Morgunblaðið - 21.09.1989, Blaðsíða 18

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 21. SEPTEMBER 1989
Kynningarrit menntamálaráðuneytisins
á ensku um íslenskar bókmenntir:
Tveggja heiðurslauna-
höfiinda hvergi getið
í dagblaðinu Tímanum á
laugardaginn kom fram að í
nýju riti menntamálaráðuneyt-
isins á ensku, til kynningar á
íslenskum bókmenntum, sé
hlutur borgaralegra rithöf-
unda fyrir borð borinn og
meira gert úr hlut vinstrisinn-
aðra rithöfunda. Til dæmis sé
hvergi getið í ritinu tveggja
höfunda, sem eru í heiðurs-
launaflokki Alþingis, Guð-
mundar Daníelssonar og Ind-
riða G. Þorsteinssonar, og að-
eins lítillega minnst á látna
öndvegishöíunda eins og Tóm-
as Guðmundsson, Guðmund G.
Hagalín og Gunnar Gunnars-
son. Einnig hefur komið fram
að allir fjórir höfundar ritins
eru þekktir alþýðubandalags-
A R T S
WIH l I II Kl
IN ÍCELAND
L i \ c r n t u r c
Forsíða kynningarrits mennta-
málaráðuneytisins.
menn. Tveir aðilar af þremur
í útgáfustjórn eru þekktir al-
þýðubandalagsmenn og a.m.k.
annar þýðendanna.
í fréttatilkynningu frá
menntamálaráðuneytinu kemur
fram að þetta sé fyrsta ritið í
ritröð um íslenska list. í næstu
ritum verði fjallað um myndlist
og hönnun en í það rit skrifa
Aðalsteinn Ingólfsson og Örn D.
Jónsson. .Umsjón með riti um
tónlist hafa þau Bergljót Jóns-
dóttir, Karólína Eiríksdóttir og
Hjálmar Ragnarsson. Aðalhöf-
undur verður Þorkell Sigur-
björnsson. Um húsagerðarlist
skrifar Guðrún Jónsdóttir, um
leiklist Sveinn Einarsson, um
-danslist Árni Ibsen og um kvik-
myndagerðarlist skrifar Kristín
Guðmundur Daníelsson.
einhveijar glæður af þessari
kenningu lifi enn þann dag í
dag,“ sagði Guðmundur Daníels-
son.
Jóhannesdóttir.
Segir ennfremur í fréttatil-
kynningunni að höfundum sé í
sjálfsvald sett um hvaða lista-
menn þeir Ijalli í greinum sínum.
Á sama hátt velji höfundar sjálf-
ir þær myndir sem birtast í köfl-
um þeirra. Bera Nordal, forstöðu-
maður Listasafns íslands, muni
þó taka þátt í vali á myndum í
myndlistarkaflann ásamt Aðal-
steini Ingólfssyni. í samráði við
höfunda hefur verið ákveðið að
aðaláherslan yrði á umfjöllun um
það helsta sem nú væri að ger-
ast í íslenskri list.
I fréttatilkynningunni segir
„ÉG VIL taka það fyrst fram
að ég er í fríl og hef því ekki
fylgst eins grannt með þessu og
ég ætti að gera. Mér sýnist þó
á þessum bæklingi að mennta-
málaráðuneytið sé þarna í naftii
ríkisins að gefa út stefnu Al-
þýðubandalagsins i listum,"
sagði Indriði G. Þorsteinsson,
rithöfundur, en hann er annar
þeirra tveggja heiðurslaunahöf-
unda sem hvergi er getið i kynn-
ingarriti inenntamálaráðuneyt-
isins.
„Þessi stefna Alþýðubandalagsins
í listum kemur víða fram. Til dæm-
is voru yfir þijátíu höfundar svipt-
ir höfundarétti á einu bretti fyrir
atbeina þeirra manna, er þar sitja
í húsum, í sambandi við fjölföldun
á efni í skólum.
Ekkert hefði verið athugavert
við þessa afgreiðslu málsins og
maður er henni raunar vanur ef
um útgáfufyrirtæki eða einstakl-
ing hefði verið að ræða sem gaf
þetta út. Öðru máli gegnir þegar
um menntamálaráðuneytið er að
ræða, sem maður verður að telja
hluta af opinberri stofnun, að
minnsta kosti alla jafna. Hins veg-
ar er ljóst að þeir sem þar ráða
húsum núna hafa talið sér til tekna
orðrétt: „Bókmenntaritið verður
þar undantekning, þar sem ekki
þótti fært að sleppa umfjöllun
um okkar merka bókmenntaarf.
Höfundar urðu sammála um að
í riti sem ætlað er til kyninngar
á úslenskri list erlendis mætti
ekki leggja aðaláherslu á upp-
talningu á nöfnum listamanna
heldur kæmu nöfn þeirra fram í
yfirlitsskrá, eins og þeirri sem
birtist í bókmenntakynningarrit-
inu.“
í frétt ráðuneytisins segir loks
að kynningarritið hafi mælst vel
fyrir og sé það afar eftirsótt víðs
vegar um heim.
Indriði G. Þorsteinsson.
að vera utan við þjóðfélagið í flest-
um greinum og hafa nú gert það
að stefnu ríkisstjórnarinnar hvað
þetta snertir.
Þetta kemur þeim mun undar-
legar fyrir sjónir þegar ljóst er,
að alls staðar í þessum vesæla
kommúnistaheimi, þar sem fólk
stritar til fátæktar, er verið að létta
oki einsýni og einræðis af fólki,
skuli listamenn á Islandi þurfa að
sæta þessum aðförum."
Guðmundur Daníelsson:
Væntanlega keraur bók
um okkur Indriða eina
Guðmundur Daníelsson, annar tveggja heiðurslaunarithöf-
unda sem ekki er getið í ritinu, sagðist í samtali við Morgun-
blaðið giska á að ástæðan fyrir þessu væri að þeir Indriði væru
of stórir fyrir svo lítið rit og gæfi ráðuneytið væntanlega út
bók um þá eina.
„Eg giska á að þetta sé heldur
lítið kver og að við Indriði höfum
verið orðnir of stórir bitar til að
kyngja,“ sagði Guðmundur Dan-
íelsson, rithöfundur. „Það stend-
ur svo væntanlega til að gefa
út sérstaka bók með okkur
tveimur einum. Þetta ætla ég
að giska á án þess að geta sann-
að það.“
Guðmundur sagði að hann
hefði annars lengi orðið var við
þessa tilhneigingu vissra manna
og rithöfunda að láta eins og
hann væri ekki til. Jafnvel menn
sem gerðu kennslubækur hefðu
viljað hlaupa yfir hann. „Á
mínum unglingsárum var Krist-
inn E. Andrésson aðal bók-
menntalærimeistarinn. Hann
sagði eitt sinn að sá sem ekki
væri kommúnisti hann gæti aldr-
ei orðið skáld. Annað hvort gerð-
ist maður kommúnisti og væri
gott skáld eða þá væri maður
hvorugt. Það lítur út fyrir að
Indriði G. Þorsteinsson;
Listastefiia Alþýðu-
bandalagsins gefin
út í nafiii ríkisins
Borgarafundur í Mosfellsbæ:
Urðun sorps í
Alfsnesi mótmælt
BORGARAFUNDUR sem haldinn var í Mosfellsbæ á þriðjudagskvöld
mótmælti harðlega þeirri ákvörðun Kjalarneshrepps og Sorpeyðingar
höfuðborgarsvæðisins að urða sorp í Álfsnesi. í ályktun fundarins seg-
ir: „Við teljum að lífríki Leiruvogs og næsta nágrennis sé í hættu ef
af urðun verður og teljum að stjórnvöld ættu frekar að kanna nánar
önnur svæði fjær þéttbýli þar sem minni hætta yrði á sjón- og um-
hverfismengun." Kom á fundinum fram ótti meðal íbúa um að vond
lykt myndi stafa af haugunum, að hætta væri á rottugangi og að fok
yrði af urðunarsvæðinu. Sérfræðingar frá Sorpeyðingu höfuðborgar-
svæðisins töldu þennann ótta ástæðulausan.
Borgarafundurinn á þriðjudags-
kvöld var haldinn í framhaldi af
beiðni þijú hundruð íbúa um upplýs-
ingafund um fyrirhugaða soipurðun.
Mættu á fundinn þeir Þórður Þor-
bjarnarson, stjómarformaður Sor-
peyðingar höfuðborgarsvæðisins,
Ögmundur Einarsson, framkvæmda-
stjóri Sorpeyðingar höfuðborgar-
svæðisins, og tveir ráðgjafar fyrir-
tækisins þeir Björn Jóhann Bjöms-
son, verkfræðingur, og Ásbjörn Ein-
arsson, efnaverkfræðingur. Kynntu
þeir fyrirhugaða starfsemi sorp-
böggunarstöðvar í Gufunesi og
hvernig fyrirkomulagi sorpurðunar á
Álfsnesi yrði háttað. Þá svöruðu þeir
spumingum bæjarbúa.
í máli þeirra kom m.a. fram að
áætlað er að lokaðir flutningabílar
muni daglega fara sextán ferðir á
milli böggunarstöðvarinnar og urð-
unarstaðarins, en sú leið liggur í
gegnum Mosfellsbæ. Til samanburð-
ar var þess getið að dagieg umferð
á Vesturlandsvegi milli Höfðabakka
og Korpu næmi 11.600 bifreiðum á
dag. Reynt yrði að hafa urðunar-
svæðið á Álfsnesí eins vestarlega og
unnt væri og yrði um að ræða 40
hektara svæði í mýrarkvos á nesinu
sem girt yrði af með varnargirðing-
um.
Björn Jóhann Björnsson, verk-
fræðingur, sagði hönnunarvinnu ekki
enn vera hafna, en nú væri m.a.
verið að kortleggja berggrunninn og
laus jarðlög. Verið væri að finna út
ýmsar grundvallarstaðreyndir til að
geta gert nákvæma áætlun um hve
mikið yrði hægt að urða, hvar ætti
að staðsetja drenlagnir o.s.frv. Þá
þyrfti að gera ráðstafanir til að draga
úr sigvatni úr urðunarstað eins og
unnt væri. Yrði það gert með því að
hafa töluverðan vatnshalia á haugn-
um og þykkt yfirborðslag. Það vatn
sem samt færi í gegnum hauginn
yrði leitt burt í vesturátt og yrði þar
aðstaða fyrir meðhöndlun, eftirlit og
hreinsun á því.
Ásbjörn Einarsson, efnaverkfræð-
MorgunblaOið/Þorkell
Húsfyllir var á fundinum um fyrirhugaða sorpurðun í Álfsnesi sem haldinn var í Hlégarði í Mosfellsbæ
á þriðjudagskvöld.
ingur, sagði að eitt af þeim vanda-
málum sem koma myndu upp væri
gasmyndun sú sem yrði við geijun
á sorpi. Mynduðust þá tvær gasteg-
undir, metan og kolsýra, alls um fjór-
ir rúmmetrar af gasi á tonn af sorpi
á ári. Hvorug þessara gastegunda
væri hættuieg en af þeim væri vond
lykt. Úr þessu mætti draga með
hönnun haugsins eða að safna saman
því gasi sem kæmi upp og brenna
það.
Ögmundur Einarsson, sagði að
fystu áætlanir bentu til að það gjald
sem tekið yrði af óflokkuðu sorpi
yrði 2000 krónur á tonn. Ef hins
vegar tækist að fiokka sorpið mætti
lækka eyðingarkostnað um helming.
Það væri því stórmál fyrir sveitarfé-
lögin að stuðla að flokkun á sorpi.
Að lokinni framsögu fulltrúa Sor-
peyðingar höfuðborgarsvæðisins
tóku nokkrir íbúar til máls. Ævar
Sigdórsson, sagðist telja að sóða-
skapurinn á svæðinu yrði meiri en
haldið hefði verið fram. Þama yrði
t.d. vargur, sem væri raunar þegar
orðinn plága í bænum. Salan á þessu
svæði hefði verið mikil mistök og
myndi sorpurðunin hafa slæmar af-
leiðingar á lífríki svæðisins. Spurði
hann m.a. af hvetju Arnarholt hefði
ekki frekar orðið fyrir valinu.
Kristbjörn Árnason taldi hættu á
að fok yrði af svæðinu. Spurði hann
af hveiju þessu væri ekki komið fyr-
ir f Reykjavík fyrst þetta væri allt
svona snyrtilegt. Þá spurði Ingólfur
Árnason um hættuna á meindýrum.
Ögmundur Einarsson sagði Sorp-
eyðingu höfuðborgarasvæðisins hafa
beðið um skýrslu frá meindýraeyði
Reykjavíkurborgar og kæmi þar
fram að ótti um rottugang væri
ástæðulaus. Ætti það sama við um
mýs. Þórður Þorbjarnarson sagði að
Náttúruverndarráð hefði mælt með
Álfsnesi m.a. fram yfir Arnarholt.
Varðandi ótta um vonda lykt sagði
Þórður að þeir íbúar sem ættu heima
næst sorphaugunum í Gufunesi, þ.e.
íbúar við Kleppsveg í Reykjavík,
hefðu aldrei kvart.að yfir lykt og
ætti það sama við íbúa í Grafarvogi.
Sagði hann að ekki ætti að búa til
drauga af þessu tagi heldur líta á
staðreyndir.