Morgunblaðið - 17.08.1991, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 17. ÁGÚST 1991
Sovétríkin:
Jakovlev gengur
úr flokknum
Moskvu. Reuter.
ALEXANDER Jakovlev, sem var einn helsti ráðgjafi Míkhaíls Gorb-
atsjovs, forseta Sovétríkjanna, gekk í gær úr kommúnistaflokknum.
Hann varaði við því að stalínistar, sem hygðu á valdarán í flokknum,
ætluðu að binda enda á umbætur í Sovétríkjunum.
Fyrr í þessari viku greindi frétta-
stofan Tass frá því að stjórnunar-
nefnd kommúnistaflokksins reka
Jakovlev úr flokknum fyrir að kynda
undir óeiningu innan hans með
stuðningi sínum við klofningshóp
flokksfélaga, Lýðræðislegu umbóta-
hreyfinguna. Sagði nefndin athæfi
Jakovlevs ólöglegt.
Jakovlev sat í stjórnmálaráði
kommúnistaflokksins og átti stóran
Sovétríkin:
Neita að
selja rík-
inu korn
Moskvu. Reuter.
MÍKHAÍL Tímosjísjín, forstöðu-
maður Innkaupastofnunar Sov-
étríkjanna, segir í viðtali við sov-
éska dagblaðið Prövdu að bændur
þar í landi neiti að selja kornupp-
skeru sína til ríkisins og sé því
hætt við að hið miðstýrða mat-
væladreifikerfi landsins færi úr
skorðum.
í viðtalinu lét Tímosjísjín í ljós
verulegar áhyggjur yfir því að mat-
vælabirgðir landsins yrðu ekki nægi-
legar fyrir veturinn ef svo héidi fram
sem horfði.
Nú er vinna við kornuppskeru
Sovétríkjanna u.þ.b. hálfnuð og hafa
um 84,5 milljónir tonna safnast.
Aftur á móti hafa einungis 19 millj-
ónir tonna skilað sér til kornhlaðna
ríkisins, en það er um Ijórðungur
þeirra 77 milljóna tonna sem gert
var ráð fyrir að söfnuðust fyrir vet-
urinn.
Bændur eru tregir til að selja
korn fyrir rúblur sem ekkert er
hægt að kaupa fyrir í tómum versl-
unum ríkisins. Þeir telja þann kost
vænlegri að stunda vöruskipti og fá
þannig eitthvað fyrir sinn snúð.
Búist er við að Míkhaíl Gorbatsjov
Sovétleiðtogi gefi bráðlega út sér-
staka tilskipun þar sem hugsanlega
verði boðin betri greiðslukjör fyrir
korn og sektum hótað ef kröfum
ríkisins verði ekki mætt.
þátt í að móta g/asnosí-stefnu Gorb-
atsjovs.Jakovlev sagði af sér stöðu
aðstoðarmanns Gorbatsjovs í síðasta
mánuði vegna ágreinings við hann
um það hvort kommúnistaflokkurinn
væri þess umkominn að endurbæta
sjálfan sig. Hann hefur gengið til
liðs við Edúard Shevardnadze, fyrr-
um utanríkisráðherra, í forystu Lýð-
ræðislegu umbótahreyfingarinnar.
Ilreyfingin er afsprengi umbótasinn-
aðra félaga í kommúnistaflokknum.
Jakovlev hefur löngum átt stirð
samskipti við flokkinn. Umbótasinn-
ar hafa hampað honum, en hann
hefur verið þyrnir í augum aftur-
haldssamra flokksfélaga. Undanfar-
ið hefur Jakovlev verið ómyrkur í
máli um framtíð flokksins. í upphafi
þessa mánaðar sagði hann í viðtali
að flokkurinn ætti sér enga framtíð.
„Nú _er allt um seinan,“ sagði
hann. „Ég verð sannfærðari um það
með degi hveijum að marxískar
kreddur eru rót allra okkar vanda-
mála.“
Grikkland:
Reuter
Paul Simon í Central Park
Bandaríski poppsöngvarinn Paul Simon hélt á fimmtudag ókeypis
útitónleika í Central Park í New York. Milli 500 og 750 þúsund
manns komu til að hlýða á söngvarann kyija lög sín. Simon er
fæddur og uppalinn í New York. Hann sagði að tími hefði verið
kominn til að hann gleddi íbúa borgarinnar.
Svíþjód:
Ráðstaf-
anir gegn
atvinnuleysi
Stokkhólmi. Frá Erik Lidén, fréttaritara
Morgunblaðsihs.
SÆNSKA stjórnin ákvað í gær að
verja rúmlega einum milljarði
sænskra króna (rúmlega 9,7 millj-
örðum ÍSK) í að reyna að stemma
stigu við síauknu atvinnuleysi þar
i landi. Umfram allt mun verða
lögð áhersla á að auka menntunar-
möguleika og atvinnutækifæri
ungmenna og í því skyni verður
mjög fljótlega bætt við 12.000
nýjum störfum og skólaplássum.
Um 9.000 ungmennum mun gef-
ast kostur á að fara í framhalds-
skóla umfram það sem nú er og
styrkir til fyrirtækja á landsbyggð-
inni eiga að skapa ný atvinnutæki-
færi. „Við ætlum okkur að fylgja
eftir þeim árangri sem við höfum
náð í baráttunni við verðbólguna og
um leið halda áfram að beijast við
atvinnuleysið. Ríkisstjórnin gerir þó
ráð fyrir að efnahagurinn verði erfið-
ur í haust og fram á næsta ár,“ sagði
Ingvar Carlsson forsætisráðherra í
yfirlýsingu. -
Þeim ungmennum sem fara í
tveggja ára nám í framhaldsskóla
mun bjóðast að bæta einu ári við.
Stjórnarandstaðan hefur ekki tek-
ið þessu vel og er sömu skoðunar
og formaður Vinnuveitendasam-
bandsins að ákvörðunin sé algjöi'lega
óábyrg.
Tyrkjum boríð á brýn að
vilja spilla Kýpurviðræðum
Ankara, Aþenu. Reuter.
GRIKKJAR sökuðu á fimmtudag Tyrkja um að þeir væru að grafa
undan friðarráðstefnu, sem lagt hefur verið til að haldinn verði til
að leysa Kýpurdeiluna. I yfirlýsingu frá gríska utanríkisráðuneyt-
inu sagði að annað væri ekki að sjá fyrst Tyrkjar neituðu að þeir
hygðust gefa eftir landsvæði á eynni.
„Sú skoðun utanríkisráðherra
Tyrklands að leysa eigi ágreining-
inn um landsvæði við samninga-
borðið stangast á við forsendur
þess að haldinn verði alþjóðleg frið-
arráðstefna," sagði í yfirlýsingu
utanríkisráðuneytisins.
Mesut Yilmaz, forsætisráðherra
Tyrklands, fór þess á miðvikudag
á leit við gríska starfsbróður sinn,
Konstantín Mitsotakis, að þeir hitt-
ust í næsta mánuði til að ræða
málefni Kýpur, áður en alþjóðaráð-
stefna um eyjuna verður haldin.
Aeuters-fréttastofan hafði eftir
háttsettum embættismanni í
gríska utanríkisráðuneytinu að í
bréfi sínu til Mitsotakis hefði
„Yilmaz lagt til að þeir hittust á
meðan fundur Evrópusamtaka lýð-
ræðisflokka stæði yfir- dagana
11.-13. september í París og
reyndu að leysa ágreininginn fyrir
alþjóðaráðstefnuna“.
Yilmaz sagði að stjórnin í Ank-
ara vænti stuðnings grísku ríkis-
stjórnarinnar við að finna viðun-
andi lausn bæði fyrir Kýpur-Tyrkja
og Kýpur-Grikkja.
Sameinuðu þjóðirnar eru að
undirlagi Bandaríkjastjórnar að
reyna að koma á ráðstefnu um
Kýpur í næsta mánuði. George
Bush, forseti Bandaríkjanna, hefur
sagt að ráðstefnan verði haldin
með því skilyrði að Grikkjar og
Tyrkjar grynnki á ágreiningsmál-
um sínum áður. Dagblöð grískra
Kýpurbúa greindu frá því í síðustu
viku að Kýpur-Tyrkjar hefðu sam-
þykkt að skila á milli sjö og tólf
prósentum hernámssvæðunum
veiðimenn vilja nú að krókódíla-
veiðar verði gefnar fijálsar.æðis
síns á norðurhluta eyjarinnar.
Safa Giray, utanríkisráðherra
Tyrklands, sagði hins vegar er
hann kom til Norður-Kýpui' í gær
að engin skuldbinding um að gefa
eftir landsvæði hefði verið gerð:
„Við sögðum að tyrkneskir og
grískir Kýpurbúar gætu leyst þetta
mál við samningaborðið."
Kýpur hefur verið klofin í tvennt
síðan 1974. Þá hertóku tyrkneskar
hersveitir norðurhluta eyjunnar og
lýðveldi var stofnað sem engin þjóð
nema Tyrkjar hafa viðurkennt.
Amazón-vatnas væðið:
Sambúðarerfíðleikar
krókódíla o g manna
Rio de Janeiro. Frá Huldu Geirlaugsdóttur, fréttaritara Morgunblaðsins.
í NHAMUNDA í Amazón-fylki segja yfirvöld að krókódílum hafi
fjölgað úr tíu þúsundum í tvær milljónir síðan veiðibanni var
komið á árið 1967. Þetta 20.000 manna þjóðfélag liefur upphafið
mikinn málarekstur með kröfu sinni um að veiði verði gefin fijáls
a ny.
Þorpsbúar segja að um offjölg-
un skepnanna sé að ræða sem
stofni lífsafkomu þeirra í hættu.
Krókódílarnir vekja reiði þorpsbúa
vegna þess að þeir éta frá þeim
fiskinn, sem iífsafkoma þeirra
byggist á, og skemma veiðinetin.
Þeir óttast að verða hungruðum
krókódílum að bráð þegar skortur
verður á fiski í vatninu.
Skiptar skoðanir eru um þetta.
Mörgum finnst eðlilegt að sporna
við ofljölgun krókódílastofnsins á
þessu fjórtán milljóna ferkíló-
metra vatnasvæði Amazonfylkis
með því að leyfa takmarkaðar
veiðar. Þannig verði stuðlað að
því að tryggja afkomu þeirra 200
fiskveiðiþorpa sem eru á svæðinu.
Sala á krókódílaskinnum og meiri
fískur í vötnum myndi auðvelda
lífsafkomu fólksins.
Umhverfisverndarsinnar og
fræðingar ýmsir draga í efa að
umhverfinu geti stafað slík ógn
af krókódílum sem haldið er fram.
Þeir benda á að náttúran sjálf
sjái um að halda jafnvægi á milli
stofna og taka dæmi frá öðrum
náttúruverndarsvæðum í Brasilíu
þar sem krókódílar lifa í sátt og
samlyndi við menn og. dýr. y
Ríkisstjórn landsins hefur sent
sérfræðinga til Amazonfylkis til
að komast að því hvort um raun-
verulega offjölgun skepnanna sé
að ræða og ef svo er, hvernig
bregðast megi við. Hefur sérfræð-
ingunum verið gefinn sex mánaða
frestur til að komast rækilega til
botns í málinu.
Krókódílum í Amazón-fylki hefur fjölgað úr 10 þúsund í tvær
milljónir á rúmum þijátíu árum, sem liðin eru frá því að bann
var lagt á veiðar þeirra.
Þykir koma til greina að ein- áfram verndaður. Ljóst er að það
hver hluti stofnsins verði fluttur , er ekki ofarlega á baugi hjá
til sérstakra eldisstöðva eða að Umhverfisverndarráði Brasilíu að
leyfð verði takmörkuð veiði á karl- krókódílaveiðar verði leyfðar á ný.
stofninum, en kvenstofninn yrði