Morgunblaðið - 12.02.1986, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 12. FEBRÚAR 1986
53
• Þrátt fyrir mlklar stjömur á vlö Kerry Dixon, sem héma sést,
hefur áhorfendum fækkað hjá Chelsea þó svo þaö sé ekki eins
mikiö og hjá öörum félögum f London.
Enska knattspyrnan:
Áhorfendum
fækkar stöðugt
GÍFURLEGIR erfiðleikar blasa
við mörgum frægustu knatt-
spyrnufélögum Englands, eink-
um liðunum í London. Ástæðan
er fækkun áhorfenda f stórum
stfl — og þar með. minnkandi
tekjur svo skiptir milljónum í
viku hverri. Verst er ástan'dið
hjá Arsenal og Tottenham, en
áhorfendum hjá þessum félög-
um hefur fækkað um rúmlega
25% miðað við árið á undan.
Og áhorfendafjöldinn var þó
lægri en nokkru sinni fyrr.
Fækkun áhorfenda er raunar
ekki ný bóla í Englandi, þróunin
hefur verið stöðug í þá átt undan-
farin áratug. Fyrir tuttugu árum,
veturinn áður en Englendingar
urðu heimsmeistarar, komu
samtals 34 milljónir manna á
vellina. í fyrra var samsvarandi
tala aðeins 17 milljónir og í ár
er búist við að fjöldinn fari undir
15milljónir.
í umræðu síðastiiðinna ára um
þessi mál hefur sjónvarpinu jafn-
an verið kennt um hluta fækkun-
arinnar, með þeim rökum að fólki
finnist þægilegra að horfa á fót-
boltann heima í stofu en að fara
á völlinn í misjöfnu veðri. í haust
brá hinsvegar sv.o við að samn-
ingar tókust ekki milli enska
knattspyrnusambandsins og
sjónvarpsstööva, og því hefur lít-
ið sem ekkert verið sýnt frá
knattspyrnu í breska sjónvarpinu
— nema einstakir leikir í beinni
útsendingu. Knattspyrnuleysi
sjónvarpsins hefur því haft þver-
Sorgarsagan í tölum:
1984-85
Arsenal (13) 443,181
Chelsea (12) 298,907
QPR(14) 196,679
Tottemham(13) 394,612
Watford (12) 239,440
West Ham (11) 224,970
Charlton(12) 66,338
C. Palace (13) 88,146
Fullham(13) 77,281
Millwall (12) 64,842
Wimbledon (14) 66,430
Brentford (15) 62,170
Orient (13) 33,053
öfug áhrif við það sem búist var
við, auk þess sem liðin hafa
tapað auglýsingatekjum.
Mikið framboð allskyns af-
þreyingarefnis, með öðrum orð-
um hörð samkeppni, er talið
helsta ástæðan fyrir minni að-
sókn, auk ofbeldisverka á völlun-
um. Athygli vekur að útkoman
hjá „stóru“ liðunum er sýnu verri
en hjá liöum úr neðri deildunum.
1985-86 mismunur prósent
327,178 +116,003 +26,17
279,787 +19,120 +6,40
203,932 +7,253 +3,69
294,651 +99,961 +25,33
184,172 +55,268 +23,08
194,292 +30,678 +13,64
57,452 + 8,886 +13,39
90,133 +1,987 +2,25
65,133 +12,148 +15,72
70,490 +5,648 +8,63
54,527 +11,903 +17,92
64,089 +1,919 +3,09
37,634 +4,581 +13,86
Samtals 2,256,049 1,923,470 +332,579 +14,74
Tölurnar í svigunum sýna fjölda heimaleikja Lundúnaliða frá
byrjun keppnistímabilsins þar til í endaöan janúar.
íþróttir kvenna:
Fá íþróttir kvenna jafn lítið rúm og
könnun jafnréttisráðs gefur til kynna?
FYRIR skömmu sendi jafnrétt-
isráð frá sér niðurstöður úr
könnum sem ráðið gekkst fyrir.
í könnun þessari var gerð úttekt
á íþróttaskrifum dagblaðanna
og var höfuðáherslan iögð á
hversu mikið, eða öllu heldur
Iftið, er skrifað um konur f
fþróttum f fslenskum dagblöð-
unum. Helstu niðurstöður
könnunar þessar voru að um-
fjöllun dagblaðanna hórlendis
um konur er aðeins 2,5% |>ess
texta og þeirra mynda sem birt-
ast f íslensku dagblöðunum.
Könnunin var gerð frá 2. nóv-
ember til þess 21. en það er
sama tímabil og samskonar
könnun náði til árið 1982. Niður-
stöður þessarar könnunar benda
til að íþróttafréttamenn hérlend-
is skrifi minna um konur og
íþróttir en erlendir starfsbræður
þeirra. í könnun sem Petterson
gerði í Noregi árið 1973 og þau
Kari Fastins og Jan Tanger end-
urtóku síðan árið 1980-1981
kemur í Ijós að þar fá konur um
það bil 10% íþróttaefnis norskra
blaða.
Aðra könnun má nefna f þessu
sambandi þar sem niðurstöður
eru mun hagstæðari konum en
hórlendis. ( Bandaríkjunum var
þetta kannað árið 1980 og síðan
aftur þremur árum síðar. Seinni
könnunin leiddi í Ijós að um 15%
íþróttaefnis er um kvenfólk. I
þessari könnun voru fimm dag-
blöð f Bandarfkjunum athuguð
og að auki fjögur tímarit. Tímarit-
in komu mun verr út úr þessum
samanburði en dagblöðin því þar
var íþróttaumfjöllun um konur
rétt um 5%.
Fleiri kannnir mætti hér nefna
en það verður þó látið ógert þar
sem niðurstöður þeirra eru flest-
ar á einn veg. Íþróttasíöur dag-
blaða, víðast hvar um hinn vest-
ræna heim, eru að mestu fylltar
með efni um karlmenn en þó
virðist ísland vera í sérflokki því
eins og áður segir er umfjöllunin
hér mun minni en annars staðar
þekkist.
Hver skyldi vera skýringin á
því að hérlendis er fjallað mun
minna um íþróttir og konur en
annars staðar? Hér á eftir skulu
nefndar nokkrar hugsanlegar
ástæður á þeim mikla mun sem
er á niðurstöðum þeirra kannana
sem hér hafa verið nefndar.
Það fyrsta sem nefnt verður
er sá geyslegur munur sem er á
vinnslu íslensku könnunarinnar
og hinna tveggja sem hér er vitn-
að til. í þeirri íslensku er úrtaks-
tímabilið mjög skekkt, það er
aðeins þriggja vikna tímabil í
nóvember, og gefur alls ekki
rétta mynd af þeim skrifum sem
eru allt áriö. Þaö sem hafa ber í
huga þegar könnun sem þessi
er gerð er að úrtakið sem tekið
er endurspegli það viðfangsefni
sem verið er að fást við hverju
sinni. Það verður að endurspegla
allt árið og alla daga því það
getur til dæmis verið misjafnt
eftir árstíðum og/eða dögum
hvenær fjallað er um íþróttir sem
kvenfólk tekur mikinn þátt í.
Einfaldasta leiðin i slíkri könn-
un sem hér um ræðir er trúlega
að taka eintak af öllum dagblöð-
unum aðra hverja viku. Þá væri
til dæmis byrjað að taka þriðju-
dagsblöðin í 1. viku ársins, mið-
vikudag í 3. vikunni, fimmtudag
í þeirri 5. og svo framvegis. Með
því að vinna úrtakið á þennan
hátt ættu niðurstöðurnar að gefa
mun trúveröugri mynd af heildar-
skrifunum og ekki er um mikið
fleiri eintök sem þarf að inni-
haldsgreina að ræða þannig að
vinnan ætti því að vera svipuð.
Hér er ekki átt viö að hlutur
kvenna yrði meiri fyrir bragðið
en til þess að vel sé og marktæk-
ar niðurstöður fáist er nauösyn-
legt að beita trúveröugum vinnu-
brögðum.
í inngangi að íslensku skýrsl-
unni er bent á að konur séu
33,2% allra íþróttaiökenda í
landinu og er þar miöað viö tölur
frá fþróttasambandi íslands.
Seinna er bent á að konur stundi
helst skíðaíþrótt (17,7%), frjálsar
íþróttir (13,8%) og fimleika
(10,9%). Knattspyrnan er hins-
vegar vinsælust hjá körlum
(29,6%) ásamt skíöaíþróttinni
(13,7%) og handknattleik
(11,0%).
í framhaldi af þeim tölum sem
hér hafa verið raktar er rétt að
athuga aðeins hvað um var að
vera hjá íþróttamönnum þessar
þrjár umræddar vikur í nóvem-
ber. Það voru engar frjálsíþróttir,
skíðavertiðin var ekki hafinn,
hvorki hér á landi né erlendis og
engin fimleikamót voru haldin á
þessum tíma. Þrjár af helstu
„kvennagreinunum" voru ekki
stundaðar þann tíma sem könn-
unin var gerð. Handknattleikur-
inn var að vísu í fullum gangi og
knattspyrnuvertíðinni að Ijúka
hérlendis.
Það helsta sem um var aö
vera hér á landi þessar þrjár vikur
voru Evrópuleikir félagsliða í
handknattleik karla, báðar um-
ferðirnar, það þýðir alls sex leikir.
Valsstúlkurnar léku ekki sinn
Evrópuleik á þessum tíma. Loka-
leikur knattspyrnutímabilsins var
í nóvember. Framarar tóku á
móti Rapid Wien á Laugardals-
vellinum og tók viðureign þessi
nokkurt pláss á síðum dagblað-
anna um þetta leyti. Þaö sama
gildir um Evrópukeppni félags-
liða í handknattleik. Annað sem
má nefna er frábær árangur
Sigurðar Péturssonar á golf-
mótum erlendis og frásagnir af
gengi íslenskra leikmanna á er-
lendri grund, bæði í handknatt-
leik og knattspyrnu en sem kunn-
ugt er leika margir íslendingar
erlendis.
(þróttir eru stundum skil-
greindar þannig að þær burfi að
hafa þrennt til að bera. Anægju,
heilbrigði og skemmtun. Skipting
milli kynja í tveimur fyrstu flokk-
unum er líklega jöfn, eða ætti að
minnsta kosti að vera það. Konur
og karlar hafa sömu ánægju af
íþróttum og einnig ættu bæði
kynin að leggja jafnt af mörkum
varðandi heilbrigði með íþrótta-
iðkun. Hvað viðkemur þriðja
þættinum þá blasa við okkur allt
aðrar staðreyndir. Auðvitað fá
bæði kynin jafn mikla skemmtun
út úr því að stunda íþróttir en
konur í íþróttum skemmta ekki
eins mörgum og karlar sem
keppa í íþróttum. Þetta sóst til
dæmis ef aðsókn að kappleikjum
eru athuguð.
Hér á landi eru að vísu ekki
til neinar tölur um fjölda þeirra
sem keppa í íþróttum en þó er
Ijóst að þar eru karlmenn í tals-
verðum meirihluta. Hlutur
kvenna er þar talsvert rýrari en
það eru einmitt keppnisíþróttir
sem mest er fjallað um á síöum
dagblaðanna.
I norsku könnununni sem
nefnd var hér að framan kemur
í Ijós aö frá árinu 1973 til ársins
1981 jukust skrif um konur í
íþróttum á síðum dagblaðanna
þar í landi úr 5% í 10%. Höfundar
skýrslunnar benda þó á að þrátt
fyrir þessi aukningu hafi raun-
verulegur hlutur kvenna minnkað
því þessu 5% sem munar eru
aðallega tilkomin vegna þess aö
konur taki nú mun meiri þátt í
keppnisíþróttum og því sé hlut-
fall þeirra meira en áöur en að
sama skapi raunverulegt hlutfall
skrifanna um þær minna.
Skýrsla jafnréttisráðs er gagn-
leg að því leytinu til að hún vekur
umræöur, eða ætti að minnsta
kosti að gera það. Sé tilgangur-
inn með henni sá þá er vel en
heldur hefði ég nú viljað sjá
skýrlsu sem unnin hefði verið
þannig að marktæk væri. Eitt er
víst að hlutufall frétta um kven-
fólk í íþróttum ætti að vera meira
miðað við þátttöku þeirra þó svo
efast megi um útkomuna í ís-
lensku könnuninni.
Síðast en ekki síst ber að
nefna þýðingarmikiö atriði, og ef
til vill það þýðingarmesta, og það
er hvernig skrifað er um íþróttir
en ekki hve mikið. Hér er ekki
verið að halda því fram að hér-
lendis sé skrifað af slíkri gæsku
og kunnáttu um kvennaíþróttir
að það vegi upp þau prósent sem
á vantar til að umfjöllun um konur
í íþróttum verði svipuð og erlend-
is. Slíkt mat er alltaf huglægt en
engu að síður eru til vísindalegar
aöferðir til að meta það þó svo
efast megi um slikar aðferðir.
Skúli Sveinsson