Morgunblaðið - 16.02.1988, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 16. FEBRÚAR 1988
Myndir á sýmngu
Ballett
Kristín Bjarnadóttir
íslenski dansflokkurinn:
Ég þekki þig, þú ekki mig
Fjttgur ballettverk eftir John
Wisman og Henk Schut
Danshttfundur: John Wisman
Leikmynd, búningar og lýsing:
Henk Schut
Tónlist eftir Louis Andriessen,
Peter F.I.M. Rosendaal, John
Cage, Luciano Berio og Laurie
Anderson
Dans og tónlist eru oft nefnd
í sömu andránni, enda er erfitt
að hugsa sér dans án tónlistar eða
a.m.k. tónfaOs. Kveikjuna að
dansi er líka oftast að finna (tón-
list og flestir danshöfundar hafa
þann háttinn á að velja fyrst tón-
listina sem þeir ætla að nota og
semja sfðan dansa sína við hana.
Loks þegar dansinn er orðinn til
eða hugmyndin a.m.k. orðin tals-
vert mótuð er farið að huga að
ytri ramma verksins, þ.e. leik-
myndinni. En dans í leikhúsi er
að því leyti frábrugðinn öðrum
dansi að hann er ætlaður til að
horfa á og þess vegna ætti mynd-
ræni þátturinn alls ekki að vera
einhver eftirþanki.
Á sunnudagskvöld frumsýndi
íslenski dansflokkurinn fjögur
ballettverk eftir danshöfundinn
John Wisman og leikmyndahönn-
uðinn Henk Schut, en þeir semja
verk s(n ( óvenjulega náinni sam-
vinnu. Kveikjan að verkunum er
( hinu myndræna, danshöfundur-
inn vinnur út frá hugmyndum
myndlistarmannsins og leikmynd-
in er grunnþáttur ( verkunum.
Tónlistin er síðan valin eftir að
hugmynd að mynd og hreyfingu
er orðin til. Tengsl myndlistar og
dans eru þv( óveryusterk.
Fyrsta atriðið á efnisskránni
er^þrot úr lengra verki og heitir
Númer fjttrutiu og átta. Þetta
er kraftmikill og rytmískur hóp-
dans fyrir átta dansara, við tón-
list eftir John Cage og Peter
F.I.M. Rosendaal. Sennilega geld-
ur þetta atriði þess að vera slitið
úr réttu samhengi, það virðist
heldur langt og einlitt svona eitt
sér. En krafturinn í dönsurunum
er mikill, þótt útkoman virðist
vera orðin dálitið vélræn undir
lokin.
Tvídansinn Stefnumót var
upphaflega saminn fyrir keppni
ungra dansara. Verkið er stutt
og yfírlætislaust og var á frum-
sýningu dansað af Sigrúnu Guð-
mundsdóttur og Corné du Crocq.
Þetta verk ber öllu klassiskara
yfirbragð en önnur verk ( sýning-
unni og var ágætlega dansað.
Sigrún Guðmundsdóttir er sérlega
fallegur dansari og mótdansari
hennar er l(ka prýðilegur. Sam-
kvæmt leikskrá átti tónlist Louis
Andriessen við þetta verk að vera
lifandi og er píanóleikarinn til-
greindur (skránni. Þegar til kast-
anna kom upphófust niðursoðin
hljóð úr græjum hússins. Það er
alveg furðulegt hvað íslenski
dansflokkurinn er seinheppinn
með tóngæði; getur verið að upp-
tökumar sem notaðar eru séu
ekki nógu vandaðar? Fyrst hljóm-
kerfí Þjóðleikhússins ræður við
Vesalingana ætti verk fyrir eitt
píanó að geta komist betur til
skija en þetta.
í verkinu Segðu þetta aftur,
hærra kemur afrakstur náinnar
samvinnu danshöfundar og leik-
myndahönnuðar vel í ljós. Sviðinu
er skipt upp með hálfgagnsæjum
skilrúmum sem afmarka rými fyr-
ir átta dansara. Leikmyndin verð-
ur hluti af hreyfíngum dansar-
anna og ljós og búningar einnig.
Verkið er samið við miðkaflann
úr „Sinfonia" eftir Luciano Berio,
bandarísku listakonunnar Laurie
Anderson og hér gegnir textinn
talsverðu hlutverki. Hann er þó
allur á ensku og ekki er víst að
allir leikhúsgestir á íslandi felli
sig við það. Þar sem þetta nýja
verk er samið sérstaklega fyrir
íslenska dansflokkinn (svo segir
a.m.k. í leikskrá) hefði verið eðli-
legra að textinn væri á íslensku.
Umhugsunarefni er hvort Þjóð-
leikhúsinu er stætt á því að hafa
textann óþýddan. En verkið er
gott og ánægjulegt að það skuli
vera frumflutt hér.
Tíu dansarar úr íslenska dans-
flokknum taka þátt í þessari sýn-
ingu, auk fjögurra karldansara,
sem allir eru gestir. Einn þeirra
er Jóhannes Pálsson, sem dansar
sem er byggður á tilvitnunum,
bseði (tónlist og talað orð. Text-
inn er sundurlaus og til þess að
hægt væri að fylgja honum þyrfti
að segja ýmislegt aftur, bæði
hærra og oftar!
Síðast á efnisskránni voru
Lokaskilaboð sem eru frumflutt
hér og samin fyrir fslenska dans-
flokkinn. Burðarásinn ( verkinu
og kveikjan að því er stór og mik-
ill veggur sem dansaramir flytja
til og dansa í kringúm, nánast
dansa við. Veggurinn er þeim
hæfileikum gæddur að geta virst
meinleysisflykki eða ógnvekjandi
bákn eftir þvl sem þurfa þykir. 1
lokin kemur svo (ljós að hann er
ekki bara veggur heldur vegur
Kka. Tónlistin er brot úr verkum
nú aftur með dansflokknum eftir
þriggja ára dvöl í útlöndum. Það
er gaman að sjá hvað honum hef-
ur farið mikið fram sem dansara
og vont til þess að hugsa að hann
skuli aðeins vera hér gestur í
stuttan tíma. En annars er sýn-
ingin, nema tvldansinn, byggð
upp af hópdönsum og því er ekki
ástæða til að nafngreina einn
dansara öðrum fremur. Sýningin
öll er vel æfð og vel dönsuð.
Það er hressandi I skammdeg-
inu að fá að kynnast þv( sem er
nýtt I öðrum löndum og I Holl-
andi er margt að gerast I dans-
heiminum. Vonandi getur íslenski
dansflokkurinn fundið sér aðra
nýja strauma næst þegar verkefni
verða valin.
Smárabælið
eftirMagnús
Óskarsson
Nýr gamanþáttur hóf óvænt
göngu sína i ríkissjónvarpinu sl.
föstudagskvöld og það merkilega
var að þetta gerðist í miðjum frétta-
tíma.
Mig minnir, að sjónvarpsvélin
hafi fyrst starað á lokaðar dyr utan
frá (vinsælt mótív hjá fréttamönn-
um), en síðan fylgdi hún frakka-
klæddum manni fast eftir upp stiga.
Næst sáust tveir menn I fínni stofu
með málverkum og svo hófst gam-
anið.
Maðurinn úr stiganum reyndi af
öllum mætti að fá manninn í stof-
unní til að taka við tæplega tuttugu
milljón krónum, en stofumaður hélt
nú síður. Hann ætti ekki annað
eftir en að láta troða inn á sig tutt-
ugu milljónum. Svo sótti hann í sig
veðrið og kvaðst vel undir þetta
búinn. Hann hefði verið svo heppinn
að reikna eitt og annað út fyrr um
daginn og þvf léti hann ekki fara
svona með sig. Seig þá framrétt
milljónahönd stigamannsins og von-
brigðin lejmdu sér ekki. Mynda-
tökuvélar og hljóðnemar í stigum
og stofu námu hvert orð og öll svip-
brigði, sem sýnir vel, hvað þetta
var allt þrælundirbúið. Förðun var
óaðfínnanleg.
Yegna þeirra, sem misstu af
gamninu, er rétt að taka fram, að
maðurinn með milljónimar var bæj-
arstjórinn í Kópavogi, en sá sem
við þeim fúlsaði var fjánnálastjóri
SÍS. Gamni þessu fylgdi nefnilega
sú alvara, sem á undan var gengin,
að SÍS fékk ekki að borga 117
milljónir fyrir land í Kópavogi, sem
kennt er við Smára, þar sem það
hugðist reisa býli.
„Vegnaþeirra, sem
misstu af gamninu, er
rétt að taka fram, að
maðurinn með milljón-
irnar var bæjarstjórinn
í Kópavogi, en sá sem
við þeim fúlsaði var
fjármálastjóri SÍS.
Gamni þessu fylgdi
nefnilega sú alvara,
sem á undan var geng-
in, að SÍS fékk ekki að
borga 117 milljónir fyr-
ir land í Kópavogi, sem
kennt er við Smára, þar
sem það hugðist reisa
býli.“
Skiljanlegt er, að Ijármálastjóri
fyrirtækis sem fær ekki í friði að
kaupa lóð fyrir 117 milljónir og
ekki einu sinni banka fyrir 600
Magnús Öskarsson
milljónir, heldur bara íshússkrokk
undir skrifstofur fyrir 200 milljónir,
sé ekki f skapi til að taka við tittl-
ingaskít eins og 20 milljónum. Auk
þess rættist sá grunur fjármála-
stjórans frá þvl fyrr um daginn,
þegar hann var að reikna, að móðga
ætti Sambandið sjálft með of lágum
vöxtum. Að vísu var forstjóri SÍS
eitthvað að mótmæla of háum vöxt-
um nýlega, en það hafa sjálfsagt
verið vextir sem Sambandið þarf
að borga, sem er auðvitað allt ann-
að mál.
Sem betur fer er mikið eftir af
þessum bráðfyndna farsa. Sam-
bandið og Kópavogsbær eru rétt
að byija á uppgjöri sínu, og færi
vel á því að hafa næsta þátt í
Smáralandi í góðu veðri og beinni
útsendingu. ,
Ég þakka tæknimönnum það sem
komið er.
P.s. I alvörunni hefði fjármála-
stjórinn kvittað fyrir fjárhæðinni
með fyrirvara um vexti og í sömu
leiðinlegu alvörunni hefði bæjar-
stjórinn getað lagt féð inn á
geymslureikning í banka á nafni
SÍS („deponerað").
Höfundur er borgarlögmaður.