Morgunblaðið - 06.04.1991, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. APRIL 1991
23
á starfi stöðvarinnar. Þar segir m.a.:
„Uppbygging heilsugæslustöðv-
anna í Reykjavík mun taka áratugi
og Heilsuverndarstöðin mun um
ókomna framtíð verða móðurskip
heilsuverndarstarfs og heilsugæslu
hér í borginni. Þaðan verður að koma
leiðarljós til heilsugæslustöðvanna
um nýjungar á sviði heilsuverndar
og þar verða þróaðar nýjar aðferðir,
sem henta við íslenskar aðstæður í
sambandi við skipulagningu og
rekstur siíks starfs. Umsjón heilsu-
verndarstarfsins í borginni þarf að
vera í höndum sérmenntaðra aðila,
sem munu vinna að rannsóknum og
tilraunum auk kennslu heilbrigðis-
stétta."
Reykjavíkurborg gerði þesáa
stefnu að sinni og í samningunum
um kerfisbreytingu heimilislækn-
inga og heilsuverndar hér í Reykja-
vík, sem stóð frá árinu 1979-1984,
var gert ráð fyrir, að framtíð stöðv-
arinnar yrði með þessum hætti.
Landsmiðstöð fyrir
heilsuvernd
Nú hafa öll heilbrigðismál verið
færð til ríkisins og Heilsuverndar-
stöðin því orðin ríkisstofnun. í tillögu
að þingsályktun um heilbrigðisáætl-
un fyrir Islendinga, sem liggur fyrir
Alþingi, er gert ráð fyrir, að komið
verði á fót stofnun forvarna- og
heilbrigðisfræðslu. Það hefur um
nokkurt skeið verið áhugamál heil-
brigðisyfirvalda, að slíkri stofnun
verði komið á fót. Þar liggur einmitt
að mínu mati framtíðarhlutverk
Heilsuverndarstöðvarinnar. Auk
þeirrar heilsuverndarþjónustu, sem
veitt verði Reykvíkingum, sem ekki
eiga kost á fullkominni þjónustu að
því leyti á heilsugæslustöðvum, ætti
Heilsuverndarstöðin að verða mið-
stöð heilsuverndarstarfseminnar í
landinu, sem þróar ný verkefni,
stundar rannsóknir og starfar að því
að skipuleggja og móta heilsuvernd-
arstörfin á heilsugæslustöðvum
landsins. Öll Norðurlöndin nema ís-
land hafa fyrir löngu komið á fót
slíkri stofnun.
Þetta framtíðarhlutverk Heilsu-
verndarstöðvarinnar þarf að tryggja
með því að setja sérstök lög um það
efni á Alþingi.
Til þess að þetta verði að veru-
leika má ekki dragast lengur að
sjúkrahúsrekstri verði hætt í Heilsu-
verndarstöðinni.
Heimildir: Robert W. Amler, H. Bruce Dull
(1987) Closing the Gap: The Burden
of Unnecessary Illness p. 205, Ox-
ford University Press, New York.
Höfundur er héraðslæknir í
Reykjavík.
Aldraða í öndvegi
Tekj utrygging
eftir Ástu R.
Jóhannesdóttur
Nauðsynlegar umræður
Almannatryggingar koma öllum
við, en skiljanlegt er að bótaþegar
og aðstandendur þeirra sýni þeim
mestan áhuga. Það eru ótrúlega
margir, sem eiga mikið undir því
að almannatryggingar standi undir
nafni. Stærsti hópurinn, sem á
beinna hagsmuna að gæta, eru aldr-
aðir.
Þórir S. Guðbergsson skrifaði
grein í Morgunblaðið þann 27.
mars sl. um málefni aldraðra. Hafi
hann þökk fyrir innleggið. Þórir
kemur víða við í grein sinni og nefn-
ir bæði stór atriði og smá. Hann
spyr nokkurra grundvallarspurn-
inga, sem hver og einn ætti að velta
fyrir sér og svara svo. Hvern sess
ætlum við öldruðum í samfélagi
okkar nú og framvegis? Viljum við
eða getum við notað starfskrafta
þeirra, reynslu og þekkingu betur?
Er virðing okkar fyrir þessu fólki
éins mikil og við viljum vera láta?
Með fijórri umræðu og öflugu upp-
lýsingastarfi má hafa áhrif á svörin
við þessum spurningum.
Þegar tekjutrygging var tekin
upp vannst áfangasigur. Komið var
til móts við þá sem ekki hafa aðrar
tekjur að neinu marki og þannig
dregið úr aðstöðumun fólks. Því
miður eru þær tölur, sem Þórir
gefur upp, ekki alveg réttar. Tekjur
lífeyrisþega (einstaklings) umfram
tryggingabætur mega vera allt að
14.800 á mánuði án þess að tekju-
trygging skerðist. Ef tekjurnar eru
úr lífeyrissjóði, þá hækkar viðmið-
unarupphæðin (frítekjumark) um
6.700 kr. á mánuði og getur því
verið kr. 21.500 á mánuði. Skerðing
á tekjutryggingu reiknast þannig
að frá fullri tekjutryggingu dragast
45% þeirra tekna sem eru umfram
frítekjumark.
Uppiýsingar
Allir, sem vinna að málefnum líf-
eyrisþega, hafa rekið sig á að þörf
er á betri og meiri upplýsingum um
almannatryggingar. Þessari þörf
reynir félagsmála- og upplýsinga-
deild Tryggingastofnunar að mæta.
Aætlanir deildarinnar gera ráð fyr-
ir miklum breytingum á þessu ári.
Sumar þessar breytingar hafa þeg-
„Allir, sem vinna að
málefnum lífeyrisþega,
hafa rekið sig á að þörf
er á betri og meiri upp-
lýsingum um almanna-
tryggingar.“
ar orðið. Til dæmis má nefna að á
hveijum föstudegi er þáttur um al-
mannatryggingar á Aðalstöðinni.
Þá hafa nokkrar greinar birst í
dagblöðum og verður framhald á
því.
Tryggingastofnun hefur átt gott
samstarf við öldrunarþjónustudeild
Reykjavíkurborgar og marga aðra.
Starfsmenn félagsmála- og upplýs-
ingadeildár mæta alls staðar þar
sem þeim býðst að fjalla um al-
mannatryggingar. Vil ég hvetja
forsvarsmenn félagasamtaka til að
leita eftir liðsinni okkar.
Það má gera betur
Almannatryggingar eru bara
einn þeirra málaflokka, sem snerta
aldraða. Á því sviði hefur, eins og
áður er sagt, margt áunnist. Á síð-
Ásta R. Jóhannesdóttir
asta þingi var lagt fram frumvarp
til nýrra laga um almannatrygging-
ar. 1 frumvarpinu eru enn stigin
skref í rétta átt fyrir lífeyrisþega.
Því miður náði frumvarpið ekki
fram að ganga, en við skulum vona
að málið verði tekið upp aftur strax
í haust.
Höfundur er deildarstjóri
Félagsmála- og upplýsingadeildar
Tryggingastofnunar ríkisins.
Denni dæmalausi og húskarlar hans
eftir Þorðvarð
Júlíusson
Svo sem alþjóð veit eru þessir
kommúnistar frábærir niðurrifs-
og eyðingarmenn, ásamt og Denna
sem þeir brúka fyrir fundarstjóra.
Efstur á blaði er skattmann, sem
hvorki eirir konum né kirkjum, af
þeim hrifsar hann peninga ótæpi-
lega. Svona mann hefði Þórður
kakali gert flokksrækan, - út í
ystu myrkur hefði Þói'ður sent
hann. Þá er annar húskarl Denna,
þessi sem ítrekað gerir tilraun til
eignarráns á silunganetlögum
sjávaijarða, en það er nú eftir að
segja síðasta orð í því máli. En
þessi húskarl er ekki búinn að
þjóna sinni lund, nú ætlar hann
að halda á sömu braut og hálf-
komminn í Seglbúðum, og nú skal
leggja við niður trog minnst tólf
hundruð bændur og 70 þúsund
Þorvarður Júlíusson
ær. Nú ef bændur færu nokkuð
að tregðast við að afhenda hús-
kai'linum ærnar þá skal kvóti
bænda skertur um einn þriðja
(ætli þessi húskarl sé ekki einnig
reiðubúinn til að lækka kaupið sitt
um einn þriðja?). Það er sama
hvar kommar koma nærri, þeir
vilja ekki annað en hungur og
eymd. Þessum tillögum húskarls-
ins má líkja við svartadauða, sem
barst til íslands ár 14 hundruð og
tvö, og eyddi um þriðjungi þjóðar-
innar. Halldór Pálsson búnaðar-
málastjóri sagði að á íslandi ættu
að vera tvær milljónir vetrarfóðr-
aðar kindur, og taldi engin tor-
merki að koma þeirri framleiðslu
í gott verð. Hvað segði hann í dag
um þennan hörmungar mann.
Batinn er á næsta leiti, kosningar
eftir nokkra daga, þá fá bændiir
tækifæri til að svara fyrir sig. Ég
vona að svarið hljóði svona: Allt
Denna hyskið skal út á hauga!
Höfundur er bóndi að Söndum í
Miðfirði.
ENN GLÆSILEGRI...
...ENN BETRA VERÐ
SÝNING UM HELGINA:
LAUGARDAG KL. 10.00 -17.00
SUNNUDAG KL. 13.00 -17.00