Morgunblaðið - 22.11.1987, Síða 54

54 B
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 22. NÓVEMBER 1987
UC I I IUI UVIU/UyNDANNA
Ullian Gish með Undsay Anderson á meðan á tökum „The Whales of August" stóö yfir.
Bandarfkin:
Hvalir ágústmánaðar
með Gish og Davis
Samanlagður aldur aðalleikaranna fjögurra
í nýjustu mynd Lindsay Anderson er 317 ár
Hvalir ágústmánaðar. Nafnið er
eins furðulegt og myndin sjálf, sem
nýlega var frumsýnd í Bandaríkjun-
um. Aðalleikararnir í henni eru hin
níræöa Liliian Gish, hin 78 ára
gamla Bette Davis, Vincent Price
og Ann Sothern. Þau hittust í sept-
ember fyrir ári síðan á eyju við
strönd Maine ásamt leikstjóranum
Undsay Anderson og öðru kvik-
myndaliði að gera myndina með
skrítna nafninu. Veðrið var leiðin-
legt; Gish klæddist fjórum pörum
af sokkum undir sumarkjólnum og
Davis reifst daglega við leikstjór-
ann.
Núna er meðalaldur kvikmynda-
húsagesta undir 25 ára þegar best
lætur, en samanlagður aldur aðal-
leikaranna fjögurra í Hvölum
ágústmánaðar er svo mikið sem
317 ár.
„Ég hélt að vinsældir „On Gold-
en Pond“ myndu auðvelda okkur
að safna fé í gerö þessarar mynd-
ar,“ segir Mike Kaplan framleið-
andi myndarinnar. „En svo var
ekki. Fjármagnarar líta svo á að
velgengni „On Golden Pond" og
„Cocoon" hafi verið heppni. Og
þeir sögðu: Hvar er Jane Fonda-
persónan? En það sem heillaði
mig viö myndina var að hún hafði
engar persónur af yngri kynslóð-
inni, ekkert plat."
Verksvið framleiðenda eru mis-
jöfn. Eitt helsta vandamálið, sem
Kaplan þurfti að fást við á hinum
afvikna tökustað í Maine, var að
finna þrjú hús meö baöherbergi á
fyrstu hæðinni. Gish var níræð,
Davis hafði fengið slag og Sothern
haföi bakbrotnað í slysi og þaö var
sífellt erfiðara fyrir hana að ganga.
Kaplan keypti ekki kvikmynda-
réttinn að leikriti David Berry fyrr
en Gish hafði samþykkt að leika í
myndinni og þaö komu aldrei aðrir
leikarar en Davis og Sothern til
greina í hin tvö hlutverkin. En það
liðu fimm ár áður en tókst að safna
þeim þremur milljónum dollara
sem myndin kostaði. „Allt deyr
fyrr eða seinna," segir Libby, hin
óþægilega persóna sem Davis
leikur í myndinni. Það er Ijóst að
Gish trúir ekki þeirri yfirlýsingu.
Hún var jafnreiðubúin til að leika
í myndinni níræð og þegar hún var
85 ára (hún á ekki fæðingarvottorð
og gæti verið allt frá 88 til 93 ára
þegar myndin var gerð). Og þegar
til kom reyndist hún sérlega at-
orkusöm.
Bette Davis reyndist erfiö viður-
eignar og kvartaði t.d. mikið yfir
því að hafa ekki miðstöð í húsinu
sem hún fékk til afnota. „Bette
kann vel við mig,“ sagði Vincent
Price, sem lék Sir Walter Raleigh
á móti Davis í hlutverki Elizabetar
Englandsdrottningar í myndinni
„The Private Lives of Eiizabeth and
Essex" fyrir 48 árum. „En það
þýðir ekki að viö séu bestu vinir.
Það kemur í veg fyrir að við séum
óvinir. Hún er skemmtilega ósvífin.
Hún reykti sínar 18 milljón síga-
rettur og við hlógum mikið. Hún
hafði 18 arinelda logandi í húsinu
og það var svo heitt að maður
varð fullur af einum martíní."
Framleiöandinn, Kaplan, haföi
alltaf ætlað sér að fá þær Gish og
Davis, þessa dásamlegu leikara frá
gullaldarskeiðinu í Hollywood, til
að leika saman í kvikmynd. Þær
höfðu aldrei ieikið á móti hvor ann-
arri áður. Davis þverneitaði þegar
hann baö hana um að taka að sér
hlutverkiö fyrir sex árum og þegar
hún veiktist minnkuðu enn vonir
Kaplans um aö draumur hans
rættist. En hún barðist við hjartaá-
fallið af jafnmikilli festu og hún
barðist við leikstjóra og mógúla
fyrir 55 árum. Hún tók að sér hlut-
verkið, vó minna en 45 kíló, en
lærði sínar línur og allra annarra
eins og hún hafði alltaf gert. Með
myndinni veittist henni tækifæri til
að feröast aftur til Maine þar sem
hún hafði búið í tíu ár og alið upp
tvö börn sín.
„Hún er erfið af því hún er Bette
Davis, en ekki af því hún er
stjarna," sagði leikstjórinn Lindsay
Anderson. „En hún haföi aldrei
neinar áhyggjur af því hvernig hún
leit út. Þegar hún kom að líta yfir
tökur dagsins sagði hún aldrei:
Ó, ég lít hræðilega út. Það eina
sem skipti máli var að ná persón-
unni rétt.“
Davis og Anderson rifust dag-
lega og leikstjórinn gaf lítið eftir.,,
Það fyrsta sem Lillian hugsar um
er hvaö leikstjórinn vill fá fram hjá
henni," sagði Anderson. „Hin fag-
mannlega afstaða hennar nær
aftur til þeirra daga er hún lék fyr-
ir D. W. Griffith. Bette reynir að
útiloka leikstjórann."
Bretland:
Hanif Kureishi
reiður ungur
Lundúnabúi
Hanif Kureishi er fullur upp-
reisnaranda, fyrrum klámsagna-
höfundur, reiður, ungur,
Angló-Pakistani, rödd hinna ó-
ánægðu og arflausu í Bretlandi
Thatchers, handritshöfundur hinn-
ar frábæru þjóðfélagskómedíu,
Fallega þvottahúsið mitt, (My Be-
autiful Laundrette) frá í fyrra og
nýju myndarinnar, Sammy and
Rosie Get Laid (Sammy og Rosie
gera'ða), sem Stephen Frears leik-
stýrir, sá sami og ieikstýröi
„Þvottahúsinu". Kureishi gengur
til vinnu með einfalt sjónarmið í
huga. Markmið hvers upptöku-
dags er að setja á filmu sem mest
af „skít og stjórnleysi".
Þegar þessi háskólamenntaði
Lundúnabúi talar um skít og stjórn-
leysi meinar hann eitthvað sem
er andstætt hinni vönduðu bresku
kvikmynda -og sjónvarpsfram-
leiðslu sem við þekkjum svo vel
og höfum unun af. Hann nefnir
nokkur minnisstæð nöfn: Brides-
head Revisited, A Room With a
View, A Passage to India, The Jew-
el in the Crown.
„Þessar myndir búa allar yfir
borgaralegum gæðum sem fara í
taugarnar á mér. Ég meina, mér
fannst A Room With a View ágæt.
Það var góð mynd. En stundum
langar mig að henda einhverju í
hana. Allir eru svo kurteisir, mynd-
irnar eru undir svo góðri stjórn,
tebollarnir eru svo frábærlega vel
myndaðir, búningarnir svo lýta-
lausir. Svo hugsarðu: Heima hjá
mér líta nú hlutirnir öðruvísi út.
Þú vilt villtari og skítugri mynd,
hrjúfa og ódýra — og ögrandi líka.“
Með aöalhlutverkin í „Sammy
og Rosie" fara hinn góðkunni ind-
verski leikari Shashi Kapoor og
Claire Bloom. En það eru yngri
persónurnar, hjónin Ayub Khan
Din og Frances Barber (hann er
litaður, hún hvít), sem eru fulltrúar
þeirra Lundúna sem Kureishi þekk-
ir best, hvorki kurteis né lýtalaus.
í hans huga er borgin full af gettó-
um og heimilislausu fólki, kyn-
þáttabaráttu og kynjabaráttu,
græðgi og valdabaráttu. Það er
nóg í myndinni til að móðga alla.
Kureishi hélt dagbók á meðan á
töku myndarinnar stóð og á einum
stað þar sem hann talar um þá
hluti sem hafa áhrif á hugmyndir
hans, er þessi hugleiðsla: „Ég
hugsa enn um kaupsýslumenn
sem hálfgildings glæpamenn; ég
vantreysti öllum sem ganga í
jakkafötum; mér líka eiturlyf, sér-
staklega hass, og ég skil ekki af
hverju fólk er að giftast."
Kureishi var skólastrákur þegar
uppreisnirnar á Vesturlöndum árið
1968 áttu sér stað og hann fylgd-
ist með í sjónvarpinu. Hann er
þrítugur núna og þótt hin svokall-
aða '68 kynslóð hafi nú komið sér
þægilega fyrir í mjúkum smáborg-
arasófum sínum er Kureishi enn
undir sterkum áfhrifum mótmæl-
anna og veröur alltaf.
Hann er sonur Pakistana, sem
fluttist til Bretlands til náms árið
1947. Faðir hans kvæntist breskri
konu og Kureishi ólst upp í því
Bretlandi, sem að stórum hluta
óttaðist og hataði litaða innflytj-
endur. Kureishi skrifaði með
handritinu að fyrstu mynd sinni:
„Frá því ég var fimm ára hef ég
mætt kynþáttafordómum a.m.k.
einu sinni á dag."
Það birti til í lifi hans þegar hann
hóf nám við Lundúnaháskóla, þar
sem andrúmsloftið var ekki eins
eitrað, og hann fór að skrifa af
alvöru. Hann hafði raunar verið
viðloðandi skriftir frá 14 ára aldri
og um það leyti, sem hann varð
tvítugur hafði hann skrifað fjórar
bækur sem voru ekki útgáfuhæfar.
Hann lifði í fátækt í London, eyddi
síðdögunum í leikritun, en á
Bandaríkin:
Schwarzenegger leik-
ur Hlauparann
Nýjasta mynd Arnalds er framtíðarfantasía
og ekki af verri endanum
Velkomin til ársins 2019 þegar
fasistar hafa lagt undir sig Banda-
ríkin. Ben Richards (Arnold
Schwarzenegger) er þyrluflugmað-
ur í fasistaríkinu og kvöld eitt fær
hann skipun um að dreifa 1.500
manna hungurgöngu í Bakersfield
þar sem óvopnaðar konur og börn
eru að tryllast í leit að næringu.
Þegar Ben neitar aö verða við
skipuninni tekur einhver annar aö
sér að framfylgja henni svo úr
verður blóðbaö. Ríkið kennir Ben
um hvernig fer, hann verður fræg-
ur sem hinn „alræmdi slátrari
Bakerfields-bæjar" og er settur í
fangelsi.
Allt þetta gerist á meðan kredit-
listinn birtist í nýjustu Schwarzen-
egger-myndinni The Running Man
(Hlauparinn), sem frumsýnd var
nýlega vestur í Bandaríkjunum.
Aðrir leikarar í myndinni, sem hlot-
ið hefur prýðilega dóma, eru Maria
Conchita Alonso, Yaphet Kotto og
Richard Dawson en leikstjóri er
Paul Michael Glaser, betur þekktur
sem sjónvarpsleikari en leikstjóri
(Starsky í „Starsky and Hutch").
Heiti myndarinnar, Hlauparinn,
er dregið af nafni vinsælasta sjón-
varpsþóttarins sem hin ímyndaða
framtið bíður uppá og er stór hluti
af myndinni. Þetta er hinn full-
komni skemmtiþáttur notaður af
ríkissjónvarpinu til aö hafa stjórn
á borgurunum og halda þeim
límdum við skjáinn. f hverri viku
velur stööin alræmdan fanga til
að „leika" aðalhlutverkið í eltinga-
leik hvers reglur eru einfaldar;
fanganum er sleppt lausum og
hann er síðan eltur uppi af vel-
vopnuðum atvinnumoröingjum og
drepinn.
Handritshöfundur myndarinnar
er Steven E. de Souza (48 Hours)
en hann byggði handritiö ó skáld-
sögu Richard nokkurs Bachmans,
sem er bara annað heiti á hroll-
vekjumeistaranum Stephen King.
Leikurinn fer fram í þeim hluta
Los Angeles sem lagðist í rúst í
„jarðskjálftunum miklu ’97" og auk
Schwarzeneggers eiga Maria
Conchita Alonso og Yaphet Kotto
fótum sínum fjör aö launa. Þau eru
elt af velvopnuðum morðingjum
sem m.a. beita eldvörpum, raf-
magnssögum og hnífbeittum
hokkíspöðum. Þau þurfa ekki endi-
iega að hafa brotið mikið af sér.
Alonso gerði ekki annað en aö
svindla á prófi í háskólanum og
sofa hjá þremur mönnum á sama
árinu.
En hafið ekki áhyggjur. Ef tekið
er mið af öðrum Schwarznegger-
myndum stappar vöðvafjallið
óþokkana í hunda- og kattamat
með iítilli fyrirhöfn. Og það er ann-
aö meö austurríska vöövafjalliö;
honum tekst alltaf að lenda í réttu
myndunum.