Morgunblaðið - 20.10.1989, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 20. OKTÓBER 1989
11
Hugleiðing að loknu 15. þingi
Yerkamannasambands Islands
eftir Jóhannes S.
Guðmundsson
Nú þegar ég hef nýiega setið 15.
þing VMSÍ, kemur ýmislegt upp í
huga minn, sem ég vil gjarnan deila
með öðrum og jafnvel fá viðbrögð
við frá þeim sem kynnu að vera
sama sinnis og ég. Eg er hjartan-
lega sammála orðum Jóhönnu Sig-
urðardóttur félagsmálaráðherra, en
hún ávarpaði þingið við setningu
þess. Jóhanna sagði m.a. að verka-
lýðshreyfingin væri of íhaldssöm
og hefði fjarlægst hinn almenna
félagsmann. Ég tek einnig undir
þau orð hennar að tími sé kominn
til þess að heíja viðræður um brejd-
ingar á vinnulöggjöfinni. Slíkar við-
ræður gætu leitt í ljós að báðir
aðilar sæju sér hag í að breyta ein-
hveiju.
Athygli vekur á hvem hátt sum-
ir fjölmiðlar ijalla um framboð og
kosningar í trúnaðarstörf á vegum
verkalýðshreyfingarinnar. Bæði áð-
ur en þing VMSI hófst og meðan
það stóð yfir voru fjölmiðlar með
viðtöl við forystumenn verkalýðs-
samtakanna og getgátur um hvern-
ig kosningar færu. í viðtölum kom
fram að um kvótaskiptingu væri
að ræða milli ákveðinna stjórn-
málaflokka innan hr'eyfingarinnar.
Forystumenn verkalýðshreyfing-
arinnar virtust taka þátt í þessu
ósmekklega sjónarspili. Ekki var
látið svo lítið að spyija hinn al-
menna þingfulltrúa eða launþega
álits á þessum málum. Vísa ég nú
til blaðagreina sem birtust í DV
dagana 12.-16. október sl.
1) „Ég er vanur að vera á.högg-
stokknum. Á þessari stundu segi
ég ekkert um það hvort ég gef
kost á mér áfram eða ekki. Ég
veit að nokkrir aðilar vilja losna
við mig úr varaformannssæt-
inu,“ sagði Karvel Pálmason,
alþingismaður og varaformaður
Verkamannasambandsins. DV
12.10. 1989.
2) „Karl Steinar lausnin í vara-
formannsslagnum. Það var raf-
magnað andrúmsloftið á Verka-
mannasambandsþinginu í gær
vegna þeirra átaka sem standa
um varaformannssætið í stjórn
sambandsins. Þetta mál er höf-
uðverkur Alþýðuflokksins, al-
þýðuflokksmenn eiga sætið eins
og sagt er. Karvel hefur alfarið
neitað að draga sig til baka en
seint í gær samþykkti hann að
gefa ekki kost á sér til embætt-
is varaformanns ef Karl Steinar
Guðnason, sem var varaformað-
ur á undan Karvel, gæfi kost á
sér. Það er rétt að það hefur
verið hart lagt_ að mér að gefa
kost á mér. Ég hef þó enga
ákvörðun tekið enn, vegna þess
einfaldlega að ég hef sVo mikið
að gera að ég treysti mér tæp-
lega til að bæta varaformanns-
starfinu við, sagði Karl í sam-
tali við DV.“ 13.10. 1989.
Jóhannes S. Guðmundsson
3) „Pólitískt klúður komið upp.
Alþýðuflokkur og Alþýðubanda-
lag í vandræðum." DV. 14.10.
1989.
4) Átök og klúður við stjórnarkjör
o.s.frv. DV. 16.10.1989.
Eftir að hafa lesið þessar greinar
og fylgst með gangi mála á þinginu
kemur sú spuming upp í hugann,
hverra hagsmuna sé verið að gæta,
þegar stillt er upp til kjörs í trúnað-
arstörf á vegum verkalýðshreyfing-
arinnar. Eru það hagsmunir laun-
þegans eða hagsmunir stjórnmála-
flokka sem sitja í fyrirrúmi?
Ef það eru hagsmunir stjórn-
málaflokka þá hefur stór hluti þing-
„Eftir að hafa lesið
þessar greinar og fylgst
með gangi mála á þing-
inu kemur sú spurning
upp í hugann, hverra
hagsmuna sé verið að
gæta, þegar stillt er
upp til kjörs í trúnaðar-
störf á vegum verka-
lýðshreyfingarinnar.
Eru það hagsmunir
launþegans eða hags-
munir stjórnmálaflokka
sem sitja í fyrirrúmi?“
fulltrúa ekkert að gera á þessi þing.
Ef ekki verður breyting á, þá
getum við sem ekki höfum áhuga
á-að taka þátt í þessu sjónarspili
setið heima og leyft þeim sem vilja
halda í þennan skrípaleik, að eiga
sviðið í friði. Ég veitti því athygli
þegar Halldór Björnsson tilkynnti
uppstillingu kjörnefndar til stjórn-
arkjörs, að hann talaði um að valið
hefði verið erfitt. Lágu erfiðleikarn-
ir í því að verkalýðshreyfingin hefur
ekki á að skipa nógu af hæfileika-
ríku fólki í sínum röðum sem hefur
vilja og tíma til að vinna að verka-
lýðsmálum? Eða er ástæðan sem
fjölmiðlar gefa upp rétt, að pólitíkin
og persónulegar illdeilur séu láthar
ráða. Auðvitað er unnið að ýmsum
góðum málum á þessum þingum
sem koma launamanninum til góða
í framtíðinni. En við sem viljum
pólitíkina út úr verkalýðshreyfing-
unni getum unnið að þessum málum
á annan hátt, ef engin breyting •
verður hjá forystunni. Það er nóg
að alþingis- og sveitarstjórnakosn-
ingar séu flokkspólitískar, ég efast
stórlega um að okkar fámenna þjóð
hafi efm á öllu þessu stjórnmála-
vafstri. Ég tel t.d. að það hafi ekki
verið vilji hins almenna launamanns
að Karvel Pálmason, Jón Kjartans-
son og Guðríður Elíasdóttir viku úr
trúnaðarembættum.
Tími er kominn til að við íslend-
ingar stöldrum við og spytjum okk-
ur nokkurra spurninga.
Viljum við leggja landbúnaðinn
niður og stuðla þannig að auknu
atvinnuleysi, sem er eitt mesta böl
heimsins?
Þurfum við allt þetta vöruúrval?
Er neyslan ekki orðin of mikil?
Förum við vel með þann gjald-
eyri sem sjómenn okkar afla?
Gerum við okkur grein fyrir því
að með sívaxandi launamisrétti
skapast vandamál, sem við viljum
ekki hafa hér á landi?
Sinnum við kristilegu starfi nógu
vel?
Gefum við börnum okkar nægan
tíma?
Sinnunt við öldruðum og öryrkjum
eins og vera ber?
Þannig mætti lengi telja.
Ég vona að verkalýðshreyfingin
beri gæfu til þess að gera breyting-
ar á sínum innri málum áður en það
er orðið of seint. Það er ekki nóg
að hafa sterka stjórn ef hún hefur
ekki tiltrú hins almenna launa-
manns.
Höfundur er formaður Verkalýðs-
og sjómannafélags Gerðahrepps.
Fyrsti fimdur
Parkinson-
samtakanna
Parkinsonsamtökin á íslandi
eru landssamtök Parkinsonsjúkl-
inga og aðstandenda þeirra. Auk
félagsins fyrir höfuðborgarsvæð-
ið starfar deild samtakanna á
Akureyri. Parkinsonsamtökin
vilja ná til sem flestra Parkinson-
sjúklinga og aðstandenda þeirra,
en talið er að um 300-400 Parkin-
sonsjúklingar séu í landinu.
Parkinsonsamtökin efna til síns
fyrsta fundar á þessum vetri, laug-
ardaginn 21. október kl. 14 í Sjálfs-
bjargarhúsinu, Hátúni 12, Reykja-
vík. Þar flytur Grétar Guðmunds-
son, læknir og sérfræðingur í taug-
asjúkdómum, erindi um Park-
insonsveikina og meðferð hennar.
Ennfremur verður einsöngur Dag-
rúnar Hjartardóttur og loks boðið
upp á hið vinsæla kaffihlaðborð
Sj álfsbj argarhússins.
Félagsmenn eru hvattir til að
mæta og gestir og styrktarmenn
samtakanna eru velkomnir á fund-
inn.
(Fréttatilkynning)
Kvikmyndahátíð Listahátíðar
ÆSKUASTIR
(Kronica Wypadków Milosnych)
Kvikmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
Leikstjóri: Andrzej Wajda.
Handrit: Janusz Sosnewski.
Aðalleikendur: Paulina Mlyn-
arska, Piotr Wawrzynczak. Pól-
land 1985.
Það kveður við nýjan tón hjá
meistara Wajda í þessari fyrstu
mynd sem hann gerir í heima-
landi sínu eftir að herlög voru
sett 1981. Yrkisefnið er ástin,
dauðinn, eftirsjá horfinna tíma
Póllands millistríðsáranna og er
byggð á skáldsögu eftir leikstjór-
ann og rithöfundinn Tadeusz Kon-
wicki, sem átti ekki uppá pallborð-
ið hjá herstjóminni. Myndin var
því ekki frumsýnd fyrr en á síð-
asta ári, en Wajda kemur skoð-
unum kollega síns skilmerkilega
fram í dagsljósið, m.a. með því
að láta Konwicki sjálfan leika e.k.
draug úr framtíðinni.
Æskuástir gerist í litlu sveita-
þorpi árið 1939. Nýtt heimsstríð
vofir yfir. Ástandið er undarlegt
í Póllandi, í næsta nágrenni þýsku
stríðsmaskínunnar, þar sem íbú-
arnir em aukinheldur margir af
þýskum ættum. Aðalsögupersón-
urnar eru piltur og stúlka sem
verða ástfangin þetta örlagaríka
sumar. Hamingja þeirra er kæfð
í fæðingu vegna stéttaskiptingar
og stríðsóttá.
Átakanleg og vonlaus ástar-
sagan minnir mikið á Rómeó og
Júlíu, en Wajda undirstrikar göf-
Atriði úr myndinni Æskuástir
ugar tilfinningar sögupersóna
sinna með mjúkri myndatöku og
fögrum litum gagnvart ógninni,
marserandi riddaraliðum, gráum
fyrir járnum. Engu síður áhuga-
verð er sú mannlífsmynd sem
hann dregur upp af hinu horfna
Póllandi, sem Þjóðvetjar og síðar
Rússar nauðguðu og svívirtu.
Þorpsmyndin er Pólland þessara
tíma með sínum sterka trúararfi,
-menntunarþrá, stéttaskiptingu,
gyöingum og þýskættuðum borg-
urum í bland og ekki síst gnótt
hinna pólsku galdrakvenna sem
löngum hafa seitt hjörtun í bijóst-
um manna og haft þau að leik-
fangi.
Myndir sýnd-
ar í dag
Salaam Bombay!, Himinn yfir
Berlín, Geggjuð ást, Liðsfor-
inginn, Köll úr fjarska, Kyrrt
líf, Píslarganga Judith Hearne,
Ashik Kerib, Eldur í hjarta
mínu, Blóðakrar, Vitnisburð-
urinn.
RÝMINGARSALA - RÝMINGARSALA
Gallabuxur 1.600,- Joggingbuxur .1.28«;- 495,-
Flauelsbuxur ^950^” 1.600,- Úlpur 3.900,-
Vinnuskyrtur Samfestingar j^aos,- 895,- 1.900,- Vinnuvettlinar 200* 100,-
VINNUFATABUÐIN
Hverfisgötu 26,
sími 28550.