Morgunblaðið - 06.06.1989, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIBJUDAGUR 6. JÚNÍ 1989
15
Vöndum val okkar
Tilnefningar og verðlaun fyrir barna- og unglingabækur
eftir Jónínu
Friðfínnsdóttur
Félag skólasafnskennara hefur
tilnefnt bók Guðlaugar Richter
„Jóra og ég“ til norrænu bama-
bókaverðlauna Nordisk Skolebiblio-
tekarforening, NSF, 1989.
Árlega veitir NSF norræn bama-
bókaverðlaun. Verðlaun þessi em
einu norrænu bamabókaverðlaunin
sem veitt em nú og hafa þau verið
veitt frá árinu 1985.
Hér er um heiðursverðlaun að
ræða og til þeirra stofnað til að
styrlq'a og örva útgáfu góðra barna-
og unglingabóka á Norðurlöndun-
um.
Sami tilgangur er með verðlaun-
unum í hveiju landi fyrir sig. Því
með því að tilnefna það besta, að
okkar dómi, til norrænu verðlaun-
anna getum við stutt og styrkt
okkar efnilegustu höfunda hér
heima. Félag skólasafnskennara
fagnar því mjög tækifæri sem gefst
í norrænu samstarfj.
Okkur sem að tilnefningunni
standa er ljós ábyrgð okkar. Gerðar
em miklar kröfur um vönduð vinnu-
brögð af hálfu allra þeirra sem að
tilnefningunum standa innan nor-
Götukortaf
Akranesi
ÚT ER komið nýtt götukort af
Akranesi. Á kortinu sem er hag-
lega brotið saman gefiir að líta
upplýsingar um þá þjónustu og
verslun sem boðið er uppá á
Akranesi.
Auk þess em almennar upplýs-
ingar um staðinn, ýmsar gönguleið-
ir og ávarp bæjarstjóra. Nokkuð er
síðan kort af þessu tagi var gefið
út og var orðin nauðsyn á nýju korti.
(Fréttatilkynning)
rænu félaganna. Hér er um að
ræða verðlaun sem hafa skipað sér
virðulegan sess á norrænum vett-
vangi.
Til þessara verðlauna hafa á
undanfömum ámm verið tilnefndir
margir þekktustu og virtustu höf-
undar bama- og unglingabók-
mennta Norðurlanda.
Þeir höfundar sem til þessa hafa
hlotið verðlaunin em: Maria Gripe
1985, Thormond Haugen 1986,
Kaarina Helakisa 1987 og Metta
Newth 1988.
Frá Norðurlöndunum em til-
nefndir í ár Ib Spang Olsen og
Svend Otto S. frá Danmörku, May
Bylock frá Svíþjóð, Christina And-
ersson frá Finnlandi og Guðlaug
Richter frá íslandi.
Félag skólasafnskennara hefur
tilnefnt til þessara verðlauna frá
upphafi. Ekki höfum við þó ætíð
getað staðið að tilnefningum eins
og við hefðum viljað. Því ekki hefur
verið unnt að leggja fram þýðingar
á þeim bókum sem tilnefndar hafa
verið vegna kostnaðar við þýðingu
hveiju sinni. En alltaf hefur verið
lagður fram þýddur útdráttur og
greinargerð um tilnefndu bókina
og vísað í þýðingar á bókum eftir
sama höfund á einhveiju Norður-
landamáli ef til hafa verið. Nú er
unnið að því í stjóm NSF, að allar
norrænu þjóðimar hafi jafnan rétt
á þessu sviði og geti lagt fram þýdd
verk til verðlaunanna.
Félag skólasafnskennara hefur
áður lagt fram verk höfundanna
Guðrúnar Helgadóttur, Magneu frá
Kleifum og Stefáns Aðalsteinsson-
ar. Einnig hefur Ármann Kr. Ein-
arsson verið tilnefndur fyrir fram-
lag sitt til bamabókmennta á ís-
landi í fímmtíu ár.
Guðlaug Richter hefur með til-
nefningu Félags skólasafnskennara
sest á bekk með mörgum þekktustu
og bestu bama- og unglingabóka-
höfundum Norðurlandanna. Að
mati félagsins sómir hún sér þar
vel. Við sem að tilnefningunni stóð-
um vonum að Guðlaug telji það
heiður og sóma fyrir sig að vera
komin í þennan hóp. Ef tilnefningin
verður Guðlaugu hvatning og styrk-.
ur í framtíðinni, þá er tilgangnum
náð.
Guðlaug er nú einn af okkar efni-
legustu bama- og unglingabókahöf-
undum.
Hún hefur skrifað þijár bækur.
Fyrsta bók hennar kom út 1985.
Sú bók var um böm sem alast upp
í nútímaþjóðfélagi en í tveim síðari
bókum sínum fer Guðlaug inn á
nýjar brautir. Þar færir hún sögu-
svið sitt aftur í aldir og sækir efni:
við sinn til löngu liðinna atburða. í
síðustu bók sinni, „Jóra og ég“, er
raunverulegur atburður í íslands-
sögunni umgerð um skemmtilega
sögu. Þar fer Guðlaug inn á sömu
braut og margir norrænir höfund-
ar. Sem dæmi má nefna Torill Thor-
stad Hauger frá Noregi sem til-
nefnd var til Norrænu bamabóka-
v^rðlaunanna 1988.
Þessu ber að fagna því hér velur
Guðlaug mjög svo vænlega leið til
að vekja áhuga bama og unglinga
á sögunni og atburðum liðinna alda.
Vegna þátttöku minnar í dóm-
nefnd NSF undanfarin þijú ár og
hlutdeild í tilnefningu Félags skóla-
safnskennara langar mig að segja
nokkur orð um hugleiðingar mínar
í sambandi við þessa tilnefningu og
um leið verðlaunaveitingar til
bama- og unglingabókahöfunda
yfírleitt.
Hvers vegna verður bók verð-
launahæf? Er það vegna þess að
hún er mikið auglýst? Er það vegna
þess að hún selst vel fyrir jólin?
Er það vegna þess að mikið er beð-
ið um hana í bókasöfnum? Ef við
svömm öllum þessum spumingum
játandi er um að ræða verðlaunabók
og verðlaunahöfund. Er verðlauna-
bók alltaf góð bók og og verðlauna-
höfundur alltaf góður höfundur?
Þessum spumingum ætla ég lésend-
um eftir að svara hveijum fyrir sig.
Í þeirri vinnu sem ég hef tekið
þátt í fyrir Félag skólasafnskenn-
ara, Bamabókaráðið, íslandsdeild
Jónína Friðfinnsdóttir
„Við þörfiiumst góðra
bóka fyrir börn og ungl-
inga, bóka sem eru
skrifaðar á góðu máli,
eru trúverðugar og
höfða til lesenda sinna.“
IBBY og Nordisk skolebibliotekar-
forening hef ég forðast að taka ein-
göngu tillit til þeirra atriða sem
fram koma í spumingum mínum
hér á undan. En hvað er það þá
sem gerir bama- og unglingabók
verðlaunahæfa og til hvers er verið
að verðlauna bók og um leið höfund
hennar?
Aðilar þeir sem veita viðurkenn-
ingar og verðlaun vilja með því án
efa verðlauna það sem vel er gert
á þessu sviði og örva höfunda til
frekari dáða.
En við skulum alltaf gera sömu
kröfur til bama- og unglingabóka-
höfunda og við gemm til annarra
höfunda. Metum bama- og ungl-
ingabækur á sama hátt og önnur
bókmenntaverk. Ef þetta er haft
að leiðarljósi þá geta bama- og
unglingabókahöfundar okkar verið
stoltir af þeim viðurkenningum sem
þeim hlotnast á innlendum og er-
lendum vettvangi.
Nokkrir aðilar hér á landi veita
árleg verðlaun og viðurkenningar
til bama- og unglingabókahöfunda.
Bamabókaráðið, íslandsdeild
IBBY, veitir árlega viðurkenningar
fyrir það sem vel er gert á sviði
bamamenningar, þar á meðal
bamabókmennta. Vaka-Helgafell
veitir verðlaun fyrir handrit,
Fræðsluráð Reykjavíkur veitir verð-
laun fyrir frumsamda og þýdda
bamabók og Félag skólasafnskenn-
ara tilnefnir til Norrænu barna-
bókayerðlaunanna. Auk þess til-
nefnir Bamabókaráðið, íslandsdeild
IBBY, til alþjóðlegra barnabóka-
verðlauna, H.C. Andersen-verð-
launanna annað hvert ár.
Þessir aðilar bera mikla ábyrgð.
Því þegar höfundi em veitt verðlaun
eða tilnefndur til þeirra er verið að
segja að þessi höfundur sé góður
og verk hans góð.
Böm og unglingar sem lesa verk
þessara höfunda eiga að geta treyst
því að um góðar bókmenntir sé að
ræða. Foreldrar og þeir sem gefa
bömum bækur og kaupa þær eiga
einnig að geta treyst því að verð-
laun gefí þeim vísbendingu um gott
verk. Þeir höfundar sem verðlaun-
aðir em ættu að gleðjast og fínna
fyrir stolti yfír því að taka sæti
með öðmm verðlaunuðum höfund-
um. Ef vel tekst til hjá þeim aðilum
sem veita þessi verðlaun og viður-
kenningar em þau af hinu góða,
ef ekki, þá er verr af stað farið en
heima setið.
Við þörfnumst góðra bóka fyrir
böm og unglinga, bóka sem em
skrifaðar á góðu máli, em trúverð-
ugar og höfða til lesenda sinna.
Góð bók er æskilegur hluti af dag-
legu umhverfí og uppeldi bama og
unglinga.
Vöndum val okkar.
Höfiindur er formaður Félags
skólasafhskennara, varaformaður
Bamabókaráðs, íslandsdeildar
IBBY, og formaður dómnefhdar
Nordisk skolebibliotekarforening.

VIÐ H Ö F U M
nýtt fyrirtæki, aó Strandgötu 75 í Hafnarfirði, sem
sérhæfir sig í innflutningi og sölu allra tegunda
bolta og festinga. Aó auki veröur boöið upp á úrval
verkfæra, bora, slípiefnaog fl. Frá upphafi munum
við bjóða landsins mesta úrval festinga, þar sem
strax verða yfir 15.000 vörunúmer á lager. Fullkom-
ið tölvuvætt birgðabókhald og vikulegar vöru-
sendingar frá framleiðanda munu tryggja við-
skiptavinum okkar 1. flokks þjónustu. Við bjóðum:
• Afgreiðslu beint af lager bæði í kössum og
M stykkjatali.
• Allar símapantanir afgreiddar strax.
• Ókeypis 44 síðna vörulista.
• Sérpantanir afgreiddar með örskömmum
fyrirvara.
• Heildsala — Smásala. ijljlimj;
Komdu og skoðaðu úrvalið hjáokkur, eða hringdu
og fáðu vörulistann sendan í pósti.
ísboltar#
Festingameistarar® t Q
STRANDGÖTU 75, HAFNARFIRÐI
SÍMI: 65 29 65