Morgunblaðið - 24.01.1988, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. JANÚAR 1988
27
mannsembætti í Múlasýslum þegar
hún fæddist en varð amtmaður í
Norður- og Austuramtinu það sum-
ar og Þórunn var aðeins nokkurra
vikna gömul þegar fjölskyldan flutt-
ist að amtmannssetrinu Möðruvöll-
um í Hörgárdal.
Guðrún móðir Þórunnar lést í
apríl árið 1851 tuttugu og þriggja
ára gömul og var Þórunn þá aðeins
tíu mánaða. Pétur amtmaður faðir
hennar giftist aftur síðla sama ár
Sigríði Olafsdóttur Stephensen úr
Viðey en þau skildu fljótlega. I
þriðja sinn kvæntist amtmaðurinn
1857 og þá Kristjönu Gunnars-
dóttur tuttugu og eins árs gamalli
prestsdóttur frá Laufási við Eyja-
§örð og var hann nær aldarfjórð-
ungi eldri en brúðurin. Þess má
geta að bróðir Kristjönu var
Tryggvi Gunnarsson hinn kunni
athafnamaður og bankastjóri. Son-
ur Péturs og Krisijönu var Hannes
Hafstein síðar ráðherra og var þessi
hálfbróðir Þórunnar tíu árum yngri
en hún. Eftir móðurmissinn dvaldi
Þórunn ýmist hjá nákomnum ætt-
ingjum sínum á Akureyri eða með
föður sínum og stjúpmóður á
Möðruvöllum. Skömmu eftir ferm-
ingu fór Þórunn til námsdvalar í
Kaupmannahöfn og gekk þá meðal
annars á skóla fröken Natalie
Zahle. Sá skóli var í miklu áliti í
Danmörku og fröken Zahle var
mikil kvenréttindakona sem vann
að því að tengja saman menntun
kvenna og réttindabaráttu þeirra.
Frá Kaupamannahöfn kom Þór-
unn til Reykjavíkur og þar giftist
hún 30. nóvember 1871, þá tuttugu
og eins árs gömul, Jónasi Jónassen
lækni við Sjúkrahúsið í Reykjavík.
Hann varð síðar héraðslæknir þar
og um skeið læknir við Franska
spítalann, þá kennari við Lækna-
skólann og forstöðumaður hans og
landlæknir frá 1895. Jónas Jónas-
sen fór utan 1882 og varði doktors-
ritgerð. sína um sullaveiki við
Kaupmannahafnarháskóla. Hann
barðist mjög gegn þeirri veiki hér
á landi, en hún var allútbreidd,
upplýsti fólk um orsakir hennar og
ráð við henni. Hann ritaði mikið
um heilbrigðismál, hreinlæti, hjálp
í viðlögum og meðferð ungbarna
og yfírsetukvennafræði. Eftir hann
er Lækningabók handa aIþýðu á
íslandi sem kom út 1884 og var
víða til á heimilum. Dr. Jónassen
var bæjarfulltrúi í Reykjavík frá
1888 til aldamóta og alþingismaður
var hann um níu ára skeið. Dr.
Jónassen hafði mikinn áhuga á tún-
rækt og höfðu þau Þórunn allmikið
kúabú í Reykjavík eftir því sem þá
gerðist. Heimiii þeirra stóð lengst
af í Lækjargötu 8, á homi Skólabrú-
ar og Lækjargötu, stendur það hús
enn að mestu með sama sniði að
ytra útliti og hýsir nú veitingastof-
una Kokkhúsið. Einkadóttir þeirra,
Soffía, fæddist 25. mars 1873. Hún
var fyrri kona Eggerts Claessen
málflutningsmanns í Reykjavík.
feoffia lést árið 1943.
í nóvembermánuði árið 1875 var
mikið um að vera í Reykjavík.
Bærinn hafði eignast sína fyrstu
myndastyttu og var það eirlíkneski
af Bertel Thorvaldsen, sjálfsmynd,
gjöf til Reykjavíkur í minningu eitt
þúsund ára byggðar á íslandi frá
Kaupmannahafnarborg. Styttunni
hafði verið valinn staður á miðjum
Austurvelli og af tilefninu var völl-
urinn allur sléttaður, reitaður
sundur með gangstígum og
skíðgarður reistur umhverfis til að
vetjast ágangi af búsmala bæj-
arbúa. Aður var Austurvöllur
aðallega notaður sem tjaldstæði
fyrir ferðamenn og kaupmenn. Á
fæðingardegi listmannsins 19. nóv-
ember var síðan hátíðleg athöfn
þegar líkneskið var afhjúpað á fag-
urlega skreyttum vellinum, en það
verk höfðu unnið tuttugu og fjórar
reykvískar konur með læknisfrúna
ungu, Þórunni Jónassen, í broddi
fylkingar. Slík fegrun á umhverfi
var nýlunda hér á landi og ljóst er
að hún hefur þótt tilkomumikil því
margir verða til að festa lýsingu á
blað. Áður en lengra er haldið hér
skal gripið niður á einum stað: „Þar
blöktu fánar á 52 stöngum. Blóm-
sveigar prýddu fótstall lfkneskisins.
En ræðustóll, grindumar umhverfís
völlinn og sumar fánastengumar
var allt vafið fléttum úr íslensku
lyngi. Á grindunum voru raðir af
ljóskerum, búnum marglitum ljós-
um.“5 Að kvöldi dagsins dunuðu
dansleikir í bænum og áður en dag-
urinn var allur hafði hin fríða
sjálfboðaliðssveit ungu kvennanna
afráðið að stofna til samtaka með
sér.
Stofndagur Thorvaldsensfélags-
ins er 19. nóvember 1875. Félagið
starfar enn af fullum krafti í
Reykjavík, elstu félagssamtök
kvenna í höfuðborginni og eitt elsta
kvenfélag á landinu. Önnur grein
félagslaga þar sem markmið félags-
ins er skilgreint, og mun að inntaki
vera lítið breytt frá stofnun, er á
þessa leið: „Tilgangur félagsins er
að vinna að almenningsheill og
styrkja þá, sem við erfiðleika búa,
eftir því sem efni og kraftar félags-
ins leyfa. Félagið styður eftir
föngum innlendan iðnað, eykur
hann og eflir á hvem þann hátt sem
félagið álítur heppilegast."6 Starf-
semi félagsins hefur æ síðan frá
stofnun þess verið á vettvangi
mannúðar-, líknar- og menningar-
mála og það hefur látið mikið og
gott af sér leiða í bæjarsamfélag-
inu. Fyrsti formaður var valin
Þórunn Jónassen og gegndi hún
formennsku samfleytt í fjörtíu og
sjö ár eða til æviloka, en hún lést
18. apríl 1922. Saga Thorvaldsens-
félagsins hefur verið rituð og kom
út þegar félagið varð sjötíu ára og
enn í tilefni af aldarafmæli þess.
Einn kaflinn ber yfírskriftina
„Frumherjar og stofnendur" og þar
er Þórunnar minnst meðal annars
á þessa leið: „Með formennsku sinni
í Thorvaldsensfélaginu gat hún sér
þann orðstír, er ekki deyr, á meðan
það félag lifir eða saga þess. Hún
var þar elskuð og virt af öllum fé-
lagskonum . . .
Hún kunni ekki að berjast með
„agitationum“ og ræðuhöldum, en
var réttsýn og friðelskandi, um leið
og hún var viljaföst og gætin."7
Dr. Jón Helgason biskup ritar einn-
ig um Þórunni í bók sinni Þeir sem
settu svip á bæinn. Þar er landlækn-
inum lýst sem hugþekkum manni
vegna mikillar ljúfmennsku sinnar
og alþýðlegrar framkomu. „Loks
er skylt að minnast hér sérstaklega
frú Þórunnar Jónassen," segir á
öðrum stað í bókinni „ ... vegna
beinna og óbeinna áhrifa hennar á
kvenþjóð bæjarfélags vors ...“.
Síðan ræðir höfundur um stofnun
Thorvaldsensfélagsins og ségir svo:
„Hér skal nú ekki reynt að telja
upp það, sem þetta góða félag hef-
ir afrekað í þarfir bæjarféiags
vors .. . En á það skal bent sem
meginþýðingu þess, að það hefir
með margþættu starfí sínu orðið
fyrst allra félaga, sem hér hafa
starfað, til þess að opna augu
kvenna fyrir ýmsum þjóðnýtum
verkefnum, sem best fer á, að kon-
ur hafi með höndum og einkum líta
að uppeldismálum og menntun
ungra kvenna."8
Sjá nánar á bls. 32
Skrifstofutæknir_
Athyglisvert
námskeið!
i r'in n ‘'Wt,
- h_________________________
Nú er tækifærið til að mennta sig fyrir allt er
lýtur að skrifstofustörfum. Sérstök áhersla er
lögð á notkum PC-tölva. Námið tekur þrjá
mánuði. Námskeið þessi hafa reynst mjög
gagnleg fyrir skrifstofufólk og þá er hyggja á
skrifstofuvinnu.
í náminu eru kenndar m.a. eftirfarandi greinar:
Almenn tölvufræði, stýrikerfi, tölvusamskipti, ritvinnsla, gagna-
grunnur, töflureiknar og áætlunargerð, tölvubókhald, toll- og
verðútreikningar, almenn skrifstofutækni, grunnatriði við
stjórnun, útfylling eyðublaða, verslunarreikningur, víxlar og
verðbréf, íslenska og viðskiptaenska.
Nemendur útskrifast sem SKRIFSTOFUTÆKNAR og geta að
námi loknu tekið að sér rekstur tölva við minni fyrirtæki.
Næsta námskeið hefst 2. febrúar.
Innritun og nánari upplýsingar veittar í
símum 687590 og 686790
Tölvufræðslan
Borgartúni 28.

Hvað segja þau
um námskeiðið.
Sólveig Kristjánsdóttir:
Siðastliðinn vetur var ég við nám
hjá Tölvufraeðslunni. Þessi timi
er ógleymanlegur bæði vegna
þeirrar þekkingar, sem ég hlaut
og kemur mér mjög tH góða þar
sem ég starfa nú, svo og vegna
andans sem þama rikti. Þetta
borgaðisig.
Sigrídur Þórisdóttir:
Mér hefur nýst námið vel. Ég
er öruggari í starfi og m.a. feng-
ið stöðuhækkun. Viðtæk kynn-
ing á tölvum og tölvuvinnslu i
þessu námi hefur reynst mér
mjög vsl. Maður kynnist þeim
fjölmöfgu notkunarmöguleikum
sem töfvan hefur upp á að bjóða.
Þetta nám hvetur mann einnig
til að kanna þessa möguleika
ogfærasérþáinyt.
Jóhann B. Óiafsson:
Ég var verkamaður áður en ég
fór í skrifstofutækninámið hjá
Tölvufræðslunni. Ég bjóst ekki
við að læra mikið á svo skömm-
um tima, en annaðhvort var það
að ég er svona gáf aður, eða þá
að kennslan var svona góð (sem
ég tel nú að frekar hafi verið),
að nú er ég allavega orðinn að-
stoðarframkvæmdarstjóri hjá
íslenskum tækjum. Ég vinn svo
til eingöngu á töfvur, en tölvur
voru hlutir sem ég þekkti ekkert
inná áður en ég fór i námið.
Á skrifstofu
Tölvufræðslunnar
er hægt að fá
bæklinga um
námið,
bæklingurinn er
ennfrcmur sendur í
pósti til þeirra sem
þess óska
sem samanstendur af;
Kransaköku, rjómatertu, Sachertertu,
Alltfyrirkonuna“, Mokkatertu, brauðtertu,
skúffuköku og snittum
erðhugmyndir
20 manna veisla
13.500.-
30 manna veisla
18.900.-
40 manna veisla
24.400.-
osnið við áhyggjur og fyrirhöfn
H eimsendingarþjónusta