Morgunblaðið - 06.11.1991, Blaðsíða 1

56 SIÐUR B
JJÍ0 ¥3PItjW*»í>
253. tbl. 79. árg.
STOFNAÐ 1913
MIÐVIKUDAGUR 6. NOVEMBER 1991
Prentsmiðja Morgunblaðsins
*
Ottast uppþot í
Rússlandi vegna
matvælaskorts
Spá þreföldun á verði helstu nauðsynja
Moskvu, London. Reuter.
FYRSTU áhrif efnahagsumbótanna í Rússlandi verða þau, að verð
á helstu nauðsynjum mun þrefaldast á einum mánuði frá því áætl-
uninni hefur verið hrint í framkvæmd. Er þetta haft eftir rússnesk-
um hagfræðingi, sem átti mikinn þátt í að semja áætlunina. Frétta-
stofan Interfax hafði í gær eftir sovéskum bankastjóra að hugsan-
lega yrði svo gengið á gjaldeyrissjóði Sovétmanna um miðjan
þennan mánuð að þeir gætu ekki lengur staðið í skilum með
greiðslur af erlendum skuldum.
Egor Gaidar prófessor sagði í
viðtali við breska ríkissjónvarpið,
að fyrstu áhrifín yrðu miklar verð-
hækkanir, sem aftur myndu kynda
undir kauphækkunarkröfum.
Kvaðst hann telja, að eftir tvö ár
væru markaðsöflin farin að láta
verulega að sér kveða en þó því
aðeins, að ekki yrði gefíst upp við
umbætumar.
Lengri tími myndi þó líða áður
en framleiðni og lífskjör bötnuðu.
Samkvæmt áætlun Borís Jeltsíns
Rússlandsforseta á að gefa verð-
lag fijálst að flestu leyti fyrir ára-
mót og koma á víðtækri einkavæð-
ingu.
Gaidar, sem er aðalhöfundur
efnahagsáætlunarinnar, sagði, að
erfiðir tímar færu í hönd og myndi
Jeltsín þurfa á öllu sínu að halda
til hafa fólkið áfram á sínu bandi.
Víktor ívanenko, yfirmaður
rússnesku öryggislögreglunnar
KGB, sagði í gær að nú þegar
væri farið að bera á óánægju með
stjórn Jeltsíns og Alexander
Jakovlev, einn af helstu ráðgjöfum
Míkhaíls Gorbatsjovs Sovétfor-
seta, varaði við uppþotum vegna
matvælaskorts.
ívanenko sagði að mest hætta
væri á uppþotum af því tagi í
næsta mánuði, desember.
í viðtali við tímaritið Argii-
mentíj í Faktíj segir G.
Serdjúkovskaja, yfirmaður so-
vésku barnasjúkdómastofnunar-
innar, að heilsufar sovéskra barna
sé skelfilegt og þjáist 90% þeirra
af fjörefnaskorti. Innan við 10%
sýni eðlilegan líkamsþroska og
aðeins 12-15% nýliða í hernum séu
heilsuhraustir.
Þá segir hún, að 25-35% barna
eigi við þráláta sjúkdóma að stríða
og líkamsástandið hjá 40-45% er
þannig, að það getur síðar leitt til
alvarlegra sjúkdóma.
A slóðum feðranna
Reuter
Vladímír Kíríllovítsj stórhertogi, bróðursonur Nikulásar Rússakeisara, kom í gær til Pétursborgar, gömlu
höfuðborgar rússneska keisaraveldisins, til þess að verða viðstaddur hátíðarhöld á morgun í tilefni þess
að nafni borgarinnar, sem bolsévikar nefndu Leníngrad, verður formlega breytt. Kíríllovítsj, sem er 74
ára, fæddist byltingarárið í útlegð í Finnlandi og varð æðstur í fjölskyldunni er faðir hans lést 1938.
Hann hefur búið í Frakklandi og kom í gær í fyrsta sinn til ættjarðarinnar. Hann gengi næst Nikulási
að ríkiserfðum ef Rússland væri keisaradæmi. Myndin var tekin við komu Kíríllovítsj til Pétursborgar í gær.
Friðartilraunir EB fyrir Júgóslavíu fara út um þúfur;
Serba bíður pólitísk ein-
angrun og refsiaðgerðir
Haag, Belgrad, Zagreb, París, Reuter.
SERBAR eiga yfir höfði sér póli-
tíska einangrun og efnahagslegar
refsiaðgerðir eftir að þeir höfn-
uðu friðaráætlun Evrópubanda-
lagsins í gær. Sérfræðingum ber
þó saman um að til skamms tíma
muni refsiaðgerðir EB, sem búist
er við nk. föstudag, valda Serbum
litlu tjóni og olíuviðskiptabann
muni því aðeins koma sér ilja fyr-
ir þá taki Kínverjar og Irakar
þátt í því. Helmut Kohl, kanslari
Þýskalands, sagði í gær að færu
tilraunir EB til að stilla til friðar
í Júgóslavíu út um þúfur myndu
bandalagsríkin veita Króatíu fulla
pólitiska viðurkenningu. Lét Kohl
svo um mælt í ræðu í háskólanum
í Jena i þann mund sem leiðtog-
arnir júgóslavnesku og samninga-
menn EB hittust í Haag í gær-
morgun.
Serbar höfnuðu í gær friðaráætl-
Blaðakóngurinn Rob-
ert Maxwell látinn
Madríd, London. Reuter.
BETTY Maxwell, ekkja breska fjölmiðlarisans Roberts Maxwell,
staðfesti seint í gærkvöldi að Iík sem björgunarmenn fundu í sjón-
um suður af Kanaríeyjum í gær væri lík manns síns. Talið er að
Maxwell hafi fallið fyrir borð á lystisnekkju sinni í gærmorgun
og drukknað.
Maxwell jjafði verið um borð í
420 tonna jystisnekkju sinni,
Lafði Ghislaipe, við Kanaríeyjar
frá því á fimmtudag. Sagt var að
þangað hefði hann farið til að
hvíla sig eftir harða glímu við fjár-
mál fjölmiðlasamsteypu sinnar og
ásakanir um að hann hefði verið
á mála hjá ísraelsku leyniþjón-
ustunni Mossad.
Skipstjóri snekkjunnar sendi út
neyðarkall kl. 13 að staðartíma í
gær, sem er sami tími og á ís-
landi. Sagt var að síðast hefði
heyrst í Maxwell kl. 4.45 í gær-
morgun er hann hringdi í yfir-
menn skipsins og bað um að loft-
kæling í vistarverum sínum yrði
aukin. Þegar vitja átti hans á
hádegi hefði hann hvorki fundist
þar né annars staðar í skipinu.
Enginn hefði orðið var við hann
á þessum tíma.
Talið er að Maxwell hafi fallið
fyrir borð og drukknað en líkið
fannst í sjónum 20 sjómílur suður
af Kanaríeyjum. Blíðskaparveður
var á þessum slóðum og snekkja
Robert Maxwell
hans var á siglingu með 14 mílna
hraða þegar hann hvarf.
Sjá „Flóttamaðurinn sem
varð einn af þekktustu fjöl-
miðlajöfrum heims” á bls. 20.
un EB í þriðja sinn en samkvæmt
henni yrði Júgóslavía laustengt sam-
band sex sjálfstæðra lýðvelda. Leið-
togar hinna lýðveldanna fimm höfðu
samþykkt áætlunina en í gær studdi
Momir Bulatevic forseti Svartfjalla-
lands tillögu Serba um breytingar á
friðaráætluninni- sem þýtt hefði að
svæði sem Serbar byggðu í öðrum
lýðveldum heyrðu undir Serbíu.
Þessari tillögu var hafnað og ítrek-
aði þá Slobodan Milosevic forseti
Serbíu að ekki þyrfti að ræða frið-
aráætlunina frekar.
í upphafí fundar í Haag í gær
lýstu fulltrúar Serba og Króata yfir
vopnahléi í bardögum og er það 12.
samkomulag stríðsaðila af þessu
tagi frá í júní. Carrington lávarður,
aðalsamningamaður EB, mun gefa
utanríkisráðherrum bandalagsins
skýrslu um framgang vopnahlésins
á fundi í Róm á föstudag og verði
niðurstaðan sú að það hafi ekki ver-
ið virt mun hann fresta frekari
friðartilraunum EB um óákveðinn
tíma. Búist er við að þann dag muni
utanríkisráðherrarnir grípa til fyrstu
refsiaðgerðanna gegn Serbum.
Stjórnmálanefnd Evrópuráðsins
lagði í gær til að Serbar yrðu þegar
í stað beittir hörðum þvingunum.
Mjög harðir bardagar brutust út
um gjörvalla Króatíu í gærmorgun
skömmu áður en forsetar lýðveld-
anna sex og forsætisnefnd júgóslav-
neska ríkjasambandsins settust að
samningaborði í Haag. Barist var
um hraðbrautina milli Belgrad og
Zagreb við borgina Nova Gradiska
og stórskotaliðssveitir sambands-
hersins héldu uppi linnulausri skot-
hríð á borgina Osijek. Að sögn króa-
tíska útvarpsins varð manntjón með-
al óbreyttra borgara þar. Þorp í
nágrenni borgarinnar urðu einnig
fyrir harðri árás. Þá gerðu króatísk-
ar sveitir skotárás á serbnesku borg-
ina Sid, sem er 100 km vestur af
Belgrad, og sagði Tanjug-fréttastof-
an að þar hefði orðið mikið tjón.
Sjá „Hernaðaraðgerðir í Króa-
tíu fordæmdar” á bls. 23.

Svíþjóð:
Atvinnulausir
aldrei fleiri
Stokkhólmi. Frá Erik Lidén, fréttaritara
Morgunblaðsins.
Efnahagskreppan í Svíþjóð
kemur nú víða hart niður. I gær
lagði ríkisstjórnin fram tillögnr
í þinginu um viðnám gegn krepp-
unni. Samkvæmt þeim ætla
stjórnvöld að spara níu milljarða
sænskra króna (88 milljarða ísl.
kr.) á fjárlögum næsta árs.
Boðaðri hækkun barnabóta er
frestað um óákveðinn tíma. Fram-
lög til fjárfestinga, atvinnutrygg-
inga og sjúkrati-ygginga verða
skorin niður. Framlag til atvinnu-
mála hækkar um fjóra milljarða
s.kr. til að vinna á móti síhækkandi
tölu atvinnulausra. Tæplega
200.000 Svíar ganga nú atvinnu-
lausir og hafa ekki verið fleiri frá
stríðslokum.