Morgunblaðið - 24.12.1986, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 24. DESEMBER 1986
Desemberdagar í New York
Það var óvænt að rekast á sjálfa Holly Solomon, einn af stórmógúl-
um amerískrar nútímalistar í sýningarsal hennar á Fimmtu Tröð
nr. 724. Hér brosir hún kankvís og launkiminn til listrýnanda blaðsins.
eftir Braga Asgeirsson
Eiginlega ætti fyrirsögn þessarar
ritsmíðar að vera „Ferðin, sem
aldrei var farin, og þó en
er trúlega of löng í nútímalegu
dagblaði.
Málin stóðu þannig, að greinar-
höfundur hefur verið á leið utan
síðan í öndverðum júnímánuði og
átti þetta að vera sérstök ferð í til-
efni tuttugu ára starfs hans sem
listrýnis við blaðið. Forsvarsmenn
þess voru með á nótunum og Flug-
leiðir sýndu hér lofsverðan áhuga
á menningarskrifum. Allt hafði ég
þannig fengið meir og betur upp í
hendumar en í annan tíma áður og
hugðist fara á flakk á milli safna
og sýningarviðburða í Evrópu með
skrif í blaðið í huga.
En einmitt þegar ég stóð með
pálmann í höndunum, eins og seg-
ir, komu fyrir ófyrirsjáanleg atvik,
er frestuðu æ ofan í æ for minni,
og áður en varði var ég kominn á
kaf í kennslu við Myndlista- og
handíðaskóla íslands og var hrein-
lega búinn að afskrifa öll ferðalög
þetta árið. Vill þá svo til, að gam-
all vinur minn, Tryggvi Ólafsson,
kemur með málverkasýningu frá
Kaupmannahöfn, þar sem hann er
búsettur, og er ég hitti hann, þá
segir hann, að vikuferð til New
York sé á dagskrá hjá sér fljótlega.
Þetta kveikti í mér því að við
Tryggvi höfum áður víða farið sam-
an í skoðunarferðir og þrautþjálfað-
ir saman í slíku. Akvað ég eftir
nokkra umhugsun að reyna að fara
með og á því reyndust ekki mörg
vandkvæði þá stundina. Raunar
varð ég að stinga nemendur mína
af í heila viku, en af því á maður
ekki að hafa of miklar áhyggjur,
því að það er einmitt ein vika, sem
þykir hæfilegur kennslutími mánað-
arlega í alvöru listaskólum erlendis
— þar sem lögð er áhersla á 90%
sjálfstæði og framtak nemenda, en
10% framlag kennara í formi gagn-
rýni og uppstokkun hugmynda. Þar
eru kennarar hreinlega sendir og
kostaðir í slík ferðalög og skyldaðir
að vera virkir í listinni, — annars
fá þeir umsvifalaust reisupassann.
— Það er alveg víst, að listnám er
ferðalag á vit uppgötvana og upplif-
ana en ekki stöðluð og miðstýrð
matreiðsla ... En nóg um það.
Fyrsti pistill minn verður eins
konar smá inngangur, myndasaga
og innsýn inní þá viðburðaríku
daga, er við Tryggvi áttum í heims-
borginni ásamt óvæntri útvíkkun
sviðsins til Fíladelfíu.
Ferðin til New York gekk vel,
og þjónustan í flugvélinni var upp
á það besta — fórum á loift kl. 18
að íslenzkum tíma, en komum til
New York kl. 19 samkvæmt tíma
þeirra þar!
Ég var þreyttur og dasaður er
ég kom á Hótel Milford Plaza, sem
okkur hafði verið vísað á, svo ég
lagði mig fljótlega, enda hlakkaði
ég ótæpt til næsta dags, — en það
sem átti að veða hænublundur stóð
til morguns, og er ég leit á úrið
krossbrá mér, því að vísamir voru
á ellefta tímanum. Ég vakti
Tryggva í skyndi og við drifum
okkur í morgunmat — vorum dálít-
ið hissa á því, að enginn morgun-
matur skyldi vera í veitingasal
hótelsins, en fórum beint út og
fundum von bráðar lítinn skyndi-
bitastað. Þar hvolfdum við í okkur
morgunmatnum og tókum þamæst
umsvifalaust leigubíl, svo sem við
gemm alltaf á slíkum ferðum til
að nýta tímann, og tókum stefnuna
beint á Metrópolitan-safnið.
Það var skrítinn og fáfróður surt-
ur, sem ók bflnum og gáfumst við
fljótlega upp á að eiga við hann,
en við vomm að býsnast yfir því,
hve dimmt væri í borginni og klukk-
an þó að nálgast ellefu. Tryggva
þótti það þó minna skrítið staddur
í ríki kapítalismans og hnefaréttar-
ins.
En að safninu komumst við og
vomm hissa á því, hve rólegt var
í kringum það — þetta mikla fræga
og stóra safn. Hlupum við upp hin-
ar mörgu tröppur og að inngangin-
um, reiðubúnir að gleypa í okkur
listina af sömu áfergju og morgun-
matinn, — en þá var safnið lokað!
Héldum við, að annað tveggja
væri lokunardagur eða einhver sér-
stakur hátíðisdagur. Við urðum þó
varir við einhverjar mannaferðir
fyrir innan og bönkuðum á gler-
vegginn. Bar það strax árangur,
því að vinsamlegan negra bar að
og spurði, hvað við vildum. Spurð-
um við á móti, hveiju það sætti,
að safnið væri lokað og benti hann
þá á klukkuna sína, sem reyndist
þá vera að verða sex! Setti þá að
okkur mikinn hlátur, því að við
skildum á vettvangi, að við gengjum
enn fyrir íslenzkum tíma. Sögðum
við manninum frá eðli misskilnings-
ins og var þá hlegið dátt beggja
megin glersins.
Við hurfum frá léttir í skapi og
tókum leigubíl til baka. Upplifðum
við þá fyrstu birtuskil morgunsins
yfir borginni og var það einstök
sjón, sem við vildum fyrir hvem
mun ekki hafa misst af og sem
bætti margfalt upp misskilninginn
og leigubílakostnaðinn. Fórum svo
hver til síns herbergis, er í hótelið
kom, og lögðum okkur í tvo tíma,
og er við svo komum niður í forsal
hótelsins að því loknu, var þar ys
og þys og glæsilegt hlaðborð í
næsta sjónmáli. Þar hittum við sam-
ferðamenn okkar og borðuðum með
þeim árbít enn á ný, hressir og
endumærðir.
Atvik morgunsins átti eftir að
sanna áþreifanlega, að fall er farar-
heill, því að nú tóku við 8 viðburða-
ríkir dagar, sem fólu ekki í sér
neinar endurtekningar, heldur vom
hver öðmm ólíkari en þó allir væn-
ir, þannig að erfítt væri að gera
upp á milli þeirra.
Eftir að hafa skoðað mörg söfn
og ótal sýningar þá vom lokin ekki
síður óvænt uppákoma fyrir mig
persónulega en upphafið. Segir frá
því, er ég hélt einkasýningu hjá
Erling Haghfelt á Breiðgötu í Kaup-
mannahöfn í maí árið 1956, þá kom
einn daginn inn á sýninguna virðu-
legur amerískur maður, Arensberg
að nafni, og keypti strax eina mynd.
í sama sýningarsalahverfi og Holly Solomon hefur aðsetur, er og
Gallerí Robert Scoelkopf. Þar var ágæt sýning á verkum Louise
Matthíasdóttur og hafði hún þegar selt 2 myndir, er okkur bar að
garði á fjórða degi, sem telst frábært í heimsborginni. Á sýning-
unni var m.a. þessi hrifmikla sjálfsmynd.
Eitt kvöldið voru þau Leland Bell og Louise Matthíasdóttir heimsótt á heimili þeirra
í Greenvich Village. Hér stendur Leland Bell við eitt verka sinna en hann sýnir á
næsta ári í hinu virta Philips-safni í Washington. Slíkur heiður áskotnast fáum.
Óvænt var okkur boðið að heimsækja unga konu á uppleið á vinnustofu hennar í
SOHO, Lydiu Dona, að nafni. Myndir eins og hún stendur hjá selur hún á 600.000 kr....