Morgunblaðið - 12.02.1986, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR12. FEBRÚAR1986
Fangaskiptin á Glienicke-brú:
„Þorði ekki að
trúa að sonur
minn væri frjáls“
- sagði Ida Milgrom, móðir Anatolys Shcharansky
Moskvu, 11. febrúar. AP.
IDA MILGROM, móðir sovéska andófsmannsins Anatoly
Shcharanskys, var í dag í sjöunda himni yfir því, að syni
hennar skyldi hafa verið sleppt úr fangelsi og sagði hún við
fréttamenn, að hún væri „varla farin að skilja“, að þjáningar
sonar sins væru á enda. Kvaðst hún vilja fá að fara til sonar
síns á Vesturlöndum og vona að öðrum sovéskum andófsmönn-
um yrði einnig sleppt.
Milgrom, sem er 77 ára gömul,
var stödd á heimili vinar síns í
Moskvu ásamt öðrum syni sínum,
Leonid Shcharansky, þegar vest-
rænir fréttamenn sögðu henni tíð-
indin. Síðan heyrði hún skýrt frá
fangaskiptunum í erlendri útvarps-
stöð en að venju var ekkert sagt
frá þeim í sovéskum fjölmiðlum.
„Það er fyrst nú, að ég er farin
að trúa þessu," sagði Milgrom
brosandi og þrýsti samanvöðluðum
vasaklút að bijósti sínu. „Þetta er
svo ánægjulegt, að ég á bágt með
að átta mig á því eftir öll þessi
erfiðu ár.“
Milgrom kvaðst hafa heyrt orð-
róm um það í marga daga, að sonur
hennar yrði látinn laus en hún vildi
ekki trúa honum. Hún hafði svo oft
orðið fyrir vonbrigðum. „Jafnvel
þegar ég heyrði sagt í erlendu út-
varpsstöðinni, að hann væri á
brúnni, þorði ég ekki að trúa því,
að sonur minn væri fijáls. Ég var
hrædd. Hver veit hvað hefði getað
gerst. Þeim kynni að snúast hugur.
Það var ekki fyrr en sagt var, að
hann væri að fara burt í bíl, að ég
leyfði fögnuðinum að gagntaka
migj“ sagði Milgrom.
„I níu ár hef ég vaknað til og
sofnað út frá hugsuninni um Tolya
(auknefni Shcharanskys) og mér
þykir leitt, að faðir hans skyldi
ekki lifa þessa stund," sagði Mil-
grom en Boris, maður hennar, lést
á afmælisdegi sonar þeirraj Anato-
lys, 20. janúar árið 1980. „Eg vona,
að þessi hamingja eigi eftir að falla
í skaut öllum þeim ijölskyldum, sem
þjást í þessu landi.“
Ida Milgrom kvaðst hafa áhyggj-
ur af heilsu sonar síns. „Öll sín
bestu ár hefur hann verið í fangelsi
við ömurlegar aðstæður. Þeir hafa
reynt að knýja hann til að játa á
sig sakir en auðvitað hafði hann
ekkert að játa. Nú er hann frjáls
og ég vona, að ég og fjölskylda
mín fáum að fara til hans,“ sagði
hún og Leonid, sonur hennar, skaut
því inn, að í kvöld ætlaði fjölskyldan
að gleðjast saman yfir kampavíni
„sem er þó erfítt að komast yfír
nú um stundir".
„Ég vona, að framtíðin flytji þér
ekki aðra erfíðleika meiri," sagði
einn þeirra, sem komnir voru til að
samfagna Shcharansky-fjölskyld-
unni.
Bonn, New York og London, 11. febrúar. AP.
VESTRÆN ríki fögnuðu í dag
lausn Anatolis Shcharanskys úr
sovésku fangelsi og komu hans
til Vesturlanda og skoruðu á
Sovétrikin að láta einnig lausan
mannréttindabaráttumanninn
Andrei Sakharov, sem verið
hefur í útlegð i borginni Gorki í
Sovétríkjunum og aðra þá sem
sætt hafa ofsóknum vegna gagn-
rýni sinnar á sovéska stjómkerf-
ið.
Samtök gyðinga í Bandaríkjun-
um hafa látið í ljósi fögnuð sinn
yfír lausn Shcharanskys, en kröfð-
ust þess jafnframt að öllum gyðing-
um í Sovétríkjunum, sem þess ósk-
uðu, yrði leyft að flytjast úr landi.
Zeese Schnur hjá baráttusamtökum
fyrir frelsun sovéskra gyðinga i
New York sagði að Shcharansky
hefði í mörg ár verið tákn um
baráttuna fyrir frelsi og bætti við
að þau vonuðust til að lausn hans
væri tákn þess sem koma skyldi. í
öllu falli myndi þetta gefa baráttu
þeirra byr undir báða vængi. Aðrir
forsvarsmenn gyðinga sögðu að það
varpaði skugga á gleði þeirra vegna
frelsunar Shcharanskys að 400 þús-
und gyðingar í Sovétríkjunum hefðu
foijnlega farið þess á leit að flytjast
til Israels.
Geoffrey Howe, utanríkisráð-
herra Bretlands, lýsti yfír gleði sinni
vegna lausnar Shdiaranskys og
sagðist vonast til þess að Sovét-
menn myndu fara eins að í sam-
bandi við aðra baráttumenn fyrir
mannréttindum í Sovétríkjunum og
bætti við að áfram skyldi haldið við
að þrýsta á Sovétmenn að standa
við skuldbindingar sínar í Helsinki-
sáttmálanum.
Bretar hafa verið að rejma að fá
Sovétmenn til að leyfa mökum 23
Breta að flytjast frá Sovétríkjunum,
en lejifí til þess hefur ennþá ekki
fengist.
AP/ Símamynd
Anatoli Shcharansky ásamt sendiherra Bandarikjanna i Vestur-
Þýskalandi, Richart Burt. Sendiherrann tók á móti Shcharansky á
Glienicke-brú og fylgdi honum til Tempelhof-flugvallar.
Fögnuður á Vestur-
löndum vegna lausn-
ar Schcharanskys
AP/Símamynd
Fjöldi manna fagnaði Shcharansky þegar hann kom til Tel Aviv í ísrael. Hér heilsar hann fólkinu með
nokkurs konar sigurmerki.

Graham Greene
sæmdur orðu
London, 11. febrúar. AP.
Sest Duvalier
að í Líberíu?
Port-au-Prince, Haiti, 11. febrúar. AP.
BRESKI rithöfundurinn Graham
Greene, sem af mörgum er talinn
einhver mesti höfundur nú á
enska tungu, hefur hlotið bresku
orðuna Order of Merit. Fór veit-
ingin fram í Buckinghamhöll þar
sem Elizabeth drottning II.
sæmdi hann og tvo aðra orðunni
á mánudagskvöld. Order of
Merit-orðan er sérstök heiðurs-
orða sem aðeins 24 menn geta
borið á hveijum tíma og litið er
á hana sem sérstaka gjöf þjóð-
höfðingjans.
Hinum 81 árs gamla rithöfundi
hlotnaðist þessi heiður í þann mund
sem sjónvarpsstöðvar víða um heim
sýna kvikmynd um stjómina á Haiti
sem byggð er á bók Greenes frá
1966, „Trúðamir“ (The Come-
dians). Francois heitinn Duvalier
einræðisherra, eða „Papa Doc“ eins
og hann var jafnan nefndur, ákærði
Greene fyrir bókina, sem gaf dökka
mynd af stjómarfarinu á Haiti.
Greene er nú búsettur í Antibes
í Suður-Frakklandi. Euan Camer-
on, fulltrúi Greenes hjá útgefendum
hans í London, sagði, að fjölskylda
Greenes fagnaði þeim heiðri sem
honum hefði verið sýndur og út-
gefendúr hans væru afar ánægðir.
Á áttræðisafmæli sínu sagðist
Greene líta svo á að sín yrði minnst
sem góðs rithöfundar fremur en
mikils skálds. „Ég tel mig meðal
góðra rithöfunda, en að ég sé mikið
skáld er of sterkt til orða tekið,"
sagði Greene.
Graham Greene
Tveir aðrir hlutu orðuna samtím-
is Greene. Þeir era Sir Frank
Whittle, 78 ára að aldri, og Fred-
erick Sanger, 67 ára.
FORSETI bráðabirgðasijómar-
innar á Haiti hét í dag lands-
fólkinu að koma á lýðræðislegum
stjómarháttum og að fijálsar
kosningar yrðu haldnar undir
alþjóðlegu eftirliti. Utanríkisráð-
herra Vestur-Afríkuríkisins Líb-
eríu sagði í dag, að Jean-Claude
Duvalier gæti fengið að setjast
þar að.
Henri Namphy, hershöfðingi og
forseti sex manna bráðabirgða-
stjómar, sem tók við völdunum eftir
flótta Duvaliers, sagði í dag þegar
hann sór embættiseið sinn, að lýð-
ræðislegir stjómarhættir yrðu tekn-
ir upp og fijálsar kosningar haldn-
ar. Ekki nefndi hann þó hvenær af
þeim yrði.
Ókyrrt er enn á Haiti og leitar
fólk dyram og dyngjum að fyrram
liðsmönnum öryggislögreglunnar,
hinnar svokölluðu „Tonton Maco-
ute“. Vora um 300 þeirra drepnir
um helgina. Namphy tilkynnti í
dag, að lögreglan hefði verið leyst
upp og bað hann fólk um að gæta
stillingar.
J. Bemard Blamo, utanríkisráð-
herra Líberíu, sagði í dag, að Jean-
Claude Duvalier og fjölskyldu hans
væri heimilt að seijast að í landinu
en um það hefði þó enn ekki komið
formleg beiðni. Þær fréttir bárast
svo frá Frakklandi síðla í dag, að
Duvalier hefði yfírgefíð hótelið, sem
hann hefur verið á, en ekki var vitað
hvert förinni var heitið.