Morgunblaðið - 24.01.1988, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. JANÚAR 1988
efni í dag. Ég varð því feginn að
hann þurfti ekki lengur að þjást.
Mér var hann horfínn þar sem ég
sannfærðist um það fyrir alllöngu
við dánarbeð hans að nú þekkti
hanr. mig ekki framar. Þá var það
eitt orðið eftir sem verðmætast er
og aldrei verður frá mér tekið með-
an ég enn get munað, endurminn-
ingamar um allar hinar mörgu og
ljúfu samverustundir okkar. Fyrir
þær þakka ég. Fjölmenn er sú sveit
sem mun einnig í dag þakka Sig-
urði Ólasyni fyrir langa og ljúfa
samfylgd. Miklar vinsældir hans eru
til vitnisburðar um þá töfra sem
einkenndu persónuleika þessa sér-
stæða og margbrotna snilldar-
manns.
Fjölskyldu hans sendum við hjón-
in innilegar samúðarkveðjur.
Sigurður verður borinn til moldar
frá Dómkirkjunni mánudaginn 25.
þ.m.
18. janúar
Sigurður Magnússon
F'yrir réttu 31 ári hófust kynni
okkar Sigurðar Ólasonar, er ég
réðst til starfa í íjármálaráðuneyt-
inu. Hann hafði þá með höndum
lögfræðileg úrlausnárefni fyrir
ráðuneytið og var í fyrirsvari fyrir
það fyrir dómstólunum þegar því
var að skipta, en eins og kunnugt
er á ríkisvaldið oft í málastappi af
margvíslegu tilefni, oftast sem
vamaraðili. Þó að Sigurður væri
aðalmálflutningsmaður ráðuneytis-
ins á þessum ámm, þá hraut oft
eitt og eitt mál til okkar jmgri lög-
fræðinganna til flutnings fyrir
dómi. Þannig gekk þetta í mörg ár.
Undir leiðsögn Sigurðar þreyttu
margir ungir lögfræðingar mál-
flutningsprófraun sína fyrir
Hæstarétti og var ég einn þeirra.
Honum var einkar lagið að leiðbeina
í slíkum tilfellum og gerði það með
glöðu geði, en þörfin fyrir þessa
leiðsögn var biýn, því að engin
kennsla var í málflutningi í laga-
deildinni. Hann var afar fljótur að
sjá kjama hvers máls og ekki síst
veikleikana í málatilbúnaði gagnað-
ilans. A þeim ísnum varð honum
ekki fótaskortur og hygg ég að
ekki hafí alltaf verið auðvelt að
vera andstæðingur hans í málflutn-
ingi.
Eins og kunnugt er var söguritun
honum einkar hugleikin og hann
ritaði aragrúa greina um þau efni.
Þessi eiginleiki naut sín einnig vel
í málflutningnum, einkum þar sem
grafa þurfti upp gamlar heimildir
eins og máldaga og gamlar landlýs-
ingar. Stóðu honum þar fáir á
sporði. Sigurði var létt um mál, frá-
sagnargleði og frásagnarstíll hans
var grípandi. Hann var sérlega
minnugur á allan sögulegan fróð-
leik og fljótur að sjá spaugilegu
hliðamar á hverju máli. Hann var
bóngóður og ólatur að aðstoða aðra
í vanda þeirra. Það var því einkar
ljúft að vera í návist hans og félags-
skap, enda kunningjamir margir.
A seinni árum var gatan orðin
mjög á fótinn, en allt fram á sl.
sumar leit hann þó stöku sinnum
inn -í morgunkaffi á skrifstofunni,
enn léttur í lund og máli.
Við leiðarlok á ég honum þökk
að gjalda. Em eiginkonu hans og
bömum færðar samúðarkveðjur.
Björn Hermannsson
Snæfellsnes er í dag utan við
mestu landbúnaðarhéruð landsins.
Þó eru þar margar vildisjarðir, og á,
nesinu bjuggu fyrr á tíð margir af
helstu höfðingjum landsins. Þórður
Sturluson á Stað og ættmenn hans,
Aron, hetjan, Hjörleifsson, síra Jón
Halldórsson í Hítardal, Oddur, lög-
maður, Sigurðsson á Rauðamel
koma mér í hug, e.t.v. vegna þess,
að Sigurður E. Ólason sagði mér frá
þessum mönnum, þegar hann var
að ljúka upp fyrir mér dymm að
fjársjóðum íslenskrar sögu. Sigurður
var Snæfellingur. Hann var stoltur
af því að vera Snæfellingur.
Sigurður EUert Ólason var fæddur
19. janúar 1907 á Stakkhamri í
Hnappadalssýslu. Faðir hans var Óli
Jón Jónsson, bóndi og hreppsnefnd-
aroddviti þar, fæddur 11. ágúst
1859, dáinn 1. september 1911. Óli
var dugandi héraðshöldur og fékkst
við margt, var m.a. kaupmaður í
Ólafsvík, en hálfbróðir hans Eliníus
var þar síðar kaupfélagsstjóri og
hreppsnefndaroddviti. Á þeim tíma
var Kaupfélagið í Ólafsvík íhalds-
kaupfélag í Vinnuveitendasamband-
inu. Faðir þeirra var Jón Jónsson,
hreppsnefndaroddviti í Borgarholti,
fæddur 1833.
Móðir Sigurðar var Þómnn Ingi-
björg fædd 20. apríl 1872, dáin 17.
nóvember 1959, dóttir Sigurðar
hreppstjóra á Skeggstöðum í Svart-
árdal Sigurðarsonar.
Sigurður varð stúdent frá
Menntaskólanum í Reykjavík 1928
pg innritaðist í Lagadeild Háskóla
íslands. Hann tók þar strax virkan
þátt í félagsstörfum og skipaði sér
með fijálslyndum stúdentum. Hann
var einn þeirra, sem stofnaði Ora-
tor, félag laganema, og var formaður
Stúdentaráðs 1932—1933 og for-
maður Stúdentafélags Reykjavíkur
1938—1939. Hann var í fyrstá happ-
drættisráði Háskóla íslands, en frá
árinu 1935 rak hann málflutnings-
skrifstofu í Reykjavík nær því til
dauðadags. En jafnframt lögmanns-
störfum var hann fulltrúi hjá
Qármálaráðuneytinu þar til hann lét
þar af störfum fyrir aldurs sakir. .
Hæstaréttarlögmaður varð hann 25.
október 1941.
Þegar undirbúin var lýðveldis-
hátíð 1944 var hann skipaður fulltrúi
framsóknarmanna þar. Hlaut hann
riddarakross 15. júní 1945, m.a. fyr-
ir störf sín þar.
Sigurður var mikilvirkur mál-
flutningsmaður og sköpuðust um
hann þjóðsögur. Sumpart var það
vegna þess, að hann var góður sögu-
maður sjálfur og undi sér vel í
fagnaði; sumpart var það vegna
þess, að snemma fékk hann ást á
þeim þrætum íslendinga, sem lang-
vinnastar hafa verið og valdið einna
mestu hatri milli þeirra, sem áður
voru vinir og staupfélagar. Þá vill
15-25 ára?
Viltu kynnast nýju fólki?
Viltu leggja hönd á plóg?
Laus á fimmtudagskvöldið?
Ungmennahreyfing Rauða kross íslands er ung að árum
og félagarnir 15-25 ára. Við vinnum að margvíslegum
málum s.s. umhverfisvernd, félagslegri aðstoð og þró-
unarhjálp.
Kynning á starfinu verður á Rauðarárstíg 18 (fundarsal-
ur í kjallara Hótel Lindar) fimmtudaginn 28. janúar kl.
20.30.
Vertu velkomin(n)
einlægt svo til, að vinirnir ganga út
í morgundöggina eftir góða nótt, þar
sem rætt er um hetjur, og skjlur
þegar í stað á um landamerki.
Landamerkjamál urðu Sigurði að
íþrótt, og því fremur, að vinur hans
og frændi, Páll Sigþór heitinn Páls-
son, hæstaréttarlögmaður, var alla-
jafna andstæðingur hans og undu
báðir vel við þessar fornu burtreiðar
í lögum.
Það var Sigurði mikill styrkur í
málfutningi sínum, að hann var
óvenjufróður um íslenska sögu og
kunni að nota söfn. Hann var megin-
hluta ævi sinnar helsti málflutnings-
maður ríkisins, og flutti mörg af
stærstu málum, sem fóru fyrir dóm-
stóla; má þar nefna hin gríðarmiklu
og flóknu afréttarmál, bæði sunnan-
lands og norðan; og svo og Mývatns-
málið.
Starf málflutningsmanna er að
því leyti sérstætt, að þeir þurfa ein-
lægt að setja sig í annarra spor,
gerast sérfræðingar í annarra fræði-
greinum. Þeir verða að geta sökkt
sér niður í það sem fyrir liggur og
gleyma öllu öðru, vita allt um málið
og helst meira en andstæðingurinn.
Síðan er málið flutt, það kemur dóm-
ur, honum er áfrýjað og málið flutt
fyrir Hæstarétti. Éftir að ræðum er
þar lokið verður ekki meira sagt.
Málið er tekið til dóms. Það er ekki,
hægt að koma daginn eftir og bæta
við. Hæstaréttardómur er endir í
þrætum manna. Og það er misskiln-
ingur, að það sé Hæstaréttar að
kveða upp „réttan" dóm. Sannleikur-
inn verður seint fundinn, en I þeim
þjóðríkjum, sem láta lögin ráða en
ekki sverðið, eru settar vissar leik-
reglur um réttarfar (eins og í
kappleikjum). Það er hlutverk mál-
flutningsmanna að leggja fyrir
dómstólana þau gögn og skilríki,
sem nauðsynleg eru til þess að sjón-
armið umbjóðenda þeirra komi sem
best fram fyrir augu og eyru dómar-
ans. Það veltur því á miklu, hvemig
málið er flutt. Ékki síst á þetta við
í flóknum málum. Þá eru störf mál-
flytjendanna oft á tíðum sambærileg
við hin flóknustu fræðistörf og
greinargerðir þeirra og ræður marg-
ar hveijar fræðilegar ritgerðir um
þau álitaefni, sem borin eru undir
dómstólana. Menn eru misjafnlega
til slíkra hluta fallnir.
Áhugi Sigurðar á sögu varð til
þess, að hann beitti oft málflutnings-
tækni sinni til þess að leiða rök að
tilgátum sínum og skýringum á
ýmsum atburðum Islandssögunnar.
Hann skrifaði fjölmargar greinar um
sagnfræðileg éfni og birti hluta
þeirra í bók sinni, Yfir alda haf, sem
út kom 1964. Hann átti í handriti
aðra bók, sem hann nefndi Hnigin
öld. Væri fengur að því, að sú bók
yrði prentuð. I greinum sínum kom
hann oft með mjög snjallar skýring-
ar á atburðum fyrri alda, eru mér
sérstaklega minnisstæðar skýringar
hans á afdrifum Reynistaðabræðra
og Baulárvalla-undrunum, svo og
grein hans um eirkatlana við Rauða-
mel. Þá er mér minnisstæð grein
hans um faðemi Snorra Sturluson-
SJÁ NÆSTU OPNU
Ungir sjálfboða
liðartil Eþíópíu
Rauði kross íslands ráðgerir að senda sjálfboðaliða til
Eþíópíu til starfa í 6-12 mánuði. Námskeið til undir-
búnings verður haldið í tvennu lagi, fyrri hlutinn á
Flúðum dagana 5.-7. febrúar nk. og síðari hlutinn í
Reykjavík 4.-6. mars nk.
Námskeiðið fer fram á ensku og góð enskukunnátta
því skilyrði fyrir þátttöku. Einnig verða þátttakendur að
sækja skyndihjálparnámskeið.
Umsækjendur skulu vera á aldrinum 18-25 ára.
Umsóknareyðublöð liggja frammi á skrifstofu Rauða
kross íslands á Rauðarárstíg 18, Reykjavík og nánari
upplýsingar veittar í síma 91-26722.
Umsóknarf restur er til 1. febrúar.
i Rauði Krosslsiands
! Rauði Krosslslands
4WDSKUTBÍLL
Sá fyrsti frá Japan
meö sítengt aldrif ,
sem hægt er aö læsa.
O Stööug spyrna á öll hjól.
O Engin skipting milli fram-
og afturhjóla.
O Viöbragö og vinnsla í sérflokki.
O Mikiö buröarþol.
O Nýtískulegt og stílhreint útlit.
HEKLAHF
Laugavegi 170-172 Simi 695500