Morgunblaðið - 20.08.1989, Blaðsíða 30

30 r<E
MORGITNBLAÐIÐ SAMSAFIMIÐ sunnúdagór 20,'ÁGUST:1Í)89
ÆSKUMYNDIN...
ERAF JÓNIMÚLA ÁRNASYNI
Varð ungur hændur
að djassinum
yarla er til það mannsbarn í landinu sem ekki þekkir rödd Jóns Múla
Ámasonar, sem borið hefur okkur ógrynni fróðleiks í gegnum útvarps-
tækin undanfarna áratugi, hvort sem er í formi fréttalesturs, tónlistar-
kynninga eða bara spjalls við hlustendur. Auk þess er Jón Múli einn
þekktasti djass-áhugamaður landsins og hefur sjálfur samið fjölda
dægurlaga, meðal annars við texta Jónasar Árnasonar bróður síns.
Kotroskinn á svip, I matrósafötum. Jón Múii sex ára
gamall árið 1927.
UR MYNDASAFNINU
ÓLAFUR K. MAGNÚSSON
ísiglingu
Jón Múli Árnason fæddist á
Vopnafirði þann 31. mars 1921.
Hann er sonúr hjónanna Árna Jóns-
sonar í Múla og Ragnheiðar Jónas-
dóttur frá Brennu í Reykjavík. Jón
er næstelstur fimm systkina, Val-
gerður er elst en Jónas og tvíburarn-
ir Guðríður og Ragnheiður eru yngri.
Fjölskyldan fluttist frá Vopnafirði
til Reykjavíkur árið 1924 og settist
að á Bröttugötu 6, rétt ofan við Fjal-
arköttinn. Frá 1930 til 1933 bjó Jón
Múli ásamt fjölskyldu sinni á Seyðis-
firði en flutti svo aftur til Reykjavík-
ur tólf ára gamall.
Heimili foreldra Jóns var opið og
frjálslegt og minnast heimildarmenn
einkum einstakrar ljúfmennsku
Ragnheiðar móður Jóns í garð félaga
hans og vina. Einnig átti Jónas móð-
urafi Jóns gott bókasafn sem Jón
Múli og vinir hans sóttu mikið í.
Mikill tónlistaráhugi var á æsku-
heimili Jóns og var Árni faðir hans
góður söngvari. Gestir komu oft á
heimilið og þar var gjarnan spilað
og sungið. Smitaðist Jón því snemma
af tónlistarbakteríunni og segja
heimildir að hann hafi jafnvel ekki
farið á koppinn sinn nema að spilað
væri fyrir hann á grammófóninn á
meðan.
Djassinn kom einnig snemma inn
í líf Jóns Múla. Jón kynntist djassin-
um austur á Seyðisfirði í gegnum
útvarpsstöðvar frá Lúxemborg sem
auðveldlega náðust þar. Eftir að
hann flutti aftur til Reykjavíkur fór
hann að reyna' að ná útsendingum
BBC og var fljótur að finna þar djass-
þættina. Þetta gerði pilturinn algjör-
lega að eigin frumkvæði, því þessi
tónlist var lítt þekkt á Islandi á þeim
tíma, enda vilja sumir halda því fram
að Jón Múli hafi verið fyrsti hrein-
ræktaði djassistinn á íslandi.
Á Hverfísgötunni bjó Jón beint á
móti danska sendiráðinu þar sem
Birgir Muller átti þá heima. Birgir
var einnig mikill djassunnandi og
átti þar að auki forláta grammófón.
Sátu þeir Jón oft, ásamt fleiri drengj-
um, tímunum saman í herbergi Birg-
is og hlustuðu á hljómplötur gömlu
djasssnillinganna.
Heimildarmönnum ber saman um
að Jón hafi verið glaðlyndur piltur
og alltaf með bros á vör. Hann tók
snemma út vöxt, var hávaxinn eftir
aldri og sterkur. Hann var ósmeikur
við áflog enda beið hann varla nokkru
sinni lakari hlut. Fór líka svo að Jón
Múli æfði síðar hnefaleika um tíma.
Á æskudögum á Bröttugötu áttu
Jón og Jónas ásamt nokkrum fleiri
borgarabömum í stöðugum etjum við
verkamannastrákana Gunnar
Huseby og fleiri. Var þar barist nieð
trésverðum í portinu aftan við Fjalar-
köttinn og fóru leikár yfirleitt svo
að verkamannasynirnir báru sigur
úr bítum. Hvort að þessir ósigrar
hafi átt einhvern hlut í vinstrisinnuð-
um skoðunum Jóns síðar meir skal
ósagt látið.
Jón virtist aldrei óttast neitt í
æsku, var forvitinn og uppátækja-
samur. Flest virtist leika í höndum
hans og hæfileikar hans lágu á mörg-
um sviðum. En hann var staðfastur
og þijóskur og gaf sig aldrei, þó
hann þyrfti að berjast fyrir því.
Fyrir tuttugu og tveimur árum
leigði ferðskrifstofan Sunna,
sem um alllangt skeið var áberandi
í íslenskri ferðaþjón-
ustu, tvö skemmtiferða-
skip frá Austur-Þýska-
landi og bauð upp á
siglingu til Evrópu.
Fyrri ferðin var farin
um páska á skipinu
Fritz Heckert. Hin
síðari var í ágústmán-
uði á glæsifleytunni Volkefrendsc-
haft en meðfylgjandi myndir eru
einmitt þaðan.
Alls fóru um 400 manns í fyrri
siglinguna en 5(50 í þá síðari, svo
nærri lætur að 1.000 manns hafi
farið í skemmtisiglingu með þessum
tveimur skipum.
Volkefreundschaft var smíðað í
Svíþjóð, hét upphaflega Stockholm
og sigldi sænsk-amerísku sjóleiðina.
Skipið var svo selt til Austur-
Þýskalands 'og gefið nýtt nafn.
Þetta var tilkomumikið skip, 14.800
smálestir og tók 550 farþega. Þess
má geta að Gullfoss okkar íslend-
inga var nærri fjórfalt minni.
í upphafi ferðarinnar var stefnan
tekin til Björgvinjar og þaðan með-
fram Noregsströndum til Óslóar.
Frá Noregi var haldið
til Kaupmannahafnar
og lagt við Löngulínu.
Siglt var eftir Kílar-
skurði niður til Amst-
erdam og þaðan til
Lundúna áður en snúið
var heim á leið. Alls tók
siglingin hálfan mánuð.
Mikið fjör var um borð og fjöldi
íslenskra skemmtikrafta sá til þess
að engum þyrfti að leiðast. Nætur-
klúbbur var starfræktur og
skemmtiatriði á hveiju kvöldi. Auk
skemmtikrafta var 20 manna farar-
stjórn með í för. I veitingasölum
skipsins var borinn fram íslenskur
matur sem matreiddur var af aust-
ur-þýskri áhöfn skipsins.
Þrátt fyrir að vel hefði tekist til
var þessi sigling ekki endurtekin
og er þessi ferð líklega síðasta
skemmtiferðasiglingin með þessum
hætti sem íslenskir aðilar hafa stað-
ið fyrir.
Guðni Þórð-

arson í
Sunnu
ásamt hin- S TlSllS
um austur-
þýska skip-
stjóra Volk-
efreundsc-
halit.
STARFIÐ
ÞORVALDUR GUÐMUNDSSON SKIPSTJÓRIÁ
AKRABORGINNI
Siglirþjóð-
arskútunni
Þorvaldur Guðmundsson skip-
stjóri á Akraborginni hefur ferjað
ferðalanga á milli Akraness og
Reykjavíkur í 15 ár. Hann fer 8
sinnum á milli hafna á dag eða
nærri 3.000 ferðir á ári.
Þorvaldur er gamalreyndur skip-
stjóri bæði hér á landi sem er-
lendis. „Ég er búinn að vera skip-
stjóri síðan 1961, fyrst á Haraldi
Böðvarssyni. Frá 1968 til 1974 var
ég skipstjóri hjá hafrannsóknardeild
FAO, landbúnaðar- og matvæla-
stofnun Sameinuðu þjóðanna, og
sigldi' þá frá Argentínu. Verkefni
okkar þar voru rannsóknir á fiski-
göngum og veiðarfæratilraunir."
Þorvaldur lætur vel af starfi sínu
á Akraborginni. „Hér er mikið að
gerast, maður hittir margt fólk og
þetta er í alla staði líflegt og
skemmtilegt starf.“ Hann kveðst
ekki hafa miklar áhyggjur af því að
valda tjóni á bílunum í feijunni. „Ég
hafði meiri áhyggjur af að skemma
á eldra skipinu en eftir að við fengum
þetta skip, því það er miklu rólegra.
Við höfum sloppið ágætlega við slíkt,
enda er yfirleitt stillt í sjó og ekki
mikil hætta á skemmdum."
Þorvaldur leiðist alls ekki að sigla
svo oft sömu leiðina. „Ég er búinn
að þvælast svo víða hér áður að þetta
eru bara rólegheit. Fyrir vikið getur
maður líka verið heima hjá sér á
kvöldin."
ÞETTA SÖGDU
ÞAU ÞÁ...
Magnús L.
Sveinsson, for-
seti borgar-
stjórnar á borg-
arstjórnarfundi
5. des. 1985.
Ekki
sjoppufæói
Þegar séð var hversu fundur
myndi dragast þá var ákveðið
að athuga með mat handa borg-
arfulltrúum, en þar sem tíminn
var svo naumur þá var ekki
hægt að fá heitan mat, en brauð
verður hér á borðum . . .
(Gunnar Eydal: Það tókst að
bjarga heitum mat.) Nú jæja,
en þó ekki kótilettum eins og
við hefðum helst viljað fá . . .
BÓKIN
ÁNÁTTBORÐINU
Þorkell Sig-
urlaugsson
viðskiptafræð-
ingur
Eg hef verið að renna í gegnum
bókina The Green Capitalists;
Industry’s search for environmental
excellence“. Bókin sem er eftir John
Elkington fjallar um mikilvægi
umhverfisverndar. Ég hef skrifað
svolítið um bækur og hef aðallega
áhuga á að lesa fræðibækur. Ég
ákvað að kíkja í þessa bók núna
enda eru umhverfismál og gróður-
vernd meira á döfinni nú en oft
áður“,
Lárus Már
Björnsson
framkvæmda-
stjóri
Yfirleitt er ég að lesa nokkrar
bækur samtímis og nú er það
heildarsafn ljóða eftir gríska skáld-
ið Constantin Cavafy og aðra um
hollensk-bandaríska listmálarann
Willem de Kooning eftir Diane
Waldman. Úr klassísku deildinni er
ég að lesa Endurtekninguna eftir
Soren Kirkegrd í íslenskri þýðingu.
PLATAN
ÁFÓNINUM
Páll Heiðar
Jónsson
löggiltur
skjalaþýðandi
Þessa dagana er ég að hlusta á
sinfóníur Beethovens, en hann
er það tónskáld sem ég hef -hvað
mest dálæti á. Á afmælinu mínu í
fyrra fékk ég allar sinfóníurnar
hans á geisladiskum og hef ég haft
mikla unun af að hlusta á þær. Ég
á eingöngu klassíska tónlist og fyr-
ir utan sinfóníur og píanókonserta
Beethovens hlusta ég á Mozart við
sérstök tækifæri auk annarra
verka.
Páll Kr.
Pálsson for-
stjóri
Síðast hlustaði ég plötuna New
York, New York með Frank
Sinatra en hún er í hvað mestu
uppáhaldi hjá mér og hefur verið
reglulega á fóninum síðastliðin átta
ár. Ég hlusta ekki svo oft á plötur
en þegar þannig liggur á mér verða
gamlar kempur yfirleitt fyrir valinu
s.s. Alan Parson, Leonard Cohen
og John Lennon.
MYNDIN
ÍTÆKINU

Síðast horfði ég ásamt níu ára
gömlum syni mínum á mynd-
bandið Á ævintýraeyjunni eftir
samnefndri bók breska rithöfundar-
ins Enid Blyton. Ég las allar ævin-
týrabækurnar eftir Blyton þegar ég
var lítil og sonur rninn var nýbúinn
að lesa bókina Á ævintýraeyjunni
svo við lifðum okkur bæði inn í
myndina. Við skemmtum okkur
Atli Þór
Albertsson,
9 ára
*
Eg fékk lánað myndbandstæki
um daginn og er búinn að horfa
dálítið mikið upp á síðkastið. Síðast
horfði ég á mynd sem heitir Blue
Grass og er um konu sem hóf
hrossarækt á búgarði og ræktaði
veðhlaupa- og verðlaunahesta.
Hún er bara mjög skemmtileg. Ég
horfi annars á alls konar myndir.
konunglega.