Morgunblaðið - 21.01.1986, Blaðsíða 20

Morgunblaðið - 21.01.1986, Blaðsíða 20
20 MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. JANÚAR1986 Seyðfirðingar bjart- sýnir á nýju ári eftirÞorvald Jóhannsson Þrátt fyrir að fæðingum fækki á íslandi og líkur á, ef svo fer fram sem horfir, að mörlandinn viðhaldi ekki stofnstærð sinni nema tilkomi sérstakar stjórnvaldsaðgerðir, horfa Seyðfírðingar björtum augum til ársins 1986. Eftir að hér hefur ríkt stöðnun í flölgun íbúa sl. 3 ár fjölgaði hér um 2,5% á árinu ’85 og er það mesta fjölgun í kaupstað á landinu. Annað árið í röð varð Seyðisfjarðar- höfn hæsta loðnulöndunarhöfn landsins með 152.163 tonn af land- aðri loðnu. Heildarafli sem barst á land á árinu var 162.220 tonn og voru Vestmannaeyjar einar með meiri heildarafla, þar munaði um 700 tonnum. Aflaverðmæti er ca. kr. 387 milljónir. Útflutningsverðmæti aflans er ca. kr. 1,530 milljarðar eða u.þ.b. 1,620 milljónir kr. pr. vinnandi mann. Tveir togarar eru í kaupstaðnum, Gullver NS 12 sem fiskaði 4.100 tonn, aflaverðmæti 73 milljónir. Hann er búinn með sinn kvóta í lok ágúst og landaði að mestu í Hafnar- firði eftir þann tíma. Otto Wathne NS 11 fiskaði 2.200 tonn, aflaverð- mæti 54.000 milljónir, ca. helming- ur afla togarans fór í heimalöndun, hinu var landað erlendis. Með rýmri fiskveiðilöggjöf á árinu ’86, og reynslu tveggja síðustu ára að baki, má ætla að mun meiri bolfiskafla verði landað hér heima í ár, en var á síðastliðnu ári. Þó smábátum hafi fækkað hér allnokkuð á síðastliðnu ári vegna lélegrar veiði og óhagstæðra veiði- takmarkana, er bjartara framundan í ár þar sem veiðiheimildir smábáta eru skaplegri en áður. Frystihús Fiskvinnslunar hf. hefur staðið í endurbótum, þar sem verið er að setja upp nýtt innvigtunarkerfi í vélasal, og nýjar framleiðslulínur í vinnslusal ásamt tölvubúnaði. Þessi framkvæmd mun bæta aðstöðu starfsfólks verulega frá því sem var auk þess sem nýting hráefnis verður betri. Síldarsöltunarstöðvamar báðar, Norðursfld og Strandarsfld, sem söltuðu um 19.000 tunnum á haust- vertíðinni, bættu vinnuaðstöðu sína með byggingu og stækkun söltunar, og lagerhúsnæðis. Þar er nú allgóð aðstaða til að taka á móti enn meiri sfld á komandi hausti. Auk þess eru líkur á að þriðja söltunarstöðin geti verið tilbúin til söltunar í haust. Stjóm sfldarverksmiðja ríkisins hefur loksins ákveðið að farið verði í að endumýja og bæta verksmiðj- una. Hún hefur nú á sl. einu og hálfu ári tekið á móti 150 þús. tonnum af loðnu og malað gull fyrir þjóðarbúið. Seyðfirðingar em því að vonum ánægðir yfir því að nú skuli loks eiga að hefjast handa við lagfæringar, því að grútar- og loft- mengun í fírðinum hefur verið mikil og valdið tjóni, sársauka og reiði, sem bæjarbúar líða ekki mikið leng- ur. Verksmiðja ísbjamarins stendur einnig í endurbótum og íhugar nú í alvöm á hvem hátt staðið verði að því að draga úr sjávar- og loft- mengun. Bæjaryfirvöld fylgjast ná- ið með framvindu mála og vænta þess að þegar vinnsla hefst í haust, megi sjá þess greinileg merki hjá báðum verksmiðjunum. Fjarðamet hf. sem er nýtt neta- gerðarfyrirtæki stofnað á sl. ári er að byggja yfir starfsemi sína. A loðnu- og sfldarvertíðinni sl. haust kom greinilega í ljós hve nauðsyn- legt það er að útgerðarstaður eins og SeyðisQörður hafi gott netagerð- arverkstæði. Austfar hf. sem er umboðsaðili feijunnar „Norrana" og flutninga- fyrirtækis Færeyinga og Austfírð- inga, „Skipareksturs", er að byggja vöruskemmu undir starfsemi sína á Fjarðarhöfn. Aukning vömflutn- inga og ferðamanna um Seyðis- Qarðahöfn á sl. ári var mikil og með bættri aðstöðu, þó í harðnandi samkeppni sé, er þetta vaxandi atvinnugrein sem Seyðfirðingar og aðrir Austfirðingar ætla að huga vel að á næstu ámm. Hjá vélsmiðju Stál hf. er stans- laust unnið við keijasmíði fyrir ál- verið í Straumsvík. Búið er að afhenda 5 ker og á næstu dögum fara önnur 5. Nýlokið er samning- um um 20 ker í viðbót. Næg verk- efni em því framundan. Hjá Vél- smiðju Seyðisfjarðar, sem á síðustu Þorvaldur Jóhannsson ámm hefur nær eingöngu verið í nýsmíði stálskipa og skilaði því síð- asta fyrir rúmu ári, Hörpu GK 150 tonna og var það nýsmíði no. 18 hjá fyrirtækinu, hefur að mestu síð- an verið í breytingum og viðgerðum á bátum. Á meðan stjómvöld em við það heygarðshomið að nýsmíði innanlands er stöðvuð og engin endumýjun á sér stað í bátaflotan- um er ljóst að sérhæfðar skipa- smíðastöðvar eins og Vélsmiðja Seyðisfjarðar verða að snúa sér að öðmm verkefnum. nýja skólans gengur vel. Nú er verið að vinna við 2. áfanga byggingarinnar og á honum að ijúka 1. ágúst nk. Þar em 4—5 kennslustofur með tilheyrandi að- stöðu og búnaði. Kennsla mun hefjast þar í haust. Verktaki er Garðar Eymundsson trésmíða- meistari, Seyðisfirði. Sjúkrahúsbyggingin gengur hægt, enda er ríkið 85% kostnað- araðili. Verið er að ljúka við heilsu- gæsluaðstöðuna á 1. hæð og er vonast til að þeim áfanga ljúki í næsta mánuði. Ekkert fé er á fj'ár- lögum ríkisins til áframhaldandi framkvæmda. Fiskeldi er atvinnu- grein sem Seyðfirðingar hugsa um ekkert síður en aðrir. Fjörðurinn býður upp á góða möguleika í þeim efnum og hreyfing er komin á það mál. Áður en í slíkar framkvæmdir verður ráðist, þarf að gera allt sem hægt er til að útiloka sjávarmeng- un. Að því verður unnið eins og áður hefur verið minnst á varðandi loðnuverksmiðjumar. Viðræður em í gangi við olíufélögin um úrbætur við birgðageyma svo að slys eins og varð 25. des. sl., þegar mikið magn olíu fór í sjó, endurtaki sig ekki. Bæjarráð og bæjarstjóri hafa setið fyrir luktum dymm við gerð fjárhagsáætlunar nú í nokkra daga. Hvað út úr þeirri vinnu kemur er alls óvíst ennþá en eitt er víst að þær krónur sem hæstvirt Alþingi skammtar á fjárlögum til Seyðis- fjarðar á árinu ’86 koma ekki til með að vega þungt á þeirri útkomu. Þessa dagana er undirbúningur fyrir þorrablót í fullum gangi og hugur í Seyðfirðingum að blóta þorra hressilega að vanda. Norski loðnuveiðiflotinn var hér inni vegna „brælu" í nokkra daga í sl. viku. Áfengisverslunin á staðnum losnaði við allt konfak og viský þar sem það reyndist ódýrara hér en í sam- bærilegri verslun í Noregi. Frændur okkar fóm vel með „guðaveigam- ar“, því varla sást vín á nokkmm manni. Heyrst hefur að ÁTVR leggi kapp á að fylla allar hillur aftur áður en næsta „bræla" skellur á. Höfundur er bæjarsijóri á Seyðis- firði. Hvers son var Jón? eftir Valgeir Sigurðsson Þann 16. ágúst sl. birtist í Morg- unblaðinu fyrirspum frá Emi Guðnasyni, undir þessari fyrirsögn, um hver hafi verið faðir Jóns Páls- sonar er bóndi var á Skeiði í Hvols- hreppi um miðja átjándu öld. í ættum Skagfirðinga bls. 133 sé faðir hans sagður Páll Magnússon presta í Kálfholti, Pálssonar en í Rangvellingabók bls. 44 og 209 sé hann talinn sonur Páls Þorsteins- sonar bónda á Syðri-Steinsmýri í Meðallandi. Þar sem ég tók saman Rangvell- ingabók er mér málið skylt og mun ég því reyna að gera grein fyrir þessum ættfærslum báðum, en orsök þess að ég hef ekki gert það fyrr er sú að ég veitti þessari fyrir- spum ekki athygli er ég las þetta Morgunblað en var fræddur um hana á næstsíðasta degi liðins árs. Ægla má að Jón Pálsson á Skeiði sé það fáum núlifandi mönnum kunnur að rétt sé að gera örlitla grein fyrir honum áður en lengra er haldið. Jón var fæddur um 1715. Hann giftist um 1747 Katrínu Egilsdóttur frá Stórahofi, ekkju Steins Ambjömssonar bónda á Skeiði, og var síðan bóndi á Skeiði til æviloka. Hann var enn á lífi 1762 en hefur væntanlega ekki lifað mjög lengi eftir það því Katrín Egilsdóttir giftist í þriðja sinn Amóri Bjamasyni frá Vestri-Garðs- vika. Bjuggu þau einnig á Skeiði. Jón og Katrín áttu fimm böm sem um er vitað og eru ættir frá sumum þeirra. Heimilið á Skeiði um daga Katr- ínar Egilsdóttur og manna hennar var efnaheimili eftir því sem þá gerðist. Um eða fyrir miðja ölduna var framið innbrot í skemmu á Skeiði og stolið þaðan mörgu fé- mætu, þar á meðal silfurgripum. Alllöngu seinna upplýstist málið vegna lausmælgi þjófanna, en þeir reyndust vera Eiríkur ólafsson og Jón Nikulásson undan Eyjafjöllum. Voru þeir dæmdir frá lífi og hengdir á Lambeyjarþingi í Fljótshlíð árið 1756. Var það síðasta aftaka á Suðurlandi framkvæmd af lands- mönnum sjálfum. Þá er að víkja að ætt Jóns Pálssonar á Skeiði. Samkvæmt því sem segir í Sýslumannaævum IV bls. 869 er uppruna þeirra ættfærslu að Jón á Skeiði hafi verið sonarsonur séra Magnúsar Pálssonar í Kálfholti að finna í ættartölubókum Ólafs Snók- dalín. Samkvæmt sömu ættartölum voru systur Jóns: Guðbjörg f. 1712 kona Lofts Rafnkelssonar prests á Krossi, Ingibjörg f. 1713 kona Magnúsar Magnússonar bónda í Beijanesi í Landeyjum og Oddrún f. 1720 kona Böðvars Jónssonar sýslumanns í Vestmannaeyjum. Páll Magnússon, sonur séra Magnúsar Pálssonar prests í Kálf- holti og konu hans Guðrúnar Magn- úsdóttur, bjó árið 1703 á Skúms- „Frá 1932 að Hannes Þorteinsson birti þessa ættfærslu á umræddum systkinum hefur hún notið almennrar viður- kenningar...“ stöðum í Landeyjum, 57 ára gam- all, ásamt konu sinni Ólöfu Guð- mundsdóttur sem þá var 56 ára. Hjá þeim er dóttir þeirra Kristín 19 ára. Önnur dóttur þeirra var Þómý sem var 34 ára 1703 gift Erlendi Gíslasyni bónda á Eystri- Klasbarða. Samkvæmt jarðabókinni sem skráð var 1695 áttu Páll Magnússon og Vigfús bróðir hans þá 15 hundr- uð í Skúmsstöðum en það var fjórð- ungur þeirra jarðar. í jarðabók Áma Magnússonar og Páls Vídalíns um Vestur-Landeyjar, sem skráð var 1709, segir að þennan fjórðung Skúmsstaða eigi þá Erlendur Gísla- son eða Ólöf Guðmundsdóttir á Klasbarða eystri. Eftir því hefur Páll Magnússon verið látinn 1709 og Ólöf ekkja hans komin að Eystri—Klasbarða til dóttur sinnar og tengdasonar. Jón Pálsson á Skeiði og systur hans vom fædd á ámnum 1712—1720. Þar sem Páll, sonur séra Magnúsar Pálssonar í Kálf- holti, var dáinn fyrir 1709 er útilok- að að þau hafí verið böm hans. Hin ættfærslan á Jóni Pálssyni á Skeiði er komin frá Hannesi Þorsteinssyni er var þjóðskjalavörð- ur á ámnum 1924—1935. Hún birtist fyrst 1932 í leiðréttingum við ritið Sýslumannaævir sem fylgdu síðasta hefti af nafnaskránni jifír þá bók en það kom út 1932. Heimildina fyrir þessari ætt- færslu er að finna í ættartölubókum Jóns Espólíns dálk nr. 6329. Þar segir að Loftur Rafnkelsson prestur á Krossi ætti fyrir konu Guðbjörgu dóttur Páls á Steinsmýri. Til er skrá um bændur í Vestur—Skafta- fellssýslu árið 1720 og samkvæmt henni bjó þá á Syðri-Steinsmýri maður að nafni Páll Þorsteinsson. Það er vafalaust sami Páll og var 20 ára 1703 hjá foreldmm sínum Þorsteini Sigurðssyni 58 ára og Guðbjörgu Pálsdóttur 55 ára sem þá bjuggu á Botnum í Meðallandi. Engin ástæða er til að rengja það hjá Jóni Espólín að Guðbjörg hafí verið frá Steinsmýri og þá væntan- lega dóttir þessa Páls, enda styðja nöfn það. Ekki er heldur ástæða til að rengja það hjá Ólafi Snókdalín að þau hafí verið systkin fyrmefnd Guðbjörg, Jón á Skeiði, Ingibjörg í Beijanesi og Oddrún, þó hann færi þaurangttilættar. Frá 1932 að Hannes Þorsteins- son birti þessa ættfærslu á um- ræddum systkinum hefur hún notið almennrar viðurkenningar, og er meðal annars notuð í íslenzkum æviskrám, og svo mun verða fram- vegis nema nýjar heimildir komi fram sem sanni annað. Höfundur er búsettur að Þingskál- um á Rangárvöllum. ifS Gæzluþyrlan aðstoðaði við raflínuviðgerð ÞYRLA Landhelgisgæzlunnar, TF SIF, aðstoðaði í síðustu viku við viðgerð á háspennulínunni milli Reyðarfjarðar og Fáakrúðs- fjarðar. Línan slitnaði við fyallið Skessu á 500 metra staurabili eða „spenni", eins og fagmenn kalla það. Þyrlan var notuð til að flytja menn og efni upp að fjallinu, viðgerðarmönnum til flýtisauka. „Það er gífurlegur hæðarmunur milli stauranna, líklega um 250 metrar og það hefur flýtt fyrir að hafa þyrluna til taks,“ sagði Gísli Sigurðsson línumaður. TF-SIF flutti efni og mannskap upp að fjallinu Skessu.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.