Morgunblaðið - 17.08.1991, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 1991
Hálendið:
Ótryg'g ferðakort
og litlar merkingar
segir Hilmar Már Aðalsteinsson
ERLENDIR ferðamenn með gömul ferðakort lenda oft í ógöngum
því upplýsingar sem lesa má af kortunum eru löngu úreltar. Þeir
sem viðað hafa að sér nýjum kortum telja sig hins vegar nokkuð
örugga að rata rétta leið og komast klakklaust á leiðarenda. Sam-
kvæmt upplýsingum frá einum hálendisferðalanginum, Hilmari Má
Aðalsteinssyni, eru ferðamann þó langt frá því hólpnir þó þeir hafi
fest kaup á nýju ferðakorti. Hann bendir einnig á að merkingum
á hálendinu sé ábótavant.
Máli sínu til stuðnings vitnaði
Hilmar meðal annars í ferðakort
Landmælinga íslands frá því í fyrra
þar sem merktur er vegur sem ligg-
ur frá vestri til austurs norðan við
Kvíslavatn en þessi vegur er nú
aflagður. Annað dæmi er um veg
sem er vegarslóði samkvæmt
ferðakortinu og liggur frá vestri
til austurs sunnan við vatnið en er
í raun aðalvegur. Við þennan veg
er bensínstöð sem ekki er merkt
inn á kortið. Bensínstöð í Land-
mannalaugum er hins vegar ofauk-
ið á kortinu. Vegarspotti sunnan
Kvíslarvatns er ekki ekinn eins og
sjá má á meðfylgjandi korti.
Ný leið leið að Oskju norðan við
Gæsavatnaleið hefur hvorki verið
merkt á ferðakortið né Mið-íslands-
kort frá því í sumar. Þar sem þess-
ar leiðir skiljast norðvestan við
Vatnajökul má hins vegar sjá merki
sem vísar fólki nýju leiðina að
Öskju. Gæsavatnaleið er ekki
merkt sem leið að Öskju þrátt fyr-
ir að hún sé að sögn Hilmars mun
fallegri en nýja leiðin sem liggur
norðan við Gæsavatnaleið.
Ekki er einungis um misræmi á
vegakortum og vegakerfi að ræða
eftir því sem Hilmar segir. Mikill
skortur er einnig á merkingum á
hálendinu. Má þar til dæmis nefna
að engar merkingar eru um að
akstur utan vega sé bannaðar á
hálendinu. Á síðustu vegamótum
ferðalanga sem ætla í skála Ferða-
félags íslands í Nýjadal er heldur
engin merking. Eystri vegurinn er
sá rétti en nyrðri vegurinn er stik-
aður og því velja margir ferðalang-
ar hann. Þegar komið er að Fjórð-
ungskvísl áttar fólkið sig hins veg-
ar á villu sinni og heldur eftir alls
kyns troðningum í átt til Nýjadals
þar til komið er að skálanum en
umhverfis hann er grasi gróið
svæði. Yfir þetta svæði má fólk
ekki aka. Skálaverðir reyna að
veija svæðið en eins og Hilmar
benti á í samtali við Morgunblaðið
eru þeir hvorki löggjafar né land-
verðir. Þeirra hlutverk er einungis
að innheimta gjald fyrir tjaldstæði
og gistingu í skálanum. Hilmar var
í Nýjadal um verslunarmannhelg-
ina. Þá helgi sagði hann að 11 bíl-
ar hefðu valið nyrðri leiðina og
komið að skálanum úr rangri átt.
Þess má geta að einsdæmi er
að gróður sé í jafn mikilli hæð og
við skálann í Nýjadal. Þar er tölu-
vert af mosa.
i Skagafjörð ^
Vegprest vantar:
í stað þess að beygja rétta
leið til austurs er haldið áfram
stikaða leið til norðurs og síðan
á jeppaslóðum til austurs.
j) í Eyjafjörð
Laugafell
Hofsjökull
Hér er bensínstöð
sem ekki er merkt
inn á nýtt ferðakort
Reynum eftir fremsta megni að
vera með nýjustu upplýsingar
- segir Agúst Guðmundsson forstjóri Landmælinga
ÁGÚST Guðmundsson, forstjóri Landmælinga íslands, segir að afar
erfitt sé að kortleggja vegi og vegarslóða á hálendinu vegna þess
að leiðir breytist og hverfi milli ára. Hann segir að bensínstöðvar
sem starfi tímabundið séu ekki merktar á kort en bensínstöð í
Landmannalaugum sé ofaukið á ferðakort frá þvi í fyrra vegna
þess að sótt hafi verið um leyfi til selja bensín við iaugarnar en
leyfið hafi ekki verið veitt. Fram kom í samtali við Ágúst að rætt
hefði verið um að merkja Nýja Gæsavatnaleið inn á aðalkort í sum-
ar en ákveðið hefði verið að falla frá því. Leiðin verður hins vegar
á endurprenturt aðalkorts næsta sumar.
Morgunblaðið/Hilmar Már Aðalsteinsson
Ferðalangar, sem valið hafa rangan veg á síðustu vegamótunum
áður en komið er I Nýjadal, koma að skálanum.
„Við reynum eftir fremsta
megni að vera með nýjustu upplýs-
ingar um vegi og vegarslóða á
hálendinu en það getur reynst
nokkrum erfíðleikum bundið.
Svæðið er opið stuttan tíma á
sumri og þá sendum við fólk upp-
eftir til að kanna kringumstæður.
Næsti vetur líður og kortið er gef-
ið út samkvæmt upplýsingum
starfsmanna og kunnugra en þá
er spurning hvernig hálendið lítur
út. Vegir geta horfið yfir veturinn
og nýjir slóðar myndast um suma-
rið,“ sagði Ágúst þegar hann var
spurður út í gagnrýni ferðalanga
sem segja að ekki sé fullkomlega
treystandi á ferðakort Landmæl-
inga íslands.
Ferðalangar hafa einnig kvartað
yfir þvi að ekki séu allar bensín-
stöðvar merktar inn á kort Land-
mælinga en Ágúst segir að ástæð-
an fyrir því hljóti að vera sú að
bensínstöðvar sem starfi tíma-
bundið eða séu ekki merktar inn
á kortin. Hvað bensínstöð í Land-
mannalaugum sem ofaukið er á
ferðakort frá því í fyrra varðar
segir Ágúst að hún hafi verið á
lista olíufélaganna yfir bensín-
stöðvar því eitt þeirra hefði sótt
um leyfi til að selja bensín við lau-
garnar en hefði ekki verið veitt
leyfið.
Aðspurður um af hveiju „Ný
Gæsavatnaleið" væri ekki merkt
inn á ný kort frá Landmælingum
sagði Ágúst að rætt hefði verið
um að merkja leiðina inn á aðal-
kort í sumarbyijun en þá hefði
ekki verið ljóst hverning leiðin yrði
eða hvort hún yrði opnuð. Nýja
leiðin hefði hins vegar verið opnuð
í sumar. Sagði Ágúst að loftmynd-
ir yrðu teknar af leiðinni á næst-
unni og hún merkt inn á endur-
prentun á aðalkorti næsta sumar.
Hvað varðar þá gagnrýni fót-
gangandi ferðamanns á 1:50.000
kort Landmælinga að þar væru
ekki merktir hamrar og hengiflug
í Velvakanda fyrir skömmu sagði
Ágúst að kortin væru unnin í sam-
vinnu við DMFAHTC og sam-
kvæmt staðli þeirra sem ekki gerði
ráð fyrir merkingum af þessu tagi.
Aftur á móti væru mjög þéttar
hæðarlínur á kortinu sem hjálpa
ættu ferðamönnum. Hann sagði
að áhugi væri fyrir því hjá Land-
mælingum að gefa út kort af þessu
tagi með skyggingu og hömrum
en til þess hefði ekki fengist fé.
í samtalinu við Ágúst kom fram
að stefnt væri að því að gefa út
yfirlitsferðakort árlega en aðalkort
á þriggja til fimm ára fresti. Hann
benti á fólk gæti komið athuga-
semdum um kort á framfæri við
Landmælingar Islands.
Hagsmunir smákónga fara
saman þegar í harðbakkann slær
eftir Hallgrím
Sveinsson
Ný hugsun
Þegar syrtir í álinn hugsa menn
oft á annan veg en ella. Sé tekið
mið af Vestfjörðum og hagsmun-
um þess landsfjórðungs, virðist
mega álykta að nú þurfi að kveða
við nýjan tón, þegar menn sjá fram
á mögur fiskveiðiár og að auðlind-
ir sjávar fyrir Vestú'örðum eru tak-
markaðar eins og annarsstaðar,
en það ætti ekki að koma á óvart.
Forsvarsmenn sjávarútvegs-
fyrirtækja í fjórðungnum þurfa nú
að íhuga stöðu fyrirtækja sinna
með tilliti til sameiningar, meiri
samvinnu en verið hefur og auk-
innar hagkvæmni í rekstri. Eitt
stórt vestfirskt sjávarútvegsfyrir-
tæki, sem næði yfir allan fjórðung-
inn, er sjálfsagt út í hafsauga, en
viðhorf til þessara mála eru þó
óðaum að breytast með bættum
samgöngum á landi.
Að minnka kostnað
Málið snýst um það hvernig
hagkvæmast er að veiða fiskinn
og hvar og hvernig skal verka
hann svo hámarks arður náist.
Tilgangur samtengingar og
samvinnu áðurnefndra fyrirtækja,
ef af yrði, hlýtur að vera sá að
skera niður kostnað eins og mögu-
legt er, bæði við veiðar og vinnslu.
Hér verða ekki hafðar uppi neinar
fullyrðingar. Þess í stað skal varp-
að fram tíu spurningum mönnum
til íhugunar.
1. Eru skipin of mörg sem veiðar
stunda frá ofannenfndu svæði?
2. Eru vinnslustöðvar of margar á
svæðinu?
3. Væri það til bóta ef ein bók-
haldsskrifstofa, staðsett einhvers-
staðar á fjörðunum, sæi um allt
bókhald, sem fyrirtækin þurfa á
að halda?
4. Mundi það minnka kostnað ef
framkvæmdastjórum og öðrum
„toppmönnum" yrði fækkað um
segjum helming?
5. Yrði aksturs-, ferða- og síma-
kostnaður minni við sameiningu?
6. Mundi liðurinn „ýmis rekstrar-
kostnaður" í ársreikningum fyrir-
tækjanna lækka við sameiningu
eða samvinnu þeirra?
„ Allt tal um sameiningu
er út í hött nema menn
geri sér grein fyrir því
að ekkert er unnið við
breytingu breyting-
anna vegna. Þeir sem
reynt hafa, telja að
sameining fyrirtækja
komi ekki að notum
nema gert sé það sem
gera þarf, þótt svo sum-
ir hagsmunaaðilar
missi við það spón úr
aski sínum.“
7. Væri hægt að lækka kostnað
við varahlutaþjónutu og birgðahald
fyrir skipin og vinnslustöðvamar,
ef slíkt yrði á einni hendi?
8. Mundi það vera til bóta ef hægt
væri að samnýta „Yfirfæranlegt
tap“ liðinna ára gagnvart opinber-
um gjöldum?
Hallgrímur Sveinsson
9. Væri það til bóta ef alls konar
hús og tæki sem áðurnefnd fyrir-
tæki þyrftu ekki á að halda eftir
sameiningu, yrðu seld.
10. Skyldi það vera til bóta fyrir
umrædd fyrirtæki ef þau kæmu
fram sem einn aðili gagnvart bönk-
um og öðrum lánastofnunum?
Sendum út á sextugt djúp,
sundurlyndisfjandann
Allt tal um sameiningu er út í
hött nema menn geri sér grein
fyrir því að ekkert er unnið við
breytingu breytinganna vegna.
Þeir sem reynt hafa, telja að sam-
eining fyrirtækja komi ekki að
notum nema gert sé það sem gera
þarf, þótt svo sumir hagsmunaaðil-
ar missi við það spón úr aski sín-
um. Hér er verið að tala um að
minnka kostnað, lagfæra rekstur
og hætta bruðli þar sem það við-
gengst. Markmiðið hlýtur að vera
að reka fyrirtækin með hagnaði,
án opinberra afskipta.
Vestfirðingar eru þekktir að
frumkvæði og dugnaði en þeir eru
einnig kunnir fyrir að láta sundur-
lyndisfjandann leika lausum hala.
En nú, þegar miklir erfiðleikar eru
greinilega fyrir dyrum, verða menn
að duga og senda þann fjanda út
á sextugt djúp, líkt og Sverrir
Hermannsson ráðlagði Bíldæling-
um að gera hér um árið og varð
að áhrínsorðum. Sá hugsunarhátt-
ur sem sumir vilja kenna við smá-
kónga, má ekki vera alls ráðandi.
Smákóngar eru nausynlegir hver
í sínu byggðarlagi, en þeir verða
að skilja það að hagsmunir þeirra
og annarra smákónga fara saman
þegar í harðbakkann slær.
Höfundur er stjórnarformaður
Kaupfélags Dýrfirðinga.