Morgunblaðið - 09.06.1991, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ UTVARP/SJONVARP SUNNUDAGUR 9. JÚNÍ 1991
43
Rás 1:
Ævftíminn eyðist
Ævitíminn eyðist, um kveðskap á upplýsingaöld, nefnist
03 annar þáttur Bjarka Bjarnasonar í þáttaröð hans um
iO íslenska bókmenntasögu. í fyrsta þættinum, sem hann
nefndi „Vondslega hefur oss veröldin blekkt“ fjallaði Bjarki um kveð-
skap á siðskiptaöld.
í þáttunum, sem verða á sumardagskrá Rásar 1 á mánudögum
kl. 15.03, hyggst Bjarki rekja sig gegnum íslenska bókmenntasögu
eins og hún kemur fram í ljóðagerð frá siðaskiptum til vorra daga.
Bjarki mun einkum staldra við söngtexta og verða þeir honum til-
efni til umfjöllunar um höfundana og þá bókmenntalegu strauma
og stefnur sem birtast leynt og ljóst í viðkomandi textum.
17.03 Vita skaltu. Ari Trausti Guðmundsson sér
um þáttinn.
17.30 Tónlist é síðdegi.
- Tvö sönglög eftir Hector Berlioz. Janice Tayl-
or messó-sópran syngur, Dalton Baldwin leikur
é píanó og Bernard Greenhouse á selló.
- „Fingalshellir" ópus 26. eftir Felix Mendelss-
hon. Sinfóníuhljómsveit Lundúna leikur; Claudio
Abbado stjómar.
- „Dans Khödru" ópus 51 númer 4 eftir Jean
Sibelius. Sinfóniuhljómsveit Gautaborgar leikur;
Neeme Járvi stjórnar.
FRETTAUTVARP 18.00-20.00
18.00 Fréttir.
18.03 Hér og nú.
18.18 Að utan. (Einnig úivarpað eftir fréttir kl.
22.07.)
18.30 Auglýsingar. Dánarfregnir.
18.45 Veðurfregniri Auglýsingar.
19.00 Kvöldfréttir.
19.32 Um dagirin og veginn. Þór Vigfússon talar.
KVOLDUTVARP KL. 20.00 - 01.00
20.00 Óskostundin. Umsjón; Már Magnússon.
21.00 Sumarvaka. a. Smásaga eftir Böðvar Guð-
mundsson. Eymundur Magnússon les. b. Gam-
alt gamankvæði eftir Jón Mýrdal. c. „ísaskraf",
frásaga eftir Halldór Ármannson, skráð af syni
hans Ármanni Halldórssyni. Pétur Eiðsson les.
Umsjón. Arndís Þorvaldsdóttir.
22.00 Fréttir.
22.07 Að utan. (Endurtekinn þátturfrá kl. 18.18.)
22.15 Veðurfregnir.
22.20 Orð kvöldsins. Dagskrá morgundagsins.
22.30 Af örlögum mannanna. Áttundi þáttur af
fimmtán: Menningin, barbarar úr móöurkviði.
Umsjón: Jón Bjömsson. Lesari með umsjónar-
manni: Steinunn Sigurðardóttir. (Endurtekinn
þáttur frá sunnudegi.)
23.10 Stundarkom i dúr og moll. Umsjón: Knútur
R. Magnússon.
24.00 Fréttir.
0.10 Tónmál. (Endurtekinn þáttur úr Árdegisút-
varpi.)
1.00 Veðurfregnir.
1.10 Næturútvarp á báðum rásum til morguns.
RÁS2
FM 90,1
7.03 Morgunútvarpið - Vaknað til lifsins. Leifur
Hauksson og Eirikur Hjálmarsson hefja daginn
með hlustendum. Upplýsingar um umferð kl.
7.30 og litið í blöðin kl. 7.55.
8.00 Morgunfréttir. Morgunútvarpið heldur áfram.
Fjármálapistill Péturs Blöndals.
9.03 9 - fjögur. Úrvals dægurtónlist í allan dag.
Umsjón: Eva Ásrún Albertsdóttir, Magnús R.
Einarsson og Margrét Hrafnsdóttir.
12.00 Fréttayfirlit og veður.
12.20 Hádegisfréttir.
12.45 9 - fjögur. Úrvals dægurtónlist, í vinnu,
heima og á ferð. Umsjón: Margrét Hrafnsdóttir,
Magnús R. Einarsson og Eva Ásnjn Albertsdótt-
ir.
16.00 Fréttir.
16.03 Dagskrá: Dægurmálaútvarp og fréttir. Starfs-
menn dægurmálaútvarpsins, Áslaug Dóra Ey-
jólfsdóttir, Sigurður Þór Salvarsson. Kristín Ólafs-
dóttir, Katrín Baldursdóttir og fréttaritarar heima
og erlendis rekja stór og smá mál dagsins.
17.00 Fréttir. Dagskrá heldur áfram.
18.00 Fréttir.
18.03 Þjóöarsálin - Þjóðlundur i beinni útsend-
ingu. þjóðin hlustar á sjálfa sig Stefán Jón Haf-
stein og Sigurður G. Tómasson sitja við símann,
sem er 91 - 68 60 90.
19.00 Kvöldfréttir.
19.32 íþróttarásin — islandsmótið i knattspymu,
fyrsta deild karla. íþróttafréttamenn lýsa leik Fram
og Vals.
22.07 Landið og miðin. Sigurður Pétur Harðarson
spjallar við hlustendur til sjávar og sveita. (Úr-
vali útvarpað kl. 5.01 næstu nótt.)
0.10 i háttinn.
1.00 Næturútvarp á báðum rásum til morguns.
Fréttir kl. 7.00, 7.30, 8.00, 8.30, 9.00, 10.00,
11.00, 12.00, 12.20, 14.00, 15.00, 16.00,
17.00, 18.00, 19.00, 22.00 og 24.00.
Samlesnar auglýsingar laust fyrir kl. 7.30, 8.00,
8.30, 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, 12.20, 14.00,
15.00 16.00, 17.00, 18.00, 19.00, 19.30.
NÆTURÚTVARPIÐ
1.00 Sunnudagsmorgunn með Svavari Gests.
(Endurtekinn þáttur.)
2.00 Fréttir. Þáttur Svavars heldur áfram.
3.00 i dagsins önn. Umsjón: Berijót Baldurs'dóttir.
(Endurtekinnþátturfrá deginum áðurá Rás 1.)
3.30 Glefsur. Urdægurmálaútvarpimánudagsins.
4.00 Næturlög.
4.30 Veðurfregnir. • Næturlögin halda áfram.
5.00 Fréttir af veðri, færð og flugsamgöngum.
5.05 Landið og miðin. Sigurður Pétur Haröarson
spjallar við hlustendur til sjávar og sveita. (Endur-
tekið úrval frá kvöldinu áður.)
6.00 Fréttir af veðri, færð og flugsamgöngum.
6.01 Morguntónar. Ljúf lög i morgunsárið.
LANDSHLUTAÚTVARP Á RÁS 2
8.10-8.30 og 18.35-19.00. Útvarp Norðurland.
AÐALSTÖÐIN
FM 90,9 / 103,2
7.00 Morgunandakt. Séra Cecil Haraldsson
7.00 Góðan daginn. Morgunútvarp Aðalstöðvar-
innar. Umsjón ÓlafurTr. Þórðarson og Hrafnhild-
ur Halldórsddottir. Kl. 7.25 Morgunleikfimi með
Margréti Guttormsdóttir. Kl. 8.15 Stafakassinn,
spuringarleikur. Kl. 8.35 Gestir I morgunkaffi.
9.00 Fréttir. Kl. 9.05 Fram að hádegi með Þuriði
Sigurðardóttur. Kl. 9.20 Heiöar heilsan og ham-
ingjan. Kl. 9.30 Heimilispakkinn. Kl. 10.15 Hver
er þetta? Verðlaunagetraun. Kl. 11.30 Á ferð og
flugi.
12.00 Á þeininu frá blaðamönnum. Umsjón: Blaða-
menn Alþýöublaðsins,
13.00 Strætin úti að aka. Umsjón Ásgeir Tómas-
son. Kl. 13.30 Gluggað i síðdegisblaöið. Kl. 14.00
Brugðið á leik i dagsins önn. Kl. 14.30 Saga
dagsins.
15.00 Topparnir tákast á. Spumingakeppni. Kl.
16.00 Fréttir.
16.30 Á heimleið með Erlu Friðgeirsdóttur. Kl.
18.30 Smásaga Aðalstöðvarinnar.
19.00 Kvöldmatartónlist. Umsjón Randver Jensson.
20.00 Blár mánudagur. Blúsþáttur Aðalstöðvarinn-
ar. Umsjón Pétur Tyrfingsson.
22.00 i draumalandi. Umsjón Ragna Steinunn Ey-
jólfsdóttir.
24.00 Næturtónar Aðalstöðvarinnar.
ALFA
FM 102,9
8.45 Morgunbæn. Tónlist.
10.00 (stónn. íslensk tónlist flutt og leikin.
11.00 Alfa-fréttir. Fréttir af því sem Guð er að gera.
Umsjón Erla Bolladóttirog Kristbjörg Jónsdóttir.
11.30 Blönduð tónlist.
16.00 „Svona er lifið." Umsjón Ingibjörg Guðnadótt-
ir.
17.00 Blönduð tónlist.
23.00 Dagskrárlok.
BYLGJAN
FM 98,9
7.00 Morgunútvarp Bylgjunnar Eirikur Jónsson og
Guðrún Þóra.
9.00 Fréttir frá fréttstofu. Kl. 9.03 Létt spiall og
tónlist. Haraldur Gíslason.
11.00 íþróttafréttir - Valtýr Bjöm.
12.00 Hádegisfréttir.
12.10 Rólegheitatónlist. Valdis Gunnarsdóttir.
14.00 íþróttafréttir. Kl. 14.03 Snorri Sturluson.
15.00 Fréttir. Kl. 15.03 Snorri Sturlusonl
17.00 ísland i dag. Jón Ársæll Þórðarson og Bjarni
Dagur Jónsson. Fréttir kl. 17.17.
18.30 Kristófer Helgason. Kl. 19.30 Fréttirfrá Stöð
2.
22.00 Hafþór Freyr Sigmundsson.
2.00 Björn Sigurðsson á næturvakt.
EFFEMM
FM 95,7
7.00 A-Ö. Steingrímur Ólafsson.
8.00 Fréttayfirjit.
9.00 Jóri Axel Ólafsson.
10.00 Fréttir.
10.40 Komdu i Ijós. Jón Axel.
11.00 jþróttafréttir.
11.05 Ivar Guðmundsson i hádeginu.
12.00 Hádegisfréttir.
12.30 Vertu með ívari i léttum leik.
13.00 Agúst Héðinsson. Tónlistarþáttur.
14.00 Fréttir.
16.00 Fréttir
16.05 Anna Björk Birgisdóttír.
16.30 Fregnir af flugi og-flugsamögnum.
17.00 Topplag áratugarins'.
17.30 Brugðið á leik.
18.00 Kvöldfréttir.
18.05 Anna Björk heldur áfram.
18.20 Lagaleikur kvöldsins.
18.45 Endurtekið topplag áratugarins.
19.00 Bandaríski og breski vinsældalistinn.
22.00 Auðun G. Ólafsson á kvöldvakt.
01.00 Darri Ólason á næturvakt.
HUÓDBYLGJAN
Akureyri
FM 101,8
16.00 Tónlist. Pálmi Guðmundsson. Óskalög og
afmæliskveðjur i sima 27711.
17.00 ísland i dag (frá Bylgjunni). Fréttir frá frétta-
stofu Bylgjunnar/Stöð 2 kl. 17.17. Tónlist milli
kl. 18.30 og 19.
STJARNAN
FM102/ 104
7.30 Tónlist. Páll Sævar Guðjónsson.
10.00 Tónlist. Ólöf Marin Úlfarsdóttir.
13.00 Sigurður Ragnarsson.
16.00 Klemens Arnarson.
19.00 Guðlaugur Bjartmarz.
20.00 Kvöldtónlistin þin. Arnar Bjarnason.
24.00 Næturhrafninn. Guðlaugur Bjartmarz.
Rás 1:
Barbarar úr
moðurkviði
■■ Menninginn: Barbarar úr móðurkviði, er yfirskrift þáttarins
QO 30 A.f örlögum manna að þessu sinni. Börnin koma ekki sunn-
” an úr höfum með storknum. Þau fæðast fjölskyldum á til-
teknum stað, á tilteknum tíma, við tilteknar kringumstæður, í tiltek-
inni menningu. Börnin ráða því ekki sjálf hvar, hvenær né hvetjum
þau fæðast. Samfélagið og menningin taka barnið til meðhöndlunar
frá fyrstu tíð og um það leyti sem barnið veit að það er til, þá er
kyrfilega búið að planta inn í vitund þess einmitt þessum samfélags-
háttum og þessari menningu. Manningin skapar mönnunum örlög
ekki síður en líkamserfðirnar.
Umsjón hefur Jón Björnsson en lesari með honum er Steinunn
Sigurðardóttir.
SjónvarpBð:
Sigild hönnun
Hvað eiga Eiffel-turninn og tennisskyrtur sameiginlegt?
OI 35 Jú, samkvæmt bresku sérfræðingaáliti teljast bæði þessi
^ fyrirbrigði til sígildrar hönnunar. Fyrir vikið er það tennis-
skyrtan sem siglir í kjölfar umfjöllunar síðustu viku, þar sem Eiffei-
turninn var tekinn undir smásjána.
Legíó er tala þeirra vörumerkja í dag, sem bjóða tennisskyrtur,
samkeppnin er gífurleg og sumir framleiðendur greiða frægu fólki
vænar fúlgur fyrir að skarta skyrtum frá sér fremur en öðrum.
I kvöld kynnumst við hins vegar frumkvöðlinum í þessari grein
fatnaðar, sem er hin svonefnda Fred Perry-skyrta, nefnd eftir skap-
ara sínum og framleiðanda. Skyrtur þessar urðu tískutákn á sjötta
áratugnum og jafnframt eins konar vörumerki nýrrar kynslóðar eft-
irstríðsáranna.
Þýðandi og þulur er Stefán Jökulsson.
eftir Elínu Pá/madóttur
Að vera og gera
- eða ekld gera
E11
itt hneyksli á viku kemur
heilsunni í lag. Eins gott
að þjóðin fái sín hneyksii ma-
treidd jafnt og þétt, svo skammt-
urinn verði ekki of stór í einu,
því flest enda hneykslin sem álag
á skattborgarana. En í svo litlu
landi getur reynst æði strembið
að framreiða hneyksli í viku
hverri. Ekki undarlegt þó þaú
verði dulítið abstrakt stundum.
Þegar
langþráð
hneyksli
fimmtu-
dagsins leit
dagsins
ljós - fyrir
skömmu,
gleyptu
tryggir les-
endur það
auðvitað í
sig. Efni
þessa
hneykslis var það að hann Gísli
á Elliheimilinu hefði bara allt frá
1934 verið að byggja upp hús-
næði fyrir gamalt fólk og lasið.
Ekki nóg með að hann sé nú
kominn tíjjp í það að skjóta
skjólshúsi yfir 500 manns í
Reykjavík og Hveragerði, heldur
hafi hann þetta fólk fyrir 33-60%
af þeim daggjöldum sem ríkið
greiðir á Hrafnistu. Það er
skammturinn frá hinu opinbera.
Og hann hefur víst aldrei sótt
um ábót eftirá vegna halla.
Hvílíkt hneyksli!
Og svo er hann Gísli sífellt
að kaupa ný hús fyrir sambýli
til að geta skotið skjólshúsi yfir
fleiri aldraða og sjúka af ýmsu
tagi. Við það aukast ávirðing-
arnar auðvitað jafnt og þétt, því
eftir því sem húsunum og pláss-
unum fjölgar verða sjálfseigna-
stofnanirnar Elliheimiiið Grund
og Dvalarheimilið Ás í Hvera-
gerði ríkara — reiknað á verð-
lagi húseigna. Þær bera ábyrgð
á sér og eignum sínum sjálfar,
og svo hefur hann Gísli tryggt.
þær með styrktarsjóði, svo-
nefndum Styrktarsjóði líknar-
og mannúðarmála, til þess að
vera varasjóður ef illa fer í
rekstri þeirra. Og það sem verra
er, sjóðinn varðveitir hann og
ávaxtar í öruggu fyrirtæki, þar
sem hann getur ekki horfið.
Þessi heimili munu því sennilega
aldrei koma vælandi til sjóðsins
okkar allra og hóta að hætta
að sinna öldruðum og sjúkum
ef ekki verði reitt fram fé. Ofan
á allt saman og það er mesta
hneykslið, býr svo hinn 83ja ára
gamli forstjóri, sem ekki er
hættur að leggja fram sína
krafta, í húsi frá stofnuninni,
eins og framkvæmdastjórar og
læknar ýmissra opinberra stofn-
ana. Og það sem meira er dætur
hans tvær, sem reka þetta nú
orðið með honum, eru líka skráð-
ar til heimilis í húsum Elliheimil-
isins vestur í bæ. Hvílíkt og
annað eins, bara í námunda við
vistfólkið!
í kjölfarið á þessu hneyksli
vikunnar kom annað. í Hvera-
gerði hafði hugsjónafólk af ann-
arri gerð byggt í áratugi upp
heilsuhæli, í þeirri trú að bæta
mætti heilsu fólks með völdu
mataræði og líkamsþjálfun. Að-
sókn raunar verið svo mikil að
sífellt hefur verið bætt við húsa-
kost og starfsemi, þar til það
rúmar nú 177 dvalargesti. Bíða
að sögn hundruð manna eftir
að komast að. Og nú vill þessi
stofnun, með réttu eða röngu,
halda áfram sem hingað til með
þá lífshætti sína sem hún trúir
að séu heilsusamlegir. Hvílíkt
og annað eins!
En af hvetju ætli ríkisvaldið
hafi viljað í sívaxandi mæli leigja
af þessum stofnunum rými og
þjónustu við það veika og aldr-
aða fólk, sem því ber að sjá um?
Gæti það ekki verið af því að
það er hagkvæmt og ódýrarara
en hægt er að komast af með
annars staðar. Og í raun af því
að ríkisvaldið hefur ekki megnað
að byggja sjálft yfir slíka starf-
semi og hefur kosið að setja þar
inn æ veikari sjúklinga, meðan
spítaladeildum í eigin húsnæði
er lokað af auraleysi og fólks-
leysi. Af hveiju ætli ríkið vilji
endilega ieigja og koma sínu
fólki inn á stað, sem það telur
ekki nógu góðan og vill ekki
hafa það á?
Ég hefi eiginlega aldrei getað
almennilega skilið af hveiju aðil-
ar vilja endilega vera á staðnum
— til að framkvæma það sem
þeir vilja alls ekki gera. Það er
víst einn af þessum mannlegu
veikleikum! Ekki er það and-
skotalaust hve marga langar
óviðráðanlega mikið til að vera
án þess að gera — það sem
áformað er að framkvæma. Er
þeim jafnvel ógeðfellt.
Þetta er víst mjög ásækinn
kvilli í stjórnmálum. Eða er það
bara af því að hann verður þar
svo áberandi — fyrir allra aug-
um? Ekki er það þó algilt. Til
dæmis hætti hinn harðsnúni
franski stjórnmálamaður Edith
Cresson í fyrra að vera Evr-
ópumálaráðherra heldur en að
vinna að efnahagsmálum stjórn-
arinnar, sem henni líkuðu ekki.
Vildi ekki vera til að gera — það
sem til var ætlast eða gera það
ekki sem henni var ætlað að
framkvæma. En nú, átta mánuð-
um síðar, fékk hún stjórnar-
taumana sem fyrsti kvenforsæt
isráðherra Frakka og þarme
stefnu til að framkvæma sem
hún hefur sannfæringu fyrir.
En þetta er háttur á þeim stjórn-
arbæ. Sagði ekki hermálaráð-
herrann franski af sér þegar
hann var ekki sáttur við afstöðu
frönsku stjórnarinnar sem hann
átti að fylgja í Flóastríðinu?
Enda kemur fyrir að flæðir und-
an ráðherrum í miðjum straumi,
þegar mörkuð stefna reynist
ekki vel, en þeir bera ábyrgð og
sitja eftir með henni. Og forset-
inn fríar sig með því að skipa
nýtt fólk með nýja stefnu. Þykir
ekki tiltökumál ef málefnin skar-
ast.
Og hver er svo málshátturinn
í dagbók Gáruhöfundar í dag?
Störf eru manni ómissandi. Ef
þau eru geðfeld eru þau til
ánægju; ef þau eru nytsöm eru
þau manninum sæla!