Morgunblaðið - 10.11.1985, Qupperneq 18

18 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR10. NÓVEMBER1985
Perur
Umsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURÐUR ÞORKELSSON
Perutréð er talið upprunnið í Mið-Asíu og suðlægari hluta Evrópu.
Vitað er að perur voru notaðar til manneldis á yngri steinöld — 3.000
árum fyrir Kristsburð. Ummerki þessa hafa fundist hjá vatnabúum
á Mondsee-svæðinu í Sviss. Nafn í Baska-máli gefur vísbendingu um peru-
ræktun löngu áður en Keltar og Rómverjar komu til Spánar. I Ódysseifs-
kviðu getur Hómer um perur hjá Hellenum, og í ritum Aristotelesar (384—
322 f.Kr.) og fleiri klassískra höfunda Grikkja er þeirra einnig getið. Róm-
verjinn Cato, sem uppi var um 200 árum fyrir Kristsburð og frægur varð
fyrir að enda allar ræður sínar með því að segja: „Svo legg ég til að Kar-
þagó verði lögð í eyði,“ getur um nokkrar tegundir af perum í ritum sínu.
Samlandi hans, Pliny, sem uppi var á dögum Krists telur ekki færri en 200
mismunandi tegundir af perum. hafa m.a. verið á markaði hollenskar
Perur sjást á mósaíkmyndum sem perur sem heita Conference. Það
grafnar hafa verið upp í Pompei.
Peruræktun hefur haldist óslitið
gegnum aldirnar og er orðin ómiss-
andi efnahagsþáttur í landbúnaði
ríkja eins og Bandaríkjanna, Þýska-
lands, Belgíu, Hollands, Austurríkis
og Ítalíu. A- og C-vítamín er í perum
auk steinefna og joðs.
Perur eru borðaðar ferskar og
niðursoðnar og hafðar í alls'konar
kökur og salöt. Perur eru mjög
mismunandi bæði hvað lögun, útlit
og mýkt snertir, enda eru þær fluttar
inn frá mörgum heimshlutum. Nú
afbrigði var fyrst ræktað í Englandi
í lok 19. aldar. Bráðlega detta þær
út af markaði en í staðinn koma
aðrar perur, t.d. ítalskar sem heita
Passa Crassana. Innflytjendur gæta
þess að flytja alltaf nýjar perur inn,
og eru markaðir breytilegir eftir
árstíma. Því miður vitum við lítið
um þær perur sem við kaupum úr
búð. Það er eins með þær og aðra
ávexti. Kaupmenn merkja ekki þessa
vöru sem skyldi, þótt þeir fái allar
upplýsingar um vöruna frá innflytj-
endum.
Sodnar perur (kompot)
1 kg þéttar harðar perur
'h lítri vatn
safi úr 2 sítrónum
1 % dl sykur
1. Setjið vatn og sykur í pott. Kreistið safann úr
sítrónunum og setjið saman við. Látið sjóða upp.
2. Afhýðið perurnar og skerið í tvennt, takið kjarnann
úr þeim.
3. Raðið perunum þétt ofan í löginn. Látið sjóða við
hægan hita þar til perurnar eru orðnar meyrar. Það
tekur 10—20 mínútur. Stingið í perurnar með prjóni til
að aðgæta hvort þær eru soðnar og takið þær upp úr
leginum jafnóðum og þær eru soðnar. Gott getur verið
að snúa perunum í pottinum, til þess að lögurinn nái
að þekja þær allar. Annars verða þær brúnar.
4. Þegar perurnar eru soðnar, eru þær settar í skál
og leginum hellt yfir.
Athugið: Þessar perur eru góðar til að borða strax
og þær eru orðnar kaldar með þeyttum rjóma eða ís,
eða geyma og setja á köku eða nota í alls konar ábætis-
rétti, Perurnar eru líkar niðursoðnum perum, en bragð-
meiri.
Kaka með soðnum perum og súkkulaði
4 egg
150gsykur
lOOghveiti
'á tsk lyftiduft
1 kg soðnar perur með safanum (uppskrift hér að fram-
an)
1—2pelarrjómi
1 pk (100 g) suðusúkkulaði
1. Þeytið eggin með sykri þar til þetta er ljóst og létt.
2. Sigtið hveiti og lyftiduft, blandið saman við hrær-
una með sleikju. Setjið í smurt stórt mót (springmót).
3. Hitið bakaraofninn í 200°C. Setjið kökuna í miðjan
ofninn og bakið í 15 mínútur. Stingið prjóni í kökuna
til að aðgæta hvort hún er bökuð.
4. Takið kökuna úr ofninum og hvolfið henni í mótinu
á bökunargrind. Látið hana standa þannig i 5 mínútur.
Losið hana þá úr mótinu og kælið áfram á grindinni.
5. Setjið kökuna á fat og hellið safanum af perunum
yfir hana. Raðið síðan perunum í þykkum sneiðum ofan
á kökuna.
6. Þeytið rjómann og setjið ofan á.
7. Rífið súkkulaðið gróft og setjið yfir rjómann.
8. Berið kökuna fram sem eftirrétt eða meðlæti með
kaffi.
Fallegur peruábætisréttur eða kaka
50gsmjörlíki
50 g flórsykur
legg
50 g hvieiti
'á tsk lyftiduft
7 peruhelmingar (uppskrift hér að framan) eða niður-
soðnar perur
7 tsk góð rauð sulta
7 möndlur
1. Hrærið lint smjörlikið með flórsykri, bætið eggi í
og hrærið vel saman.
2. Sigtið hveitið með lyftidufti og hrærið út í. Hrærið
ekki lengi.
3. Setjið bökunarpappír eða smurðan smjörpappír inn
í kringlótt lítið kökumót.
4. Raðið peruhelmingunum í hring á miðju mótsins,
þannig að þeir myndi eins konar stjörnu. Látið skornu
hliðina snúa niður. Látið mjórri enda peruhelminganna
snúa að miðju.
5. Hellið deiginu yfir perurnar, jafnið yfir með sleikju.
6. Hitið bakaraofninn í 180°C og bakið kökuna f 30—40
mínútur.
7. Hellið heitu vatni á möndlurnar, látið standa í
nokkrar mínútur, fjarlægið þá hýðið. Skerið möndlurnar
í aflanga stafi.
8. Hitið pönnu, ristið möndlurnar á pönnunni.
9. Takið kökuna úr mótinu og setjið á fat, setjið 1 tsk
af sultu í hverja holu á perunum, raðið síðan möndlunum
fallega ofan í sultuna.
Meðlæti: Þeyttur rjómi. Einnig er hægt að setja sætt
vín t.d. sherry eða líkjör saman við perusafann og bera
með kökunni.
Kryddadar perur
5 meðalstórar þéttar perur
börkur af einni lítilli sítrónu
250gsykur
4 dl vatn
5 dl vínedik
1 kanilstöng
5 sm biti fersk eða þurrkuð engiferrót
örlítill rifin múskathneta V8 tsk ef þið notið tilbúið
duft)
10 negulnaglar
1. Þvoið sítrónuna, afhýðið þunnt, skerið síðan í mjóar
ræmur.
2. Setjið sykur, edik, vatn, kanilstöng, afhýdda engi-
ferrót í sneiðum, ef hún er fersk, annars bitann í heilu
lagi, múskat og sítrónubðrk í pott. Látið sjóða vð hægan
hita í 5 mínútur.
3. Afhýðið perurnar, stingið úr þeim kjarnann, stingið
einum negulnagla i hvern peruhelming. Setjið perurnar
í pottinn og sjóðið við hægan hita í 10 mínútur.
4. Þvoið stóra krukku, setjið perurnar ásamt leginum
í krukkuna.
5. Setjið tvöfalda plastfilmu eða lok á krukkuna.
Geymið á köldum stað. Þetta er tilbúið eftir viku
geymslu.
Athugið: Þetta er mjög gott með fuglakjöti, t.d. jóla-
rjúpunum, einnig skinku eða léttsöltuðu lambakjöti.
Perur meö gúrku og osti
4 stórar perur
safi úr 1 sítrónu
1 lítill pk gráðaostur
1 lítil dós kotasæla
1 dl salthnetur (peanuts)
1 lftil gúrka
1. Afhýðið perurnar, takið úr þeim kjarnann, skerið
sfðan í aflanga frekar þunna báta.
2. Penslið perubátana vel með sftrónusafa.
3. Skerið gúrkuna f 10 sm langa mjóa stafi.
4. Raðið gúrkustöfunum og perubátunum á vfxl i hring
á fati.
5. Hellið kotasælunni á sigti og látið renna af henni.
Merjið gráðaostinn með gaffli. Blandið kotasælu og
gráðaosti saman og setjið á miðju fatsins.
6. Setjið hneturnar ofan á ostinn.
Meðlæti: Kex.
Þeytið eggjarauðurnar...
í sfðasta þætti í uppskriftinni Ffn súkkulaðiterta —
stóð í fyrsta lið: Þeytið eggjahvfturnar með helmingi
sykurs, en þar átti að standa: Þeytið eggjarauðurnar ...