stað á þriggja ára fresti. Hinar fjölmörgu hæfileikakon- ur, er fram hafa komið á Norður- löndum á undanförnum árum, hafa og marga óvænta stefnu tek- ið í túlkun sinni á textílsviðinu. Þær hafa um margt splundrað merkingu hinna hefðbundnu tján- ingarforma innan myndlistar og þannig farið inn á svið málaralist- ar, lágmynda og skúlptúrlistar, en ennþá hef ég þó ekki séð þær höggva í grjót undir nafni textíla. Þetta er ekki bein gagnrýni á það, sem hinar ágætu, framsæknu konur eru að gera, en dæmið geng- ur ekki alveg upp í því að nefna hvaða formtilraunir sem er text- íla. Ekki veit ég um neinn sannan málara, sem hefur ofið I vef eða myndskreytt á efni með aðferð sáldþrykks og nefnt svo málaralist — og myndhöggvara myndi aldrei detta í hug að nefna lágmynd eftir sig né formrænar tilraunir innan Kristín Jónsdóttir, „Jarðar- bók“, 1985, ull-plexigler o.fl. menn hættir að baka brauð og nefna það uxahalasúpu. Á sýningu Textílfélagsins kem- ur og einmitt fram að gerendurnir eru farnir að vinna meira í hefð- bundnum efnum og koma þá sterkari til leiks en nokkru sinni fyrr. Margt er einnig prýðilega gert hjá þeim konum, sem vinna í skúlptúrformum eða nota tækni málara, og sýningin í heild er sterkasta framlag Textílfélagsins til þessa. Við eigum vefjarlista- konur og hönnuði í myndvefnaði og fatagerð, sem hvarvetna geta haldið nafni þjóðarinnar hátt á lofti. Það sem þarf er að gefa þeim miklu fleiri tækifæri til að njóta sín í sínu sérfagi. Hér er um geysi- mikla fjármuni að ræða fyrir þjóðarbúið, ef rétt er á málum haldið og ekkert má til spara, svo að islenzkur listiðnaður fái að blómgast og dafna. Það, sem ég vil sérstaklega benda á, er að þessi verk á sýning- unni fara ekki síður vel í heima- húsum en á opinberum stofnun- um, því að þau eru mörg hver gædd seiðmagni og hrifmikilli stemmningu. Það væri ekki rétt að telja hér upp einstök nöfn og vega og meta einstaklinga, þvi að það væri efni í Steinunn Bergsteinsdóttir, „Peysa og kápa“, 1985. trefjaglers „textíla", nei guð hjálpi mér ... Dregið saman í hnotskurn þá hafa bæði málverkið og högg- myndalistin verið fórnardýr margvíslegra umbrota á undan- förnum tveim áratugum vegna vanmats frumhugtakanna og hug- myndaruglings. Þetta hefur svo aftur leitt til þess, að gömlu aðferðirnar, svo sem þær voru og hétu, hafa verið hafnar til vegs á ný, enda ekki vanþörf á tímum geldrar tækni- væðingar og stöðlunar. Ekta og áþreifanlegir hlutir ásamt lífræn- um efnum og hugmyndum er það, sem gildir. Nákvæmlega hið sama hefur gerzt í listiðnaði hvers konar, að eftir frávik frá hefðbundnum að- ferðum hafa þær fengið uppreisn æru. Og þetta gerist ekki á þann veg, að íhaldssöm viðhorf nái und- Sigrún Steinþórsdóttir Eggerts, „La Luna“, 1984, lituð juta. irtökunum, heldur með endurmati og auknu hugviti. Viðhorfin hafa í stuttu máli tek- ið þá þróun, að vilji menn nefnast málarar, ber þeim að mála, og vilji fólk teljast myndvefarar, ber því að vefa eða að myndskreyta ofið efni. Öllum er svo frjálst að vinna i hinum ólíku greinum myndlistar og listiðnaðar, en undir réttu nafni. Við getum notað það svo í líkingamáli, að í sjónlistum eru aðra grein og ylli hér vafalítið misskilningi. Mikilvægast er, að sýningin veki þá athygli, sem hún verðskuldar, því að hér er síst minna fyrirtæki á ferð en t.d. gerð nokkurra kvikmynda. Sýningunni er vel fyrir komið, sýningarskrá með kynningu allra meðlima Textílfélagsins lofsvert framtak, sem og kynning þeirra á myndbandi. „Úr mannheimum" Myndlist Bragi Ásgeirsson Þróunarferill myndlistarmanna tekur iðulega á sig hinar furðu- legustu myndir og því er það vafa- samur verknaður að koma fram með afdráttarlausan framslátt, er þeir fyrst koma fram. Þannig höfðu ýmsir sett Sigurð Þóri Sigurðsson á ákveðinn bás fyrir margt Iöngu, er hann hélt sínar fyrstu sýningar. Nú eru þær víst orðnar 15 á einum áratug, flestar í Reykjavík og Kaup- mannahöfn þar sem hann nam við Listaháskólann í 4 ár. En einnig hefur hann sýnt úti á landi og í Færeyjum og tekið þátt í fjölda samsýninga, svo sem það jafnan heitir. Á þessu tímabili má trútt um tala, að um þróun hafi verið að ræða frá hverri einustu sýningu til annarrar svo að listamaðurinn hefur gefið þeim alvísu þulum er settu hann á ákveðinn bás í upp- hafi langt nef. Og enn er gerandinn að sækja i sig veðrið og um það er sýning hans í Listmunahúsinu til vitnis. Það er einkum litameðferðin, sem er orðin dýpri og þokkafyllri en einnig eru formin hnitmiðaðri og segja meiri sögu, þ.e. myndræna sögu. Ein myndin á sýningunni, nr. 21, „Hví sefur þú úti með eld yfir mér“, er um margt ótvírætt magnaðasta mynd sýningarinnar og máski það athyglisverðasta, sem komið hefur frá hendi þessa listamanns. Hún er í senn litrænt sem formrænt sannfærandi auk þess að vera ákaflega vel máluð. Ýmsar aðrar myndir á sýning- unni eru magnaðar í lit og segja sögu ákveðinna hughrifa og vil ég hér nefna myndirnar „Hugarflug" (5), „í vökudraumi" (10) og „Við skulum halda héðan" (34). Allt eru þetta magnaðar myndir er höfða til skoðandans. Það er jafnan ánægjulegt að fylgjast með framþróun sem slíkri og ekki efa ég að Sigurður Þórir eigi eftir að dýpka myndsvið sitt í framtíðinni.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.