Morgunblaðið - 08.05.1991, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 8. MAI 1991
21
ÞATTTAKA SJOMANNA I KVOTAKAUPUM
Enginn
þvingaður til
sanuiinga
- segir Guðjón Rögn-
valdsson framkvæmda-
stjóri í Vestmannaeyjum
TVO fyrirtæki í Vestmannaeyjum
hafa gert samning við sjómenn á
bátum fyrirtækisins að þeir taki
þátt í kaupum útgerðarinnar á
kvóta. Framkvæmdastjóri fyrir-
tækjanna segir að slikir samning-
ar tíðkist víða um land en í Eyjum
sé samningurinn skriflegur. Út-
gerðarfyrirtækin telja báða aðila
hagnast á þessu og að þetta sé
betra en að veiða fyrir einhveija
aðra eftir að þeir eru sjálfir búnir
mcð sinn kvóta.
„Ég er ekki ósáttur við þessa
umræðu, við höfðum heyrt um að
þetta hafi viðgengist víða um land
en okkur fannst rétt að hafa þetta
skriflegt þannig að allir vissu að
hvar þeir stæðu,“ sagði Guðjón
Rögnvaldsson framkvæmdastjóri
Kleifa hf. og Sæhamars hf. í Vest-
mannaeyjum, en fyrirtækin hefur
gert samning við áhafnir þriggja
skipa um að sjómennimir taki á sig
hluta kostnaðar við kvótakaup.
„Við ræddum þetta í fyrra og þá
voru menn á því að reyna þetta og
það var gert núna. Ég vil taka það
skýrt fram að það er ekki verið að
þvinga sjómenn til að taka á sig hluta
kostnaðar vegna kvótakaupa og ég
get ekki séð að þetta bijóti í bága
við lög eins og segir í frétt Morgun-
blaðsins í gær. Ég bauð sjómönnun-
um að ganga út úr þessu samkomu-
lagi fyrir nokkru en það hefur enginn
gert það. Það sem mér hefur fundist
ósanngjarnt í sambandi við kaup á
kvóta er að við greiðum hlut af kaup-
unum. Ef við borgum 40 krónur fyr-
ir kílóið af kvóta þá kemur það til
skipta eins og hver annar fiskur.
Við ætlum ekki að fara að standa
í neioum látum við Sjómannasam-
bandið út af þessu og við eigum eft-
ir að ræða það við okkar menn hvað
verður gert. Sjómannafélögin eru
sjálfsagt hrædd um að þetta sé for-
dæmisgefandi, en ég hugsaði ekki
svo mikið út í það,“ sagði Guðjón.
Hann sagði að samkomulagið
væri ekki enn farið að virka hjá fyrir-
tækinu en það myndi gera það síðar
í þessum mánuði.
„Ef þetta verður ekki þá gætum
við farið að veiða fyrir einhveija
aðra eins og algengt er. í fyrra veidd-
um við fyrir aðra aðila og fengum
65 krónur fyrir kílóið með því að
landa hér heima og fengum kvóta á
móti. Hásetahlutur fyrir rúm 11 tonn
var 16.845 krónur miðað við að níu
menn væru á. Ef aflinn hefði verið
seldur út í gámum og kvótinn dreg-
inn af, eins ög yrði í hinu tilfellinu,
hefði hásetinn fengið 33.449 krónur,
en ef útgerðin ætti kvótann og kvóta-
kaupin því ekki dregin frá, yrði há-
setahluturinn 43.128 krónur. Með
svona dæmi sjá menn hvað er á ferð-
inni. Það rýrir kaup sjómanna að
neyða okkur til að veiða fyrir ein-
hveija aðra,“ sagði Guðjón.
--------------
Eðlileg
viðskipti
- segir Kristján Rajgn-
arsson formaður LIÚ
LANDSSAMBAND íslenskra út-
vegsmanna telur mjög eðlilegt að
sjómenn og útgerðin geri með sér
samkomulag um kaup á veiðirétt-
indum og að engin lög séu til sem
banni slíkt. Aðalatriðið sé að eng-
inn gangi yfir annan í slikum
samningum.
„Mér finnst fréttin í Morgunblað-
inu í gær merkileg því þar er sagt
að þetta sé brot á lögum. Útgerðin
og skipshöfnin í Eyjum gera með sér
fijálst samkomulag um kaup á veiði-
rétti. Þeir meta málin með þeim
hætti að þeir hafi betri tekjur heldur
en þeir gætu haft í annari vinnu, sem
þeir yrðu að fá sér ef skipunum yrði
lagt. Við höfum ekki gert neina
samninga, eða Alþingi sett lög, sem
banna að sjómenn og útgerðin geri
með sér samning um kaup á kvóta.“
sagði Kristján Ragnarsson, formaður
Landssambands íslenskra útvegs-
manna, um þátt sjómanna í kaupum
á kvóta.
„Hér er bara um það að ræða að
menn komi sér saman um ákveðna
hluti og það er ekki brot á neinu.
Einhver auglýsing frá Sjómannafé-
laginu er alveg út í hött að þessu
leyti.
Það er mjög algengt að skip veiði
fyrir önnur fyrirtæki og leggi upp
hjá því. í slíkum tilfellum er verðið
talsvert undir markaðsverði því fyrir-
tækið leggur til kvótann. Sjómenn-
irnir fá sinn hlut af þessu verði en
ekki markaðsverðinu, sem þó er mun
hærra. Eru þeir ekki að taka þátt í
kvótakaupum? Jú með nákvæmlega
sama hætti.
Hér er bara spurning um að eng-
inn gangi yfir annan. Þetta eru eðli-
leg viðskipti og það er einmitt grund-
vallaratriði kvótakerfisins að veiði-
heimildirnar séu framseljanlegar til
að ná sem mestum hagnaði," sagði
Kristján.
Aðspurður um hvort ekki væri á
sama hátt eðlilegt að sjómenn þeirra
skipa sem seldu kvótann fengju hlut
af sölunni; sagði Kristján svo ekki
vera.
„Menn fá ekki hlut af því sem
þeir hafa ekki veitt og ekki lagt neina
vinnu í. Það þarf ekki einu sinni að
vera ráðinn skipveiji á það skip sem
selur kvótann og ég veit ekki dæmi
þess að kvóti sé seldur undan skip-
veijum og skip stoppað með þeim
hætti,“ sagði hann.
----------------
Endurskoða
þarf kvóta-
kerfið
*
- segir Oskar Vigfús-
son formaður Sjómanna-
sambands íslands
EF samningar útgerðar og sjó-
manna um að sjómenn taki þátt í
kvótakaupum, eru það sem koma
skal, mun Sjómannasambandið
endurskoða afstöðu sína til núver-
andi kvótakerfis. Sambandið telur
að sjómönnum sé óheimilt að gera
samninga um að rýra laun sín með
því að taka þátt í kvótakaupum.
„Ég trúi því ekki að Landssam-
band íslenskra útvegsmanna ætli að
láta þetta yfir sig ganga,“ sagði
Óskar Vigfússon formaður Sjómann-
asambands íslands um kvótakaup
sjómanna og útgerðar.
„Við höfum ekki fengið staðfest-
ingu á því að sjómenn taki þátt í
kostnaði við kvótakaup. Ef slíkir
samningar eru í gangi tel ég sjó-
mönnum ekki heimilt að taka þátt í
þeim og vísa ég i því sambandi til
laga um stéttarfélög og vinnudeilur.
Sjómenn hafa ekki legfi til að gera
samning sem rýrir þeirra hlut.
í annan stað, og það er að mínu
mati alvarlegra, þýða svona samn-
ingar, ef þeir eru það sem koma
skal, breytta afstöðu Sjómannasam-
bandsins til núverandj kvótakerfis."
Aðspurður sagðist Óskar telja það
mjög eðlilegt að sjómenn þeirra báta
sem seldu kvóta ættu að fá hlutdeild
í sölunni á sama hátt og sjómenn
taka_ þátt í að kaupa kvóta.
„Ég minni á, að í núverandi lögum
þarf umsögn viðkomandi stéttarfélga
sjómanna um sölu á kvóta úr byggða-
lagi. Það verður leitað eftir því við
sambandsfélög Sjómannasambands-
ins að þau veiti ekki jákvætt svar
við slíku nema tryggt sé að þeir sem
selt er frá fái sinn hlut af andvirði
aflans sem seldur er,“ sagði Óskar.
Helgi Laxdal, formaður Vélstjóra-
félgs Islands og varaforseti Far-
manna og fiskimannasambands ís-
lands, tók í sama streng. „Krafa
okkar, sem stóðum að gerð kvóta-
frumvarpsins, var að ef afli yrði seld-
ur ættu sjómenn að fá hlut af hon-
um. Útgerðarmenn hafa selt afla sín
á milli og við höfum leitt það hjá
okkur, en þegar sjómenn eru látnir
taka þátt í kvótakaupunum þá eiga
áhafnir skipa sem selja kvóta að
njóta þess.
Við getuni ekki meinað mönnum
að kaupa aflarétt ef það er gert með
þeirra vitund og vilja. Ég vil ákora
á sjómenn að tryggja það að hlutur
af sölu kvóta gangi til þeirra manna,“
sagði Helgi.
Barbro Hiort, og Kristina Törn-
qvist.
Ljóðadag-
skrá í Nor-
ræna húsinu
LJÓÐADAGSKRÁ verður í kvöld,
miðvikudaginn 8. maí, kl. 20.30 í
Norræna húsinu. Þá munu leik-
konurnar Barbro Hiort af Ornas
og Kristina Törnqvist frá Dram-
aten í Stokkhólmi flytja dagskrá.
Barbro Hiort af Ornas er ein
þekktasta leikkona Svía og hefur
leikið í ótal hlutverkum í konunglega
leikhúsinu í Stokkhólmi. Hún hefur
ennfremur leikið í kvikmyndum og í
sjónvarpi. Hún átti frumkvæðið,
ásamt öðrum að Dramatens lyrik-
hárna, ljóðahorni leikhússins, en þar
lesa leikarar ljóð sjálfum sér og
áheyrendum til yndisauka.
Krstina Törnqvist er ein af yngstu
og efnilegustu leikkonum við
Dramaten og lék sitt fyrsta hlutverk
þar 1988. Hún hefur leikið mörg
hlutverk í þekktum leikritum, t.d. í
Jónsmessunæturdraumi, Karli XII og
nú leikur hún í Tartuffe.
Þær Barbro og Kristina koma
hingað til lands frá Færeyjum, þar
sem þær fiuttu þessa dagskrá í Norð-
urlandahúsinu í Þórshöfn.
Norðurlandahúsið, Sænska sendi-
ráðið í Reykjavík og Norræna húsið
hafa átt samstarf um heimsókn þess-
ara góðu gesta.
Aðgangur er ókeypis og allir eru
velkomnir. (Fréttatilkynning)
Morgunblaðið/Árni ^Sæberg
Frá útskriftinni. Hjalti Hugason, rektor Kennaraháskóla íslands,
flytur ávarp.
Reykjanesumdæmi:
II m 60 kennarar útskrifað-
ir af starfsleikninámskeiði
59 KENNARAR úr almennum grunnskólum í Reykjanesumdæmi voru
á laugardag útskrifaðir af tveggja ára starfsieikninámskeiði sem
Kennaraháskóli Islands gekkst fyrir í samvinnu við Fræðsluskrifstofu
Reykjanesumdæmis, Grunnskóla Njarðvíkur, Lækjarskóla í Hafnar-
firði og Myllubakkaskóla í Keflavík.
Starfsleikninám af þessu tagi
hófst hérlendis 1987 og stóð fyrsta
namskeiðið til vors 1989 en þá um
haustið hófst það námskeið sem lauk
formlega á laugardag. Starfsleikni-
námið fer að hluta til fram í vinn-
utíma kennaranna í skólanum. Einn
til tveir kennarar, úr hveijum hinna
þriggja skóla voru valdir til að
stjórna náminu í sínum skóla og
voru þeir sérstaklega búnir undir það
hlutverk með sérstöku undirbún-
ingsnámi í KHÍ. 2 stjórnendur og
12 kennarar komu úr Myllubakka-
skóla, 2 stjórnendur og 23 nemendur
úr Lækjarskóla og einn stjórnandi
og 19 nemendur úr Grunnskóla
Njarðvíkur.
I ávarpi sínu við útskriftarathöfn-
ina sagðist Helgi Jónasson, fræðslu-
stjóri í Reykjanesumdæmi, meðal
annars sjá fyrir sér að símenntun
sem hluti af starfsskyldu kennara
hljóti að verða staðreynd á næstu
árum. Hann kvaðst þess viss að
námið hefði aukið kennurunum
sjálfstraust og áræðni til að nota
eigin fagþekkingu til að leita lausna
á viðfangsefnum sínum auk þess
sem þeir kynnu nú betur að nýta
þá faglegu aðstoð sem utanaðkom-
andi aðilar geti veitt og leiti til þeirra
þegar ástæða sé til en noti þá ekki
sem skálkaskjól til þess að koma sér
undan því að taka á þeim málum
sem eðlilegt sé að séu viðfangsefni
kennara í skólastarfi.

Aðrar bleiur
jBíbew
• Breiðar að aftan
• Mjórri að framan
• Mittisteygja
• Teygja vió lærin
• Ofnæmisprófaðar
• Óbleiktar