Morgunblaðið - 11.01.1989, Blaðsíða 18

'18
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. JANÚAR 1989
Rannsókn á orsökum flugslyssins í Bretlandi CFM56-3-hreyfillinn:
Varað var við flugi við lágt
liitastig- og mikitiii loftraka
London. Daily Telegraph.
Reuter
Fyrsta Boeing 737-400 þotan, sem tekin var í noktun í Evrópu. Hún var afhent brezka flugfélaginu Air
UK í október í fyrrahaust. Hún hefur nú verið kyrrsett meðan rannsókn á flugslysinu í Mið-Englandi
á sunnudagskvöld stendur yfir.
BREZKIR og bandarískir flug-
menn hafa haft áhyggjur af
hönnun CFM56-3 hreyfilsins,
sem tekin var í notkun fyrir Qór-
um árum á Boeing 737-300-
þotum. Þessi hreyfill knýr einnig
Boeing 737-400 þotur. Rannsókn
á orsökum brotlendingar B-737-
400 þotu British Midland-flugfé-
lagsins i Mið- Englandi á sunnu-
dagskvöld beinist að því hvers
vegna báðir hreyflar hennar bi-
luðu samtímis. Líkur á að það
geti átt sér stað þykja stjarn-
fræðilega litlar.
Bandaríska flugmálastjómin
(FAA) hefur fylgst með hreyflum
af þessari tegund í hálft annað ár,
eða frá því að drapst á öðrum
hreyfli 737-300 þotu frá Taca-
flugfélaginu. Þotan var á flugi yfir
New Orleans í rigningarveðri. Flug-
mönnum hennar tókst að gangsetja
hreyfilinn aftur, en þá kviknaði eld-
ur í honum og þotan brotlenti.
í framhaldi af slysinu gaf FAA
út viðvömn þar sem varað var við
flugi á þotum með þessum hreyfli
ef saman færi, að lofthiti væri und-
ir 10 gráðum á Celcius og loftraki
væri mikill. Brezka flugmálastjóm-
in (CAA) kom þessari viðvömn á
framfæri við þarlenda flugmenn.
Samkvæmt upplýsingum flug-
manns var átta stiga hiti og nær
alskýjað í 2.000 feta hæð þegar
þota British Midland lagði upp í
hinstu ferð sína - „eða ákjósanleg
skilyrði til hreyfilstöðvunar."
í fyrra stöðvuðust báðir hreyflar
Boeing 737-300 þotu brezka flugfé-
lagsins Air Europe er hún var stödd
yfir norðanverðu Grikklandi. Flug-
mönnunum tókst að gangsetja
hreyflana, sem skemmdust ekki, og
flugu þotunni á leiðarenda eins og
ekkert hefði í skorizt.
Flugmenn telja að fleiri hreyfíl-
stöðvanir kunni 'að hafa átt sér stað.
Frá þeim hafí ekki verið skýrt þar
sem tekist hafi að gangsetja þá að
nýju. í sumum tilvikum hafi flug-
menn áttað sig á að hætta var á
ferðum og slökkt sjálfir á hreyflun-
um en síðan gangsett þá aftur.
Annar möguleiki, sem rannsókn-
armenn munu kanna, er hvort
smíðisgalli sé á hreyflunum. Frá-
sögn Kevins Hunts, flugstjóra, af
gangtruflunum og titringi í hreyfl-
um British Midland-þotunnar bend-
ir til þess að túrbínublað hafí brotn-
að. Ef blað brotnar er hverfíllinn
framleiðir nær fullt afl getur það
leitt til þess að hann tætist í sund-
ur. Ef brotin fara í gegnum hreyfíl-
húsið geta þau tætt í sundur elds-
neytisleiðslur og þannig leitt til
eldsvoða. Afastar við hreyfilinn eru
einnig dælur og leiðslur fyrir vökva-
kerfi stjómflata þotunnar og hjóla-
búnað. Þetta stjómkerfí er þó einn-
ig tengt hinum hreyflinum og hætta
þarf því ekki að_ vera á ferðum þó
annar hreyflanna bili.
Fregnir benda til þess að flug-
mennimir hefðu talið sig hafa
slökkt elda í hreyfli. Þeir hefðu lok-
að fyrir eldsneytisleiðslur og notað
síðan slökkvibúnað hreyfilsins til
að kæfa eldinn. En hugsanlega
hafa skemmdimar í hreyflinum ver-
ið umfangsmeiri og stjómkerfi þot-
unnar jafnvel laskast. Það gæti
skýrt hvers vegna Hunt flugstjóri
átti í erfíðleikum með að stýra þot-
unni í aðflugi að East Midlands-
flugvellinum. Þar sem hreyfillinn
stendur að mestu leyti fram undan
vængnum er þó ólíklegt talið að
stjómkerfí geta laskast ef túrbí-
nublöð brotna.
Ef sýnt verður fram á með ótví-
ræðum hætti að báðir hreyflar Brit-
ish Midland-þotunnar hafi bilað
munu efasemdir vakna um öryggi
flugs á tveggja hreyfla þotum.
Núverandi reglur heimila tveggja
hreyfla þotum í langflugi að fljúga
í allt að tveggja flugstunda fjarlægð
frá næsta varaflugvelli.
Sícndhal
NAMSKEIÐ
Sophie Jean-Pierre snyrtifræðingur og förðunarmeistari
frá Stendhal kynnir það nýjasta í París á námskeiðum
er haldin verða í GASA sem hér segir:
NÁMSKEIÐ I
Fyrir starfsfólk verslana Mánudaginn 16. jan. Kl. 9:30-16:30
Þriðjudaginn 17.jan. Kl. 9:30-16:30
NÁMSKEID II
Fyrir starfsfólk verslana Miðvikudaginn 18.jan. Kl. 9:30-16:30
Fimmtudaginn 19. jan. Kl. 9:30-16:30
NÁMSKEIÐ III
F. starfsf. snyrtist. Föstudaginn 20.jan. Kl.13:00-17:30
Vinsamlegast bókið ykkur sem
fyrst. Allar nánari upplýsingar
gefur Heildverslunin GASA,
s: 686334.
Hreyflar þotu British Midland:
Ekkert óeðlilegt kom
fram við reynslupróf
Verksmiðja kærð fyrir að prófa ekki hluta hreyflanna
Cincinnati, Ohio-ríki. Reuter.
RICK Kennedy, talsmaður framleiðenda hreyfla þotu Britísh Mid-
land-flugfélagsins er fórst í Mið-Englandi á sunnudagskvöld, sagði
í gær að ekkert óeðlilegt hefði komið í Ijós er hreyflar þotunnar
hefðu verið reynslukeyrðir fyrir afhendingu. Hann sagði að bilun í
svokölluðum stillibúnaði hreyfilsins ætti ekki að leiða til þess að
hann stöðvist.
Hreyflar Boeing 737-400 þotu
British Midland vom af gerðinni
CFM56-3. Þeir vom framleiddir í
samvinnu bandaríska fyrirtækinu
General Electric (GE) og frönsku
hreyfílverksmiðjunnar SNECMA.
„Samkvæmt okkar gögnum störf-
uðu báðir hreyflar British Midland-
þotunnar eðlilega við prófanir.
Fram komu engin frávik er bent
gætu til þess að stillibúnaður starf-
aði óeðlilega," sagði í yfirlýsingu
GE.
Anthony DiVincenzo, fyrmm
háttsettur starfsmaður verksmiðju
GE í Seattle, þar sem stillibúnaður
í CFM56-hreyflana er framleiddur,
höfðaði mál í fyrrahaust á hendur
fyrirtækinu. Hann hélt því fram að
búnaðurinn hefði ekki verið prófað-
ur sem skildi áður en hann var send-
ur frá verksmiðjunni. DiVincenzo
var lækkaður í tign og færður til
annarrar verksmiðju GE er hann
reyndi að vekja athygli nokkurra
af æðstu mönnum GE í maí í fyrra
á því að stillibúnaðurinn hefði ekki
verið nægilega prófaður. Mál hans
hefur ekki verið tekið fyrir hjá dóm-
stólum.
í yfirlýsingu, sem GE gaf út í
gær, segir, að „okkar eigin athugun
bendir til þess að tímabúnaður af
þessu tagi hafi verið skoðaður og
prófaður". James Helmer, lögmaður
Divincenzo, sagði hins vegar: „Tæk-
in sem nota átti til að prófa stilli-
búnaðinn var bilaður og hafði verið
svo um skeið“. Á þeim tíma hefði
búnaður í 2.000 hreyfla verið fram-
leiddur og sendur frá verksmiðj-
unni.
„Bili stillibúnaður í þotuhreyfli
getur það í versta falli leitt til þess
að útblásturshiti hækki um 20 gráð-
ur á Celcíus. Það er fyllilega innan
þeirra marka, sem gilda um CFM-
56-3Cl-hreyfilinn,“ sagði Rick
Kennedy, talsmaður GE, hins veg-
ar.
NTB
Náðist afstrandstað
Sovéski verksmiðjutogarinn, Sevríba, strandaði við Lófóten í Norður-Noregi á mánudag en náðist á flot
skömmu síðar. Var myndin tekin er skipið lá við akkeri úti fyrir strönd Norður-Lófóten síðdegis á mánu-
dag. Stórt gat kom á síðu togarans, sem er um 10.000 tonn. Áhöfnin, 201 maður, var að sögn björgunar-
manna aldrei í hættu.