Morgunblaðið - 18.02.1990, Blaðsíða 23

Morgunblaðið - 18.02.1990, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ MENNINGARSTRAUMAR SUNNUDAGUR 18. FEBRÚAR 1990 C 23 ■ MAN einhver eítir Barböru Stanwyck í „Stella Dallas" eftir King Vidorfrá 1937. Endurgerð- in er komin í bíó i Banda- ríkjunum með Bette Midler í Stanwyckhlutverkinu en leikstjóri er John Erman. ■ GILBERT og Garbo, Tracy og Hepbum, Bogart og Bacall, Hopper og Kea- ton. Getur verið að vand- ræðagaurinn Dennis Hop- per og Diane Keaton eigi eftir að standa með fræg- ustu pörum kvikmyndanna? Þau leika saman í því sem kallað hefur verið dæmigerð Tracy- og Hepburn-mynd sem heitir „Running Mat- es“ o g er rómantísk gaman- mynd um forsetaframbjóð- anda og gömlu ástina í lífi hans. „Þetta er alveg nýtt fyrir mér,“ segir Hopper. „Ég hef aldrei leikið í gam- anmynd áður.“ ■ NÝJASTA mynd hins vammlausa Kevin Costn- ers heitir Hefnd en í henni verður hann ástfanginn af Madeleine Stowe, sem í myndinni er gift hrottaleg- um mexíkana (Anthony Quinn). Sennilega nóg af brennandi ástríðum í log- andi sólarlagi því leikstjóri er Tony „Top Gun“ Scott. ■ SVARTregn er heitið á þriller Ridley Scotts í Háskólabíói en það er til ný japönsk mynd með þessu sama nafni eftir Shohei Imamura, sem fjallar um lífið í Hirosima eftir kjarn- orkusprenginguna og bygg- ir á dagbókum eins borg- arbúans. Óvinir - ástarsaga Bahdaríski leikstjórinn Paul Mazursky hefur gert bíómynd eftir skáldsögu nóbelsverðlaunahafans frá 1972, Isaac Bashevis Singers, sem komið hefur útá ísiensku undir heitinu Óvinir — ástarsaga, gerist í New York árið 1949 og fjallar um ástina í lífi nokk- urra gyðinga sem tengjast allir í fortíðinni. Myndin þykir koma sterklega til greina við næstu óskarsverð- launaútnefningu fyrir m.a. leikstjórn og leik en með aðalhlutverkin fara Ron Silver, Margaret Sophie Stein, Anjelica Huston og Lena Olin, Svíinn úr Óbæri- legum léttleika tilverunnar. Silver leikur Herman Brod- er, sem kemst að því að hann er kvæntur þremur konum samtímis. Jadviga (Stein) er ein, pólsk bónda- kona en Herman kvæntist henni í þakklætisskyni fyr- ir að hafa falið hann uppi á heylofti í stríðinu; Masha (Olin) er önnur, sem komst lifandi úr útrýmingarbúð- um nasista og svo er Tam- ara (Huston), sem gift var Herman fyrir stríð. Her- man var viss um að Tam- ará hefði dáið með börnun- um þeirra tveimur en henni tókst að flýja nasistana til Rússlands og birtist honum að óvörum í New York þar sem hann á þegar í erfið- leikum með hinar eiginkon- urnar tvær. Mazursky þykir takast einkar vel upp í því að íjalla um skelfilegar minn- ingar í bland við mannlega gamansemi. „Eitt af því sem höfðaði sterkt til mín í bókinni," segir leikstjór- inn, „var hvemig Singer tókst á við allt þetta í sam- bandi við útrýminguna með húmor og það mjög góð- ii m “ Lífið eftir þjóðarmorðið; Ron Silver og Anjelica í mynd Mazurskys. Huston B-kóngurinn í ríki sínu Roger Corman, mesti B-mynda kóngur allra tíma, hefúr í nógu að snúast þessa dagana. Daginn eftir jarð- skjálftann stóra í San Francisco sendi maðurinn sem gerði m.a. hina upprunalegu Litlu hryllingsbúð, kvik- myndatökumann út á götu að ná efni i mynd sem heita á Skjálftinn. Fjórum dögum eftir fall Berlínarmúrsins seldi hann hugmynd að mynd sem heitir Dagurinn sem veggurinn hmndi en í henni munu nýju vinirnir í A- Þýskalandi eyðileggja öll sín efnavopn og komast að því að þrjú tilraunaglös vantar. Auk þess að framleiða eins og 20 svona skyndimyndir á ári hefur Corman tekið að sér að leika yfirmann FBI í nýjasta þriller Jonathans Demmes, „Silence of the Lambs“. Svo skal ráðist í eina góða, gamaldags Fran- kensteinmynd en í henni mun John Hurt leika vísindamann frá 21. öldinni Roger Corman; mesti B- mynda kóngur allra tíma. sem ferðast aftur til 19du aldar að hitta bæði Fran- kenstein (Raul Julia) og Mary Shelley (Bridget Fonda). „Myndin hefur sínar heimspekilegu og trúarlegu hliðar,“ segir Corman. En engar áhyggjur. „Skrýmslið fer með stórt hlutverk.“ Töfrar bíósins; úr mynd Tomatore. Paradísarbíóið Fjórði salurinn í Háskólabíói opnar í mars á myndinni „Cinema Paradiso" eftir ítalann Giuseppe Tornatore, sem hlaut sérstök verðlaun dómnefndarinnar á Cannes sl. vor. Með aðalhlutverkið fer Philippe Noriet, einn dáðasti leikari Frakka í dag, en hann leikur sýningar- stjórann í Paradísarbíóinu á Sikiley þar sem myndin ger- ist. Hún segir frá ungum munaðarlausum dréng sem tekur ástfóstri við bíómynd- ir og k'emst í samband við sýningarstjórann sem tekur hann uppá arma sér og leyf- ir honum jafnvel að fylgjast með ritskoðunarsýningum prestsins í þorpinu þar sem hver koss er athugaður og faðmlög stytt. Myndin hefur hvarvetna hlotið lof gagnrýnenda sem óður til þeirra tíma þegar bíóið í bænum var ekki bara bíó heldur staður til að dóla á með vinum sínum, verða ástfanginn, sofa úr sér þynnkuna, þegar bíóið var eini glugginn út í hinn stóra heim. Paradísarbíóið er önnur mynd leikstjórans Tornat- ore sem áður var þekktur fyrir heimildarmyndir og sjónvarpsverk. KVIKMYNDIR"'™ Er myndbandib ab breyta bíómyndinni? Skjárinn mótar bíóiö Þ AÐ ER ekkert vit í að horfa á bíómyndir af mynd- böndum miðað við í kvikmyndahúsi voru ein af fyrstu sannindunum sem fylgdi myndbandabyltingunni uppúr 1980. Aðeins kvikmyndatjaldið, bíósalurinn og almyrk- rið er fært um að koma töfrum bíómyndar almennilega til skila er staðhæfing sem myndbandið hefiir ekki getað hnekkt. Talandi hausar; nærmyndir eftir nærmyndir. En myndbandið hefur sannarlega dreift bíóinu víðar og sérstaklega til þeirra sem hættir voru að fara í bíó og em þau end- umýjuðu kynni mjög ánægju- leg; aldrei hafa jafn- margir horft á bíó og núna. Það hefur hins vegar í mörgum tilfell- um komið niður á gæðum þeirra. Margar hafa verið aðlagaðar skjánum til að henta stofuglápinu. Oft var það svo og er enn að þegar bíómynd var kom- in í sjónvarp, annað hvort í sjónvarpsútsendingu eða af myndbandi, þá var klipið utan af henni þannig að ef sýnt var á tvo menn tala saman í bíl þá sá maður bara einn og hálfan og ef þrír menn voru að tala sam- an sást bara í tvo og heyrð- ist í þriðja. Hjá þessu er hægt að komast með ákveð- inni tækni en myndimar vom gerðar fyrir bíó og féllu ekki almennilega inní skerminn. Með því að mynd- bandamarkaðurinn verður sífellt sterkara afl innan kvikmyndanna gera kvik- myndagerðarmenn meira ráð fyrir sýningum bíó- mynda í sjónvarpi en áður á kostnað bíósins. í 18 Evr- ópulöndum voru tekjurnar af myndböndunum helmingi meiri en af kvikmyndasýn- ingum árið 1989 og nú orð- ið líða aðeins nokkrir mán- uðir frá því mynd er fmm- sýnd í bíó þar til hún kemur út á myndbandi. Þess vegna líta fleiri og fleiri bíómyndir út eins og þær séu kvikmyndaðar nær einvörðungu með nærmynd- um eða miðlægum skotum, sem best henta litla skján- um eins og segir í athyglis- verðri grein í The New York Times nýlega. Klippt er fram og aftur á milli talandi hausa og hausa sem sýna viðbrögð. Fjarlægðarskotin em geymd fyrir útitökur aðeins til að sýna hvar at- burðirnir eiga sér stað, ein- hver ekur bíl frá A til B. Þessi áhersla á nær- myndir, fyrir utan að vera þreytandi og leiðinleg, birg- ir áhorfandanum sýn. Þeir geta ekki skoðað sig sjálfir um, það er ekkert að sjá. Myndirnar líta ekki aðeins út fyrir að vera einfaldari, þær em það. Þær innihalda færri myndrænar upplýs- ingar. Batman getur verið ágætur mælikvarði á þróun- ina. Hún lítur stórkostlega út í bíó með framúrskarandi leikmyndum og myrku yfír- bragði sem hætt er við að blandist allt í gráleita þoku á skerminum. Það kunna sjónvarpsáhorfendur ekki við. Ef Batman 2 verður lýst með sterkari pemm hefur skermurinn sigrað tjaldið. Myndir verða ennþá framsýndár í kvikmynda- húsum en myndbandamark- aðurinn stjórnar upptökun- um. ÍBÍÓ \ Bíóþýðendur gera oft mjög góða hluti og leysa erfíð vandamál mjög vel en þýðingar á bíó- myndum í kvikmyndahús- um geta líka verið skraut- lega misvísandi og þess valdandi að salurinn, sem yfirleítt er vel að sér í ensku, springur úr hlátri. Dæmi um slæmar þýð- ingar á erlendum bíó- myndum eru mýmargar og óþarfí að tíunda þau hér; það hefur oft verið gert. Hins vegar hlýtur að vera hægt að gera þá kröfu til bíóþýðenda að þeir vandi verk sín og komi efninu óbrengluðu til skila. Það er óþarfí að kasta til höndunum þótt um bíó sé að ræða. Það er í sjálfu sér ekkert ómerkilegra en bókaþýð- ingar auk þess sem hundrað þúsunda lesa bíó- textann á ári.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.