Morgunblaðið - 30.05.1987, Síða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 30. MAÍ 1987
og þaðan er sprottin hugmyndin
að Hallveigarstöðum. Einnig báru
konumar mjög fyrir brjósti að
stofnuð yrði fæðingardeild í
Reykjavík og var þetta mál í mörg
ár eitt aðaláhugamál bandalags-
ins. Þá beittu þær sér fyrir ýmiss
konar löggjöf, sem varðar konur
og þá sérstaklega kosningarétti. Á
fundum sínum ræddu þær mögu-
leika á að koma á ellistyrkjum og
mæðralaunum og afstöðuna til
óskilgetinna bama og að fjölga
og bæta þyrfti leikvelli bama, allt
mál sem konur láta sér ennþá
mjög annt um. Árið 1921 beittu
konurnar sér fyrir fjársöfnun til
hjápar börnum í Reykjavík. Varð
sumardagurinn fyrsti fyrir valinu
og miklu fé var safnað. Ári seinna
að konur vinni saman að góðum
málum, sem horfa til heilla fyrir
einstaklinginn og þjóðfélagið í
heild. I mínum huga er Bandalag
kvenna í Reykjavík fyrst og fremst
samnefnari fyrir þau félög kvenna,
sem starfa innan vébanda þess,
hvort sem það em líknarfélög,
kirkjukvenfélög, verkalýðsfélög
eða stjórnmálafélög. Um fjórtán
þúsund konur starfa í þessum fé-
lögum.
Fyrir utan hin almennu þjóð-
þrifamál, sem samtökin sinna, lít
ég svo á að sérstakt verkefni okk-
ar sé að standa við hlið kvenna,
gæta hagsmuna þeirra og ekki
síst að styðja við bakið á konum,
sem veljast til forystustarfa. Kon-
umar eiga að finna að þær standa
Kristín Guðmundsdóttir er formaður Bandalags kvenna í Reykjavík. í tilefni sjötíu ára afmælis banda-
lagins verður opnuð sögusýning í húsnæði þess á HaUveigarstöðum.
Viljum styðja við
bakið á konum
Undirbúningsnefnd að stofnun bandalagsins, sitjandi frá vinstri:
Inga Lára Lárusdóttir, Steinunn H. Bjarnason, Ragnhildur Péturs-
dóttir. Standandi: Hólmfríður Pétursdóttir, Hólmfríður Ámadóttir,
Ingibjörg Benediktsdóttir. Fjórar af þessum konum gegndu for-
mennsku í bandalaginu árið 1917-1943, Steinunn, Inga, Ragnhildur
og Hólmfríður Árnadóttir.
Bandalag kvenna í Reykjavík á
sjötíu ára afmæli sunnudaginn 31.
maí næstkomandi. Bandalagið,
sem er samband fjölmargra og
mjög svo ólíkra félaga kvenna í
Reykjavík, hyggst minnast þess-
ara tímamóta með ýmsum hætti.
Haldin verður veglegur hátíðar-
fundur í Gamla bíói laugardaginn
30. maí og hefst hann klukkan
tvö. Þar verða flutt ávörp og
minnst helstu atriða í sögu sam-
takanna. Forseti Islands, Vigdís
Finnbogadóttir, mun heiðra
bandalagið með nærveru sinni.
Fjórir fyrrverandi formenn banda-
lagsins verða heiðraðir, það eru
þær Guðrún P. Helgdóttir, María
Pétursdóttir, Unnur Schram
Ágústsdóttir og Geirþrúður Hildur
Bemhöft.
Listamenn munu koma fram á
hátíðarfundinum, þar á meðal fé-
lagar úr íslenska dansflokknum,
sem munu dansa ballett, sem Ingi-
björg Bjömsdóttir, skólastjóri
Listdansskóla Þjóðleikhússins,
hefur samið í tilefni afmælisins.
Geirlaug Þorvaldsdóttir, leikkona,
mun flytja ljóð eftir ljóðskáld, sem
starfað hafa innan samtakanna.
Að hátíðarfundinum loknum
verður opnuð sögusýning aðildar-
félaganna, á Hallveigarstöðum, en
þar hefur Bandalag kvenna í
Reykjavík aðsetur sitt.
Sýningin hefur verið skipulögð
þannig, að hvert félag innan
bandalagsins, eru tuttugu og átta
að tölu, hefur sérstakan kynning-
arbás. Verður sýningin opin í þijá
daga eftir hátíðarfundinn.
Einnig hefur verið gefið út
myndarlegt afmælisblað á þessum
tímamótum.
Núverandi formaður Bandalags
kvenna í Reykjavík er Kristín
Guðmundsdóttir. Við ræddum við
Kristínu á dögunum um hlutverk
bandalagsins í nútímaþjóðfélagi
og hugmyndagrundvöll þess.
„Bandalag kvenna í Reykjavík
var stofnað fyrir sjötíu árum vegna
nauðsynjar á því að konur ynnu
saman að ákveðnum málefnum. í
lögum félagsins segir að ætlunar-
verk bandalagsins séu að efla
samúð og samvinnu milli félag-
Hinn 30. maí næstkom-
andi eru liðin sjötíu ár
frá stofnun Bandalags
kvenna í Reykjavík,
sem er stærsta svæða-
sambandið innan
Kvenf élagasambands
íslands. Af því tilefni
verður efnt til marg-
háttaðra hátíðarhalda,
sem hefjast nú um helg-
ina.
anna, að styrkja sérhvert gott
málefni bæjarins og þjóðfélagsins,
eftir því sem kraftar þess leyfa,
einkum þau er snerta þroska
kvenna og uppeldi barna og styðja
að stofnun slíkra sambanda
víðsvegar um landið og myndun
allshetjarsambands þeirra á milli.
Fyrsti formaður félagsins var
Steinunn H. Bjamason. Hún var
einnig meðal stofnenda Slysa-
vamadeildar Reykjavíkur og
starfaði mikið í Lestrarfélagi
kvenna, var lengi í ritnefnd mán-
aðarrita þess og ritaði þar greinar
um ýmis málefni.
Eitt fyrsta mál Bandalags
kvenna í Reykjavík tengdist fram-
boðsmálum til bæjarstjómar.
Töldu stjórnarkonur sjálfsagt að
bandalagið tæki þátt í kosnin-
gaundirbúningi með því að leita
samvinnu við karlmenn utan
stjórnmálaflokka um sérstakan
lista, sem skipaður yrði bæði kon-
um og körlum. Einnig var á
þessum fyrstu fundum fjallað um
samvinnu milli norðlenskra og
sunnlenskra kvenna um útgáfu-
mál, þannig að segja má að
stefnumörkun bandalagsins hafi
verið lögð þegar á fyrstu fundun-
um.“
Á fyrstu ámm bandalagsins
beittu konur sér fyrir ýmsum góð-
um verkum eins og að aðstoða
fjölskyldur sem bjuggu við bágan
fjárhag. Eftir því sem Reykjavík
stækkaði varð svo meiri þörf til
að sérhæfa hina ýmsu starfsemi
kvenna og var þá stofnuð Mæðra-
styrksnefnd, sem_ hefur unnið
þetta starf síðan. Á þessum árum
kom upp hugmynd að samkomu-
húsi fyrir kvenfélögin í Reykjavík
var Bamavinafélagið Sumargjöf
stofnað og rann það fé, sem safn-
ast hafði, til Sumargjafar. Má því
segja að Sumargjöf sé skilgetið
afkvæmi bandalagsins. Þær tóku
þátt í alþjóðastarfi kvenna og árið
1920 stofnuðu þær til samskota,
sem runnu til nauðstaddra barna
í ófriðarlöndum. Þær létu sér mjög
annt um velferð heimilanna og
ítrekuðu hvað eftir annað áskoran-
ir til stjórnvalda um að konur
ættu sæti í öllum opinberum
nefndum, sem fjölluðu um heimil-
in, menningar- og skólamál og
verslunarmál, þar á meðal inn-
flutningshöft, sem heimilm voru
mjög háð á þessum tíma. Á síðari
árum hefur Bandalagið gengist
fyrir námskeiðum ýmiss konar,
einnig fyrirlestrum og haldið opin-
bera fundi, sem vakið hafa áhuga
kvenna í Reykjavík."
— Hefur ekki hlutverk Banda-
lagsins breyst með árunum?
„Þjóðfélagið hefur tekið stakka-
skiptum á þeim tíma, sem liðinn
er síðan Bandalag kvenna í
Reykjavík var stofnað. Grunn-
tónninn er þó ennþá hinn sami,
ekki einar heldur eigi sér bakhjarl
í öðrum konum, sem fylgjast með
þeim og eru stoltar, þegar þær
standa sig vel sem einstaklingar
og í trúnaðarstöðum, á heimilun-
um eða í atvinnulífínu.“
— Vinna ekki mörg félög innan
ykkar vébanda störf sem sam-
félagið ætti annars að inna af
hendi?
„Jú, það er rétt, að öll þau verk-
efni, sem félög innan bandalagsins
vinna að eru í eðli sínu samfélags-
leg. En reynslan er sú, að einstakl-
ingar og samtök þeirra eru oft á
tíðum fljótari að bregðast við í
mannúðar- og félagsmálum, en
hið opinbera, sem er svifaseinna.
Þetta vita starfsmenn og áhrifa-
menn í stofnunum í heilsugæsl-
unni, svo ég nefni dæmi.
Undanfarin ár hafa mörg félag-
anna innan Bandalagsins gefið
mikið til sjúkrahúsa, til dæmis til
kvennadeildar Landspítalans og
Barnaspítala Hringsins, að ótöld-
um gjöfum til kirkjubygginga.
Stærsta verkefnið, sem nú er á
döfinni, er að safna fyrir tölvu-
sneiðmyndatæki handa röntgen-
Núverandi stjórn Bandalags kvenna í Reykjavík: Ragnheiður Viggósdóttir, Gunnlaug Emilsdóttir, Stclla Guðnadóttir, Ingibjörg Magnús-
dóttir, Helga Guðmundsdóttir, Kristín Guðmundsdóttir, Sigríður Asgeirsdóttir og Erla Kristjánsdóttir.
\