Morgunblaðið - 27.11.1988, Page 10

10
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27. NÓVEMBER 1988
Heiðhvört
VERA kann að ský af ískrystöllum
sem myndast yfir heimsskautunum
.að-wetrarlagi flýti niðurbroti ósons.
Veðrahvörf
|R sem geta brotið/niður óson
iteð loftstraumum iVheiðhvolfinu
tsíns þar sem þær safnast fyrir,
^nþiaö^
I
15 km |
U.
—J
o
3:
cc
O
Uj
FIKIK OIW OKklK?
■ MýógnnnviOlífnki
í hafínu umhTerfls
Island
■ Vísindamenn ótfast
aukna ósoneyóingu
yfir Horóurpólnum
■ Umfangsmiklar
rannsóknir hefjast I
byrjun næsla árs
ci3fc ✓
\ /
" \
Klorfrumeind
C1

Klórflúorsameind sem komin
er upp í heiðhvolflö tapar einni
klórfrumeind fyrir áhrif útfjólu-
blárra geisla sólarljóssins.
Klórfrumeindin sem nú er laus
ræöst á ózonsameind og stelur
einni súrefnisfrumeind
Súrefnis-
sameind
Klóroxíösameind myndast og
eftir stendur venjuleg súrefnis-
sameind. Laus súrefnisfrumeind
kemur til sögunnar...
..og brýtur upp klóroxfösameind-
ina. Eftir standa tvær súrefnis-
sameindir og laus klórfrumeind,
tilbúin í næstu átök (2)
eftir Svein Guðjónsson
Vísindamenn hafa nú vaxandi áhyggjur af eyðingu
ósonlagsins yfir norðurpólnum, sem gæti
hugsanlega haft geigvænleg áhrif á allt lífríki á
norðurhveli jarðar. Hér er um að ræða sama
fyrirbrigði og menn hafa uppgötvað að á sér stað
í háloftunum yfir suðurheimskautinu, þar sem
mikil þynning verður á ósonlaginu í tvo mánuði
ár hvert. í nýlegu tölublaði Science Times, sem
er vísindaútgáfa bandaríska stórblaðsins The New
York Times, segir að í febrúar og mars á þessu
ári hafi sérfiræðingar orðið varir við fyrstu
alvarlegu vísbendingar um það, að svipað „gat“
myndaðist á ósonlagið í heiðhvolfinu yfir
norðurpólnum. Þótt ekki sé það jafii stórt og
ósongatið yfir suðurheimskautinu telji
vísindamenn það þeim mun meira áhyggjuefni þar
sem norðurhvel jarðar er mun þéttbýlla auk þess
sem í norðurhöfum er mesta fiskiforðabúr
jarðarinnar. Tíðindi þessi hljóta því að vekja okkur
Islendinjga til umhugsunar um framtíð lands og
þjóðar. Islenskir sérfræðingar, sem leitað var álits
hjá, eru líka sammála um að tímabært sé að huga
alvarlega að þessum málum þótt ekki sé ástæða
til að fyllast örvæntingu að svo stöddu.