Morgunblaðið - 31.05.1985, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 31.05.1985, Blaðsíða 16
16 MORGUNBLAÐID, FÖSTUDAGUR 31. MAÍ1985 Morgunblaöiö/Friðþjófur Teitur Minh Phuoc-Du með eiginkonu sinni Nives E. Walthersdóttur og syninum Enric Má Du Teitssyni. Sumu venst ég senni- lega aldrei — segir Teitur Minh Phuoc-Du „Við höfðum ekki um neitt að velja, við urðum að fara frá Viet- nam,“ sagði Teitur Minh Phuoc- Du. Hann kom hingað ásamt fjór- um af tólf systkinum sínum í sept- ember 1979. Nú býr hann ásamt eiginkonu sinni, Nives E. Walth- ersdóttur, og syninum, Enric Má Du Teitsson, í íbúð, sem þau hafa nýlega eignast. Fyrir rúmu ári komu hingað til lands foreldrar hans og þau systkini, sem urðu eft- ir í Vietnam, öll nema elsta systir- in. Hún varð eftir til að sjá um ömmu sína en hún lést nýlega og nú bíður fjöiskyldan eftir að hún komi hingað líka. Sammála um að forðast kommúnistaríki „Fjölskyldan átti stórt hús, en eftir að N-Vietnamar komu fengum við að leigja efstu hæð hússins. Allt sem við áttum reyndu þeir að taka af okkur. Við máttum víst þakka fyrir að vera ekki send út á land í endur- hæfingu eins og varð hlutskipti margra annarra. Um það leyti sem við fórum gat ég átt á hættu að verða kall- aður í herinn hvenær sem var. Það mátti ekki tæpara standa að ég kæmist úr landi. Foreldrar okkar urðu að greiða háa fjár- hæð fyrir vegabréf handa okkur öllum. Það var og er aðferð stjórnvalda til að fyrirbyggja mikið fjárstreymi úr landi. Við systkinin höfðum ekki neitt ákveðið land í huga áður en við lögðum af stað frá Vietnam en vorum sammála um að forðast kommúnistaríki. Ferðin til Malaysíu tók fjóra daga. Þar vorum við í tvær vikur þegar við vorum rekin á haf út aftur en við gáfumst ekki upp og loks vorum við sett í flótta- mannabúðirnar. Þar vorum við í rúma fjóra mánuði. í flótta- mannabúðunum var fólk með bækur til að afla sér upplýsinga um þau lönd, sem buðu flótta- mönnum að koma til sín. í þeim var ekki að finna nema takmark- aðar upplýsingar um ísland. En við ákváðum að koma hingað eft- ir að hafa hitt sendimenn frá Rauða krossi íslands. ísland var fyrsta landið, sem okkur var boðið að koma til. Þakklátur fyrir móttökurnar Ég er mjög þakklátur íslend- ingum fyrir að taka svona vel á móti okkur systkinunum og seinna foreldrum okkar. Þetta hefur oft verið erfitt en það eru erfiðleikar, sem fyrst og fremst má rekja til uppruna míns. Ég get ekki neitað því að ýmsu venst ég sennilega aldrei. Kuldinn og myrkrið, sem er hér á veturna, reynist mér alltaf erfitt að sætta mig við. í fyrstu fannst mér tungumálaerfiðleik- arnir vera óyfirstíganlegir og ég saknaði allra vinanna. Við gát- um ekki talað við neinn og okkur fannst mjög erfitt að versla, þá urðum við að nota fingramál. Tveir okkar bræðra voru fljót- lega sendir til Hornafjarðar I fiskvinnu. Það var alveg hræði- legt. Við þekktum engan, skild- um ekkert af því sem sagt var við okkur og fannst við nánast vera fangar þarna í fámenninu. Fámenni á ekki við mig, ég sakna þess að hafa ekki margt fólk í kringum mig. Mamma mín fer í bæinn á sautjánda júní og tekur myndir af fólki, öllu fólki sem hún sér, en hún saknar margmennisins eins og ég. Pabbi er hinsvegar öllu hressari enda má segja að hann sé vanur lífinu sem flóttamaður. Hann flúði nitján ára frá Kína til Vietnam og byrjaði þar með tvær hendur tómar. Seldi fyrst gler síðan gamla varahluti i bíla en var kominn með fína varahlutaversl- un, sem við unnum öll við saman fjölskyldan þegar N-Vietnam- arnir komu og tóku allt. Nú vinnur hann hjá Skeljungi við að fylla olíu á brúsa. Langar að stofna eigið fyrirtæki 1 dag er ég mjög sáttur við að búa hérna. ísland og fslendingar koma mér ekki eins oft á óvart og áður. Samt get ég sennilega seint vanist hugsanagangi ykk- ar. Þið hafið stöðugar áhyggjur af því hvað nágranninn hefur fyrir stafni. í hvernig fötum hann eða þið sjálf klæðist og eyðið miklum peningum í að fylgja tískunni. Við hugsum ekki svona. Okkur er alveg sama hvað nágranninn gerir eða hvaða álit hann hefur á fötunum sem við erum í. Við förum á útsölur og kaupum þar 50 buxur á 2.500.- kr., sem endast í mörg ár. Þó ótrúlegt sé hefur mér tekist að venjast íslenskum mat, borða svið og allt. Gæti samt alveg hugsað mér að hér fengist meira af því grænmeti, ávöxtum eða kryddi, sem ég er vanur og get til dæmis fengið í London. Ég vinn hjá Sjóklæðagerðinni og líkar það vel en Jangar til að stofna eigið fyirtæki. Gjarnan eitthvað sem hefði með viðgerðir á bílum að gera en það er miklu erfiðara að stofna fyrirtæki hér á landi heldur en það var í Vi- etnam. KG Tíu ár frá faUi Saigon Rætt við íslenska Vietnama UM þessar mundir eru liðin tíu ár frá því Víetnam-stríðinu lauk með falli Saigon. Af því tilefni hafði Mbl. samband við nokkra víetnamska flóttamenn, sem búsettir eru hér á landi. Erindið var að forvitnast um hvernig högum þeirra var háttað í stríðslok, hvernig þeim hefði vegnað frá því þeir komu hingað og hvernig þeim líkaði að búa hér á landi. MorgunblaAið/Fríðþjófur „Vietnam kemur æ sjaldnar upp í huga minn,“ segir ión Búi. Ég hafði allt að vinna en engu að tapa segir Jón Búi „Hvaða vitleysu hef ég nú gert, hugsaði ég þegar og virti fyrir mér landslagið á leiðinni frá Keflavík til Reykjavíkur. Hér er ekki hægt að búa eða vinna, ekkert nema gras og grjót," sagði Jón Búi, og brosti þegar hann var spurður um áhrifin, sem hann varð fyrir við komuna til lands- ins í september 1979. „Erfiðast fannst mér að skilja ekki orð af því sem sagt var við mig en eftir að ég fór að geta bjargað mér á íslensku, fór allt að ganga betur. Nú er ég búinn að koma mér vel fyrir, á eigin íbúð, hef góða vinnu og á stundum peninga aflögu til að senda fóstur- foreldrum mínum, sem enn eru í Vietnam. Undirforingi í njósnasveit Ég fæddist í Hue en ólst upp í Saigon. Eftir menntaskólann lærði ég landmælingar, en féll á prófinu. Þá fór ég í skóla hjá hern- um og útskrifaðist þaðan sem undirforingi eftir tveggja ára nám. Námið tekur venjulega fjög- ur ár en vegna stríðsins var það stytt og tvö ár látin nægja. Ég varð síðan undirforingi njósnasveitar í fremstu víglínu. f lok stríðsins vorum við sendir til Kamranh, en þar var bandarísk flotastöð. Við áttum að tefja fyrir framsókn N-Víetnama þar en það tókst ekki, borgin féll og við vor- um teknir til fanga. Eftir viku fangavist vorum við látnir lausir, stríðinu var lokið. Á leiðinni til Saigon, þaðan sem við gengum svo þúsundum skipti um 400 km leið, fórum við úr einkennisbúningun- um og gengum á stuttbuxunum til að villa á okkur heimildir. Eina fæðan á leiðinni var hrár kartöfl- ur. f Saigon var ég hjá fósturfor- eldrum mínum í tíu daga. Þá hófst manntalsskráning og allir urðu að láta skrá sig. f tilkynningunni um manntalsskráninguna stóð að menn ættu að koma til endur- menntunar og hafa með sér sæng- urföt og mat til tiu daga. Það gat þýtt ýmislegt, enda kom á daginn að þegar ég gaf mig fram þá var ég settur beint í endurhæfingar- búðir sem líktust helst fangelsi. Þar var farið með okkur eins og svín. Við vorum látin læra „fræð- in“ og vinna erfiðisvinnu en feng- um lítinn mat. Þessi meðferð dró smátt og smátt máttinn úr föng- unum. Sumir þoldu þetta ekki og dóu, aðrir iðruðust og sögðust hata allt og alla. Heppnin var með mér, ég komst heim um jólin 1978, en ef maður var duglegur að vinna allt árið þá fékk maður að fara heim og vera þar í eitt ár. Síðan gat maður allt- af átt von á því að verða að fara aftur í endurhæfingu. Engin framtíð í Vietnam Þegar ég var látinn laus var mér skipað að fara til Hue þar sem ég fæddist. f Hue þekkti ég engan og þar var enga vinnu að fá en ég fékk að búa í kirkjunni því ég er kaþólskur. Fyrir mér var dvölin í Hue síst skárri en í endurhæf- ingarbúðunum. Svo var það einhverntíma í febrúar 1979 að ég hitti vin minn, sem hafði verið með mér í herskól- anum. Við ræddumst lítillega við og allt í einu segir hann: „Eg vil fara héðan, flýja." Ég varð hissa og spurði hann hvernig hann ætl- aði að fara að því. „Kaupa bát og róa,“ svaraði hann. Það er ekki hægt, þetta eru bara draumórar sagði ég. En þá benti hann mér á að ef ég ekki færi þá mundi ég ekki lifa lengi eins og högum mín- um var háttað. Ef ég hinsvegar reyndi að flýja, þá ætti ég a.m.k. helmingslíkur á mun betra lífi. Þetta varð mér umhugsunarefni og ég ráðfærði mig við nunnu sem ég þekkti og var mér góð. Hún sagði að í Vietnam ætti ég enga framtíð, en annars staðar ætti ég hana ef til vill. Ég átti enga pen- inga fyrir farinu með vini mínum, sem hafði ásamt 15 öðrum mönnum, flestir námsmenn eða hermenn, keypt báta til ferðarinn- ar. Nunnan bauðst til að hjálpa mér um peninga, sem látnir voru duga. Tveggja mánaða hrakn- ingar á sjó Útgöngubann var í gildi þegar við laumuðumst frá Hue í átt að litlu þorpi við ströndina. Þar föld- um við okkur í djúpri holu og bið- um eftri myrkrinu. Ég man að það var 25. mars. Við fórum á þremur bátum, rérum í röð. Einn í miðið og tveir til hvorrar handar fullir af timbri og létumst vera í timb- urflutningum. Eftir að við vorum komnir talsvert frá landi, sleppt- um við timburhlöðnu bátunum og tróðum okkur allir i einn lítinn bát. Togari frá Taiwan tók okkur í tog nokkrum dögum seinna og dró okkur að landhelgi Thailands eftir að skipverjar höfðu gefið okkur talsvert af mat. Við náðum aldrei landi þar vegna óveðurs sem skall á heldur hröktumst við áfram á sjónum. Einu Thailendingarnir sem urðu á vegi okkar voru sjó-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.