Morgunblaðið - 24.01.1988, Blaðsíða 34

34
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 24. JANÚAR 1988
Hann getur predikað um helvíti
eins og hann væri sjálfur fæddur
og uppalinn á staðnum, sagði kerl-
ingin þegar hún kom úr kirkjunni,
í sjöunda himni yfir frásagfnarlist
prestsins. Svo áhrifamikla frásögn
væri ekki hægt að bera á borð nema
vera . samofínn lífinu á staðnum.
Þessari sögu skaut upp í hugann
við að hlusta sl. sunnudag í Gesta-
spjalli í ríkisútvarpinu á notajega
og bráðskemmtilega frásögn Árna
Ibsens frá heimabæ hans Akranesi,
á þeim árum sem hann var þar að
alast upp. Þar sagði hann með hlýju
og græskuiausri kfmni frá „fjallinu
sem skipti um lit“, Akrafjalli að
sjálfsögðu, og einstaklingunum sem
settu svip á bæinn hans þegar hann
var strákur. M.a frá henni Hall-
björgu Bjarnadóttur, sem kom með
sína dimmu röddu í glitkjólunum
utan úr hinum stóra heimi og setti
hugi heimalninganna í nokkurt upp-
nám. Ég minnist þess hvemig
ómurinn af þeim stórviðburði úti á
Akranesi barst á bæinn upp í sveit-
inni með tilheyrandi umræðu. Og
hann sagði frá honum Oddi okkar
í búðinni Brú og fréttaritara Morg-
unblaðsins, sem í mörg ár kom róti
á hugi allra landsmanna með Akra-
nesfréttunum sínum, svo skemmti-
legar sem þær gátu verið. Oft ekki
síður róti á hugi heimamanna, sem
fannst þeir stundum verða þar
óþarflega skrýtnir. Maður fór að
velta fyrir sér hve mannlífið væri
nú orðið miklu fátæklegra, þegar
skjaldhafnarfólkið er að mestu horf-
ið. í jafnstöðu uppeldinu, þegar
hvert bam gengur öll þroskaárin í
samskonar skóla verða slíkir ein-
staklingar mikið raritet. Maður
saknar þeirra. Þeir gerðu mannlífið
litríkara.
Oddur á Akranesi gerði mannlíf-
ið svo sannarlega litríkara með
stuttum fréttapistlum sínum, sem
bámst nær daglega til blaðsins. Það
vom ekki 10 fréttir á dag um að
ekkert sé nú eiginlega að frétta í
málinu, sem búið var að kynna í
gær og fyrradag og... Allt varð að
frétt, sem Oddur færði í stílinn af
frásagnargleði. Hann var mikill
stílisti. Kannski var fréttin ekki allt-
af hámákvæm, sem kom til af því
að þessi hrekklausi maður varaði
sig ekki á þeim sem komu í búðina
til að gabba hann. En heldur ekki
svo sérgóður að hann gerði sér rellu
af því þótt hún birtist aldrei, ef
okkur sem tókum við henni sýndist
svo. En hann hafði líka hugmynda-
flug til að láta sér detta í hug það
sem hugarflug meðaljónsins hefði
aldrei náð í nægilegar hæðir til að
greina. Einn góðan veðurdag
hringdi Oddur t.d. á fréttavaktina
með stórfrétt. Tiltekinn Akranes-
bátur hafði verið á veiðum úti í
flóanum, þegar hann tók allt í einu
að dragast eftir haffletinum eins
og ósýnileg hönd hefði komið úr
djúpinu og læst krumlunni í hann.
Lýsingin var mjög áhrifamikil. Frá-
sögnin höfð eftir sjómanni. Lá við
að maður yrði feiminn við að fara
að leita staðfestingar á slíkri æfin-
týrafrásögn. En fréttin var dag-
sönn. Skip sementsverksmiðjunnar
hafði veríð að dæla upp skeljasandi
í flóanum og einhvem vegin læst
hrammi sínum í netið, og dró bátinn
eftir haffletinum. Frasögnin sem
birtist varð engin leiðinleg og and-
laus smáklausa.
Og var það ekki einmitt hann
Oddur á Akranesi, sem leysti gát-
una um kafbátinn sem íslenskir
sjómenn höfðu séð fyrir austan land
og blöðin voru dögum saman búin
að rífast um. Leggja út af því hvort
hann hefði verið rússneskur og hvað
hann hefði verið að gera í íslenskri
landhelgi. Nokkru síðar hringdi
Oddur ofan af Akranesi:„ Elín mín,
ég er hér með frétt af kafbátnum!"
Var dularfulli kafbáturinn þá kom-
inn alla leið upp á Akranes? Stóð
ekki á skýringunni: „ Þegar Elding-
in ( minnir mig) kom hér í höfn á
Akranesi eftir að hafa verið að losa
net úr skrúfunni hjá fiskibátum,
datt mér í hug að þama væri alveg
komin lýsingin á kafbátnum, svona
afrenndur og með græn og rauð
ljós uppi. Ég labbaði því niður á
höfn. Fékk að skoða skipsbókina:
Og mikið rétt! Báturinn hafði ein-
mitt verið staddur á „ kafbátaslóð-
um“ á nákvæmlega þessari tilteknu
stundu." Þetta var þá bara íslensk-
ur bátur eftir allt saman. Málið
datt skyndilega niðu’r í öllum dálk-
um blaðanna og umræðum í
útvarpi. Ekki laust við að menn
yrðu dulítið skömmustulegir. Oddur
hafði slegið öllum fréttahaukunum
við.
Þessar litríku stuttu frásagnir -
ekkert var svo ómerkilegt í daglegu
lífi að ekki tæki því að segja frá því
- með sínum sérstaka frásagnarblæ,
hafa kannski gert meira til að létta
landsmönnum lífið en margir sér-
fræðingar í sálinni. Því eins og segir
í vísunni:
Ef þú brosir
áður en sofnar,
Öll þér mæða
lífsins dofnar.
Vel á minnst, grúkkurnar hans
Piets Hein, sem Auðunn Bragi
Sveinsson hefur fslenskað og þar-
með oft bjargað Gáruhöfundi frá
að verða sér til skammar sakir van-
hæfni í ljóðagerð, eru komnar út í
litlu kveri undir nafninu Smáljóð.
Þær hafa oft létt brúnina á lesend-
um, þeir hringt og spurt hvort þau
fyndust á bók. Hvergi! Síðan hvatt
Áuðunn Braga til að gefa þýðing-
amar út, sem hann hefur nú gert.
Birtir grúkkur PH jafnframt á
frummálinu, dönsku, enda oft erfitt
að ná anda hins frumkveðna, eins
og hann segir í fáeinum orðum til
lesenda: „ Sú er skoðun margra,
að eigi muni vandasamra að þýða
ljóð en óbundið mál. Og mikið rétt:
Éf við snúum ljóðum í óbundið mál
er þetta alveg satt. En fari svo, að
fella verði hið erlenda ljóð í rím og
stuðla, vandast málið. Þá verður
þýðandinn, auk þess að kunna skil
á anda og tungu hins frumkveðna,
að vera vel að sér í íslenskum brag-
reglum, kjósi hann að aga mál sitt
við stuðlanna þrískiptu grein, svo
að notuð séu orð Jóns Helgasonar
ská|ds.“
Áhuginn á stuðlanna þrískiptu
grein virðist enn ótrúlega mikill í
landinu, svo sem sjá má af spum-
ingaþáttum sjónvarpsins, þar sem
hagyrðingar vfðs vegar að af
landinu kasta fram stökum. Það
þjálfar líka brageyra þeirra sem
hlusta, svo þeir hafa enn meira
gaman af vel kveðnum stökum. En
kúnstin mesta er kannski að vita
hvenær maður er vanhæfur - getur
ekki bögglað saman vísu. Stjóm-
andinn, hann Ómar okkar, hefur
alla mögulega góða kosti, en varla
verður sagt að þetta sé einn af
þeim, að hann eigi f sér neistan
bjarta til að varpa fram vel gerðri
vísu. Og þar sem það er víst hlut-
verk listarinnar að vemda manninn
á tölvu og sjónvarpsöld, færi
kannski best á því að við létum
bæði hagyrðingunum okkar eftir
vísnagerðina, til að valda ekki trufl-
unum á bragareyra þjóðarinnar.
Eða svoleiðis!
Eiga þá líkega
ekki hér við orð
hins spaka rit-
höfundar Oscars
Wildes:
„Slæmir lista-
menn lofa alltaf
hvors annars
starf".
MILT FYRIR BARNIÐ
PVOTTADUFT
Milt fyrír barnið er
mjög milt þvotta-
duft sem er sérstaklega ætl-
að til þvotta á barnafatnaði
og á fatnaði annarra sem
eru með viðkvæma húð.
Þvottaduftið skilur ekki eftir
nein ertandi efni í tauinu
vegna þess að það inniheld-
ur engin ilmefni né Ijósvirk
bleikiefni. Viðkvæm húð og
þvottaduftið Milt fyrir barn-
ið eiga svo sannarlega sam-
leið.
&
Mt 1
■§& 'U'-í > ' r'
ÍM
Ronnsóknarstofð
FRIGG
MMf
‘’&rfSÉg
batiwð
% m
1.9 *
f:
SÁPUÓERDIN
Lyngási 1 Garðabæ, simi 651822
MENNT ER MATTUR
Byrjendanámskeið
á PC tölvur
Kjörið tækifæri
fyrir þá, sem vilja
kynnast hinum
frábæru kostum PC-
tölvanna, hvort heldur
sem er, í leik eða starfi.
Leiðbeinandi
DAGSKRÁ
* Grundvallaratriði við notkun PC-tölva.
* Stýrikerfið MS-DOS.
* Ritvinnslukerfið WordPerfect.
* Töflureiknirinn Multiplan.
* Umræður og fyrirspurnir.
Logi Ragnarsson
tölvunarfræðingur.
TÖLVUFRÆÐSLAN
Borgartúni 28.
Tími: 26. og 28. janúar
og 2. og 4. febrúar
kl. 20-23
Upplýsingar og inn-
ritun í símum 687590
og 686790
VR og BSRB styðja sína félaga
til þátttöku í námskeiðinu
Þorlákshöfn:
Raforkusala
til fiskeldis
6 megavött
ánæstunni
Selfossi.
Fiskeldisfyrirtæki i Þorláks-
höfn þurfa að greiða 70 til 80
mills fyrir kUóvattstundina af
raforku. Nokkrir aðilar hyggja
á fiskeldi í Þorlákshöfn og raf-
orkusala tU þessara aðila getur
farið í 6 megavött á næstu árum.
Þetta kom fram á fundi sjálf-
stæðisfélagsins Ægis á þriðju-
dagskvöld.
Forsvarsmenn fiskeldisfyrir-
tækja segja stjómendur Rafmagns-
veitna ríkisins og Landsvirkjunar
ekki sýna málinu skilning. Telja
þeir að eðlilegt verð gæti verið 20
til 30 mills á kílóvattstund. Fyrir-
tækin séu mjög góðir orkukaupend-
ur með jafna notkun allan
sólarhringinn. Nefnt var sem dæmi
að heimtaugagjald til einnar stöðv-
arinnar væri um 5 milljónir króna.
Þorsteinn Pálsson forsætisráð-
herra, sem var á fundinum, sagði
þetta háa verð fráleitt. Það þyrfti
að nota betra skipulag á raforku-
dreifingunni og lækka verð. Ámi
Johnsen sagði í framsöguraíðu á
fundinum að samvinna í orkumálum
skapaði möguleika á að lækka orku-
kostnað í Þorlákshöfn um 25%, því
að staðurinn yrði ekki lengur enda-
stöð.
— Sig. Jóns.

flö PIOMEER
ÚTVÖRP