Morgunblaðið - 06.06.1989, Blaðsíða 27

68Rf ÍHOt,
MORGUI"
i) íi!i£>A<lÍIL9I
:#7
AÐALFUNDUR SAMBAND S ÍSLENSKRA SAMVINNUFÉLAGA
Rýmun eigin íjár var
röskar 1.600 miilj.
„Afleit afkoma og hættuleg þróun,“ segir
Geir Geirsson, endurskoðandi Sambandins
GEIR Geirsson, endurskoðandi Sambandins, var ómyrkur í máli í ræðu
sinni í gær er hann ræddi afkomu Sambandsins á liðnu ári. Hann
greindi frá þvi að rýrnun raungildis eigin fjár hefði numið röskum
1.600 milljónum króna. „Þetta er afleit afkoma og sýnir hættulega
þróun í e fn ah agsstö ð u n n i, “ sagði Geir.
„Samkvæmt rekstrarreikningum skiptist þannig að 1150 milljónir eru
er hallinn 1157 milljónir króna eða
yfir 7% af heildartekjum að meðaltal-
inni umboðssölu. Rekstrarafkomuna
má einnig mæla sem þróun á raun-
gildi eigin fjár,“ sagði Geir.
Óráðstafað eigið fé Sambandsins
í ársbyijun 1988 sagði Geir hafa
verið 2,783 milljarða og hefði það
þurft að vaxa á liðnu ári um 451
milljón króna til þess að halda verð-
gildi sínu mælt með sömu vísitölu
og notuð er við endurmat eigna í
ársreikningum. Óráðstafað eigið fé
í árslok 1988 hefði því þurft að vera
3,234 milljarðar í stað þeirra 1,625
milljarða sem ársreikningurinn sýnir.
„Rýmun raungildis eigin fjár er
því röskar 1.600 milljónir og hefur
Sambandið þvi á einu ári tapað tæp-
lega helmingnum af eigin fé, sem
Stjóraarkjör:
Ólafur Sverr-
isson næsti
stjórnar-
formaður?
AÐALFUNDI Sambands
íslenskra samvinnufélaga
verður fram haldið kl. 9 ár-
degis í dag, fyrst verður lok-
ið við dagskrárliðinn, önnur
mál, en að honum loknum,
verður gengið til stjórnar-
kjörs.
Fastlega er búist við því að
Ólafur Sverrisson, sem gegnt
hefur starfí stjórnarformanns
Sambandsins frá því að Valur
Amþórsson hvarf til Lands-
banka íslands sem Lands-
bankastjóri, nái kjöri. Jafn-
framt er talið næsta líklegt að
atkvæði aðalfundar fulltrúa
eigi eftir að dreifast talsvert í
stjómarkjörinu. Fulltrúar sem
rétt hafa til setu á aðalfundi
eru 131 talsins og í gær voru
127 þeirra mættir.
KRON (Kaupfélag
Reykjavíkur og nágrennis) á
39 fulltrúa á þinginu, eða tæp-
an þriðjung. Meðal ákveðinna
fulltrúa á aðalfundi í gær
heyrðist því hvíslað að fulltrúar
úr röðum KRON-manna vildu
gefa Þresti Ólafssyni forstjóra
KRON atkvæði sitt í kjörinu til
stjómarformanns. Það mun þó
ekki næga Þresti til þess að
ná kosningu, þar sem fylgi
hans mun eftir því sem Morg-
unblaðið kemst næst, ekki ná
langt út fyrir raðir KRON-
manna. Með öðrum orðum mun
Þröstur einvörðungu sækja
fylgi sitt í raðir fulltrúa á
Reykjavíkursvæðinu.
tap á eigin rekstri, en 450 milljónir
em matsbreytingar, aðallega vegna
rýmandi verðmætis eignarhluta
Sambandins í eigin félögum," sagði
Geir Geirsson.
Fulltrúar á 87. aðalfundi
Sambands íslenzkra
samvinnufélaga.
Ólafur Sverrisson flytur skýrslu
stjóraar á aðalfundi SIS í gær.
Honum á hægri hönd sitja
Eysteinn Jónsson, heiðursfélagi
samvinnuhreyfíngarinnar og
Guðjón B. Ólafsson, forstjóri
Sambandsins.
Tap SÍS og kaupfélag-
anna 2,2 milljarðar króna
Mun betri afkoma fyrstu 4 mánuði þessa árs en á sama tíma í fyrra
Samanlagt tap Sambandins og kaupfélaganna nam á síðastliðnu
ári 2,2 mil(jörðum króna. Þetta kom meðal annars fram á áttugasta
og sjöunda aðalfundi Sambands islenskra samvinnufélaga, sem hófst
í nýja Sambandshúsinu við Kirkjusand í Reykjavík kl. 9 í gærmorg-
un. Ólafur Sverrisson formaður Sambandsstj ómar. flutti í upphafi
skýrslu stjóraar og af því loknu flutti Guðjón B. Olafsson forstjóri
Sambandsins skýrslu sína. í máli hans kom fram að tap Sambandsins
á liðnu ári nam 1156 miljjónum króna á móti 48,9 mil(jónum árið 1987.
Jafnframt kom fram að eigin
fjárstaða fyrirtækisins hafði á liðnu
ári lækkað úr 26,5% í 19,5%. Eigin
fjárstaðan í árslok 1987 var 3108
milljónir en í árslok 1988, 2081
milljón króna. Eigin fé rýmaði því
á liðnu ári um 33,4% eða 1038
milljónir króna.
Olafur Sverrisson sagði að eign-
araðild Sambandsins að Álafossi
hefði reynst Sambandinu erfítt
mál, ákvörðun um að auka hlutafé
öðru sinni og nú um 90 milljónir
króna, á sama tíma og Sambandið
stæði frammi fyrir því að það þyrfti
að selja eignir til að bæta skulda-
stöðu sína, hafí verið erfíð ákvörð-
un. Þetta hefði þó verið talinn betri
kostur en að láta fyrirtækið verða
gjaldþrota enda hafí Sambandið
tryggingu fyrir því að það þurfti
ekki að ganga í fleiri ábyrgðir fyrir
Álafoss þar sem Reginn dótturfyrir-
tæki Sambandsins taki yfír hlut
Ágreiningnr um skipulagsmál
Skipulagsmál Sambandsins voru enn til umræðu á aðalfundinum
í gær. Ólafiir Sverrisson, formaður Sambandsstjóraar, greindi frá
því að þær tillögur sem skipulagsnefndin gerði í vetur hefðu ekki
fengið h(jómgrunn meðal meirihluta stjóraarmanna og var þeim því
stungið undir stól að sinni.
Guðjón B. Ólafsson forstjóri, sem
er andvígur þeim róttæku breyting-
um sem tillögurnar gerðu ráð fyrir,
sagði í ræðu sinni að hagsmunafé-
lög verslunardeildar, búvörudeildar
og sjávarafurðadeildar hefðu ekki
viljað, að minnsta kosti ekki fyrst
um sinrt, að aðrar breytingar yrðu
gerðar á starfsemi Sambandsins en
þær sem unnið hefði verið að undan-
farin misseri.
í umræðum um skýrslur forstjóra
og stjómarformanns, komu fram
skiptar skoðanir um skipulagsmál
Sambandsins. Meðal þeirra sem
tóku til máls var Þröstur Ólafsson,
sem sagðist ekki styðja tilögurnar
eins og þær væru. Jóhannes Geir
Sigurgeirsson, aðalfundarfulltrúi
frá KEA, rakti ágreining um skipu-
lagsmál Sambandsins í mörg ár til
„meints ágreinings meðal forystu-
manna Sambandsins". Hann kvaðst
telja að skipulagsmál Sambandsins
væra á einhveiju alversta stigi sem
hægt væri að hugsa sér, skrefið til
breytinga hefði einungis verið stigið
til hálfs, en það bæri að stíga til
fulls.
þess.
Ólafur sagði að öllum í Sam-
bandsstjóminni hafi verið brugðið
þann 5. apríl sl. þegar fyrir lá að.
halli síðastliðins árs var yfír 1 millj-
arður króna. Því hafði hann sem
formaður stjómar óskað eftir því
bréflega við forstjóra Sambandsins
að hann gerði skriflega grein fyrir
því hvað aðgerðir hefðu verið við-
hafðar til þess að bæta reksturinn
og hveiju þær hefðu skilað. í öðm
lagi hefði hann óskað eftir upplýs-
ingum um hvað aðgerðir væm ráð-
gerðar til viðbótar til þess að bæta
reksturinn. Loks hefði verið um það
spurt til hvaða ráða væri hægt að
gripa með langtímasjónarmið í
huga.
Nú hafði stjóm Sambandins haft
til skoðunar 55 síðna greinargerð
forstjórans í tvær vikur og ljóst
væri að víða í deildum væri með
margvíslegum hætti verið að vinna
að bættum rekstri. „Við eigum í
dag aðeins eina færa leið, og það
er að sigrast á vandanum. Svo einf-
alt er það,“ sagði Ólafur Sverrisson
stjórnarformaður.
Guðjón B. Ólafsson forstjóri ijall-
að í upphafi máls síns um þróun
efnahagsmála hér á landi, fram
kom að gengistap Sambandsins á
liðnu ári, nam 677 milljónum króna
og þar inní reiknað 120 milljónir
króna vegna gengisfellingar í upp-
hafi þessa árs. Vaxtagjöld að frá-
dregnum vaxtatekjum voru 1328
milljónir króna, en nettó fjármagns-
gjöld vom 837 milljónir króna.
Velta Sambandsins árið 1988 var
16,267 milljarðar króna, en 17,514
milljarðar króna árið 1987 og hafði
þánnig minnkað um 7,1%. Utflutn-
ingur dróst saman um 14,2% milli
ára og munaði þar mestu um sölu-
minnkun í skinnaiðnaðnum sem
dróst saman 56,8%. Flutt var út
fyrir 8,235 milljarða króna miðað
við 9,592 milljarðar króna árið
1987.
í máli forstjórans kom fram að
við bráðabirgðauppgjör Sambands-
ins fyrstu 4 mánuði þessa árs, að
afkoman miðað við sama tíma í
fyrra hefur batnað vemlega. Tapið
þessa mánuði nemur í ár 58 milljón-
um króna miðað við 210 milljónir
króna árið á undan. Veltan í ár
þessa mánuði var 5,928 milljarðar
króna, en 4,285 milljarðar árið 1988
og hafði þannig aukist um 38,3
prósent.
„Mér dylst það ekki að þessi lest-
ur er engin gleðilestur," sagði Guð-
jón, „en árið 1988 er það eitt það
versta sem yfír undirstöðuatvinnu-
greinamar hefur dunið frá stofnun
lýðveldisins." Guðjón sagði að Sam-
bandið stæði á miklum tímamótum.
Að baki væri erfítt rekstrarár, en
þrátt fyrir betri horfur nú en áður
væri hyggilegt að gera ráð fyrir
erfiðum missemm á næstunni. „Við
eigum ekki að metast á um við
hvem er að sakast, heldur að auka
samstarf og samstöðu kaupfélag-
ana og Sambandsins.“ sagði Guðjón
B. Ólafsson.