Morgunblaðið - 31.05.1988, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 31. MAÍ 1988
Morgunblaðið/Guðrún L. Ásgeiredðttir
Guðmundur Jónsson í ræðustól og Frits Teichert skólastjóri í bakgrunni.
Morgunblaðið/Guðrún L. Ásgeirsdóttir
Skólastjórahjónin Inge og Frits Teichert með listakonuna Anette Holdensen á milli sín.
Norræni landbúnaðar-
skólinn í Oðinsvéum
Jónahúsi, Kaupmannahðfn.
NORRÆNI landbúnaðarskólinn i
Óðinsvéum hefur fjölbreytta
námskrá, sem fellur vel að kröf-
um tímans, enda eiga nemendur
þaðan vísa vinnu, jafnvel í at-
vinnuleysinu hér. Þar hafa 24
íslendingar stundað nám og nem-
endur skólans alls verið frá 54
löndum þessi 25 ár, sem hann
hefur starfað. Afmælisins var
minnst í byijun mai með ráð-
stefnu, sem lauk með hátiðahöld-
um.
Afmælishátíðin hófst með vígslu
nýs kennsluhúsnæðis og bauð for-
maður skólanefndar, Jörgen Isaks-
en, gesti velkomna. Hann rakti
ástæður hátíðahaldanna, en skólinn
var stofnsettur 1908 og hét þá
Fyns Stifts Husmandsskole. Fyrir
25 árum var nafninu breytt í Nor-
disk Landboskole og þá tóku núver-
andi skólastjórahjón, Inge og Frits
Teichert, við stjóminni og svokallað
LD (landbúnaðar-diplom) bútækni-
fræðinám hófst.
Skólastjórinn, Frits Teichert, sem
einnig er formaður Norræna félags-
ins í Oðinsvéum, var nýlega sæmd-
ur Riddarakrossi hinnar islenzku
LOKIÐ er úthlutun styrkja úr
Þjóðhátíðarsjóði fyrír áríð 1988
og þar með elleftu úthlutun úr
sjóðnum.
Samkvæmt skipulagsskrá sjóðs-
ins, nr. 361 frá 30. september 1977,
er tilgangur sjóðsins að veita styrki
til stofnana og annarra aðila, er
hafa það verkefni að vinna að varð-
veislu og vemd þeirra verðmæta
lands og menningar, sem núverandi
kynslóð hefur tekið í arf. Fjórðung-
ur af árlegu ráðstöfunarfé sjóðsins
skal renna til Friðlýsingarsjóðs til
náttúruvemdar á vegum Náttúru-
vemdarráðs, annar flórðungur skal
renna til varðveislu fomminja, gam-
alla bygginga og annarra menning-
arverðmæta á vegum Þjóðminja-
safnsins.
Að öðru leyti úthlutar stjóm
sjóðsins ráðstöfunarfé hveiju sinni
í samræmi við megintilgang hans,
og komi þar einnig til álita við-
bótarstyrkur til þarfa, sem getið
er hér að framan.
Við það skal miðað, að styrkir
úr sjóðnum verði viðbótarframlög
til þeirra verkefna, sem styrkt eru,
en verði ekki til þess að lækka önn-
fálkaorðu og afhenti sendiherra ís-
lands f Kaupmannahöfn, Hörður
Helgason, honum hana. Lét skóla-
stjórinn þess getið, að fáni Samein-
uðu þjóðanna hefði blakt við hún
við skólann öll þessi ár til merkis
um alþjóðlegan áhuga og afskipti
hans. Þá kynnti Teichert 6 umræðu-
efiii ráðstefnunnar um framtíð
landbúnaðar og talsmenn umræðu-
hópa gerðu grein fyrir störfum
þeirra.
Norræni landbúnaðarskólinn er
ekki venjulegur búnaðarskóli, held-
ur framhaldsskóli, sem leggur
áherzlu á búfræðilega stjómun.
Nemendur verða að vera búfræð-
ingar, er þeir hefja námið, sem tek-
ur 2 ár. Velja má um áðumefnt
LD-nám, rekstrarstjóranám, fram-
haldsnám í búfræði og loks er áætl-
unamámskeið á ensku, einkum
ætlað nemum frá Afríku og Asíu
og em þeir 15 að þessu sinni. Her-
bergi og íbúðir em fyrir 150 nem-
endur í skólanum og hefur aðókn
verið góð, þótt áhugi á búnaðamámi
fari minnkandi víðast á Norðurlönd-
um. Meðal kennslugreina er hag-
fræði, bókfærsla, sölutækni, mark-
aðssetning, tungumál, tæknileg fög
ur opinber framlög til þeirra eða
draga úr stuðningi annarra við þau.
í samræmi við 6. gr. skipulags-
skrár fyrir sjóðinn skipa eftirtaldir
menn stjóm sjóðsins á yfirstand-
andi kjörtímabiii, sem hófst í árs-
byijun 1986:
Magnús Torfi Ólafsson, blaða-
fulltrúi ríkisstjómarinnar, formað-
ur, skipaður af forsætisráðherra;
Jóhannes Nordal, seðlabankastjóri,
varaformaður, tilnefndur af Seðla-
banka íslands; Bjöm Bjaraason,
aðstoðarritstjóri; Eysteinn Jónsson,
fyrrv. ráðherra, og Gils Guðmunds-
son, fyrrv. forseti sameinaðs Al-
þingis, sem kjömir em af samein-
uðu Alþingi. Ritari sjóðsstjómar er
Sveinbjöm Hafliðason, lögfræðing-
ur.
í samræmi við 5. gr. skipulags-
skrár sjóðsins vom styrkir auglýstir
til umsóknar í íjölmiðlum í lok des-
ember 1987 með umsóknarfresti til
26. febrúar sl. Til úthlutunar í ár
koma allt að kr. 6.500.000,00, þar
af skal fjórðungur, 1.625 þús. kr.,
renna til Friðlýsingarsjóðs til nátt-
úruvemdar á vegum, Náttúra-
vemdarráðs og fjórðungur, 1.625
og tölvufræði.
Skólinn stendur í stómm garði í
úthverfi Óðinsvéa. Aðalhúsið var
byggt 1946- á rústum annars, sem
sprengt var í loft upp í stríðinu.
íbúðir giftra nemenda em í nýleg-
um raðhúsum og skammt frá þeim
er lítið torg, „Bystævnet“, þar sem
bændur sátu f gamla daga og ræddu
málin. Er stór steinn í miðju, settur
þar á 75 ára afmæii búnaðarskóla
á staðnum og ber hann merki skól-
ans og áletmnina: Lýðræði þarfnast
tíma, vits og vilja. 12 stórir hnull-
ungar em þar í kring tii minningar
um bæina 12, sem hér stóðu fyrr.
6 steinanna em gjafir frá vina- og
starfstenglaskólum NL og em nöfti
þeirra greypt á þá, Hvanneyri,
Korsholm í Finnlandi, Segeberg í
Holstein, Stenkvista í Svíþjóð,
Storstugan í Noregi og Writtle
Agr. College í Englandi.
íslendingamir, sem tóku þátt í
afmælishófinu, vom Guðmundur
Jónsson, fv. skólastjóri, sem er full-
trúi íslands f stjóm skólans, Magn-
ús Óskarsson, kennari á Hvann-
eyri, sem tók þátt í umræðunum á
ráðstefnunni og Skúli Fjalldal, vara-
formaður Norræna félagsins, og
þús. kr., skal renna til varðveislu
fomminja, gamalla bygginga og
• annarra menningarverðmæta á
vegum Þjóðminjasafns, skv. ákvæð-
um skipulagsskrár.
Allt að helmingi úthlutunarfjár á
hverju ári er varið til styrkja skv.
umsóknum og vom því alít að kr.
3.250.000,00 til ráðstöfunar í þenn-
an þátt að þessu sinni. Alls bámst
59 umsóknir um styrki að fjárhæð
um 30,0 millj. kr.
Hér á eftir fer skrá yfir þá aðila
og verkefni sem hlutu styrki að
þessu sinni, en fyrst er getið verk-
efna á vegum Friðlýsingarsjóðs og
Þjóðminjasafns.
Friðlýsingarsjóður
Skv. skipulagsskrá Þjóðhátíðar-
sjóðs skal Friðlýsingarsjóður veija
árlegum styrk til náttúravemdar á
vegum Náttúmvemdarráðs. Nátt-
úruvemdarráð hefur ákveðið að
veija styrknum, eftir því sem hann
hrekkur til, í eftirtalin verkefni:
1. Áframhaldandi framkvæmdir
við ferðamannaaðstöðu f Ás-
byrgi.
2. Nýja girðingu umhverfis frið-
fslenzku nemendumir fjórir, sem
nú sitja skólann, Gunnar Rögn-
valdsson, Hrauni á Skaga, María
Líndal, Neðri-Hundadal, Steinar
Bjami Guðmundsson, Stóm-Mörk
undir EyjaQöllum og Sverrir
Bjartmarz, Garðabæ. Lét Skúli þess
getið, að annað af aðeins 2 dag-
blöðum, sem skólinn keypti, væri
Morgunblaðið og hefði nemendaráð
ákveðið það í haust.
Þegar nafni skólans var breytt
fyrir 25 ámm, var ákveðið að bjóða
einum nemanda frá hverjum hinna
Norðurlandanna ókeypis skólavist
árlega, þar með talið fæðið. Fáir
notfæra sér þetta frá Finniandi,
Noregi og Svíþjóð, enda sambæri-
legir skólar til þar, en margir ís-
lendingar hafa numið við skólann
við þessi hagstæðu skilyrði. Átti
fréttaritari tal við 3 af íslenzku
nemendunum og skoðaði með þeim
gjöf nemendanna til skólans, en það
var skilti þar á hlaðinu með vega-
lengdum til landa þeirra og snem
þau að vonum flest í suður.
María Líndal er búfiæðingur frá
Hvanneyri og er hér á fyrra vetri.
Henni líkar stórkostlega vel og
finnst námið henta prýðilega sem
framhald búnaðarmenntunar
heima. Miklu fleiri íslendingar gætu
haft gagn af þessu námi. Sagði
María alveg einstakt, hve skóla-
stjórahjónin væm góð við þau.
Hugsar hún til leiðbeiningarþjón-
ustu að námi loknu. Stutta jafnrétt-
issögu sagði Marfa lfka, en hún hitti
stúlku frá Afríku, er þær vom báð-
ar á leið í þvottahús skólans, og
spurði sú þeldökka og benti á
landið í Húsafelli.
3. Búnað á tjaldsvæði í þjóðgarðinn
í Skaftafelli.
4. Athugun á gróðurfari Geitlands,
sem verður nú á næstunni form-
lega lýst friðland.
5. Einstök verkefni á sviði útgáfu-
og ftæðslustarfsemi Náttúm-
vemdarráðs.
6. Skiltagerð og merkingar á frið-
lýstum svæðum.
Þjóðminjasafn
Samkvæmt skipulagsskrá íjóð-
hátíðarsjóðs skal Þjóðminjasafnið
veija árlegum styrk til varðveislu
fomminja, gamalla bygginga og
annarra menningarverðmæta á
vegum safnsins. Þjóðminjavörður
hefur gert grein fyrir ráðstöfun
styrksins í ár og mun hann m.a.
renna til eftirgreindra verkefna:
1. Til framhalds fomleifarann-
sókna á Stóm-Borg undir Eyja-
Qöllum.
2. Til viðgerðar á Tungufellskirkju
í Hreppum.
3. Til framhalds viðgerða á
Krýsuvíkurkirkju.
óhreinan fatnaðinn: Hvað þværð þú
fyrir marga?
Gunnar Rögnvaldsson er yngsti
nemandi skólans, en meðalaldur
nemenda er 25—26 ár. Hann er
búfiæðingur frá Hólum og er á
fyrsta ári, en vann í fyrrasumar á
dönskum bóndabæ til að æfa sig í
að tala dönsku og hefur tekizt það
með afbrigðum vel. Skólinn útvegar
nemum einnig vist á sveitabæjum
til að kynnast kom- og svínarækt.
Gunnar sagði mikilvægt fyrir skól-
ann að hafa norræna nemendur,
enda séu ákvæði um það í stefnu-
skrá hans. Honum finnsta vanta
kennslu í loðdýrarækt, því Danir
em með fremstu þjóðum í þeirri
grein. Gunnar hefur bæði mögu-
leika og áhuga á búskap heima hjá
sér á Hrauni.
Steinar E. Guðmundsson, sem
lýkur námi nú í vor, segir Islend-
inga vel undir skólann búna, ekki
síður en danskir félagar þeirra,
nema auðvitað í kom- og svína-
rækt. Hann vill hvetja fleiri landa
til að sælq'a um skólann í gegnum
Guðmund Jónsson fv. skólastjóra.
Einungis 8 íslendingar hafa útskrif-
ast með LD-skírteini og faglærða
sölumenn vantar heima. Steinar
telur mesta möguleika vera hjá
íslenzkum einkafyrirtækjum. Hann
vinnur nú að lokaverkefiii sínu um
„sísauðburð" og hyggst að því loknu
leita fyrir sér um vinnu hjá Búnað-
arsambandi Suðurlands.
í júnflok fara fyrstubekkingar í
námsferð til íslands, alls 63 í hóp.
Fararstjóri verður Thorkel Jensen
kennari og hefur Guðmundur Jóns-
4. Til að halda áfram tölvuskrán-
ingu allra safngripa.
Úthlutun styrkja
skv. umsóknum
1. Slysavamadeildin Sigurvon,
Sandgerði. Hörður Kristinsson,
Holtsg. 39, Sandgerði; Endurbygg-
ing og varðveisla á björgunarbátn-
um Þorsteini, fyrsta björgunarbáti
SVFÍ, kr. 155.000,00.
2. Byggðasafn Snæfells- og
Hnappadalssýslu, Stykkishólmi. Jó-
hannes Ámason, sýslumaður; End-
urbygging og viðgerð Norska húss-
ins í Stykkishólmi, kr. 200.000,00.
3. Byggðasafn Rangæinga og
V-Skaftfellinga, Skógum. Þórður
Tómasson, safnvörður; Endurbygg-
ing bæjarhúsa frá Skál á Síðu, kr.
135.000,00.
4. Safnastofnun Austurlands,
Skógarlöndum 4, Egilsstöðum;
Framhald viðgerða á Löngubúð á
Djúpavogi, kr. 140.000,00.
5. Stofiiun Sigurðar Nordals,
Þinghoitsstræti 29, Rvk. Úlfar
Bragason, forstöðurmaður; Til við-
gerða á húsnæði stofnunarinnar,
kr. 185.000,00.
6. Húsfriðunamefnd ísafjarðar,
Jón Páll Halldórsson, Engjavegi 14,
ísafirði; Viðgerð verslunarhúsanna
í Neðstakaupstað, kr. 220.000,00.
7. Listasafn Siguijóns Ólafsson-
ar. Birgitta Spur, Laugamestanga
70, R.; Endurbygging vinnustofu
Siguijóns Ólafssonar og lokafram-
Styrkveitingar Þjóðhátíöarsjóðs 1988:
22 umsækjendum úthlutað