Morgunblaðið - 11.05.1991, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. MAI 1991
Minning:
Þórður Askell
Magnússon
Vinur minn og samstarfsmaður,
Þórður Áskeli Magnússon, er farinn
í sína hinstu för, eftir erfiða sjúk-
dómslegu. Útför hans var gerð sl.
föstudag frá Fossvogskirkju.
Þórður var yngstur þriggja systk-
ina sem lengi kenndu við Austur-
bæjarskólann í Reykjavík. Hin voru
þau Sigurður Magnússon og Guð-
ríður Magnúsdóttir. Það hefur vart
farið fram hjá neinum, sem til
þekktu, hve samrýnd þau systkinin
voru og sá kærleikur sem ávallt
ríkti milli þeirra. Nú eru þau látin
og var skammt á milli þeirra.
Þórður hóf störf við Austur-
bæjarskólann árið 1948 og starfaði
þar óslitið í 36 ár. Það er langur
starfstími við kennslu. Á fyrstu
árum Þórðar við skólann fór nem-
endafjöldinn í þrefaldan þann fjölda
sem skólinn hafði verið ætlaður
fyrir við hönnun. Það er ljóst að
vinnuaðstaða kennara og nemenda
var mjög erfið og þrengsli mikil.
Oft var þrísett í skólastofur og
sjaldan færri en 30 í bekk og alla-
jafnan allmikill munur á námsgetu
barnanna í hverjum bekk. Þar
reyndi á færni kennarans að sinna
hveijum einstaklingi, samhliða hóp-
vinnu í bekknum. Sérkennsla var á
þeim árum lítil og var litið á það
sem sjálfsagðan hlut af starfi bekk-
jarkennarans að aðstoða þá nem-
endur sem áttu erfitt uppdráttar,
tímabundið eða í langan tíma. Þá
varð að nota stund á milli kennslu-
stunda eða eftir að kennslutímum
í bekknum var lokið. Ég minnist
þess hve Þórður var ávallt natinn
við að hjálpa þeim sem þurftu
stuðning. Ófáar ferðir átti hann á
heimili bama sem einhverra orsaka
vegna sóttu slælega skóla. Sá nem-
andi hans sem átti erfitt uppdráttar
var í öruggu skjóli hjá honum. Þá
hafði stéttarfélagi kennara ekki
hugkvæmst að slíkar vinnustund-
imar væm launaverðar.
Nokkrum sinnum tók ég við
bekkjum í unglingadeildir sem
Þórður hafði kennt í svonefndum
barnadeildum og fannst mér alltaf
einstaklega eftirsóknarvert að taka
við þessum hópum. Þeir voru mjög
umgengnisgóðir, vinnusamir og
skipulagðir í vinnu. Eftirtektarvert
var hve félagsheiidin var sterk.
Ekki mat ég það síður hve nemend-
urnir voru vel heima í öllu sem laut
að íslensku máli. íslennskukennsla
var honum sérlega hugleikin og þar
náði hann frábærum árangri í
kennslu.
Síðustu starfsár Þórðar vann
hann í skólaathvarfinu. Þar voru
oft vistuð börn sem áttu við tilfinn-
inga- eða félagslega erfiðleika að
stríða. Starf með slíkum börnum
er mjög krefjandi ef árangur á að
nást. Þar naut Þórður sín vel. Hann
hafði ríka samúð með þeim sem
áttu erfitt eða voru minni máttar.
Þrátt fyrir oft dálítið hrjúft yfir-
bragð bjó hann yfir einstakri hjarta-
hiýju. Það fundu þeir sem kynntust
honum best og einkum þau börn
sem voru í hans umsjá.
Hann átti fáa sér líka í að við-
halda sambandi við roskið og gam-
alt samstarfsfólk. Hann heimsótti
það, hringdi til að spyrja frétta og
þeir sem lögðust á sjúkrahús áttu
víst að Þórður liti inn og hefði ein-
hver spaugsyrði á vörum til að létta
stundirnar.
Ég minnist margra góðra stunda
með Þórði í starfi og utan þess. Þær
minningar eru ljúfar og ber að
þakka þær. Missir konu hans, Sig-
urlaugar Sigurjónsdóttur, er mikill
en huggun er harmi gegn. Ég sendi
henni og börnum hans og barna-
börnum og einnig Ingibjörgu systur
hans innilegar samúðarkveðjur og
bið Guð að blessa minningu hans.
Alfreð Eyjólfsson
Það munu vera liðin rúm fimm
ár frá því ég kom fyrst inn á heim-
ili þeirra Þórðar og Sigurlaugar á
■ Skeggjagötunni. Mætti mér þar
strax mikil hlýja og alúð frá þeim
hjónum, var ég strax tekinn sem
einn úr fjölskyldunni. Þar átti Þórð-
ur sinn hlut að máli og sýndi hann
mér glöggt hve honum líkaði vel
við mig, án þess að mér fyndist ég
hafa sérstaklega til þess unnið,
þvert á móti því Ásdís sást lítið
heima hjá sér eftir að við kynnt-
umst fyrst. Þórður hafði það oft í
flimtingum hvort ég væri nú að
taka stelpuna sína frá honum og
hvort þetta væri eðlileg framkoma
af minni hálfu. Hann þyrfti nú al-
deilis að fara yfir þessi mál með
mér. Áður en ég vissi af, var hann
farinn að kalla mig tengdason eða
jafnvel son, það fannst Þórði ekki
skipta sköpum. En svona var Þórð-
ur. Þórður reyndist mér alltaf vel
og var hann mér sem annar faðir.
Fyrstu skiptin sem ég hitti Þórð,
þá sá ég strax að þar fór litríkur
persónuleiki. Hann var mikill húm-
oristi og gat séð spaugilegar hliðar
á flestu og undraði mann oft hvern-
ig honum tókst að gera hina ótrú-
legustu hluti líflega og skemmti-
lega. Þar vantaði ekki fijótt ímynd-
unarafl, sem sést líka vel á hvernig
hann gat leikið sér við börn og
skemmt sér með þeim.
Þórður hafði sínar fastmótuðu
skoðanir á hlutunum hvort sem um
var að ræða pólitík eða önnur mál-
efni. Fylgdi hann skoðunum sínum
fast eftir og varð lítt hnikað. Yngra
fólk sem kynntist Þórði fann fljót-
lega að þar fór maður ungur í anda
og ferskur í hugsun.
Heimilið á Skeggjagötunni stóð
öllum opið, gestum og gangandi,
og þeir voru ófáir sem þangað komu
og þáðu matarbita og kaffisopa.
Þórður tók öllum fádæma vel og
umgekkst alla sem jafningja sína.
Það var í mörgu að snúast hjá Þórði
og Sigurlaugu enda fjölskyldan stór
og alltaf opið hús. Þórði var mjög
umhugað um aðra og þótti ekki til-
tökumál að gera öðrum greiða.
Hann var alltaf fús að skutla öðrum
og fór beinlínis fram á það, því það
var svo sjálfsagt í hans augum,
svona gat Þórður verið ákveðinn
við fólk.
Þórður hafði einstakan áhuga á
fólki og var mjög mannblendinn.
Hann var iðinn við að fara í heim-
sóknir á spítala og elliheimili,
blanda geði við fólk og stytta því
stundir. Hann rakti oft ættir ann-
arra, velti vöngum yfir ættfræði og
tók hann mig oft á beinið í þeim
efnum. Hann var lunkinn í spilum
og góður skákmaður. Þeir voru ófá-
ir rússarnir sem við spiluðum og
hafði hann iðulega rétt fyrir sér við
að telja út sortirnar. Honum var
lagið að gera spilið skemmtilegt og
kappsamt, með því að ögra manni
með smá stríðni og glettni. Gengi
honum sjálfum illa í spilum þá böl-
sótaðist hann og skammaðist yfir
hve skelfing hann væri nú vitlaus.
Þórður var mikill fræðimaður og
víðlesinn. Hann kunni skil á ólíkleg-
ustu hlutum og var hreinn hafsjór
af fróðleik. Hann hafði mikinn
áhuga á bókmenntum, íslensku
máli, sögu, pólitík, ættfræði og
lúmskt gaman af íþróttum svo eitt-
hvað sé nefnt. Einnig minnist ég
þess að hafa komið heim á Skeggja-
götu og þá glumdi Mahler eða aðr-
ir sígildir meistarar um allt hús og
Þórður og Sigurlaug nutu tónlistar-
innar. Þórður var alltaf til í að miðla
þekkingu sinni til annarra og skein
þá kennarinn í honum í gegn. Hann
sagði skemmtilega frá og var góður
sögumaður að eðlisfari. Hann var
kennari alla sína ævi og hafði ein-
stakt lag á þejm nemendum sem
voru erfiðir. Á sumrin stundaði
Þórður hin ýmsu störf svo sem sjó-
mennsku, en aðallega þó garðyrkju,
enda mikill náttúruunnandi. Eftir
að Þórður lét af kennslustörfum
starfaði hann í skjalasafni Búnaðar-
bankans. Hann vann mikið alla sína
ævi, enda fyrir mörgum að sjá. Svo
atorkusamur var hann að þó heils-
unni væri farið að hraka, hlífði
hann sér aldrei og var óðara farinn
að stússa í einhveiju sem til féll
og var það þá viljinn sem réði. Því
háttaði alltaf þannig með Þórð að
það vantaði ekki viljann og gat
hann komið ýmsu til leiðar með
viljanum einum saman.
Auður dóttir mín var mikið hjá
afa sínum og ömmu og mikil afa-
stelpa. Þegar afi var veikur á spítal-
anum vildi hún alltaf fara til hans,
á leiðinni heim úr skólanum vildi
hún alltaf fara til hans, á leiðinni
heim úr skólanum til að vera hjá
afa sínum og syngja fyrir hann.
Það var alltaf gaman að sjá upplit-
ið á Þórði þegar Auður birtist. Þeg-
ar Þórður var orðinn mjög veikur,
þá kúrði hún oft hjá honum og lík-
aði báðum vel.
Það sást vel hve viljasterkur
Þórður var, er hann veiktist á spítal-
anum og þurfti að ganga í gegnum
erfið síendurtekin veikindi. Alltaf
stóð hann uppi og var sjálfum sér
líkur, það þurfti mikið til að buga
slíkan mann sem Þórður var og
alltaf var Sigurlaug eins og klettur
við hlið hans. Sjúkrasaga Þórðar
hefur verið löng og ströng og alltaf
var kjarkurinn til staðar.
Þórður Áskell er harmdauði öll-
um þeim sem hann þekktu, en eins
og komið var undir lokin dylst það
engum að það er líkn að svo þjáðum
líkama veitist hvíld. Blessuð sé
minning Þórðar.
Böðvar
Það er vor í lofti og allt er að
færast í sumarskrúða, þá berst mér
sú frétt að fallinn sé í valinn góður
og tryggur vinur minn og sam-
starfsmaður, Þórður Áskell Magn-
ússon. Mig setur hljóðan, þótt þess
sé ef til vill ekki þörf, því að ég
vissi og sá það greinilega, er ég
heimsótti hann fyrir örfáum dögum,
að hveiju. stefndi.
Það var á sl. hausti í byijun októ-
ber, að Þórður var skorinn upp við
meinsemd, sem þjáði hann, og allt
síðan hefur hann háð sitt dauða-
stríð af þvi æðruleysi og karl-
mennsku sem honum var lagið.
Þá hvarflar hugurinn til þess
tíma, er þau Sigurður og Guðríður,
systkini hans, háðu sín dauðastríð,
Eyjólfur Vilmunds-
son - Minning
Fæddur 29. ágúst 1930
Dáinn 30. apríl 1991
Á morgun, föstudag, fer fram
útför Eyjólfs frá Njarðvíkurkirkju-.
Hann átti við mikil veikindi að stríða
um langt skeið. Við kynntumst fyr-
ir 20 árum, þegar við vorum til sjós.
Og þau kynni hafa haldist síðan.
Ég minnist hans sem góðs vinar
og félaga. Við Eyfi, eins og hann
var kallaður í daglegu tali, vorum
saman í veiði í mörg ár. Hann var
mikill áhugamaður um stangveiði.
Það er margs að minnast úr þeim
ferðum, þær skilja eftir góðar minn-
ingar. Við vorum búnir að ráðgera
ferðir í sumar, en allt hefur sinn
gang.
- Nú við leiðarlok vil ég þakka allt
sem hann hefur gert fyrir mig í
sambandi við bíla og annað. Hann
var með afbrigðum laginn og út-
sjónarsamur, boðinn og búinn ef til
hans var leitað.
Eyfi var starfsmaður hjá Njarð-
víkurbæ hin seinni ár og vann sér
traust og virðingu meðal starfsfé-
laganna, sem nú sjá á bak góðs
vinar.
Ég veit að hann hefur fengið
góða heimkomu, það er bjart yfir
minningu hans í mínum huga.
Ég votta börnum hans og öðrum
ættingjum sam'úð mína. Hafi hann
þökk fyrir langa og góða vináttu.
Blesuð sé minning hans.
Guðmundur
Eyjólfur Vilmundarson fæddist
að Löndum í Staðarhverfi í Grinda-
vík. Hann vartíunda barn hjónanna
Guðrúnar Jónsdóttur, fædd 12. júní
1891, dáin 4. ágúst 1958, og Vil-
mundar Árnasonar, hann var fædd-
ur 12. mars 1884, dáinn 23. janúar
1975.
Þau Guðrún og Vilmundur áttu
alls 13 börn. Þrír bræður voru yngri
en Eyfi, þeir Eðvarð, f. 2. október
1932, Hjálmar, f. 30. janúar 1937,
d. 10. júní 1977j og Jón sem andað-
ist í bernsku. Eldri en Eyjólfur voru
þijár systur, Anna, f. 30. júlí 1916,
Borghildur, f. 12. maí 1921, d. 29.
ágúst 1987, og Sigríður, f. 2. nóv-
ember 1924.
Eldri bræður voru Guðvarður, f.
29. mars 1912, d. 31. janúar 1984,
Árni, f. 22. janúar 1914, d. 11.
október 1983, Magnús, f. 17. októ-
ber 1918, d. 29. apríl 1988, Guðni,
f. 23. mars 1923, Gísli, f. 25. febr-
úar 1927, og Erlendur, f. 26. októ-
ber 1928.
Eyjólfur var mjög ungur er hann
fór í fóstur að Merki í Staðarhverfi
til Guðnýjar Ingvarsdóttur og Jóns
Gíslasonar. Þau voru hans aðrir
foreldrar og var hann alinn þar upp
í miklu ástríki sem hann var ávallt
þakklátur fyrir. Hann flytur til
Keflavíkur með fósturforeldrum
sínum árið 1943. Eyfi fór í barna-
skóla í Grindavík. Var þá labbað
fimm km leið austur í Járngerðar-
staðarhverfi. Ég hef oft heyrt á
þeim systkinum að oft hafi teygst
ótrúlega úr þessúm ferðum í baka-
leiðinni, enda margt sem fyrir augu
bar.
Farið var yfirleitt meðfram sjón-
um. Eyfi átti einmitt þá ósk framar
öðrum að fá að líta Staðarhverfíð
augum áður en hann kvaddi þennan
heim. Honum varð að ósk sinni því
tveim dögum áður en hann dó
keyrðu þau þar í gegn með hann,
Snorri sonur hans, Ingileif og börn-
in. Ég læt fylgja hér með brot úr
Ijóðinu Staðarhverfi eftir Kristin
Reyr.
— bamið í hjarta mínu
blessar það hverfi, sem var
sólskin og sjávarniður
fallegur steinn í íjöru
blómstur og blóðberg á dal
huldufólksbú I hrauni
margslungið Iyng í mosa,
hamingja, hvergi sem þar.
Þetta gullfallega ljóð lýsir betur
en mörg orð hug flestra eða allra
burtfluttra Staðhverfinga. Eyfi fór
í gagnfræðaskóla í Keflavík, síðan
fer hann að vinna á þungavinnuvél-
um hjá varnarliðinu.
Þann 26. júlí 1952 kvænist hann
Kristínu Snorradóttur úr Njarðvík.
Hún var fædd 5. maí 1934, dáin
1. júlí 1967. Foreldrar hennar voru
hjónin Sólbjörg Guðmundsdóttir frá
Nýjabæ, f. 4. maí 1913, d. 28. sept-
ember 1966, og Snorri Vilhjálms-
son, múrari frá Vogsósum, f. 25.
júní 1906, d. 25. ágúst 1979. Stína
og Éyfi byggðu sér hús á Brekku-
stíg 25 í Ytri Njarðvík. Þau eignuð-
ust tvo syni, Guðjón f. 16. desem-
ber 1951. Hann er kennari, kvænt-
ur Mörtu A. Hinriksdóttur, hún er
handavinnukennari, þau eiga einn
son og eru búsett á Akureyri.
Snorri, f. 28. mars 1960, hann er
bifreiðastjóri hjá Aðalverktökum,
hann er kvæntur Ingileif Emilsdótt-
ur, leiðbeinanda, þau eiga tvö börn
og búa hér í Njarðvík.
Kristín lést langt um aldur fram,
aðeins 33 ára gömul, hún var öllum
harmdauði sem hana þekktu.
Seinni kona Eyfa var Sigríður
Burny, þau áttu eina dóttur. Krist-
ínu, f. 18. október 1969, hún áeina
dóttur sem er þriggja ára. Sigríður
átti eina dóttur fyrir, Ingilaugu sem
ólst upp hjá þeim. Sigríður og Eyfi
slitu samvistir.
Eyfi stundaði um árabil sjó-
mennsku og var m.a. vélstjóri um
árabil. Eftir að hann hætti á sjó
hefur hann unnið hjá Njarðvíkurbæ.
Eyfi las mikið, hafði mjög gaman
af að ferðast bæði utanlands og
innan. Hann hafði mjög mikið út
úr því að fara í veiði með sínum
kunningjum. Það má segja um Eyfa
að hann fylgdist vel með því sem
var að gerast og lagði sitt mat á
það.
Ekki verður Eyfa minnst án þess
að geta þess hve barngóður og hlýr
hann var. Börn hændust líka að
honum. Nú undir það síðasta voru
þau Snorri sonur hans og eiginkona
ásamt börnum sínum á heimilinu
hjá honum. Þetta var honum óum-
ræðanlega mikils virði, hann ljóm-
aði bókstaflega af ánægju yfir því
að hafa þau öll hjá sér. Hann sýndi
okkur myndir af litla Eyjólfi Guð-
jónssyni nafna sinum og var stolltur
yfir þessu fallega barni.
Og nú er komið að kveðjustund.
Sjálfsagt gleymist að geta margs
sem hefði verið þess vert, en þegar
margs er að minnast og þakka þá
er vandi að velja og hafna. Við
vonuðumst eftir að eiga hér ævi-
kvöldið með Eyfa í nábýli, því oft
var gott að hittast og spjalla eða
taka í spil. Kannski verður það
helst þetta sl. ár sem verður okkur
sérstakur fjársjóður minninganna.
Eyjólfur andaðist þann 30. apríl
sl. á deild 11E á Landspítalanum,
þar var öll aðhlynning til fyrirmynd-
ar. Hann dó úr lungnakrabbameini.
Blessuð sé minning hans.
Löng þá sjúkdómsleiðin verður
lífið hvergi vægir þér,
þrautir mapast, þijóta kraftar
þungt og sárt hvert sporið er,
honum treystu, hjálpin kemur
hann af raunum sigur ber.
Drottinn elskar, Drottinn vakir
daga og nætur yfir þér.
(S.Kr. Pétursson)
Helga og Elli
Okkur á skrifstofu Njarðvíkur-
bæjar barst fregnin af láti Eyfa,
eins og hann var kallaður hjá bæn-
um, aðeins nokkrum dögum eftir
að hann hafði komið í heimsókn
með tengdadóttur sinni og var hann
þá að vanda brosandi með gaman-
yrði á vör.
Ég sem bæjarstjóri Njarðvíkur-
bæjar kynntist Eyjólfi ekki lengi
en þó nægjanlega til þess að sjá
að þar fór maður sem bar hag
bæjarins fyrir bijósti og sinnti starfi
sínu af óeigingirni og samvisku-
semi.
Eyjólfi gekk vel að starfa með
fólki, en gott lundarfar hans hafði
þar mest að segja sem og mikil
vinnusemi, en hann unni sér aldrei
hvíldar þó veikur væri, slík var sam-