Morgunblaðið - 06.10.1989, Blaðsíða 14

14
-I
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 6. OKTÓBER 1989
Minninff:
Friðrik Karlsson
framkvæmdasijóri
Fæddur 28. september 1918
Dáinn 28. september 1989
Kveðjustund er komin, Friðrik
Karlsson, framkvæmdastjóri Dom-
us Medica, lést 28. september sl.
eftir skamma sjúkrahúslegu, en
nokkurra ára heilsubrest. Hann
vissi vel að hveiju stefndi, en lét
það lítt hefta sín störf, að undan-
skildum síðasta mánuði, þegar hann
þurfti öðru hverju að dveljast á
sjúkrahúsi. Þetta var í samræmi
við skapfestu hans, kraft og kjark,
sem einkenndi lífsstíl hans allatíð.
Kynnum okkar Friðriks bar fyrst
saman fyrir rúmum 25 árum, þegar
læknasamtökin voru að setja á fót
sjálfseignarstofnunina Domus
Medica og undirbúa byggingu húss
með sama nafni. Þar skyldi vera
félagsheimili lækna, skrifstofur
l.æknafélaganna og læknastöð, þar
sem sérfræðingar í mörgum grein-
um störfuðu ásamt heimilislæknum.
Fyrsti formaður sjálfseignar-
stofnunarinnar Domus Medica var
Bjami Bjamason læknir. Fyrsta
verkefnið var að byggja hús fyrir
starfsemina. Bjami þekkti vel af
eigin reynslu og afspurn hæfileika,
mannkosti og dugnað, sem Friðrik
hafði sýnt við stjórnun bygginga-
framkvæmda og félagslega skipu-
lagningu. Það var mikið lán fyrir
læknasamtökin að Bjarna tókst að
fá Friðrik til að stjórna byggingu
Domus Medica, verða fram-
kvæmdastjóra stofnunarinnar og
annast rekstur félagsheimilisins frá
upphafi. Hér var um að ræða erfitt
starf, á fárra færi að leysa. Stofnfé
var mjög af skornum skammti og
byggingarskuldir urðu því miklar.
Félagsheimili lækna í Domus
Medica var öðmm þræði rekið sem
veitingastaður þar til í maí 1988.
Þessi rekstur skilaði alltaf hagnaði,
einnig þau ár þegar margir, jafnvel
flestir, veitingastaðir í Reykjavík
voru reknir með tapi. Svo óskeikul
var hagsýni og stjómsemi Friðriks
að taprekstur var óþekktur, enda
allar skuldir greiddar fyrir áram
síðan. Slíkir menn era allt of fáir
í okkar þjóðfélagi og nú hefur þeim
fækkað um einn.
Friðrik var samferðamaður
margra iækna á sviði félagsmála
og í önnum daglegra starfa í Dom-
us Medica, þeirri stofnun, sem hann
hafði reist og stjórnað um aldar-
fjórðung. Þama efldist félagsstarf
lækna og fagleg þjónusta við sjúkl-
inga. I Domus Medica hafa ýmsir
þættir heilbrigðismála mótast. Má
þar t.d. nefna undirbúning að heil-
brigðislöggjöfinni frá 1974.
An Friðriks hefði Domus Medica
sennilega aldrei orðið til í núver-
andi mynd. Fyrir þetta mikilsverða
starf var Friðrik kjörinn heiðurs-
félagi Læknafélags íslands á aðal-
fundi þess. Nafn Friðriks verður
um alla tíð tengt Domus Medica
sem þó er aðeins hluti af ævistarfi
hans. Friðrik var „ekta“ Húnvetn-
ingur og hafði ungur hugsað sér
að verða bóndi og varð það með
nokkram hætti.
Það var ætíð sérlega ánægjulegt
að koma í heimsókn í sumarbústað
Friðriks og konu hans, Guðrúnar
Pétursdóttur, að Hrísum, jörð þeirra
í V-Húnavatnssýslu. Gestrisni
þeirra var sérstök. Við Sigþrúður
eigum margar ágætar minningar
frá Hrísum. Þær metum við og
þökkum. Þarna komst Friðrik í
snertingu við áhugamál æskuár-
anna, Svo sem silungsveiði í vötn-
um, laxveiði í ám, hestamennsku,
hrossarækt o.fl. Alltaf lagði Friðrik
jafna áherslu á að nýta og varð-
veita gæði landsins.
Eftir 18 ára samstarf með Frið-
rik í stjórn Domus Medica hef ég
margs að minnast, allt með slíkum
ágætum að þar bar engan skugga
á. Stjóm Domus Medica flytur frú
Guðrúnu og fjölskyldunni allri inni-
legar þakkir og samúðarkveðjur.
Arinbjörn Kolbeinsson
í dag fer fram frá Dómkirkj-
unni útför Friðriks Karlssonar,
framkvæmdastjóra Domus
Medica. Svo mjög hefur hann
tengst störfum lækna og lækna-
samtökum síðustu 25 árin, að ég
vil minnast þessa merkilega tíma-
bils í ævi hans.
Það var íslenskum læknum mik-
ið lán, að Bjarni Bjarnason, lækn-
ir frá Geitabergi, og Friðrik Karls-
son, ungur og duglegur húsasmið-
ur bjuggu á tímabili við sömu
götu. Bjarni var þá að reisa sér
heimili, en það gekk bæði seint
og illa vegna vinnusvika og mikils
kostnaðar. Friðriki ofbauð þetta
og fór til Bjama og sýndi honum
fram á að verið væri að féfletta
hann og að lokum tók Friðrik að
sér að ljúka húsbyggingunni, sem
hann gerði á skömmum tíma og
sparaði Bjama stórfé með hagsýni
sinni og dugnaði. Þetta var upphaf
vináttu þeirra sem entist ævilangt.
Nokkrum árum síðar var 5
manna hópur lækna hér í
Reykjavík að leita úrræða við að
koma upp félagsheimili lækna.
Þessi hugmynd hafði verið lengi á
döfinni og ekkert gerst, en nú
voru menn bjartsýnni og eftir
miklar vangaveltur var ákveðið að
hefjast handa. Þetta yrði sjálfs-
eignarstofnun, sem héti Domus
Medica og var skipulagsskrá henn-
ar staðfest af forseta íslands 26.
apríl 1960 og fengin lóð við Egils-
götu ári síðar.
Fimm manna stjóm var kjörin
af læknafélögunum til þess að
hrinda þessu máli af stað og var
Bjarni Bjarnason, formaður henn-
ar, fullur af bjartsýni, þó að marg-
ir spáðu illa fyrir þessari hug-
mynd, því peningar voru engir
fyrir hendi. Húsið var þó teiknað
og nú var eftir að fá bygginga-
meistara og Bjarni var ekki í vafa
um hver hann ætti að vera, auðvit-
að Friðrik Karlsson, vinur hans,
og á vordögum 1963 var Friðrik
ráðinn byggingameistari og síðar
framkvæmdastjóri til æviloka.
Það var ekki létt starf, sem
Friðrik tók að sér. í fyrstu átti
aðeins að reisa félagsheimili, en
fljótlega kom í ljós að á því vora
ýmsir annmarkar og var farið að
ræða um viðbótarbyggingu, sem í
yrðu læknastofur, er læknar ættu
sjálfír og kostuðu að öllu leyti.
Þegar húsinu var lokið og flutt inn
á haustdögum 1966, var komin 5
hæða viðbygging fyrir læknastof-
ur ásamt félagsheimilinu og versl-
unarhúsnæði sem því fylgdi. Þá
hefst aðalstarf Friðriks sem fram-
kvæmdastjóri hússins og var það
ærið starf og erilsamt, því hann
rak veitingasölu fyrir Domus
Medica, þangað til að hann gat
skilað félagsheimilinu skuldlausu
fyrir 2 árum. Friðrik sá líka um
þijár stækkanir á húsinu og þar
eru nú skrifstofur læknafélaganna
og aukahæð fyrir læknastofur, en
þar starfa nú rúmlega 60 læknar.
Þetta hefur hann gert af sínum
alkunna dugnaði og hagsýni.
Ekki var alltaf auðvelt að vera
húsbóndi, þar sem 60 læknar voru
starfandi. Ýmis ágreiningsmál
komu upp, sem fljótt þurfti að
greiða úr, en Friðrik óx að vin-
sældum með starfi sínu. Læknar
fundu að hann vildi gera hlut
þeirra sem mestan og bestan og
sýndu það í verki með því að gera
hann að heiðursfélaga Læknafé-
lags íslands.
Ég undirritaður starfaði með
Friðrik frá upphafi og er einn af
þeim, sem voru í fyrstu stjórn
Domus Medica. Á samstarf okkar
og vináttu féll aldrei skuggi. Hann
reyndist hagsýnn og góður samn-
ingamaður og bar Domus Medica
mjög fyrir bijósti og kom þessari
stofnun til góðs þroska.
Síðustu árin háði hann harða
baráttu við ólæknandi sjúkdóm og
andaðist snögglega aðfaranótt af-
mælis síns 28. september sl.
Við hjónin sendum hans góðu
konu, frú Guðrúnu Pétursdóttur,
og börnum þeirra innilegar samúð-
arkveðjur.
Hann á góða heimvon.
Eggert Steinþórsson
Það átti ekki að þurfa að koma
manni neitt á óvart að frétta andl-
át Friðriks Karlssonar, en samt
er það svo að manni bregður alltaf
þegar maður fréttir andlát vinar,
eða svo fór fyrir mér er Sigríður
dóttir hans hringdi að morgni 28.
sept. sl. og tilkynnti mér andlát
föður síns.
Mig langar að minnast hans
lítillega og þakka fyrir þann langa
tíma er leiðir okkar hafa legið
saman. Ég minnist hans fyrst sem
unglingur norður í Víðidal, þá var
hann farinn í vinnu burt úr sveit-
inni í brúarvinnu hjá föður, sínum
Karli Friðrikssyni brúarsmið.
Kornungur varð hann að fara að
vinna fyrir sér þar sem foreldrar
hans höfðu slitið samvistum og
honum komið fyrir hjá vandalaus-
um. yíst er að það hafði mikil
áhrif á líf hans og mótaði lífsskoð-
un hans varanlega. Ég mun ekki
rekja ættir hans, né fara nákvæm-
lega út í starfsferil hans, en þekkt-
astur er hann fyrir starf sitt í
Domus Medica, fyrst er hann tók
að sér byggingu hússins og síðan
framkvæmdastjórn þess. En áður
hafði hann unnið við smíðar, séð
um byggingar húsa, rekið plast-
pokagerð, var með þeim fyrstu er
í þann atvinnurekstur fóru.
Ég minnist með mikilli ánægju
er við tókum að okkur byggingu
fjárréttar norður í Víðidal á heima-
slóðum okkar, það var ógleyman-
legt sumar. Uppúr því hafa leiðir
okkar oft legið saman, ég fékk
að starfa með honum í Húnvetn-
ingafélaginu en þar var hann aðal-
driffjöður árum saman, og var
gerður heiðursfélagi þar. Hann var
einn af stofnendum Krumma-
klúbbsins og var þar Stórkrummi
árum saman, einnig þar auðnaðist
mér að fá að starfa með honum,
nú síðustu árin sem „makker“
hans í brids, ég vil þakka honum
fyrir alla þolinmæðina er hann
sýndi mér þá. Ekki get ég lokið
þessum fátæklegu orðum án þess
að minnast á heimili hans og konu
hans Guðrúnu Pétursdóttur, en
það tel ég áð hafi verið mesta
gæfa hans, lífs er þau rugluðu
saman reytum, heimili þeirra var
einstakt, þau voru ákaflega sam-
hent að gera það hlýlegt og vist-
legt og nú hin síðari ár mjög list-
rænt, með ijölda málverka eftir
marga okkar betri málara. Hus
þeirra var eins og góðbýli í sveit,
ætíð i þjóðbraut. Þau hjón eignuð-
ust tvö mannvænleg börn, Sigríði
jarðfræðikennara, gift Bjama Ás-
geirssyni lögmanni, og Karl hag-
fræðing, giftur Herdísi Rúnars-
dóttur hjúkrunarfræðingi, bama-
börnin era þijú.
Ég held að draumur Friðriks
hafi verið að verða bóndi í sveit
og þá bóndi á forna vísu, að búa
stórt og myndarlega, hefja sveitina
uppúr einyrkjabúskap síðari ára
nýbýlastefnu kotbænda þar sem
bóndinn hefur orðið sjálfs sín þræll
og aldrei getað litið upp úr
brauðstritinu. En það átti ekki
fyrir honum að liggja í þessu lífi.
Að lokum vil ég þakka Friðrik
fyrir allt og allt, nú kemur hann
ekki lengur út til mín þar sem við
leystum vandamálin eða deildum
um hver á landið. Heldur fer ég
ekki út í kaffi til hans og hlýði á
hann gefa læknunum góð ráð.
Að lokum vil ég senda ástvinum
hans innilegar samúðarkveðjur, ég
veit að minningin um góðan eigin-
mann, föður og afa verður styrkur
í sorginni hjá ástvinum hans. Guð
blessi góðan dreng.
Gunnar Guðmundsson
Fagra haust þá fold ég kveð
faðmi vef mig þínum,
bleikra laufa láttu beð
að legstað verða mínum.
(Stgr.Th.)
Haustið hefur tekið völdin. Móð-
ir jörð er ekki lengur íklædd sum-
arskrúða og veturinn er á næstu
grösum. Bliknuð lauf leika lausum
hala um freðinn svörð. Hæstu
fjallabrúnir skauta hvítum faldi.
Björkin svignar undan átökum
stormsins en hún réttir sig við
þegar veðri slotar.
Inn í litadýrð haustsins sveif
andi og sál Friðriks Karlssonar á
sjötugasta og fyrsta afmælisdegi
hans eftir hörð átök við skaðræðis-
sjúkdóm. Fyrir fjörutíu áram
gengum við hjónin í Húnvetninga-
félagið hér í Reykjavik en upp frá
því hófust kynni okkar Friðriks.
Hann var einn af stofnendum þess
fyrir nær fimmtíu og tveim áram.
Friðrik var mjög sterkur hlekkur
í starfsemi félagsins, og gegndi
þar forystu hlutverki lengur en
nokkur annar. Félagið á honum
meira að þakka en flestum öðram
sem þar hafa komið við sögu.
Hann var stjórnsamur foringi og
athafnasamur að hverju sem hann
gekk og mun félagið njóta verka
hans um ókomin ár. Við áttum
mikið samstarf innan félagsins og
af því skapaðist vinátta sem hald-
ist hefur. Það leyndi sér aldrei að
honum hentaði betur að stjórna
en láta aðra segja sér fyrir verk-
um, en þó var hann lipur í sam-
starfi og laginn að laða að sér
góða starfskrafta og mun það
hafa komið sér vel eftir að hann
varð framkvæmdastjóri fyrir Do-
mus Medica.
Fátækur var hann fermdur frá
Víðidalstungukirkju, en hann var
auðugur af trú á lífið og tilver-
una, ætlaði sér að verða fijáls-
PHILIPS
FRYSTISKÁPAR og kistur
FALLEG GÆÐAVARA
AFB716
Rúmmál 140 litrar. Þrjár
hillur meö loki að framan og
frystibúnaði. Ein skuffa.
Mál: Breidd 55, Hæö 85,
Dýpt 60 cm.

AFB 717
Rúmmái 220 litrar. Fjórar hillur
meö loki að framan og frysti-
búnaði. Ein skúffá. Sérstök
hraöfrysting.
Mál: Breidd 59, Hæö 120, Dýpt
60 cm.
AFB718
Rúmmál 290 lítrar. Fjórar hillur meö loki
aö framan og frystibúnaði. Ein skúffa.
Sérstök hraöfrysting.
Mál: Breidd 59, Hæö 140, Dýpt 60 cm.
Rúmmál 330 lítrar. Sex hillur meö loki aö framan og
frystibúnaöi. Ein skúffa. Hjól til aö færa skápinn.
Mál: Breidd 59, Hæö 160, Dýpt60cm.