Morgunblaðið - 06.11.1991, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 6. NÓVEMBER 1991
15
Athyglisvert
rit um haffræði
þótt hún sé dýr fyrir samfélagið.
Heilabilun er algengasta orsök
þess að manneskja þarfnast lang-
varandi dvalar á hjúki-unardeild
og flestir sjúklinganna þarfnast
margra ára vistunar. Fáar sér-
deildir eru til fyrir heilabilun og
það er slæmt fyrir þá sem þarfn-
ast þjónustu hjúkrunardeilda að
deila deildum og sjúkrastofum með
sjúklingum sem eiga við annars
konar veikindi að stríða.
Úrbætur
Víða erlendis er góð reynsla af
félögum aðstandenda Alzheimers-
sjúklinga sem vinna að fræðslu
um sjúkdóminn og veita aðstand-
endum fræðslu og hjálp í
stuðningshópum þar sem þeir
skiptast á skoðunum og greina
hveijir öðrum frá erfiðleikum í
umönnun sjúklinga heima og
styðja hvorir aðra með ráðum sem
þéir hafa sjálfir fundið. Þessi félög
hafa einnig barist fyrir bættri
þjónustu við sjúklinga með heila-
bilun bæði utan og innan stofn-
ana. Þau hafa einnig stutt j-ann-
sóknir á þeim sjúkdómum sem
valda heilabilun.
I Reykjavík hefur starfað félag
áhugamanna og aðstandenda Alz-
heimerssjúklinga í nokkur ár og
látið ýmislegt gott af sér leiða,
t.d. látið þýða bók um þetta vanda-
mál sem Mál og menning gaf út.
Ég ráðlegg öllum sem glíma við
heilabilun að lesa þessa bók sem
ber titilinn „Þegar á reynir”. Þörf
væri á slíkum félögum í fleiri
byggðarlögum. Til að ýta undir
félagsstofnun á Akureyri stendur
Læknafélag Akureyrar fyrir
fræðslufundi um heilabilun í sam-
komusal Dvalarheimilisins Hlíðar
laugardaginn 16. nóvember kl. 14
og eru allir velkomnir.
Höfundur er læknir.
eftir Jörund
Svavarsson
Nýlega kom út á vegum Háskóla-
útgáfunnar bókin Haffræði I eftir
Unnstein_ Stefánsson, prófessor við
Háskóla Islands. Þetta er vandað rit,
alls 413 blaðsíður, með fjölda
skýringarmynda og atriðaorðaskrá.
í ritinu, sem að sögn höfundar er
hið fyrra af tveimur, fjallar Unn-
steinn meðal annars um könnun
hafsins að fornu og nýju, um helstu
eðliseiginleika sjávar, sjógerðir, hita,
seltu og ljósið í hafínu. Itarleg um-
ijöllun er ennfremur um aðalefni
sjávar og næringarsölt í hafinu.
Unnsteinn segir í formála að hér
sé um að ræða kennslurit, einkum
ætlað nemendum í raunvísindum.
Fyrir nemendur í líffræði og starf-
andi líffræðinga, t.d. sjávarlíffræð-
inga, er hér að sjálfsögðu um mikinn
hvalreka að ræða. Hér er unnt að
finna á einum stað allt það helsta
sem fram hefur komið í haffræði á
liðnum árum og þjónar bókin því
bæði vel sem tilvísunarrit og sem
fræðirit. En auk þess að vera fróðleg
er bókin sérlega vel skrifuð og mjög
aðgengileg aflestrar. Það ætti því
að vera auðvelt bæði fyrir sjómenn
og landkrabba að fá svör við ýmsum
áleitnum spumingum um hafið eða
fá svölun fróðleiksfýsnar við lestur
bókarinnar.
Unnsteinn hefur hér enn einu sinni
sýnt hæfileika sinn til að miðla flókn-
um haffræðum á einföldu en kjarn-
yrtu máli til fróðleiksfúsra lesenda.
Þetta er reyndar ekki í fyrsta sinn
sem Unnsteinn sendir frá sér stórt
ritverk á íslensku. Margir muna
eflaust eftir bók hans Hafinu, sem
Almenna bókafélagið gaf út 1961.
Unnsteinn Stefánsson
Sú bók hefur verið ófáanleg í mörg
ár og var svo þegar árið 1977 er ég
fyrst reyndi að ná í hana, þá nem-
andi Unnsteins í námskeiði hans,
Almenn haffræði I.
En stórverk Unnsteins hafa ekki
aðeins verið lesin af íslendingum.
Margir erlendir sjávarlíffræðingar
öfunda íslendinga af því að hafa eins
ítarlegt rit og doktorsritgerð Unn-
steins til að vitna í um haffræði eig-
in hafsvæðis. Ritið, North Icelandic
Waters,_ sem fjallar um hafsvæðið
norðan íslands og kom út árið 1962,
er enn í fullu gildi.
Ég bíð spenntur eftir Haffræði II,
sem ég er sannfærður um að veiti
mér og öðrum áhugamönnum um
hafið enn frekari innsýn í hinn fróð-
lega heim hafsins og óska Unnsteini
til hamingju með þetta merka rit.
Höfundur er dósentí
sjávarlíffræði við líffræðiskor
Háskóla íslands.
SÓLSKÁLAR
Smíðum úr viðhaldsfríu uPVC efni:
• Sólstofur
• Svalahýsi
• Rennihurðir
1 • Renniglugga
| • Fellihurðir, útihurðiro.m.fl.
I Ekkert viðhald
íslensk framleiðsla
frí Gluggar og GaröhúSo
Dalvegi 2A, Kópavogi, Sími 44300
HUGSAÐU UM BÆTIEFNIN
— en gleymdu ekki undirstööunni!
og gefur auk þess zink, magníum, kalíum, A-vítamín og fleiri efni sem eru líkamanum nauðsynleg.
Gericompiex*